25 χρόνια χωρίς τον Οδυσσέα Ελύτη, τον ποιητή του μπλε της θάλασσας, του έρωτα και της ελευθερίας

Σαν σήμερα πριν 25 χρόνια έφυγε Ο Οδυσσέας Ελύτης. Το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη που αγαπώ περισσότερο από όλα είναι «Το Μονόγραμμα» ωστόσο είναι από τα πολύ γνωστά του και σήμερα διάλεξα ένα άλλο πολύ αγαπημένο που κατά τη γνώμη μου είναι ένας ύμνος στον έρωτα και στο Ελληνικό καλοκαίρι. Ο Οδυσσέας Ελύτης ο Νομπελίστας ποιητής μας, μέλος της εμβληματικής Γενιάς του ’30, στίχους του οποίου έχουμε τραγουδήσει από τα μελοποιημένα αριστουργήματα του Μίκη Θεοδωράκη, στις σχολικές γιορτές είναι ένας από τους λόγους που είμαστε περήφανοι που μας γέννησε η ίδια χώρα.

Το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη που θυμίζει έρωτα και καλοκαίρι

Ένα ποίημα γεμάτο εικόνες, μυρωδιές, γεύσεις και υφές. Σχεδόν κινηματογραφικά δοσμένη η εικόνα και η αποτύπωση της κατάστασης. Μοιάζει λες και είσαι εκεί δίπλα σε αυτό ζεστό καλοκαιριάτικο μεσημέρι, σε αυτό το μικρό δωμάτιο. Όποιος έχει ποτέ προσπαθήσει να γράψει έστω και μια γραμμή ξέρει πόσο δύσκολο είναι να πλάσεις εικόνες με τις λέξεις σου. Και ο Ελύτης ήταν ένας αληθινός εικονοπλάστης, αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη λέξη.

Γυμνός, Ιούλιο Μήνα

Γυμνός, Iούλιο μήνα, το καταμεσήμερο. Σ’ ένα στενό κρεβάτι, ανάμεσα σε δυο σεντόνια χοντρά, ντρίλινα, με το μάγουλο πάνω στο μπράτσο μου που το γλείφω και γεύομαι την αρμύρα του.
Kοιτάζω τον ασβέστη αντικρύ στον τοίχο της μικρής μου κάμαρας. Λίγο πιο ψηλά το ταβάνι με τα δοκάρια. Πιο χαμηλά την κασέλα όπου έχω αποθέσει όλα μου τα υπάρχοντα: δυο παντελόνια, τέσσερα πουκάμισα, κάτι ασπρόρουχα. Δίπλα, η καρέκλα με την πελώρια ψάθα. Xάμου, στ’ άσπρα και μαύρα πλακάκια, τα δυο μου σάνταλα. Έχω στο πλάι μου κι ένα βιβλίο.

Γεννήθηκα για να ‘χω τόσα. Δεν μου λέει τίποτε να παραδοξολογώ. Aπό το ελάχιστο φτάνεις πιο σύντομα οπουδήποτε. Mόνο που ‘ναι πιο δύσκολο. Kι από το κορίτσι που αγαπάς επίσης φτάνεις, αλλά θέλει να ξέρεις να τ’ αγγίξεις οπόταν η φύση σού υπακούει. Kι από τη φύση – αλλά θέλει να ξέρεις να της αφαιρέσεις την αγκίδα της.

Οι γενιές του σήμερα

Όλο και πιο φτωχές είναι πολιτιστικά. Διάβαζα τις προάλλες στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Άλκη Ζέη, ότι σαν νεαρά κορίτσια επισκεπτόταν τα πατάρι του Λουμίδη, το οποίο ήταν το στέκι των ποιητών και των συγγραφέων μας. Όλη αυτή η ταλαντούχα γενιά, που μεγάλωσε μέσα σε πολέμους και κατοχή θέτουν το παράδειγμα για εμάς τους νεότερους. Στα νέα παιδιά, προτείνω οπωσδήποτε να διαβάσουν λογοτεχνία και ποίηση από τη Γενιά του ’30. Μιλάμε για τη περίοδο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, που κάποιοι από αυτούς παρουσίασαν με το έργο τους την κτηνωδία και τα εγκλήματα που βίωσαν οι πρόσφυγες ερχόμενοι εδώ.

Ο κύκλος μας είναι πολύ σημαντικός, ίσως έχεις ακούσει και εσύ το ρητό που λέει ότι γίνεσαι σαν τα 5 πιο κοντινά σου πρόσωπα. Κάπως έτσι λοιπόν αν διαβάσεις τις βιογραφίες των ανθρώπων αυτών, του Ελύτη, του Ρίτσου, του Εμπειρίκου, του Καραγάτση, του Βενέζη, του Τερζάκη, θα δεις ότι οι συναναστροφές τους ίσως ήταν και αυτές τελικά που τους έκαναν αυτό που τους έκαναν.

Σε μια στιγμή χαλάρωσης αφιερώνεις χρόνο στο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη, σε ένα, σε όποιο έχεις όρεξη και αμέσως ταξιδεύεις. Στο μπλε της Ελληνικής θάλασσας και του ουρανού, τον ήλιο, τον έρωτα, τον αγώνα για την ελευθερία και την ισότητα. Είμαστε πλούσιοι και ο πλούτος μας δεν είναι υλικός. Είναι πνευματικός και έχουμε χρέος να τον παραδώσουμε στους επόμενους.

Δύο χρόνια χωρίς την Κική Δημουλά, την ποιήτρια των ανυπεράσπιστων ερώτων και του πληθυντικού αριθμού

«Τότε όμως η Ποίηση; Τι αντιπροσωπεύει μέσα σε μια τέτοια κοινωνία; Απαντώ: τον μόνο χώρο όπου η δύναμη του αριθμού δεν έχει πέραση. Και ακριβώς, η εφετινή απόφασή σας να τιμήσετε στο πρόσωπό μου την ποίηση μιας μικρής χώρας δείχνει σε πόσο αρμονική ανταπόκριση βρίσκεστε με την χαριστική ἀντίληψη της τέχνης, την αντίληψη ότι η τέχνη είναι η μόνη εναπομένουσα πολέμιος της ισχύος που κατήντησε να έχει στους καιρούς μας η ποσοτική αποτίμηση των αξιών»

Οδ. Ελύτης, Ομιλία στην τελετη απονομής του Βραβείου Νόμπελ

Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα: Το ποίημα του Ντίνου Χριστιανόπουλου που δε χορταίνουμε να διαβάζουμε

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο 25 χρόνια χωρίς τον Οδυσσέα Ελύτη, τον ποιητή του μπλε της θάλασσας, του έρωτα και της ελευθερίας εμφανίζεται στο iPop.