Ευρωζώνη: Η οικονομία ενδυναμώνεται, οι διαιρέσεις επανεμφανίζονται

Η οικονομία της Ευρώπης επιταχύνεται, πυροδοτώντας αισιοδοξία κατά τη διάρκεια ενός έτους αμφιλεγόμενης πολιτικής, αλλά και αναζωπυρώνοντας έναν πόλεμο λέξεων μεταξύ κορυφαίων οικονομικών αξιωματούχων της ευρωζώνης. Στο ένα στρατόπεδο είναι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, ο οποίος θέλει να αποφύγει δραματικές κινήσεις καθώς εκλογικές αναμετρήσεις καραδοκούν στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Στο άλλο, είναι ο πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank Γενς Βάιντμαν, ένθερμος επικριτής των πολιτικών χαλάρωσης της ΕΚΤ, ο οποίος ανησυχεί ότι η δοσολογία του ερεθίσματος είναι πολύ ισχυρή για να θεραπεύσει την οικονομία.

Οι δύο πλευρές διασταύρωσαν τα ξίφη τους το περασμένο έτος, όταν το μπλοκ φλέρταρε με τον αποπληθωρισμό και η ΕΚΤ δέχθηκε επίθεση από ανώτερους Γερμανούς πολιτικούς. Αλλά οι διαιρέσεις επανεμφανίζονται, καθώς η οικονομία των 10 τρις του μπλοκ ενδυναμώνεται.

Σε μια σπάνια στροφής, η ευρωζώνη είναι σήμερα η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη προηγμένη οικονομία, σύμφωνα με την εταιρεία χρηματοοικονομικών δεδομένων IHS Markit, και ο ρυθμός πληθωρισμού της έχει ανακάμψει σε 2%, ελαφρώς πάνω από το ποσοστό στόχο της ΕΚΤ. Το διοικητικό συμβούλιο των 25 μελών της ΕΚΤ, το οποίο θα συνεδριάσει για την πολιτική του στη Φρανκφούρτη την Τετάρτη και την Πέμπτη, θα πρέπει να χαράξει μια πορεία μεταξύ των αντίθετων πόλων του χωρίς να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική τύχη της περιοχής.

Τα μικτά μηνύματα αντανακλούν τις δυσκολίες της δημιουργίας μιας ενιαίας νομισματικής πολιτικής για τα 19 έθνη με τις 15 διαφορετικές γλώσσες και τις ευρέως αποκλίνουσες προσδοκίες για το τι πρέπει να κάνει μια κεντρική τράπεζα. Ενώ οι Γάλλοι θα μπορούσαν να ανησυχούν για τη συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ, οι Γερμανοί ανησυχούν περισσότερο για τον πληθωρισμό.

Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ "μου έλεγε ότι αν έκανε μια βόλτα στη Φρανκφούρτη, οι άνθρωποι θα τον ρωτούσαν συχνά: πότε επιτέλους θα αυξήσετε τα επιτόκια;" είπε ο Ντράγκι σε μια ομιλία του το 2014. "Αλλά εάν έκανε μια βόλτα σε μια άλλη μεγάλη πόλη μόλις λίγες ημέρες αργότερα, οι άνθρωποι θα τον ρωτούσαν: πότε θα μειώσετε τα επιτόκια;" Όλοι πλην ενός από τους κορυφαίους 25 αξιωματούχους της τράπεζας χειρίζονται τη νομισματική πολιτική σε μια δεύτερη γλώσσα: τα αγγλικά. Μια εσωτερική ομάδα επεξεργάζεται και αναλύει τις επίσημες ανακοινώσεις. Κατά τις συνεδριάσεις, οι αξιωματούχοι παλεύουν με το νόημα των λέξεων.

Όλα αυτά είναι ένας πονοκέφαλος για τους επενδυτές, οι οποίοι αγωνίζονται να καταλάβουν πότε η ΕΚΤ θα μπορούσε να μειώσει ή να σταματήσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων των 2,3 τρις ευρώ. Απ' έξω, λένε οι οικονομολόγοι, είναι δύσκολο να κρίνουμε πόσο μεγάλο μέρος της συζήτησης εντός της ΕΚΤ εξαρτάται από την ισχύ της οικονομίας και πόσο καθοδηγείται πολιτικά. "Είναι μια σημασιολογική συζήτηση που θα μπορούσε να έχει έναν μεγάλο χαμένο: τη φήμη της ΕΚΤ", σχολιάζει ο Κάρστεν Μπρζέσκι, οικονομολόγος της ING-Diba στη Φρανκφούρτη.

Ο αγώνας έρχεται τη στιγμή που η επικοινωνία γίνεται ένα βασικό εργαλείο πολιτικής για τις κεντρικές τράπεζες στον ανεπτυγμένο κόσμο, οι οποίες έχουν ξεδιπλώσει νέα μέτρα για να εξηγήσουν τις ενέργειές τους και να καθοδηγήσουν τις προσδοκίες των επενδυτών ακόμη περισσότερο στο μέλλον. Τα μέτρα κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών για την αύξηση της διαφάνειας περιλαμβάνουν τη δημοσίευση των πρακτικών των συνεδριάσεων για την πολιτική, τις εκδόσεις ημερολογίων για τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, καθώς και την μελλοντική καθοδήγηση που δηλώνει πως η ΕΚΤ θα ενεργεί κατά τα επόμενα χρόνια.

Οι αξιωματούχοι της Federal Reserve, σε αντίθεση με τους ομολόγους τους στην ΕΚΤ, έστειλαν πρόσφατα ένα αρκετά συνεκτικό μήνυμα, ότι θα μπορούσε να αυξήσει τα επιτόκια αργότερα αυτό το μήνα. "Η ΕΚΤ είναι ένα ενοποιητικό ίδρυμα για τις εθνικές φωνές, ενώ η Fed έχει την εξουσία να ενεργεί ως κεντρική τράπεζα για μια ένωση με μια κεντρική κυβέρνηση", δήλωσε η Λένα Κομίλεβα, επικεφαλής οικονομολόγος της G+Economics στο Λονδίνο. Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ κάποτε προσχώρησαν σε "ένα συνεκτικό μήνυμα" προς τον έξω κόσμο, σύμφωνα με τον Νιλς Μπούνεμαν, πρώην εκπρόσωπο Τύπου της ΕΚΤ ο οποίος τώρα εργάζεται ως σύμβουλος. Οι εθνικές κεντρικές τράπεζες έχουν επιφορτιστεί με το να εξηγούν αυτό το μήνυμα στα εγχώρια ακροατήρια. Αλλά αυτή η ενότητα εξατμίζεται όταν η ΕΚΤ στράφηκε από κινήσεις που αφορούν το επιτόκιο σε αδοκίμαστα μέτρα πολιτικής, όπως οι μεγάλης κλίμακας αγορές ομολόγων, δήλωσε ο Μπούνεμαν, ο οποίος έφυγε από την ΕΚΤ στα μέσα του 2014, μετά από 15 χρόνια. Η Bundesbank, ειδικότερα, έχει γίνει πολύ πιο δυναμική στην αντιμετώπιση ενός διεθνούς κοινού, μεταξύ άλλων μεταφράζοντας την ιστοσελίδα της στα αγγλικά και στα γαλλικά, είπε.

Ο πόλεμος των λέξεων σχετικά με τα μυστηριακά χρηματοδοτικά εργαλεία όπως τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, δείχνει πώς οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις του μπλοκ επηρεάζουν κάθε συζήτηση, ακόμα και μέσα σε έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Με την ΕΚΤ, "υπάρχει μια αντίληψη ότι οι αποφάσεις πολιτικής γεννιούνται από τις πολιτικές ευκαιρίες και δεν συνδέονται με τα οικονομικά δεδομένα", δήλωσε η Κομίλεβα.

Πουθενά η ανάκαμψη της ευρωζώνης δεν προκάλεσε μεγαλύτερη ένταση από ό,τι στην αναπτυσσόμενη Γερμανία, την οικονομική δύναμη της Ευρώπης, όπου μια ιστορική αποστροφή προς τον πληθωρισμό και το δημόσιο χρέος έχει κάνει τον Ντράγκι αγαπημένο στόχο. Σε μια ένδειξη των εντάσεων, η Σαμπίν Λαουτενσλέγκερ, Γερμανίδα μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δέχθηκε επίθεση από τον γερμανικό Τύπο τον περασμένο μήνα επειδή καλωσόρισε την άνοδο του πληθωρισμού προς το στόχο της ΕΚΤ.

Κάθε πλευρά παρουσιάζει τον εαυτό της ως εστία της υγιούς νομισματικής πολιτικής που θα μπορούσε να αναθερμάνει την οικονομία. Αυτό που περιπλέκει τη συμπλοκή είναι η κατάσταση της Bundesbank, ως ισχυρότερο μέλος της ΕΚΤ.

Τον Δεκέμβριο, ο Ντράγκι υποστήριξε ότι η απόφαση για την επιβράδυνση του τεράστιου προγράμματος αγοράς ομολόγων της κεντρικής τράπεζας από τον Απρίλιο δεν ισοδυναμούσε με διακοπή. "Η λέξη [taperin] έχει πολλές σημασίες, ανάλογα με το ποιος τη χρησιμοποιεί" δήλωσε ο Ντράγκι στους δημοσιογράφους. Ο Βάιντμαν είναι εξίσου ευέλικτος. Δήλωσε στους δημοσιογράφους πρόσφατα ότι συμφωνεί με τον "προσανατολισμό" της πολιτικής της ΕΚΤ, αλλά όχι με την ίδια την πολιτική.

Ο Ντράγκι αναμένεται να αφήσει το μήνυμά του ουσιαστικά αμετάβλητο στην συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν δηλώσει ότι θέλουν να συνεχίσουν το QE τουλάχιστον μέχρι τον Δεκέμβριο για να διασφαλιστεί ότι η ανάκαμψη έχει ριζώσει. Αλλά κάποια στιγμή φέτος, ίσως στη διάρκεια του καλοκαιριού, οι φορείς χάραξης πολιτικής αναμένεται να σηματοδοτήσουν μια αλλαγή πορείας.

Σε ένα κρίσιμο θέμα, οι Ντράγκι και Βάιντμαν είναι στην ίδια πλευρά: μέσα σε ένα κλίμα έντονου ευρωσκεπτικισμού, και οι δύο με τον τρόπο τους προσπαθούν να κρατήσουν τους πολίτες της Ευρώπης ενωμένους.

wsj.com

Διαβάστε περισσότερα