Ευρωεκλογές: Κίνδυνος πολιτικού αφανισμού για κόμματα και αρχηγούς

Οι Ευρωεκλογές αποτελούν μια από τις πιο αδιάφορες εκλογικές αναμετρήσεις για τους Κύπριους -και όχι μόνο- ψηφοφόρους, κάτι που προκύπτει και μέσα από τα διαχρονικά αυξανόμενα ποσοστά αποχής που καταγράφονται.

Τα πολιτικά κόμματα δυσκολεύονται να πείσουν την κοινωνία για τη σημασία που διαδραματίζει η Ε.Ε. στη ζωή τους, με αποτέλεσμα να απουσιάζουν από την προεκλογική περίοδο τα «μεγάλα» διακυβεύματα και η πόλωση. Έτσι, έχει καλλιεργηθεί η αίσθηση και η αντίληψη ότι η ψήφος στη σχετική διαδικασία είναι «χαλαρή» και λίγο-πολύ άνευ ουσίας.

Ωστόσο, για τους κομματικούς

μηχανισμούς δεν παύει να αποτελεί ακόμη μια εκλογική μονομαχία, όπου στο τέλος της ημέρας θα υπάρξουν νικητές και ηττημένοι. Η προσέγγιση αυτή, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα για τα κόμματα, αν συνυπολογίσει κανείς το γεγονός ότι οι Ευρωεκλογές διεξάγονται 24 μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Ως εκ τούτου, ο ερχόμενος Μάιος ενδεχομένως να αποβεί καθοριστικός για το μέλλον, ακόμη και για την επιβίωση συγκεκριμένων κομμάτων αλλά και πολιτικών αρχηγών, που προέρχονται κυρίως από τον λεγόμενο ενδιάμεσο χώρο.

Στο στόχαστρο ο Σιζόπουλος

Η εσωστρέφεια στην ΕΔΕΚ δεν λέει να κοπάσει, με τον Μαρίνο Σιζόπουλο να βρίσκεται μονίμως στο στόχαστρο στελεχών του κινήματος. Η πρόσφατη αποχώρηση του μέλους του Πολιτικού Γραφείου και της Κεντρικής Επιτροπής, Βίκτωρα Κουντούρη, ο οποίος παραιτήθηκε πυροβολώντας, κάνοντας λόγο για έλλειψη δημοκρατικότητας, αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου αναφορικά με το κλίμα που επικρατεί στο κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών. Μια μέρα μετά ακολούθησε το σκληρό δημόσιο «κατηγορώ» κατά Σιζόπουλου από τον τέως γενικό γραμματέα του κόμματος (και πρώην στενό του συνεργάτη) Χρυσό Τουλούπη, επιβεβαιώνοντας το τεταμένο κλίμα που επικρατεί στη Βύρωνος.

Μπορεί ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ να πιστώνεται για το γεγονός ότι ανέλαβε την ηγεσία του κινήματος κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες το 2015, αλλά, τριάμισι χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων του υπάρχουν συγκεκριμένα δεδομένα, τα οποία δεν επιδέχονται αμφισβήτηση. Το πρώτο είναι ότι ο ίδιος δεν κατάφερε μέχρι στιγμής να δώσει τέλος στις εσωτερικές έριδες, τις μεμψιμοιρίες και τις αλληλοκατηγορίες ακόμη και από πρώην στενούς του συνεργάτες. Το δεύτερο στοιχείο είναι η εκλογική συρρίκνωση που φέρεται να παρουσιάζει η ΕΔΕΚ τα τελευταία χρόνια.

Υπενθυμίζεται ότι, επί προεδρίας Σιζόπουλου, στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές το κίνημα απώλεσε δυο κοινοβουλευτικές έδρες, κάτι που μεταφράζεται σε ένα ποσοστό απωλειών της τάξεως του 2,8%. Σύμφωνα δε με δημοσκόπηση της εταιρείας Symmetron, που δημοσιοποίησε το Sigmalive στις 12 Οκτωβρίου, η ΕΔΕΚ πέφτει στο 4,1% σε σχέση με το 6,1% που έλαβε στις βουλευτικές του 2016.

Πολύ πιο απογοητευτικό για το κόμμα είναι το ποσοστό δημοσκόπησης της εταιρείας CYMAR, που παρουσίασε η εφημερίδα «Πολίτης» και διενεργήθηκε εντός Σεπτεμβρίου, δίνοντάς της μόλις 1%. Αν τον ερχόμενο Μάιο η ΕΔΕΚ απολέσει και τη μια εκ των έξι εδρών που κατέχει στην Ευρωβουλή, τότε θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η αύξηση της εσωτερικής πίεσης που θα ασκηθεί προς το πρόσωπο του Μαρίνου Σιζόπουλου ενόψει και του 2021.

Στην απομόνωση ο Λιλλήκας

Ο κατήφορος των πρόσφατων προεδρικών εκλογών για τον Γιώργο Λιλλήκα και τη Συμμαχία Πολιτών ενδέχεται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, να έχει συνέχεια και οι επόμενες εκλογές αποκτούν ιδιαίτερη σημασία για το μέλλον τους. Αν δεν κατορθώσουν να δείξουν σημάδια ζωής ή έστω να αποκρύψουν τα πραγματικά τους ποσοστά πίσω από μια ισχυρή συνεργασία, τότε τα πράγματα θα είναι εξαιρετικά δύσκολα, αν όχι καταστροφικά, για την επόμενη μέρα. Για την ώρα, το στοίχημα της επιβίωσης μοιάζει βουνό και ελάχιστοι είναι αυτοί που θα στοιχημάτιζαν υπέρ της Συμμαχίας.

Ο Γιώργος Λιλλήκας σήμερα βρίσκεται, ίσως, στη δυσκολότερη θέση πολιτικά που βρέθηκε ποτέ. Το εντυπωσιακό 25% που έλαβε στις Προεδρικές του 2013 ο Γιώργος Λιλλήκας μετουσιώθηκε για τη Συμμαχία Πολιτών στις Ευρωεκλογές του 2014 σε 6,7%, για να καταλήξει στο 6% στις τελευταίες Βουλευτικές.

Ακολούθησε το μπαράζ αποχωρήσεων πρωτοκλασάτων στελεχών, συμπεριλαμβανομένων και των δυο βουλευτών του, πριν και μετά τις Προεδρικές του 2018, όπου έλαβε μόλις 2,1%, σε συνδυασμό με την αναξιοπιστία που του αποδίδουν τα πλείστα κόμματα του ενδιάμεσου, να εντείνουν τον κίνδυνο να βρεθεί στην πολιτική απομόνωση. Το σενάριο που απεύχεται η Συμμαχία Πολιτών είναι τα τρία κόμματα του ενδιάμεσου (ΕΔΕΚ, Οικολόγοι - Συνεργασία Πολιτών και Αλληλεγγύη) να καταλήξουν σε κοινό ψηφοδέλτιο.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ο Γιώργος Λιλλήκας θα βρεθεί αντιμέτωπος με την αυτόνομη κάθοδο, κάτι που θέλει πάση θυσία να αποφύγει. Η Συμμαχία Πολιτών, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα των στιγμών, προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα εξ ου και η ανακοίνωση της πρόσφατης πρόσληψης του Γιάννου Ευσταθίου στη νευραλγική θέση του Κεντρικού Οργανωτικού. Ο Γιάννος Ευσταθίου, αδερφός του βουλευτή της ΕΔΕΚ, Κωστή Ευσταθίου, διετέλεσε Κεντρικός Οργανωτικός στο κίνημα των Σοσιαλδημοκρατών, απ’ όπου και παραιτήθηκε το 2017. Επίσης, ο ίδιος, αποτέλεσε βασικό γρανάζι στον οργανωτικό τομέα του επιτελείου του Νικόλα Παπαδόπουλου στις πρόσφατες Προεδρικές.

Λαβωμένη η Ελένη

Το κίνημα «Αλληλεγγύη» της Ελένης Θεοχάρους δεν αποτελεί εξαίρεση. Ο αρχικός ενθουσιασμός που δημιουργήθηκε σε μια μερίδα της δεξιάς πτέρυγας του ΔΗΣΥ το 2015, με την αποχώρησή της από την Πινδάρου και το αξιοπρεπές 5,2% που έλαβε στις εκλογές του ’16, επισκιάστηκε από την απόφασή της να κρατήσει τη θέση της στο Ευρωκοινοβούλιο. Μια επιλογή, η οποία πέρα από την όποια επικοινωνιακή εκμετάλλευση έτυχε από τους πολιτικούς της αντιπάλους, ιδιαίτερα τους πρώην συνεργάτες της, είχε και πρακτικές συνέπειες, καθώς αποτελεί τη μόνη αρχηγό κοινοβουλευτικού κόμματος που δεν εδρεύει στην Κύπρο. Αποτέλεσμα τούτου ήταν η δημιουργία μιας ισχυρής συνιστώσας εντός της Αλληλεγγύης από στελέχη του πρώην ΕΥΡΩΚΟ, γεγονός που δεν επιτρέπει την ομογενοποίηση του κομματικού μηχανισμού.

Την ίδια ώρα αξίζει να σημειωθεί ότι οι δυο πρόσφατες δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέχρι σήμερα αφήνουν εκτός Κοινοβουλίου την Αλληλεγγύη. Αν το Κίνημα θα καταφέρει να αντιδράσει ή αν θα επιβεβαιώσει τις δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον του θα διαφανεί μέσα από το εκλογικό ποσοστό που θα αποσπάσει τον ερχόμενο Μάιο. Πληροφορίες φέρουν την Ελένη Θεοχάρους να φλερτάρει τόσο με το ΔΗΚΟ, το οποίο της απηύθυνε ανοικτή πρόσκληση, όσο και με τα υπόλοιπα κόμματα του ενδιάμεσου.

Αντέχουν οι Οικολόγοι

Το μοναδικό κόμμα από τους λεγόμενους μικρούς του ενδιάμεσου που δεν φαίνεται να πιέζεται δημοσκοπικά είναι οι Οικολόγοι - Συνεργασία Πολιτών. Το Κίνημα του Γιώργου Περδίκη, που έχει «τρυπήσει» το ταβάνι του στις περασμένες βουλευτικές εκλογές, διευρύνοντας την εκλογική του επιρροή κατά 2,6%, δείχνει να συγκρατεί τα ποσοστά του και, υπό συνθήκες, να διεκδικεί το ενδεχόμενο εκλογής ευρωβουλευτή σε συνεργασία με άλλες δυνάμεις.

6η έδρα και τέταρτη θέση

Εκ διαμέτρου αντίθετη είναι η εικόνα που εκπέμπει το Ε.ΛΑ.Μ σε σχέση με τα περισσότερα κόμματα του ενδιάμεσου, καθώς η άνοδός του από εκλογική αναμέτρηση σε αναμέτρηση είναι τουλάχιστον αξιοσημείωτη. Το εντυπωσιακό ποσοστό που κατέγραψε στις πρόσφατες Προεδρικές (σ.σ. 5,6%) δεν είναι άσχετο, ούτε αποσυνδεδεμένο από την ευρύτερη άνοδο της ακροδεξιάς και των εθνικιστικών κινημάτων σχεδόν σε όλη την Ευρώπη.

Η πιθανότητα να κερδίσει την έκτη έδρα στην Ευρωβουλή και ταυτόχρονα να καταστεί η τέταρτη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στην Κύπρο, αλλάζοντας άρδην τους πολιτικούς συσχετισμούς, μοιάζει να είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο. Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις που είδαν μέχρι σήμερα το φως της δημοσιότητας, το ΕΛΑΜ απειλείται μόνο από έναν ευρύ συνασπισμό των υπόλοιπων (πλην ΔΗΚΟ) κομμάτων του λεγόμενου ενδιάμεσου.

Σκέφτεται αυτόνομη κάθοδο η ΔΗΠΑ

Αμφιταλαντεύεται αν θα μπει στην αρένα των ευρωεκλογών η Δημοκρατική Παράταξη του Μαρίου Καρογιάν. Σύμφωνα με πληροφορίες, η τάση που επικρατεί στο νεοσυσταθέν κόμμα είναι να κατέβουν για να μετρήσουν δυνάμεις ενόψει των βουλευτικών εκλογών. Τη δεδομένη στιγμή, πάντως, τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Τις αποφάσεις θα τις λάβει εντός Δεκεμβρίου η διοικούσα επιτροπή, η οποία θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Αυτό που μας ξεκαθάρισαν από τη ΔΗΠΑ είναι πως, αν θα διεκδικήσουν μια θέση στο Ευρωκοινοβούλιο, θα το κάνουν αυτόνομα και χωρίς καμία συνεργασία.

Το ΔΗΚΟ σε ρόλο ρυθμιστή

Η απόφαση του Νικόλα Παπαδόπουλου να εξαγγείλει δημόσιο κύκλο επαφών με τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων δεν είναι άσχετη με την επικοινωνιακή πολιτική και το μήνυμα που θέλει να περάσει η ηγεσία του ΔΗΚΟ στην ευρύτερη κοινωνία. Η παρουσία του Νικόλα Παπαδόπουλου τη μια μέρα στην Πινδάρου, με τον Αβέρωφ Νεοφύτου, και την άλλη στην Εζεκία Παπαϊωάννου, με τον Άντρο Κυπριανού, επαναβεβαίωσε τον ισχυρό ρυθμιστικό ρόλο του ΔΗΚΟ στην πολιτική ζωή του τόπου. Την ώρα που, όπως πιστεύουν εντός του κόμματος, οι εξελίξεις στο Κυπριακό δικαίωσαν τις προεκλογικές τους θέσεις και το αφήγημα της «νέας στρατηγικής».

Σχολιάζοντας πάντως το αμφίπλευρο άνοιγμα του κόμματος, υψηλά ιστάμενοι αξιωματούχοι, σημείωσαν με νόημα ότι «το ΔΗΚΟ δεν είναι ουρά κανενός, ούτε παρατηρητής των εξελίξεων», επιβεβαιώνοντας ότι θα συνεχιστούν οι κινήσεις που ενισχύουν το ηγετικό προφίλ του Νικόλα Παπαδόπουλου και τον ρυθμιστικό ρόλο του ΔΗΚΟ με φόντο το 2021, αλλά και το 2023.

*Απο την εφημερίδα Σημερινή της Κυριακής (2/12)