ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΣΟΛΚΑ

Υπάρχουν όρια στη τέχνη;

Υπάρχουν όρια στη τέχνη; Κανονικά η ερώτηση θα έπρεπε να είναι ρητορική! Μα έλα που σε περιόδους ταραγμένες, πεινασμένες, φοβισμένες, ανασφαλείς, αγωνιώδεις το αφήνουμε το κακό παρέα με την ηλιθιότητα να μπουν απ το παράθυρο στα σαλόνια μας, στις τηλεοράσεις μας, στις καρδιές μας, στο μυαλό μας.

Πολλά γραφτήκαν για τους μεσαιωνικά φανατισμένους «χριστιανούς» που συνεπικουρούμενοι από θιγμένους Χρυσαυγές βρέθηκαν έξω από το Χυτήριο να αναγάγουν το μισός και την αμάθεια και την τάση του για παραβατικότητα σε πίστη, ιδανικά και βεβαιότητες. Και λέξεις να χαραμίσεις

για αυτό τον συρφετό ασχήμιας είναι κρέμας για την πολύτιμη ιστορία της γλώσσας μας. Μη χαλαλίζουμε το πραγματικό μας πλούτο μας για αυτά τα αχρεία όσο και αν είναι επικίνδυνα υποκείμενα!

Άκουσα όμως συζητήσεις, ειδικά στα social media για τα «όρια της τέχνης». Όρια η τέχνη μπορεί να έχει μόνο στα πλαίσια του ορισμού της ως τέτοια και δη του αυτοορισμού της. Τα όρια είναι σύνορα που περιγράφουν ιδιοκτησίες. Η τέχνη είναι το μονό ελεύθερο όσο η ψυχή των ανθρώπων πράγμα. Είναι σα να ζητάς να φυλακίσεις τη φαντασία, ή να επιβάλλεις στον ερώτα να σε πληγώνει από 5 το απόγευμα μέχρι 7.30 και μετά να υποχωρεί μέχρι την άλλη μέρα, ή να ζητάς απ τα όνειρα να εξηγούνται και να τους κάνεις καλλιστεία για να τα ονειρευτείς. Πώς να υπάρχει τέχνη με όρια; Και ποιος να της τα βάλει; Πως;

Αν είχε η τέχνη όρια, δε θα τολμούσε ο Αισχύλος τις καινοτομίες του, ο Σοφοκλής τις νέες θεματολογίες του και ο Ευριπίδης τις ακραίες προτάσεις του, ούτε ο Πικάσο θα φτάνε να ζωγραφίζει τη Γκουέρνικα, ούτε ο Μουνγκ την κραυγή. Δεν θα τολμούσαν οι ποιητές να γράψουν χωρίς ομοιοκαταληξία, οι ζωγράφοι να ζωγραφίζουν συναισθήματα και όχι σα φωτογράφοι μούρες, οι αρχιτέκτονες να δοκιμάσουν νέες φόρμες και οι κινηματογραφιστές να υπάρξουν καν. Τα όρια είναι περιορισμοί και αυτοί από φύση, από γέννηση, από ιδοσυστασία της τέχνης δεν μπορεί να υπάρξει. Είναι να ζητάμε να περιοριστεί το χαμόγελο, τα χρώματα στην ίδια την φύση, η νύχτα και η μέρα να έρχονται δυο φόρες η καθεμία μέσα στο 24ωρο.

Η τέχνη είναι από φύση της βλάσφημη, ανοσία, καινοτόμα, σεβαστή, εκτονωτική, φοβική, αλλοπρόσαλλη, πειραματική, ανιχνευτική, γιατί αλλιώς, πολύ απλά δεν είναι ανθρωπινή. Οι θρησκείες παντού, στις ακραίες τους εκφράσεις μισούν την τέχνη. Οι Ταλιμπάν απαγόρευαν κάθε της μορφή ακόμα και τα τραγούδια στα παιδιά. Ότι δίνει χαρά είναι εχθρός. Ότι είναι ευχαρίστηση, ομορφιά, ή αισθήσεις καταδικαστέο. Ότι δεν αφορά σε νου και απαγορεύσεις, κολασμένο.

Οι ακραίες προτεστάντες στην Αμερική, όπως οι Αμεις απαγορεύουν τα χρωματιστά ρούχα, το θέατρο, τους πινάκες στα σπίτια τους τα ίδια. Ότι μπορεί να σου απελευθερώσει την ψυχή δένεται στο όνομα μιας πίστης που ορίζεται επιθετικά και καταπιεστικά. Πότε χάρηκαν οι Χριστιανοί με την ύπαρξη του θεάτρου την ιδία; Τότε που το απαγόρευσαν; Η μετά που έγινε το μίμος και το θεατρίνος συνώνυμο των χαλαρών ηθών, της ιεροδουλίας, της ανυποληψίας; Και