Πρεσβυτέρα δίπλα σε ασθενείς και ηλικιωμένους

Πρεσβυτέρα δίπλα σε ασθενείς και ηλικιωμένους08.01.2018Πρόσωπα

Η Μαρία Παναγιωτοπούλου-Μποτονάκη, σύζυγος του π. Σταύρου και μητέρα δύο κοριτσιών, εργάζεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους Ευρυτανίας

Από τον
ΑΝΤΩΝΗ ΜΑΚΑΤΟΥΝΗ

Γνωρίζει όλα τα «μυστικά» του νομού Ευρυτανίας, καθώς έχει πρόσβαση σε όλα τα ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία της περιοχής. Εργάζεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους του νομού, ενώ αυτή την περίοδο προσπαθεί να ολοκληρώσει μια έρευνα για τις παπαδιές της Ευρυτανίας, με βάση το αρχείο των Μητροπόλεων Ναυπάκτου και Καρπενησίου. Οπως λέει χαρακτηριστικά,

μελετά τη θέση των παπαδιών και των θυγατέρων τους στα δημοτικά τραγούδια. Η ίδια σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, ενώ το 1991 έλαβε διδακτορικό τίτλο σπουδών από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.

Ο λόγος για την 59χρονη πρεσβυτέρα Μαρία Παναγιωτοπούλου-Μποτονάκη, σύζυγο του π. Σταύρου Μποτονάκη. «Εργάστηκα από το 1991 έως το 1998 σε σχολεία του νομού (Γυμνάσιο Προυσού, Γυμνάσιο Ραπτόπουλου, Τεχνικό Λύκειο Καρπενησίου), ενώ από το 1998 και έπειτα εργάζομαι στα Γενικά Αρχεία του Κράτους του νομού μας. Κύριες δράσεις μας, η διάσωση και η ανάδειξη του αρχειακού πλούτου της περιοχής.

Συμπληρώνεται η δράση μας αυτή από εξυπηρέτηση ερευνητών και πολιτών, εκπαιδευτικές και πολιτισμικές δραστηριότητες, προσωπική έρευνα σε θέματα Τοπικής Ιστορίας (σ.σ.: φωτογραφίες). Το κρίσιμο σημείο είναι η εργαζόμενη σύζυγος να βρει και να διατηρήσει την ισορροπία ανάμεσα στους ρόλους της. Επιδιώκει σίγουρα την επιτυχία σε όλους, αλλά, δεδομένης της ανθρώπινης αδυναμίας της, αυτή δεν είναι πάντα εφικτή» λέει στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» η μητέρα δύο κοριτσιών. Και αναφέρει με συγκίνηση την περίπτωση μιας μοναχής που έδωσε όλα τα υπάρχοντά της με σκοπό να προσφέρει γνώση στα παιδιά:

«Το πλέον συγκινητικό αυτή τη στιγμή για μένα είναι ότι, μελετώντας την ιστορία του Ελληνικού Σχολείου Καρπενησίου, έπεσα πάνω σε ένα εύοσμο άνθος του 1836, τη μοναχή Ανθεμία. Αν και αγράμματη, είχε την πρόνοια στη διαθήκη της να κληροδοτήσει στο σχολείο τη μικρή περιουσία της: 2.000 γρόσια της εκ μητρός κληρονομιάς της και μία αρχιερατική μίτρα, του πατέρα της Επισκόπου Λιτζάς, για να αξιοποιηθούν για τις ανάγκες του σχολείου. Με καθήλωσε η ρητή διατύπωση της διαθήκης της. Τα αφήνει όλα αυτά “διά την εκπαίδευσιν της νεολαίας της πρωτευούσης ταύτης”. Το δεύτερο ιδιαιτέρως τιμητικό για μένα είναι ότι μου ανετέθη από την Ι. Μ. Καρπενησίου ο ρόλος της συντονίστριας στην εκδήλωση προς τιμήν του πρώην Μητροπολίτου Καρπενησίου κ. Νικολάου».

Στο ψαλτήρι

Η ενορία της είναι ο Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου στο χωριό Κλαψί Ευρυτανίας. Θα ήθελε να ασχοληθεί με τα κατηχητικά, όμως, όπως επισημαίνει με παράπονο, δεν υπάρχουν παιδιά. «Μια παπαδιά που ζει σε ενορίες μικρές, όπου το δημογραφικό πρόβλημα είναι εντονότατο, δεν έχει τη δυνατότητα του κατηχητικού σε παιδιά, αφού αυτά δεν υπάρχουν. Εχει όμως τη δυνατότητα να προσφέρει στους ηλικιωμένους, σε μοναχικούς και συχνά σε ασθενείς τη μικρή χαρά μιας επίσκεψης, μιας καλοψημένης πίτας, της ανάγνωσης ενός βιβλίου. Τέλος, θα κληθεί συχνά να βοηθήσει με τις μικρές δυνάμεις της στο ψαλτήρι ελλείψει έμπειρων ψαλτών. Και, ακόμα, μπορεί να συνδράμει στο έργο των πρεσβυτέρων άλλων ενοριών. Παραδείγματος χάριν, πέρυσι στη χριστουγεννιάτικη γιορτή του κατηχητικού Ι. Ν. Ευρυτάνων Αγίων, την ευθύνη της οποίας έχει η πρεσβυτέρα Ελένη Παπαποστόλου-Μακράκη, παρουσιάστηκε, μεταξύ άλλων, ένα μικρό θεατρικό μας, με τίτλο “Το μεγάλο μπέρδεμα / Τα δώρα του Αϊ-Βασίλη”. Στόχος μας ήταν με ευχάριστο τρόπο να καταστούν σαφείς η διαφορά και η σύγχυση του Μεγάλου Βασιλείου / Αϊ-Βασίλη με την καρικατούρα-διαφήμιση γνωστού αναψυκτικού, του Santa Claus» σημειώνει η κυρία Παναγιωτοπούλου-Μποτονάκη και συμπληρώνει: «Κάθε πρεσβυτέρα μπορεί να γίνει το… χαλάκι εισόδου στην Εκκλησία.

Η εποχή μας είναι ιστορικώς οριακή. Αποδομούνται για λόγους σκοπιμοτήτων πλείστα όσα δεδομένα του κοινωνικού βίου, των ηθικών αξιών και των πολιτισμικών κατακτήσεων στο όνομα της “προόδου”, του “πολιτισμού” και της ελευθερίας του ενός υποτιθέμενου αυτοπροσδιορισμού. Είναι, νομίζω, σαφές ότι επιδιώκεται η δημιουργία ενός νέου τύπου ανθρώπου, που στρέφεται γύρω από ένα υπερτροφικό “εγώ”. Κύριοι και μοναδικοί στόχοι του, η καταναλωτική ευδαιμονία και η αναζήτηση πλείστων όσων ηδονών, που θα ικανοποιούν τη ναρκισσιστική αντίληψη καθενός για το άτομό του.

Ετσι, αν προσέξουμε γύρω μας, καθώς οι άνθρωποι έχουν γίνει πλέον άτομα περιχαρακωμένα συνήθως στην ασφάλεια μιας εικονικής πραγματικότητας, θα δούμε να κυριαρχούν η μοναξιά, η έλλειψη σχέσεων ουσιαστικών ακόμα και μέσα στον γάμο, η αδυναμία να καλύψουν τα άτομα εσώτερες ανάγκες τους και τους προβληματισμούς για την ύπαρξη, τον θάνατο, την “αξιοπρέπεια” του θανάτου, όπως την υπόσχεται η ευθανασία, κ.ά. Αναφέρομαι σε αυτά, διότι μου έχει συμβεί συχνά να μου εκμυστηρεύονται γυναίκες διαφόρων ηλικιών, οικονομικής επιφάνειας κ.λπ. την αγωνία τους.

Είναι, λοιπόν, η πρεσβυτέρα, η παπαδιά, ένας προθάλαμος, ένα μικρό σκαλί όπου μπορούν διστακτικά να πατήσουν το πόδι τους άνθρωποι που για διάφορους λόγους έχουν απομακρυνθεί από την Εκκλησία και ψάχνουν με κάποιον τρόπο να επανακτήσουν μια κάποια σχέση μαζί της. Με καμία έννοια δεν γίνεται εξομολόγος, μπορεί όμως να τους υποδείξει διακριτικά πόσο θα “αναπνεύσουν” με την εξομολόγηση σε έναν πνευματικό».

«Αξίζει να παλέψεις συνδράμοντας τον παπά σου»

Τι θα έλεγε η κυρία Παναγιωτοπούλου-Μποτονάκη σε μια νέα κοπέλα, ώστε να την πείσει να γίνει πρεσβυτέρα; «Κλείσε τα μάτια. Nιώσε με την καρδιά πως, ναι, είναι δύσκολο, γιατί είσαι πάντα και εύκολος στόχος κριτικής για τα πάντα: πώς ντύνεσαι, πώς μιλάς, πότε κοινωνείς, πότε νηστεύεις κ.ά. Οπως και αν είναι, αξίζει να παλέψεις συνδράμοντας τον παπά σου με τις μικρές δυνάμεις σου. Αν και καμιά φορά την κριτική την υφίστασαι εξ οικείων πιο έντονη, όπως είναι σύνηθες και αναμενόμενο. Η πρεσβυτέρα είναι μια φυσιολογική γυναίκα, μέσα στην εποχή της, που αντιλαμβάνεται τους κραδασμούς. Δεν πρέπει να φοβάται την εξέλιξη και την πρόοδο, εφόσον αυτές γίνονται πραγματικά με ορθολογικό τρόπο, αλλά να συμβάλλει με τον τρόπο της στη διατήρηση της παράδοσης με κριτικό τρόπο» καταλήγει.

Από την Εφημερίδα Ορθόδοξη Αλήθεια