Μέτρησαν το φως όλων των αστεριών!

Αμερικανοί αστρονόμοι, χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων-γ «Φέρμι» της NASA, «είδαν» το φως των πρώτων-πρώτων άστρων και, παράλληλα, έκαναν την πιο ακριβή μέχρι σήμερα μέτρηση του φωτός όλων των άστρων, τα οποία έχουν ποτέ λάμψει στο σύμπαν.

Οι νέοι υπολογισμοί δείχνουν αφενός ότι το αρχέγονο αστρικό φως ήταν λιγότερο από τις έως τώρα εκτιμήσεις και αφετέρου ότι η μέση αστρική πυκνότητα

είναι περίπου 1,4 άστρα ανά 100 δισεκατομμύρια κυβικά έτη φωτός. Αυτό σημαίνει ότι η μέση απόσταση ανάμεσα στα άστρα του σύμπαντος είναι περίπου 4.150 έτη φωτός.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστροφυσικό Μάρκο Ατζέλο των πανεπιστημίων Στάνφορντ και Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», έκαναν τους υπολογισμούς τους βασιζόμενοι στην ανάλυση του φωτός από γιγάντιες μαύρες τρύπες (τις λεγόμενες blazars) που απελευθερώνουν βίαια τεράστιες ποσότητες φωτεινής ενέργειας, καθώς απορροφούν την περιβάλλουσα ύλη.

Το οπτικό και υπέρυθρο φως των άστρων συνεχίζει να ταξιδεύει στο σύμπαν ακόμα και αφού αυτά σβήσουν. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα «απολίθωμα» ακτινοβολίας, το οποίο είναι δυνατό να ανιχνευθεί έμμεσα, χρησιμοποιώντας τις ακτίνες-γ, τις οποίες εκπέμπουν μακρινές πηγές όπως τα blazars (αστέρια που πέφτουν σε μαύρες τρύπες), που γίνονται αντιληπτές από το τηλεσκόπιο «Φέρμι».

Το συνολικό φως των άστρων, που έχει ποτέ εκπεμφθεί στο διάστημα, ονομάζεται από τους αστρονόμους «εξωγαλακτικό φως υποβάθρου» και αποτελεί ένα είδος «κοσμικής ομίχλης» φωτονίων. Οι ακτίνες-γ που παράγονται από τα blazars, ταξιδεύουν δισεκατομμύρια έτη φωτός, εως ότου φθάσουν στον πλανήτη μας και στο μεταξύ διασχίζουν αυτή την «κοσμική ομίχλη».

Το σύμπαν εκτιμάται ότι δημιουργήθηκε πριν από περίπου 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια και οι επιστήμονες κατόρθωσαν να εντοπίσουν φως που εξέπεμψαν αρχέγονα άστρα, όταν το σύμπαν ήταν ακόμα «νήπιο», μόλις 600 εκατ. ετών. Αυτά τα πρώτα άστρα πιστεύεται ότι διέφεραν αρκετά από τα σημερινά, καθώς ήσαν πολύ πιο μεγάλα (εκατοντάδες φορές μεγαλύτερα από τον Ήλιο μας), πιο καυτά, πιο λαμπρά, αλλά και πιο βραχύβια.

Οι νέες εκτιμήσεις δείχνουν ότι αυτά τα πρώτα άστρα δημιουργούνταν με πιο αργό ρυθμό από ό,τι πιστευόταν έως τώρα. Η άμεση παρατήρηση αυτών των προπατορικών άστρων μέχρι τώρα είναι αδύνατη με τα υπάρχοντα όργανα, αλλά ελπίζεται ότι ίσως καταστεί εφικτή είτε με το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο «Τζέημς Γουέμπ» της NASA, το οποίο προγραμματίζεται να αντικαταστήσει το «Χαμπλ» από το 2018, είτε με το σχεδιαζόμενο επίγειο Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή.