Ο ταλαντούχος κ. Ντάιζελμπλουμ και η παγίδα της ευρωζώνης

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Ο κ. Γερούν Ντάιζελμπλουμ με τις δηλώσεις του περί Νοτίων που ξοδεύουν τα χρήματα σε ποτά και γυναίκες προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, λόγω του ρατσιστικού, υπεροπτικού και σεξιστικού χαρακτήρα του λόγου του.
Η πιο επικίνδυνη πτυχή, όμως, των όσων είπε δεν είναι η απουσία πολιτικής ορθότητας, αλλά η πολιτική ουσία.
Διότι στην πραγματικότητα το μήνυμα που εξέπεμψε ο κ. Ντάιζελμπλουμ είναι ότι για την κρίση της ευρωζώνης, το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου, την αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων δεν φταίει η στρεβλή αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, ούτε η «αεροπειρατεία» των ευρωπαϊκών θεσμών από την ηγεμονεύουσα Γερμανία, αλλά… ο κακός χαρακτήρας των Ελλήνων, των Ιταλών, των Ισπανών και των Πορτογάλων.
Είναι η ίδια προπαγάνδα που καλλιέργησε η γερμανική ηγεσία από την αρχή της κρίσης περί «τεμπέληδων Ελλήνων», η οποία είχε στόχο να εκτρέψει την προσοχή από τα εγγενή προβλήματα της ευρωζώνης τα οποία τροφοδότησαν -εάν δεν προκάλεσαν- την κρίση και να ρίξει τις ευθύνες στους πιο αδύναμους κρίκους του συστήματος.
Ο στόχος της ιδεολογικής αυτής κατασκευής είναι προφανής: Εάν για την κρίση έφταιξε η δομή της ευρωζώνης, τότε οι αδύναμοι κρίκοι θα έπρεπε να υποστηριχθούν, με ουσιαστικές χρηματικές μεταβιβάσεις (και όχι με δάνεια επί δανείων για τη διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών), με επενδυτικά προγράμματα για να τονωθεί η ανάπτυξη και η ανεργία και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες.
Αντιθέτως, εάν για τα προβλήματά τους φταίνε οι ίδιοι οι Έλληνες και η νοοτροπία τους, τότε καλώς παθαίνουν ό,τι παθαίνουν και οι πλούσιες χώρες ουδεμία ευθύνη έχουν.
‘Ολα αυτά, βέβαια, δεν σημαίνουν ότι στην Ελλάδα οι ηγεσίες και τα συστήματα σε όλα τα επίπεδα (πολιτικό, οικονομικό, συνδικαλιστικό, ακαδημαϊκό, μιντιακό, δημοσιογραφικό κ.ο.κ.) στερούνται ευθυνών για το κατάντημα της χώρας και για το γεγονός ότι επέδειξαν εγκληματική έλλειψη διορατικότητας και σχεδιασμού, αφήνοντας την ελληνική οικονομία να εξωκείλει αμέσως μετά την εισαγωγή του ευρώ.
Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα αφέθηκε σε μια αδιέξοδη ανάπτυξιακή διαδικασία η οποία τοροφοδοτήθηκε από τη φούσκα των δανεικών, τα οποία ήταν άφθονα και με χαμηλό κόστος λόγω του ευρώ.
Ουδείς σχεδιασμός, ουδεμία πρόβλεψη για το μέλλον υπήρξε στη χώρα μας την εποχή εκείνη.
Και η πικρή αλήθεια είναι ότι ακόμα και σήμερα, ύστερα από επτά χρόνια μνημονίων και εξάρτησης από τους δανειστές ο σχεδιασμός για το μέλλον στην Ελλάδα παραμένει ζητούμενο.
Είναι όμως εξίσου αληθές ότι ακριβώς αυτή η φούσκα των δανεικών ήταν αποτέλεσμα της στρεβλής αρχιτεκτονικής του ευρώ, η οποία ευνόησε τις ανταγωνιστικότερες οικονομίες της νομισματικής ένωσης σε βάρος των υπολοίπων.
Τα όποια σημάδια ανισορροπίας εκδηλώθηκαν μετά την εισαγωγή του ευρώ, όπως η διόγκωση των ελλειμμάτων στα ισοζύγια πληρωμών των χωρών της περιφέρειας, αγνοήθηκαν πανηγυρικά από τους θεσμούς που υποτίθεται ότι ήταν επιφορτισμένοι με την διαφύλαξη του συστήματος, όπως η ΕΚΤ, η Κομισιόν και το Eurogroup -οι ίδιοι φορείς που έκτοτε σφυροκοπούν την Ελλάδα.
Η διαχείριση της κρίσης απέβη προς όφελος των πλεονασματικών χωρών του πυρήνα, όπως κατ΄εξοχήν η Γερμανία, η οποία ενίσχυσε τη θέση της εντός της ευρωζώνης και από μια χώρα «πρώτη μεταξύ ίσων» άρχισε να συμπεριφέρεται ως οιονεί υπερδύναμη, με τις πλάτες βέβαια της ευρωζώνης.
Στο πλαίσιο αυτό οι δηλώσεις Ντάιζελμπλουμ δεν πρέπει να θεωρηθούν απλώς ως κάποιες ακραίες κουβέντες ενός πολιτικού που υπέστη σαρωτική ήττα στις εκλογές της χώρας του και ήθελε να δώσει δείγματα καλής διαγωγής στον κ. Σόιμπλε, αλλά ως αντανάκλαση των πολιτικών σκέψεων και των σχεδιασμών του πυρήνα της ευρωζώνης, ο οποίος θα συνεχίσει να κινείται με γνώμονα τα στενά δικά του συμφέροντα, τα οποία εκλαμβάνει ως ανταγωνιστικά εκείνων της περιφέρειας.