Κινητοποιήσεις δικηγόρων – Συνέντευξη του προέδρου του ΔΣΑ

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Γιαννακοπούλου

«Το δικηγορικό σώμα στάθηκε από την αρχή στο ύψος των περιστάσεων», δηλώνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Alpha freepress», επ’ αφορμή της ψήφισης του νέου ασφαλιστικού, αλλά και της παράτασης της αποχής των δικηγόρων μέχρι την 24η Μαΐου ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών

Ο κ. Αλεξανδρής τονίζει πως «η αφαίρεση από το Κράτος ποσοστού που συνολικά μπορεί να ξεπερνά το 65% του εισοδήματος συνιστά δυσανάλογο περιορισμό του δικαιώματός του επί του προϊόντος της εργασίας του δικηγόρου», επισημαίνοντας παράλληλα πως «ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών προτίθεται να προσβάλει ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κανονιστικές πράξεις που θα εκδοθούν, ενώ θα υποστηρίξει όσους προσφύγουν ατομικά κατά των συναφών ατομικών διοικητικών πράξεων». Διευκρινίζει δε ότι «επειδή ο νόμος παραβιάζει συγχρόνως την ευρωπαϊκή δικαιοταξία, θα υπάρξει -αναλόγως της έκβασης του δικαστικού αγώνα στη χώρα μας- προσφυγή και ενώπιον των ευρωπαϊκών δικαιοδοτικών οργάνων».

Το ασφαλιστικό ψηφίστηκε στη Βουλή και αποτελεί πλέον νόμο του κράτους. Για ποιό λόγο αποφασίσατε να συνεχίσετε την αποχή σας έως τις 24 Μαΐου; Ποιά είναι συγκεκριμένα τα αιτήματα των δικηγόρων μετά την ψηφοφορία της 8ης Μαΐου στην Ολομέλεια της Βουλής;

«Η διεκδικητική προσπάθεια δεν μπορεί να τερματιστεί μετά από έναν τετράμηνο αγώνα, που απέδειξε την ενότητα και την αποφασιστικότητα του δικηγορικού σώματος. Σταθερό σημείο αναφοράς παραμένει η επιδίωξη ενός δίκαιου και βιώσιμου ασφαλιστικού συστήματος. Ο νέος νόμος δεν λαμβάνει υπ’ όψιν την φοροδοτική και εισφοροδοτική ικανότητα των ασφαλισμένων δικηγόρων-ελευθέρων επαγγελματιών, οδηγεί σε επαχθή, μη βιώσιμη, φορολογική και εισφοροδοτική επιβάρυνσή τους, ενώ δεν διασφαλίζει την ανταποδοτικότητα ασφαλιστικών εισφορών και παροχών.

Ένας δικηγόρος με 15.000 € εισόδημα θα κληθεί να καταβάλει για εισφορές 5.692 ευρώ, από 3.450 ευρώ που καταβάλλει σήμερα

Δεν αγνοούμε όμως την πραγματικότητα που διαμορφώνεται. Πράγματι, έχουμε πλέον ενώπιον μας έναν ψηφισμένο νόμο. Εν προκειμένω, επιδιώκουμε όσες τροποποιήσεις είναι εφικτές, χωρίς να υποχωρούμε από το πλαίσιο που έχουμε εξ αρχής θέσει. Ενδεικτικά, επισημαίνω ότι κατά την συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή κατατέθηκαν τροπολογίες που υποστηρίχθηκαν τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από την συμπολίτευση και αφορούν ιδίως την κατάργηση της υποχρέωσης των νέων ασφαλισμένων να επιστρέψουν τα ποσά των «εκπτώσεων» που τους παρέχονται για τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισης και τη δυνατότητα σύστασης επαγγελματικού ταμείου, με ταυτόχρονη απαλλαγή από τις εισφορές επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχής. Ο Υπουργός δήλωσε δημόσια ότι υιοθετεί κατά περιεχόμενο τις προταθείσες τροπολογίες, πλην όμως χρειάζεται να τις επεξεργαστεί περαιτέρω σε τεχνικό επίπεδο. Είναι αυτονόητο ότι αναμένουμε άμεσα την νομοθέτησή τους».

Τί σημαίνει πρακτικά ότι θα ασκηθούν όλα τα προβλεπόμενα ένδικα βοηθήματα και μέσα κατά των διοικητικών πράξεων, που πρόκειται να εκδοθούν κατ’ εφαρμογή του νέου νόμου, όπως αναφέρεται στο δελτίο τύπου που εκδώσατε;

«Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο μπορεί να διήλθε την κοινοβουλευτική διαδικασία, πλην όμως σε ένα κράτος δικαίου αποφασιστικό λόγο έχει η Δικαιοσύνη. Τα δικαστήρια είναι πλέον αποκλειστικώς αρμόδια να αποφανθούν επί των ζητημάτων συνταγματικότητας. Σε πρακτικό επίπεδο, οι διοικητικές πράξεις που θα εκδοθούν κατ’ εφαρμογή του νέου νόμου θα προσβληθούν ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων που θα αποφανθούν σχετικά. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών προτίθεται να προσβάλει ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κανονιστικές πράξεις που θα εκδοθούν, ενώ θα υποστηρίξει όσους προσφύγουν ατομικά κατά των συναφών ατομικών διοικητικών πράξεων. Επειδή ο νόμος παραβιάζει συγχρόνως την ευρωπαϊκή δικαιοταξία, θα υπάρξει -αναλόγως της έκβασης του δικαστικού αγώνα στη χώρα μας- προσφυγή και ενώπιον των ευρωπαϊκών δικαιοδοτικών οργάνων».

Μπορείτε να μας πείτε πού στηρίζετε την καταγγελία σας ότι ο επίμαχος νόμος είναι αντισυνταγματικός και μάλιστα πολλαπλώς;

«Η εισφοροδοτική επιβάρυνση, που φτάνει το 37,95% του εισοδήματος του δικηγόρου, σε συνδυασμό με τις επιβαλλόμενες φορολογικές υποχρεώσεις (22% έως 45% για φόρο εισοδήματος από το 1ο ευρώ, και 2,2% έως 10% για εισφορά αλληλεγγύης για εισοδήματα πάνω από 12.000€), υπερβαίνει τα ακραία συνταγματικά όρια. Η αφαίρεση από το Κράτος ποσοστού που συνολικά μπορεί να ξεπερνά το 65% του εισοδήματος συνιστά δυσανάλογο περιορισμό του δικαιώματός του επί του προϊόντος της εργασίας του δικηγόρου, και ως εκ τούτου αντίκειται διατάξεις του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ που προστατεύουν την ελεύθερη συμμετοχή στην οικονομική ζωή, την εργασία και την περιουσία (Συντ. 5 παρ. 1, 17, 22, άρθρο 1 1ου ΠΠ ΕΣΔΑ).

Εξάλλου, η απόλυτη συνταγματική προστασία της ανθρώπινης αξίας, σε συνδυασμό με την αρχή του κοινωνικού κράτους (Συντ. 2 παρ.1 & 25), κατοχυρώνει ένα ελάχιστο όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους. Αντιστοίχως, από την αρχή της αναλογικής ισότητας (Συντ. 4 παρ. 1), συνάγεται η σύνδεση της εισφοροδοτικής υποχρέωσης με την εισφοροδοτική ικανότητα. Τούτο σημαίνει ότι πρέπει να διαφυλάσσεται σε κάθε περίπτωση ένα ελάχιστο προστατευόμενο εισόδημα, το οποίο να είναι αφορολόγητο και ανεισφορολόγητο. Το νομοσχέδιο δεν κατοχυρώνει ούτε το ένα ούτε το άλλο, πλήττοντας βάναυσα τα χαμηλότερα εισοδήματα και τους πιο αδύναμους επαγγελματίες.

Δυστυχώς, η Κυβέρνηση παρά την συνταγματική υποχρέωση προς τούτο, δεν παρουσίασε μέχρι τέλους αναλογιστική μελέτη για την τεκμηρίωση του νέου ασφαλιστικού συστήματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι ούτε καν τα κείμενα που παρουσίασε ο Υπουργός δύο μέρες πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου στη Βουλή επιγράφονται ως “αναλογιστικές μελέτες”! Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται ακόμη η μελέτη για το ΕΤΑΑ, που κατά δήλωση του Υπουργού θα δοθεί εντός του Μαΐου! Όλα τα παραπάνω προβλήματα συνταγματικότητας, που απ’ την αρχή επισημάναμε, έχουν ήδη εντοπίσει τόσο το Ελεγκτικό Συνέδριο, που γνωμοδότησε επί του σχεδίου, όσο και η Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή και η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής».

Εξηγείστε μας και με παραδείγματα, αν είναι δυνατόν, γιατί το νέο ασφαλιστικό εξοντώνει οικονομικά και επαγγελματικά όπως λέτε τους δικηγόρους;

Η ουσία της κυβερνητικής πρότασης για το ασφαλιστικό συμπυκνώνεται σε ένα αριθμητικό στοιχείο: εισφοροδοτική επιβάρυνση που φτάνει το 37,95% του εισοδήματος. Τί σημαίνει αυτό με παραδείγματα: Ένας δικηγόρος με 15.000 € εισόδημα, θα κληθεί να καταβάλει για εισφορές 5.692 ευρώ, από 3.450 ευρώ που καταβάλλει σήμερα. Ένας δικηγόρος με εισόδημα 30.000 €, που σήμερα καταβάλλει 3.800 € για εισφορές, θα κληθεί να καταβάλει 11.385 €.

Μετά την δυναμική αντίδραση του δικηγορικού σώματος, και των υπολοίπων επιστημονικών φορέων, η κυβέρνηση συμπεριέλαβε ορισμένες εκπτώσεις στις καταβαλλόμενες εισφορές με αντίστροφη προοδευτική κλίμακα. Οι εκπτώσεις αυτές έχουν περιορισμένη -τετραετή- χρονική διάρκεια. Η επαγγελματική μας ζωή, όμως, δεν τελειώνει σε τέσσερα χρόνια. Συνεπώς, είναι αδύνατον να αποδεχθούμε ή να ανεχθούμε το χρονικό ενός προεξαγγελθέντος επαγγελματικού θανάτου».

Πού στηρίζετε τη θέση σας ότι δεν θα είναι αποτελεσματικό και βιώσιμο το νέο ασφαλιστικό;

«Σε αντίθεση με την κυβερνητική πρόταση, που ποτέ δεν είχε την απαραίτητη τεκμηρίωση, εμείς από την αρχή ασκήσαμε κριτική στηριγμένοι σε συγκεκριμένα νομικά, οικονομικά και πραγματικά δεδομένα. Αναλάβαμε την εκπόνηση αναλογιστικής μελέτης για το Ταμείο Νομικών, η οποία κατέδειξε ότι με το κυβερνητικό σχέδιο εξασφαλίζεται βιωσιμότητα μόλις τριών ετών, ενώ, αντίθετα, άλλες λύσεις και εναλλακτικά σενάρια που παρουσιάζονται στη μελέτη θα προσέφεραν μεγαλύτερη βιωσιμότητα.

Εξάλλου, η ραγδαία αύξηση των εισφορών έχει ως αναπόδραστο αποτέλεσμα την μείωση της εισπραξιμότητας. Έτσι, το σύστημα οδηγείται, με μαθηματική ακρίβεια, σε ακόμη μεγαλύτερα ταμειακά και εν τέλει αναλογιστικά ελλείμματα. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι υπό την ισχύ του βραχύβιου ν. 4331/2015, που επέτρεψε στους ασφαλισμένους να επιλέξουν χαμηλότερή ασφαλιστική κατηγορία, τα έσοδα του ΕΤΑΑ αυξήθηκαν αντί να μειωθούν, γιατί δόθηκε η δυνατότητα σε περισσότερους να ανταποκριθούν στις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις.

Ο Υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος μίλησε για εκφραστές της γραβάτας και του απαντήσατε ότι πρόκειται για απόψεις «πικραμένου μόδιστρου». Ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης υποστήριξε ότι ήταν στημένο επεισόδιο η λεκτική αντιπαράθεση στο εντευκτήριο της Βουλής μεταξύ δικηγόρων και βουλευτών ΣυΡιζΑ. Μέσα σε αυτό το κλίμα πιστεύετε ότι υπάρχει δυνατότητα ουσιαστικού διαλόγου με την παρούσα Κυβέρνηση;

«Το δικηγορικό σώμα στάθηκε από την αρχή στο ύψος των περιστάσεων. Έδωσε και δίνει έναν αγώνα επιβίωσης και αξιοπρέπειας, επιδεικνύοντας ήθος που αρμόζει στο δικηγορικό λειτούργημα. Προσήλθε στον διάλογο καλόπιστα και ζήτησε μελέτες και ποσοτικοποιημένα στοιχεία ως αυτονόητη και αναγκαία προϋπόθεση. Δυστυχώς, αντιμετώπισε απρεπείς συμπεριφορές. Όσοι καταφέρονται ονειδιστικά έναντι των δικηγόρων, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα λαμβάνουν τη δέουσα απάντηση.

Η ραγδαία αύξηση των εισφορών έχει ως αναπόδραστο αποτέλεσμα την μείωση της εισπραξιμότητας

Σε ό,τι αφορά τις δηλώσεις του Προέδρου της Βουλής, επαναλαμβάνω ότι υπήρξε μια φραστική ένταση κατά την συνομιλία Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων με βουλευτές της συμπολίτευσης, η οποία όμως ούτε έλαβε έκταση, ούτε εμπόδισε έναν ειλικρινή και αποτελεσματικό διάλογο. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως προείπα, η πλειοψηφία των δικηγόρων βουλευτών της συμπολίτευσης κατέθεσαν τροπολογίες, που κινούνται στη θετική κατεύθυνση.

Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί εδραία πεποίθησή μου ότι ο ειλικρινής, απροκατάληπτος και τεκμηριωμένος διάλογος είναι μονόδρομος για την εξεύρεση ουσιαστικών λύσεων στα προβλήματα που μας ταλανίζουν. Όταν όμως θίγεται ο πυρήνας της επαγγελματικής μας υπόστασης και διακυβεύεται το μέλλον μας, οι αντιδράσεις μας θα έχουν πάντοτε τον ανάλογο δυναμισμό και την δέουσα αποφασιστικότητα».