Η επώδυνη αλλαγή

Του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Μάξιμου Χαρακόπουλου

Η επέτειος των τριών χρόνων του Μνημονίου αποτελεί αφορμή για περισυλλογή και αναμέτρηση όλων με τον ίδιο μας τον εαυτό, με επιλογές και παραλείψεις. Ανατρέχοντας στην προ και μετά Μνημονίου εποχή, η ελληνική κοινωνία μετρά δοκιμασίες και αναλογίζεται λάθη, οικεία κακά με τα οποία παλεύουμε ακόμη και σήμερα.

Η παρούσα βουλή

οφείλει, μόλις περάσουμε τη φουρτούνα, με νηφαλιότητα να εξετάσει πως οδηγήθηκε η χώρα στο Μνημόνιο. Πως από το «λεφτά υπάρχουν», καταλήξαμε στην επιτροπεία της τρόικας. Σε κάθε περίπτωση, οι διαχειριστές της υπαγωγής της χώρας στο Μνημόνιο ήταν οι ίδιοι που έβαλαν τη σφραγίδα τους στο μοντέλο της οικονομίας την τελευταία τριακονταετία, πολεμώντας λυσσαλέα κάθε μεταρρύθμιση και ριζοσπαστική αλλαγή.

Ωστόσο, η Ελλάδα του σήμερα δεν είναι η Ελλάδα του χθες. Ο κύκλος της μεταπολίτευσης έκλεισε κληροδοτώντας μας χρόνιες παθογένειες και στρεβλώσεις. Χρόνια τώρα κρύψαμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί, ώσπου μας τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια. Όμως, τα προβλήματα δεν τα δημιούργησαν άλλοι, παρά εμείς οι ίδιοι.

Ίσως είναι χωρίς ουσία να ψάχνουμε να δώσουμε απάντηση εάν το αυγό γέννησε την κότα ή το αντίστροφο, αν οι πολιτικοί πρώτοι διέφθειραν τους πολίτες ή αν αυτοί απαιτούσαν από τους πολιτικούς να συμπεριφέρονται ρουσφετολογικά, υπονομεύοντας το δημόσιο συμφέρον, την κρατική αξιοπιστία, τους όρους της αξιοκρατίας.

Το ζητούμενο είναι να εντοπίσουμε τα λάθη και να τα διορθώσουμε και όχι να αναλωθούμε σε κυνήγι μαγισσών. Βεβαίως, όσοι έβαλαν το δάκτυλο στο μέλι οφείλουν να λογοδοτήσουν και ήδη λογοδοτούν.

Πέραν, όμως, της ατομικής ευθύνης δεν πρέπει να λησμονούμε ότι στη δημοκρατία ο κυρίαρχος λαός κρατά τις τύχες της χώρας στα χέρια του και οι αποφάσεις του καθορίζουν το παρόν και το μέλλον. Ίσως κάποιοι θα σκεφθούν ότι η διαπίστωση αυτή έχει στόχο να αθωώσει τη τρόικα και τα μνημόνια. Όσοι σκέφτονται έτσι νομίζω ότι πέφτουν στην παγίδα των εύκολων και βολικών διαχωρισμών και γενικεύσεων: άσπρο-μαύρο. Δείτε το λεγόμενο «αντι-μνημονιακό» μπλοκ. Η απάντηση έτοιμη, σε κάθε πρόβλημα, σε κάθε ζήτημα που πρέπει να βρούμε λύση: Η τρόικα που κατέστρεψε τη χώρα. Άρα χωρίς την τρόικα όλα καλά καμωμένα. Όλα προ μνημονίου πήγαιναν κατ΄ ευχήν!

Θεωρώ ότι ήλθε το πλήρωμα του χρόνου ν’ απαλλαχθούμε από αυτές τις νοοτροπίες που επιδιώκουν να φορτώσουν τις ευθύνες για τις πράξεις μας στους άλλους. Κανείς βεβαίως δεν είπε ότι οι «άλλοι» είναι άγιοι ή φιλάνθρωποι. Και κανείς δεν θέλει στο σπίτι του ελεγκτές των δανειστών του. Αλλά την οικονομική κατάρρευση της χώρας δεν την προκάλεσαν οι ξένοι.

Η διαφθορά στις δημόσιες υπηρεσίες, τα φακελάκια, το τέρας της γραφειοκρατίας, η κακή εξυπηρέτηση των πολιτών, η χαμηλή αξιοπιστία των θεσμών, αυτά όλα και άλλα πολλά, πολύ περισσότερα, που τώρα ακούμε συνέχεια, που όλοι τα γνωρίζαμε ή τα υποπτευόμασταν, έπρεπε να έλθει η τρόικα για να τα αντιμετωπίσουμε;

Τώρα δεν υπάρχει επιστροφή στο παλιό «καλό» ή μάλλον κακό παρελθόν. Για κανέναν μας. Ούτε γι’ αυτούς, και κυρίως γι’ αυτούς, που το επαγγέλλονται, όπως οι συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ ή οι εκ δεξιών μιμητές τους. Γιατί, αν ο μη γένοιτο έρθουν στην εξουσία, σίγουρα η πραγματικότητα θα τους ισοπεδώσει και θα έχουν τη τύχη του κόμματος που σημάδεψε από το 1981 τη μοίρα του τόπου. Τα όμορφα τα λόγια τα μεγάλα θα γίνουν μπούμερανγκ στους λαϊκιστές και δημεγέρτες που τα διαλαλούν.

Την οικονομική κατάρρευση της χώρας δεν την προκάλεσαν οι ξένοι δανειστές, όσο και αν δεν μας αρέσει η εποπτεία τους και οι υποδείξεις τους. Στην κατάρρευση οδήγησαν μία σειρά παράλογων επιλογών και πρακτικών.

Μη ζητάμε, επομένως, τα ρέστα από τρίτους γιατί το λογαριασμό τον κάναμε εμείς. Αν αύριο έφευγε η τρόικα και τα μνημόνια, τα προβλήματα θα παρέμεναν. Αυτά πρέπει να διώξουμε πρώτα. Η επίρριψη ευθυνών σε τρίτους, όσο και αν χαϊδεύει αυτιά, δεν αρμόζει σε υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις, αλλά σε δημαγωγούς.

Ας μην περιμένουμε, λοιπόν, την κάθε τρόικα να θέσει το δάκτυλο επί τον τύπο των ήλων. Δικό μας το καθήκον να αλλάξουμε. Δικό μας το χρέος να βγούμε πιο δυνατοί από την κρίση και να μην διολισθήσουμε στην πρότερη επίπλαστη ευμάρεια, ακόμη και αν είχαμε την επιλογή.