Πανεπιστήμιο Πατρών: Προϊόντα Τεχνητής Νοημοσύνης «ωριμάζουν», προς όφελος των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Στην πανεπιστημιούπολη των Πατρών, στα επτά χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, το μέλλον γίνεται κάθε μέρα παρόν, μέσα στον κόμβο ωρίμανσης προϊόντων Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), έναν από τους μόλις οκτώ που δημιουργήθηκαν σε όλη την Ευρώπη, στο πλαίσιο του κοινοτικού έργου AI-MATTERS.

Ο αμύητοςεπισκέπτης ενδέχεται να «τα χάσει»μπροστά σε μια σειρά από ρομπότ, συσκευέςκαι μηχανές, που η λειτουργία τουςμοιάζει ακατάληπτη, αλλά οι περισσότεροιαπό τους 100 ερευνητές και ερευνήτριεςπου απασχολούνται στον κόμβο, στιςφυσικές και ψηφιακές υποδομές του, δεναναλώνονται σε δυσνόητες θεωρίες:εργάζονται

πάνω σε τεχνολογικές λύσειςκαθόλα πρακτικές, με στόχο την ενίσχυσητης ανταγωνιστικότητας των ελληνικώνεπιχειρήσεων, ιδίως των μικρομεσαίων.Ο πρωτοποριακός αυτός κόμβος είναιαποτέλεσμα της συλλογικής προσπάθειαςτου Εργαστηρίου Συστημάτων Παραγωγήςκαι Αυτοματισμού (LMS) του ΠανεπιστημίουΠατρών και του Κέντρου ΙκανοτήτωνTeaching Factory Competence Center (TF-CC), στις εγκαταστάσειςτου οποίου εδρεύει.

Σε ποιο στάδιοβρίσκεται το όλο εγχείρημα; Όπως εξηγείστο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής ΓεώργιοςΧρυσολούρης, συντονιστής του ελληνικούκόμβου, το hub βρίσκεται πλέον στο στάδιοτης παροχής υπηρεσιών, με περισσότερααπό 15 προϊόντα ΤΝ να βρίσκονται ήδη υπόωρίμανση. Πώς ωριμάζουν αυτά τα προϊόντα;Με δοκιμές και πειράματα στην πράξη.Στον χώρο υπάρχουν ήδη πέντε ρομποτικάκελιά, εξοπλισμένα με βιομηχανικούςρομποτικούς βραχίονες μεγάλου (έως 170κιλών) και μικρού (έως 10 κιλών) φορτίου,συνεργατικοί ρομποτικοί βραχίονες,κινητές ρομποτικές πλατφόρμες, αισθητήρεςόρασης και δύναμης/ροπής, επιταχυνσιόμετρα,θερμικές κάμερες, εργαλεία για ρομποτικήσυγκόλληση κ.ά. Επιπλέον, οι δύο φορείςπου «τρέχουν» το όλο εγχείρημα διαθέτουνεξοπλισμό για προηγμένες προσομοιώσεις,συμπεριλαμβανομένων εκείνων που γίνονταισε περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας.

«Κλειδί» στηλειτουργία του κόμβου αποτελεί, κατάτον κ.Χρυσολούρη, η τεχνογνωσία που έχειαποκτηθεί από τη πολυετή συμμετοχή τουLMS σε περισσότερα από 200 ευρωπαϊκά καιεθνικά προγράμματα, αλλά και η ερευνητικήεμπειρία των μελών του Εργαστηρίου, πουγια περισσότερα από 30 χρόνια αναπτύσσουνλύσεις σε συνεργασία με βιομηχανίεςόπως οι όμιλοι VDL και PSA, ο ολλανδικόςκολοσσός παραγωγής μηχανημάτων γιαημιαγωγούς ASML και η Philips, αλλά καιελληνικές εταιρείες όπως οι ΣΙΔΕΝΟΡ,KLEEMANN, CALPAK.

Ποιεςεπιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούνκαι πόσο γρήγορα ωριμάζουν τα έργα;

«Τα 15 προϊόνταTN που βρίσκονται σήμερα υπό ωρίμανσηστον κόμβο περιλαμβάνουν λύσεις γιααυτόματο βιομηχανικό έλεγχο ποιότητας,έξυπνες ρομποτικές πλατφόρμες γιαευελιξία, συστήματα προγνωστικήςσυντήρησης, ψηφιακά δίδυμα για προσομοίωσηκαι βελτιστοποίηση της παραγωγής καιεργαλεία ανάλυσης/επεξεργασίας δεδομένων.Κάποιες από τις τεχνολογίες ήδηαξιολογούνται σε πραγματικές συνθήκεςβιομηχανικής παραγωγής, σε συνεργασίαμε εταιρείες που αναπτύσσουν λύσειςΤΝ. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί αρκετέςδοκιμές και πειράματα με τη συμμετοχήβιομηχανικών εταίρων, και συνεχώςαναπτύσσονται νέες λύσεις.

Ποιεςεπιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν;Το έργο AI-MATTERS απευθύνεται τόσο σεπαρόχους τεχνολογίας όσο και σε τελικούς,βιομηχανικούς χρήστες με κύριο στόχοτις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, χωρίςνα αποκλείεται ωστόσο η συνεργασία μεμεγαλύτερες βιομηχανίες. Οι ενδιαφερόμενεςεταιρίες μπορούν να έρχονται σεεπικοινωνία με τα στελέχη του κόμβουκαι αφού αξιολογηθεί το αίτημα τους, θαακολουθούν η ανάπτυξη και δοκιμή καιτέλος μια έκθεση με τα αποτελέσματα τηςεργασίας. «Η διαδικασία είναι σχετικάαπλή, για να μπορέσουμε να προσελκύσουμεόσο το δυνατόν περισσότερες εταιρείες.Η διάρκεια της υλοποίησης του σταδίουτης ανάπτυξης και δοκιμής εξαρτάταιαπό την πολυπλοκότητα της λύσης και τιςειδικές απαιτήσεις της βιομηχανίας,αλλά συνήθως κυμαίνεται από τρεις έωςέξι μήνες» γνωστοποιεί ο καθηγητής, πουμας ξεναγεί στον κόμβο.

Οι τέσσεριςμεγάλες προκλήσεις στην εφαρμογή τηςΤΝ στην ελληνική βιομηχανία και τιμπορεί να προσφέρει ο κόμβος

Η εφαρμογήτης ΤΝ στην ελληνική βιομηχανία έχεινα αντιμετωπίσει, κατά τον κ.Χρυσολούρη,πολλές και διαφορετικές προκλήσεις.Πρώτον, συνήθως απαιτείται υψηλό αρχικόκόστος επένδυσης, και μάλιστα σε λύσειςΤΝ, που αρκετές φορές δεν είναιεξασφαλισμένο ότι θα αποδώσουν τααναμενόμενα, καθώς πρόκειται για νέεςεφαρμογές που δεν έχουν δοκιμαστεί σεαρκετά μεγάλο πλήθος περιπτώσεων. «Γιααυτό το λόγο, το AI-MATTERS δίνει τη δυνατότηταγια αυτό που ονομάζουμε "test-before-invest",δηλαδή τη δυνατότητα δοκιμής τεχνολογιώνΤΝ, πριν από την επένδυση σε αυτές, ώστενα μειωθεί το ρίσκο» λέει.

Μια δεύτερηπρόκληση είναι πως, σε αρκετές περιπτώσεις,τα δεδομένα από αισθητήρες, μηχανέςπαραγωγής, κάμερες κλπ, που απαιτούνταιγια να αναπτυχθούν μοντέλα ΤΝ, βασισμένα-για παράδειγμα- στη Μηχανική Μάθηση,είτε δεν είναι αρκετά σε πλήθος είτεείναι χαμηλής ποιότητας. «Για να λύσουμετο πρόβλημα της ποσότητας και ποιότηταςτων δεδομένων, δίνουμε τη δυνατότηταδημιουργίας συνθετικών δεδομένων,αξιοποιώντας την τεχνολογία προσομοίωσης,καθώς και ειδικούς αλγορίθμους» εξηγείο καθηγητής. Ένα ακόμα εμπόδιο είναι ηαπαίτηση για εξιδεικευμένο προσωπικό,το οποίο να μπορεί να χειριστεί τιςεφαρμογές ΤΝ. Για αυτό το σκοπό το ΚέντροΙκανοτήτων Teaching Factory έχει πρόγραμμαεκπαίδευσης και εξειδίκευσης πουαπευθύνεται συγκεκριμένα σε εργαζόμενουςστην βιομηχανία, όπως χειριστές μηχανών,μηχανικούς παραγωγής κ.α. «Τέλος, οιεφαρμογές ΤΝ απαιτούν τη διασύνδεση μεσυστήματα πληροφορικής που είναι ήδηεγκατεστημένα στη βιομηχανία. Αυτόσυνήθως είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα,εξαιτίας των πολλών και διαφορετικώνπληροφοριακών συστημάτων, των δεδομένωνπου διαχειρίζονται και του γεγονότοςότι "μιλάνε" διαφορετική "γλώσσα".Εμείς μπορούμε και παρέχουμε συμβουλευτικέςυπηρεσίες που βοηθούν τις εταιρίες ναδιασυνδέσουν τα συστήματά τους με τανέα συστήματα ΤΝ» συμπληρώνει.

Γιατί να μπειη Τεχνητή Νοημοσύνη στο εργοστάσιο;

Γιατί είναιόμως σημαντικό να «μπουν» στο εργοστάσιοη ΤΝ, αλλά και τεχνολογίες όπως ητρισδιάστατη εκτύπωση και η εικονικήκαι επαυξημένη πραγματικότητα (VR/AR); Μεπολύ απλά λόγια, για λόγους εξοικονόμησηςχρόνου και χρήματος, για εκπαίδευση,συνεργασία και περιβαλλοντική προστασία.Για παράδειγμα, η ΤΝ χρησιμοποιείταιήδη για την ανάλυση δεδομένων αισθητήρωνκαι την πρόβλεψη βλαβών σε μηχανήματακαι εξοπλισμό, με σκοπό τη καλύτερηαξιοποίηση των μηχανών και τη βελτίωσητης παραγωγικότητας. Μπορεί ναβελτιστοποιήσει τη διαδικασία παραγωγής,προσαρμόζοντας τις παραμέτρους σεπραγματικό χρόνο για να μεγιστοποιήσειτην απόδοση και να μειώσει τα απόβλητα.Επιπλέον, η ΤΝ τροφοδοτεί ρομπότ πουεκτελούν σύνθετες εργασίες σε βιομηχανικάπεριβάλλοντα, βελτιώνοντας την ασφάλειακαι την παραγωγικότητα.

Η δε 3D εκτύπωσηχρησιμοποιείται για την ταχεία καιοικονομική δημιουργία πρωτοτύπωνπροϊόντων, καθώς και για την κατασκευήεξαρτημάτων που είναι δύσκολο ή αδύνατονα κατασκευαστούν με παραδοσιακέςμεθόδους, βελτιώνοντας τον χρόνοανάπτυξης και μειώνοντας το κόστος. Οσυνδυασμός ΤΝ στον σχεδιασμό προϊόντωνπου κατασκευάζονται με 3D εκτύπωση μπορείνα επιτύχει την παραγωγή καινοτόμωνπροϊόντων με ιδιαίτερα τεχνικάχαρακτηριστικά για την αυτοκινητοβιομηχανίακαι αεροναυπηγική βιομηχανία.

Η τεχνολογίαΕικονικής Πραγματικότητας (VR)χρησιμοποιείται για την εκπαίδευσηεργαζομένων σε επικίνδυνες ή σύνθετεςεργασίες, βελτιώνοντας την ασφάλειακαι την αποτελεσματικότητα. Γιαπαράδειγμα, η Boeing χρησιμοποιεί VR για ναεκπαιδεύσει προσωπικό για εργασίεςσυντήρησης αεροσκαφών. Η VR μπορεί νασυμβάλει εξαιρετικά θετικά και στοσχεδιασμό και την προσομοίωση 3D προϊόντων,βελτιώνοντας την επικοινωνία και τηνσυνεργασία μεταξύ μηχανικών καισχεδιαστών, όπως εφαρμόζεται από τηSiemens. AR χρησιμοποιείται για την παροχήοδηγιών, δεδομένων, και πληροφοριών σεπραγματικό χρόνο στους εργαζομένους,βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητακαι την παραγωγικότητα.

Η ΤΝ θαμπορούσε δυνητικά να δημιουργήσειανισότητες, αλλά ταυτόχρονα μπορεί ναέχει εξισορροπητικές δυνατότητες, αφούπροσφέρει χρήσιμα εργαλεία σε μικρότερους«παίκτες». Πώς θα μπορούσε να επιδράσειστην ανταγωνιστικότητα και τηνπαραγωγικότητα της ελληνικής βιομηχανίας;«Η εντύπωση που έχουμε σχηματίσει,παρακολουθώντας από κοντά την ελληνικήβιομηχανία, είναι ότι παρά τις σημαντικέςεπενδύσεις που έχουν γίνει σε έργαψηφιακού μετασχηματισμού και βιομηχανικήςαριστείας, τελικά οι περισσότερες καιενδεχομένως οι σημαντικότερες αποφάσειςλαμβάνονται με βάση την εμπειρία καιτη διαίσθηση των ανθρώπων. Επομένως ηΤΝ θα μπορούσε να συμβάλει βοηθώνταςτα στελέχη της βιομηχανίας στηναποτελεσματικότερη λήψη αποφάσεων,βασισμένων σε δεδομένα και αναλυμένωνσε μετρήσιμα αποτελέσματα. Το κόστοςενσωμάτωσης τεχνολογίας μπορεί να είναιένας σημαντικός ανασταλτικός παράγονταςγια τις επιχειρήσεις. Όμως, ο"εκδημοκρατισμός" των λύσεων ΤΝμπορεί να προσφέρει ισότιμη πρόσβασησε αυτές τις τεχνολογίες και για τιςμικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).Και εδώ επανερχόμαστε στην "καρδιά"του προγράμματος AI-MATTERS, που δίνει τηνδυνατότητα στις ΜΜΕ να δοκιμάσουν καινα αναπτύξουν την τεχνολογία, πρακτικάχωρίς κόστος από την μεριά τους, καθώςτα έξοδα καλύπτονται από το πρόγραμμα»σημειώνει.

Ο διαγωνισμόςΑΙ-IGNITE

Στο μεταξύ,στα «σκαριά» βρίσκεται ο διαγωνισμόςΑΙ-IGNITE, που στόχο έχει την υποστήριξηνέων και νεοφυών επιχειρήσεων για τηνανάπτυξη, εφαρμογή, και αξιολόγησηλύσεων ΤΝ για τη μεταποιητική βιομηχανία.Πέντε νεοφυείς ή μικρομεσαίες επιχειρήσειςθα επωφεληθούν στο πλαίσιο του διαγωνισμού,ενώ το ποιες θα είναι αυτές θα βασιστείστις προοπτικές βιωσιμότητας και στηντεχνική σκοπιμότητα της εφαρμογής ΤΝπου θα προτείνουν. Το AI-IGNITE διοργανώνεταιαπό το EIT Manufacturing Region South East, σε συνεργασίαμε τον ελληνικό κόμβο του AI-MATTERS. Η έναρξητου διαγωνισμού θα είναι στις 15 Ιουνίου,η προθεσμία υποβολής αιτήσεων θα λήξειτην 1η Αυγούστου και οι φιναλίστ θαδιαγωνιστούν σε εκδήλωση που θα διεξαχθείτον Σεπτέμβριο. Οι νικητές του διαγωνισμούθα λάβουν χρηματικό έπαθλο και θα έχουνπρόσβαση στον ελληνικό κόμβο γιαπεραιτέρω ωρίμανση της λύσης τους.

Το έργοΑΙ-MATTERS βρέθηκε πρόσφατα στο επίκεντροεκδήλωσης με θέμα την ΤΝ στη βιομηχανία,στην οποία ομιλητές ήταν, εκτός από τονκ.Χρυσολούρη, οι Ζωή Αρκουλή, συνεργάτιδατου Εργαστηρίου LMS, δρ Κοσμάς Αλεξόπουλος,επίσης στέλεχος του εργαστηρίου, δρΣωτήρης Μακρής, εκτελεστικός διευθυντήςτου κέντρου ικανοτήτων, δρ. ΤζένηΛειβαδάρου, συνεργάτης του κέντρουικανοτήτων, Δρ Νίκη Κούση, διευθύντριατου ΕΙΤ Manufacturing South East και δρ. ΒίβιανΣοφού στελεχος του ΕΙΤ Manufacturing South East.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr