Αυτοί που διάλεξαν να μείνουν εκτός μόδας

Δεν γνωρίζονται, δεν έχουν μιλήσει μεταξύ τους, δεν έχουν εκφράσει κάποιαν γνώμη ο ένας για τον άλλον. Τι σύμπτωση, σε καιρούς συναινετικούς, ο Μουρίνιο κι ο Ερντογάν κατακτούν την επικαιρότητα, επιμένοντας αλλιώς. Είναι ο πρώτος άσωτος υιός ή, μήπως, δολοφόνος;

Τίποτε από τα δύο. Άλλωστε, πριν προλάβουν παρατηρητές κι αναλυτές, φρόντισε ο ίδιος να χαρακτηρίσει εαυτόν… μοναδικόν. Επιστρέφοντας, λοιπόν, στην Τσέλσι και στο Στάνφορντ Μπριτς, ο Ζοσέ Μουρίνιο δεν γυρίζει στον τόπο του εγκλήματος, όπως επιμένουν μερικοί σχολιαστές εγνωσμένης κακεντρέχειας. Θα μπορούσε να γυρίσει στο Μιλάνο

και στην Ίντερ, αφού οι σχέσεις του με την ομάδα και τον πρόεδρο Μοράτι κάθε άλλο παρά έχουν ψυχρανθεί. Ας μένει ανοικτό το ενδεχόμενο, ποιος ξέρει πώς τα φέρνει η ζωή. Φιλικές παρέμεναν και οι σχέσεις μεταξύ του Σπέσιαλ και του Ρομάν Αμπράμοβιτς. Κατέκτησαν οι αντικαταστάτες του προπονητές τίτλους ευρωπαϊκούς, μα κανείς, μετά απ’ αυτόν, το πρωτάθλημα Αγγλίας. Να, επομένως, το περιεχόμενο της αποστολής του. Να παραμονεύουν, πίσω απ’ τα χαμόγελα ικανοποίησης, η ανάγκη για μιαν δεύτερη ευκαιρία, ένα στοίχημα προσωπικό, κάτι ανάμεσα σε κρύο πιάτο κι αναδρομική δικαίωση, ίσως η ανομολόγητη πλην αμοιβαία μεταμέλεια των δυο ανδρών;

Ένα είναι βέβαιο. Ο Μουρίνιο δεν θα επισκεφθεί το Μπρεναμπέου πλέον παρά μόνον ως αντίπαλος, ενώ η Ρεάλ θ’ αργήσει να συνέλθει από την ασθένεια που την μαστίζει, είτε τον νοσταλγήσει είτε τον αναθεματίζει.

Σαν τον ίδιον, το έγκλημα του Μουρίνιο είναι ένα και μοναδικό. Διχάζει τους πάντες, αρνούμενος να εκλιπαρεί την κοινή αποδοχή. Πιο πέρα, αρνούμενος να υποκύψει στην πολιτική ορθότητα, δηλώνοντας σεμνός και ταπεινός. Καλύτερα αλαζών και επιζών, να ποιο δόγμα φαίνεται ν’ ασπάζεται ο Πορτογάλος. Κι ο Τούρκος, από την πλευρά του;

Αν ο διάσημος προπονητής αρέσκεται να γίνεται προκλητικός, ο άνθρωπος που αναζητεί τον τρόπο να γίνει ο νέος Ατατούρκ στη θέση του Κεμάλ, είν’ ολοφάνερο πως γοητεύεται στη θέα και στο διάβα της δικής του παντοδυναμίας.

Θ’ αντέξει, άραγε, ο Ερντογάν; Το αγόρι που πουλάει κουλούρια πριν πάει στο νυκτερινό, ποδοσφαιριστής ηγέτης ισλαμιστής. Αυτοδημιούργητος, λαοπρόβλητος, παρείσακτος στην πολιτική ελίτ, ο Όλιβερ-Ρετζέπ-Ταγίπ-Τουίστ. Twist, όπως Twitter; Μιλάει αγγλικά ή αποτελεί ένα πλέον τέχνασμα η επιμονή στη μητρική γλώσσα; Πάντως, «το twitter που εκπέμπει διαρκής ψέματα, τα λεγόμενα κοινωνικά δίκτυα αυτά είναι η κατάρα της κοινωνίας μας σήμερα» δηλώνει επισήμως.

Ώστε, εξολοθρεύοντας τα φαντάσματα του Κεμάλ και του Μεγαλοπρεπούς, νιώθει ευάλωτος απέναντι στα δαιμόνια της επικοινωνίας; Κι άλλοι μαζί του, από τον Μουμπάρακ ως τα υπόλοιπα θύματα της περίφημης Αραβικής Άνοιξης που σαρώνει, μήνες τώρα, την Μεσόγειο, απειλώντας την Μόσχα ή την Τεχεράνη. Στον έβδομο ουρανό, όπου τον εκτόξευσαν τρεις εκλογικοί θρίαμβοι, η οικονομική έκρηξη, η εθνική αυτοπεποίθηση κι οι διπλωματικές επιδείξεις, υποτίμησε το «τζίνι» των καιρών μας, αυτό που ανατρέπει με ιλιγγιώδη ταχύτητα τις παραδοσιακές τεχνικές για τον έλεγχο της εξουσίας και των εντυπώσεων. Ικανοποιώντας τις πλέον αντιφατικές προσδοκίες, αιφνιδιάζεται τώρα από την συγκρότηση ενός ετερόκλητου κινήματος εναντίον του, που ξεκίνησε ως κάλεσμα σε κοσμική διαμαρτυρία, κρύβοντας ανεξέλεγκτη δυναμική.

Ναι, Κούρδοι, Αλευΐτες και δυτικότροποι, εξτρεμιστές κι αντιεξουσιαστές, φωταδιστές ή σκοταδιστές, μαζί κι οι εχθρικοί στην ισλαμική ατζέντα, παίζουν τον ρόλο του πολιορκητικού κριού. Το ερώτημα είναι, μπορεί στο δίπολο Ισραήλ-Ιράν να προστεθεί μια τρίτη δύναμη περιφερειακή, χωρίς αναταράξεις ή, εάν όχι, θ’ αποδειχθεί γυμνός ο σουλτάνος, μια παράπλευρη απώλεια σε ντόμινο της Συρίας; Διαβάζοντας τον Αλεξανδρινό, βλέποντας την αξονική του Τσεϊλάν («Κάποτε στην Ανατολία»), κατανοείς γιατί βλάπτει τους γείτονές της εξίσου η Συρία. Τα κοινωνικά δίκτυα δεν γκρεμίζουν την αλαζονία του Ερντογάν, όπως η τεχνολογία δεν επιτίθεται στον Αλλάχ. Μόνον που από την Άλωση ως τον Λόρενς και τον 21ο αιώνα, η περιοχή δεν ανήκει αποκλειστικά στις χώρες του Λεβάντε, σε λαούς και κυβερνήσεις, καθώς πολλοί οι «επενδυτές» κι εύθραυστη η ισορροπία. Τι άλλο είναι η Ανατολή, αν όχι ένα όνειρο δυτικό; Δυτικά της Δύσης, τα χρηματιστήρια του Τόκιο και του Χονγκ-Κονγκ.

Στο πέρασμα του χρόνου, καθώς συρρικνώνεται θεαματικά το περιθώριο των ατομικών επιλογών, δύο άνθρωποι του Νότου αδιαφορούν για τις επιταγές της ομάδας και του πλούσιου Βορρά. Ντεμοντέ παντός καιρού, αν βρεθούν ποτέ, ίσως θυμηθούν το ανέκδοτο με ήρωα τον… Μητσάρα.