Με την πλάτη στον τοίχο: Ούτε χρέος, ούτε QE στον ορίζοντα

Των Κωστή Πλάντζου, Στέλιου Μορφίδη

Πάγο στις όποιες προσδοκίες έχει η ελληνική κυβέρνηση για αλλαγή στάσης της Γερμανίας και διευθέτησης του ζητήματος του χρέους έσπευσαν να βάλουν αξιωματούχοι που συμμετέχουν στη διαπραγμάτευση και οι οποίοι μίλησαν στο Bloomberg υπό καθεστώς ανωνυμίας.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές οι Ευρωπαίοι πιστωτές είναι απίθανο να δεσμευτούν σε περαιτέρω λεπτομέρειες των μέτρων πέρα από την επιμήκυνση των

ωριμάνσεων των ομολόγων που συζητήθηκε την περασμένη εβδομάδα και αυτό παρά την αποκάλυψη σήμερα της Handelsblatt ότι η νέα γαλλική κυβέρνηση του Προέδρου Μακρόν έχει καταθέσει πρόταση που θυμίζει κάτι από τα περιβόητα perpetual bonds, τα οποία θα είναι συνδεδεμένα με την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας της Ελλάδας. Αν η οικονομία πηγαίνει καλά, τότε το χρέος θα αποπληρώνεται κανονικά. Αν όχι, τότε θα επιμηκύνονται οι προθεσμίες αποπληρωμής» γράφει η γερμανική οικονομική εφημερίδα.

Ωστόσο και η πρόταση αυτή φαίνεται να απορρίπτεται απ' το Βερολίνο, σύμφωνα με την εφημερίδα ενώ ενδεικτική είναι η εκτίμηση του μέλους της ομάδας των «πέντε σοφών της γερμανικής οικονομίας», Λαρς Φελντ πως θα υπάρξει μία συμφωνία στο Eurogroup αλλά σε μέσες άκρες θα είναι αυτή που έχει καταθέσει ήδη ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ενδεικτικό επίσης της κατάστασης που διαμορφώνεται είναι η επιλογή σήμερα του Αντιπροέδρου της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις να αποφύγει την οποιαδήποτε αναφορά στο ζήτημα του χρέους, όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξη του στο Bloomberg για το εάν θα υπάρξει συμφωνία στο Eurogroup. Αρκέστηκε να πει πως η Ελλάδα τηρεί τα συμφωνηθέντα και ως εκ τούτου «είναι η ώρα να κλείσει η β' αξιολόγηση και να εκταμιευθεί η δόση».

Ως εκ τούτου μισό μήνα μόλις πριν τις αποφάσεις του Eurogroup της 15ης Ιουνίου και μια εβδομάδα πριν την συνεδρίαση του Euroworking Group, τίποτα δεν δείχνει να κινείται προς μια λύση ουσιαστικά καλύτερη από εκείνη που παρουσιάστηκε στις 22 Μαΐου για το ελληνικό χρέος.

Αντιθέτως, η δραματικοποίηση με τις κόντρες και τις διαφωνίες όλων εναντίον όλων, προμηνύουν οριακές μόνον υποχωρήσεις από πλευράς των δανειστών εν σχέσει με τα σχέδια ρυθμίσεων που παρουσιάστηκαν από την ESM πριν δέκα μέρες στις Βρυξέλλες, για να φανούν όμως σαν «νίκη» για όλους και «ήττα» για κανέναν.

Και στα τέσσερα βασικά ζητούμενα που πρέπει να επιλυθούν μέσα στην ερχόμενη και στην επόμενη εβδομάδα, οι αποφάσεις έχουν πλέον σχηματοποιηθεί και στον χρόνο που απομένει δεν διαφαίνεται ότι μπορούν να αλλάξουν σημαντικά, μέχρι να γίνουν τα τελικά αποκαλυπτήρια.

Λέξεις «κλειδιά» για συμφωνία

Αθήνα, Βερολίνο, ΔΝΤ και ESM παίζουν το παιχνίδι «ποιος απομονώθηκε περισσότερο και από ποιον» (με ...διαιτητή την ΕΚΤ) αλλά κάθε πλευρά βάζει στην εξίσωση και από έναν δικό της όρο, για να μπορεί στο τέλος να πει πως έμεινε ικανοποιημένη:

- να κάνει πάντα πρώτη «το χρέος της» η Αθήνα πριν κάθε βοήθεια, όπως ζητάνε οι Ευρωπαίοι δανειστές. Το μήνυμα έστειλε και χθες πάλι ο πρόεδρος του Eurogroup, που θύμισε πως ...μπαίνουμε Ιούνιο και ούτε τα προαπαιτούμενα για την δόση δεν έχει κλείσει ακόμα! Άφησε έτσι να αιωρούνται αμφιβολίες ακόμα και για την εκταμίευση (παρότι η Κομισιόν επιμένει ότι η αξιολόγηση έχει κλείσει) ενώ μια μέρα νωρίτερα και ο κύριος Τσακαλώτος «σήκωνε σκόνη» με όσα έλεγε σε ξένα Μέσα, για το αν θέλει ή δεν θέλει η Αθήνα να πάρει την δόση, εφόσον δεν πάρει μαζί και ρύθμιση για το χρέος.

- να γίνει «περιγραφή των μέτρων ελάφρυνσης» για μετά το 2018, που το ζητάνε η Αθήνα για να βγει στις αγορές, το ΔΝΤ για να μπει στο πρόγραμμα και η ΕΚΤ για να βάλει την Ελλάδα στην ποσοτική χαλάρωση. Η δέσμευση των ευρωπαίων υπάρχει από το 2012, ελαφρύνσεις επιτοκίων κλπ έχουν ήδη γίνει, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης εφαρμόζονται πλεόν κανονικά, ενώ για τα μεσοπρόθεσμα παρουσιάστηκαν ήδη 3 σενάρια από τον ESM στο Eurogroup και ετοιμάζεται και τέταρτο. Η κυβέρνηση αρκείται σε μια γενικόλογη περιγραφή των μέτρων καθώς, όπως είπε χθες στην Φρανκφούρτη ο κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος «μπορεί να διαφωνήσουμε και να ανταλλάσσουμε απόψεις για την έκταση της ελάφρυνσης του χρέους που χρειάζεται, αλλά η σαφήνεια και η επίτευξη συναίνεσης πρέπει να αποτελούν μέρος της απάντησης».

- να γίνουν «ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις» που τις ζητά το Βερολίνο για να λειτουργήσει η ελληνική οικονομία.

Πλεονάσματα με μέτρα λιτότητας και μόνον δεν αρκούν, θεωρεί το Βερολίνο και το (γραπτό) μήνυμα που έστειλε χθες στο συνέδριο του Economist ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν πως ...για να γυρίσει στις αγορές η Ελλάδα «θέλει δουλειά πολύ» και όχι μέτρα ελάφρυνσης του χρέους. Την άποψη ότι αποδίδεται πολύ μεγαλύτερη σημασία στη συζήτηση για το χρέος από αυτήν που είναι αναγκαία, για «πολιτικούς» λόγους, εξέφρασε επίσης μιλώντας στο ίδιο συνέδριο - ενώπιον του κυρίου Τσακαλώτου- ο εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (που ελέγχει το 75% του ελληνικού χρέους) Νικολά Τζιαμαρόλι.

- να συμφωνηθούν «πιο χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα», για τα οποία πρωτοστάτησε και πάλι χθες στην Φραγκφούρτη ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Και αυτά φαίνεται να είναι κοντά. Αναζητείται μια συμβιβαστική λύση κοντά σε εκείνην που παρουσίασε ήδη ο ESM στις 22 Μαΐου για πιο ρεαλιστικά πλεονάσματα (2% του ΑΕΠ μετά το 2022 αντί για πάνω από 3% για 20 χρόνια!) που θα ικανοποιεί την ΕΚΤ αλλά και το άκρως «απαισιόδοξο» ΔΝΤ.

- να μπει «το ΔΝΤ στο 3ο Πρόγραμμα». Το Ταμείο εμφανίζεται να μη το θέλει, αλλά το θέλουν οι Ευρωπαίοι. «Από το 2015 λέει ότι θα μπει, αλλά είμαστε στο 2017 και απομένουν 14 μήνες για να τελειώσει το πρόγραμμα» θύμησε και χθες ο κύριος Τσακαλώτος. Το ΔΝΤ μπορεί να μετάσχει χωρίς να βάλει νέα χρήματα πριν το 2018, αλλά να πάρει και πίσω «μια και έξω» από τον ESM τα 13 δισ. ευρώ που έχει ήδη δώσει (στο πλαίσιο της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους). Η κυβέρνηση επίσης εμφανίζεται να μην θέλει το Ταμείο, ειδικά στην περίπτωση που δεν βάλει χρήματα, γιατί δεν θα είναι καλό «σήμα» στις αγορές για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην Ελλάδα. Ωστόσο ψήφισε ήδη τα μέτρα που αυτό ζητούσε για να μπει -και προκαταβολικά ως το 2020 και μετά τη λήξη του Προγράμματος.