Το επόμενο βήμα της Ελλάδας: Ληξιπρόθεσμα χρέη και IOUs

Η δραματική απόφαση της Ελλάδας να κλείσει τις τράπεζες της και να επιβάλει ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων απέτρεψε - με τεράστιο κόστος για την οικονομία – ένα bank run και περιόρισε την έξοδο ευρώ από τη χώρα. Μια επικίνδυνη εβδομάδα όμως έρχεται και ο Mohamed A. El-Erian προβλέπει τι μέλλει γενέσθαι.

Είναι σημαντικό το ότι καμία από αυτές τις απεγνωσμένες προσπάθειες δεν θα

δημιουργήσει νέα μετρητά για μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζει δυσκολίες να πληρώσει τους λογαριασμούς της. Αυτό σημαίνει ότι οι αξιωματούχοι της δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να σκεφτούν σοβαρά την χρήση των IOUs για να καλύψουν τις εγχώριες υποχρεώσεις. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, θα κάνουν ένα βήμα πιο κοντά στην εισαγωγή ενός νέου νομίσματος που θα αντικαταστήσει το ευρώ.

Μετά την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές την Παρασκευή, ουρές σχηματίστηκαν στα ATM το Σαββατοκύριακο και την Κυριακή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε να παράσχει επείγουσα παροχή ρευστότητας. Η κυβέρνηση τότε επέλεξε να κηρύξει τραπεζική αργία, προκειμένου να μην αντιμετωπίσει τις άμεσες συνέπειες ενός εθνικού bank run. Η ανακοίνωση αυτή συμπληρώθηκε με περιορισμούς στις εισροές κεφαλαίων για να κρατηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα ευρώ εντός της χώρας.

Αυτές οι πολιτικές επιλογές έχουν ιδιαίτερο κόστος. Η «ξαφνική στάση» που προκύπτει από το κλείσιμο των τραπεζών θα επιδεινώσει την ήδη ανησυχητική και παρατεταμένη οικονομική ύφεση, επιδεινώνοντας τη φτώχεια και την εξαιρετικά υψηλή ανεργία. Δεν κάνει επίσης τίποτα για να ανακουφίσει το άλλο πιεστικό πρόβλημα της Ελλάδας: η κυβέρνηση ξεμένει από κεφάλαια. Και η βαθιά ύφεση θα επιδεινώσει την κρίση μετρητών από τα καταστροφικά φορολογικά έσοδα.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη λάβει μέτρα κάνοντας εξαιρέσεις για να πάρει στα χέρια της χρήματα που είχαν οι τοπικές αρχές και άλλοι φορείς του δημόσιου τομέα. Θα συνεχίσει να αναζητά όλους τους δυνατούς πόρους. Αλλά τα διαθέσιμα ποσά θα είναι πολύ μικρά. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να έχει τα 1,5 δις για να πληρώσει το ΔΝΤ, την Τρίτη. Θα είναι, επίσης, όλο και πιο δύσκολο να καλύψει τις εγχώριες υποχρεώσεις της, όπως οι πληρωμές συντάξεων, οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων και οι λογαριασμοί των προμηθευτών. Για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα η κυβέρνηση δεν θα έχει πρόσβαση σε μεγάλες νέες πηγές χρηματοδότησης, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα αντιμετωπίσει για να εξετάσει την εισαγωγή των IOUs που εκφράζονται σε ευρώ.

Τα IOUs μπορεί να λειτουργήσουν χωρίς πάρα πολλές παράπλευρες απώλειες, υπό την προϋπόθεση ότι χρησιμεύουν ως γέφυρα προς μια αξιόπιστη πηγή μελλοντικής χρηματοδότησης. Αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο στην περίπτωση της Ελλάδας, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η οξύτητα και η πικρή σχέση της με τους πιστωτές. Ως εκ τούτου, εάν τα IOUs εισαχθούν εντός των προσεχών ημερών, θα διαπραγματεύονται αμέσως με έκπτωση σε σχέση με το ευρώ σε μια δευτερογενή αγορά. Όσο περισσότερο διαρκέσει μια τέτοια έκδοση, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα τα IOUs να είναι ο πρόδρομος για την εισαγωγή του νέου νομίσματος.

Επιπλέον, ένα τέτοιο βήμα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το μικρότερο από τα δύο κακά εντός της ελληνικής κυβέρνησης, που πιστεύει ότι η οικονομία δεν μπορεί να επιβιώσει μια μακροχρόνια παύση λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος. Ένα νέο νόμισμα θα διευκολύνει την ανακεφαλαιοποίηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, αν και αυτό θα επιφέρει απώλειες για τους μετόχους και τους πιστωτές, καθώς και την πιθανότητα κρατικοποίησης.

Οι οικονομολόγοι αναγνωρίζουν αυτούς τους όρους ως χαρακτηριστικό του τύπου της δυσμενούς δυναμικής «πολλαπλής ισορροπίας» που έχει την τάση να συμβαίνει σε κρίσεις στον αναδυόμενο κόσμο. Το φαινόμενο αυτό, ωστόσο, είναι άγνωστο σε πάρα πολλούς ευρωπαϊκούς φορείς χάραξης πολιτικής και σύντομα θα ανακαλύψουν ότι ο κατήφορος μπορεί να αποφευχθεί μόνο με ένα συνδυασμό μεγάλης στοιχειώδους χρηματοδότησης και ολοκληρωμένων πολιτικών μεταρρυθμίσεων. Προς το παρόν, με την κρίση πιθανότατα να επιδεινώνεται, η κυβέρνηση και οι Ευρωπαίοι εταίροι της απέχουν πολύ ακόμα από το να είναι έτοιμοι να ενεργοποιήσουν αυτούς τους δύο διακόπτες.

bloombergview.com

Διαβάστε περισσότερα