Ιός Δυτικού Νείλου: πώς μεταδίδεται, ποιοι κινδυνεύουν – Το κουνούπι Τίγρης

(του Παναγιώτη Μάνδαλου*)

Ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι μια ασθένεια που ο αιτιολογικός της παράγοντας είναι ένας Φλαβοϊός (οικογένεια Flavoviviridae και ανοίκουν στο γένος των Flavovivirus) με διάμετρο γύρω στα 50 nm(νανόμετρα, 1 nm =10-9 μέτρα).

Απομονώθηκε για πρώτη φορά στην Ουγκάντα, το 1937, στην Αφρικανική Ήπειρο σε γυναίκα με εμπύρετη κατάσταση, ακριβώς σε περιοχή του Δυτ. Νείλου από όπου πήρε και το όνομα του.

Οι κύριοι ξενιστές (φορείς) του ιού είναι τα πουλιά και κυρίως τα αποδημητικά πουλιά, που μπορούν να μεταφέρουν τον ιό σε μεγάλες αποστάσεις. Τα πουλιά μάλιστα

θεωρούνται σαν φορείς μεγάλου ιϊκού φορτίου και έτσι μπορούν να επιμολύνουν τα κουνούπια που θα τραφούν με το αίμα τους.

Οι ενδιάμεσοι ξενιστές, είναι τα κουνούπια που με το τσίμπημα, μαζί με το αίμα θα μεταφέρουν και ένα μεγάλο ιϊκό φορτίο και θα είναι οι φορείς μετάδοσης προς τα θηλαστικά και τον άνθρωπο. Τα θηλαστικά και ιδίως το άλογο και ο άνθρωπος που προσβάλλονται θεωρούνται ξενιστές με χαμηλό ιϊκό φορτίο και είναι δύσκολη η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο και από θηλαστικό σε θηλαστικό.

Από τα κουνούπια ο κύριος ξενιστής είναι το κουνούπι Culex sp., και κατά δεύτερο λόγο το Aedes sp., και Ochlerotatus sp.
Στην χώρα μας, σε διάφορες ορολογικές εξετάσεις σε άτομα, έδειξαν παρουσία αντισωμάτων που σημαίνει ότι τα άτομα αυτά πέρασαν έστω και ασυμπτωματικά την ασθένεια.

Η εμφάνιση της νόσου γίνεται κατά τους καλοκαιρινούς και τους πρώτους φθινοπωρινούς μήνες, με την ανάπτυξη των κουνουπιών και φυσικά με την άφιξη των αποδημητικών πουλιών. Ο ιός αναπτύσσεται, όταν υπάρχουν υψηλά ποσοστά υγρασίας και υψηλές θερμοκρασίες, ενώ τον χειμώνα μπορεί να επιβιώσει σε θηλυκά κουνούπια που βρίσκονται σε λήθαργο.

Μετά το τσίμπημα από το θηλυκό κουνούπι, απαιτούνται 1-6 μέρες σαν χρόνος επώασης ενώ το 80% των ατόμων περνάει ασυμπτωματικά την ασθένεια. Στις άλλες περιπτώσεις γύρω στα 20%, που εκδηλώνεται με όχι βαριά μορφή μπορεί να προκαλέσει εμπύρετη κατάσταση , μυαλγίες, κεφαλαλγίες και άλγη στην ράχη.

Στις χειρότερες περιπτώσεις