Γαλλία: Το σύστημα νίκησε, αλλά η αμφισβήτηση παραμένει (άρθρο)

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Το ευρωπαϊκό κατεστημένο ανέπνευσε με ανακούφιση μετά την εκλογική νίκη του Εμανουέλ Μακρόν στις γαλλικές εκλογές, καθώς ο τελευταίος έχει υποσχεθεί ότι δεν θα ανατρέψει τα δεδομένα, αλλά αντιθέτως θα προσαρμόσει τη Γαλλία στις απαιτήσεις της ευρωζώνης και της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.

Ο Μακρόν κινήθηκε στον αντίποδα της Μαρίν Λεπέν και η νίκη του προκάλεσε σημαντική άνοδο του ευρώ και των

τιμών στα χρηματιστήρια, καθώς οι επενδυτές βλέπουν τον κίνδυνο μεγάλων ανατροπών στη Γαλλία -και κατ΄επέκταση στην ευρωζώνη- να απομακρύνεται.

Ωστόσο, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ένα μεγάλο τμήμα της γαλλικής κοινωνίας στήριξε δυνάμεις που αμφισβητούν θεμελιωδώς τη λειτουργία του συστήματος.

Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η επικράτησή του Μακρόν στο δεύτερο γύρο είναι δεδομένη και το ενδιαφέρον πλέον στρέφεται στα ποσοστά, κατά πόσον δηλαδή η Μαρίν Λεπέν θα ξεπεράσει το 40% εδραιώνοντας τη θέση της ως δύναμη αμφισβήτησης και αποσταθεροποίησης.

Η πρωτιά Μακρόν μπορεί να καταγράφεται από πολλούς ως επικράτηση της λογικής απέναντι στο λαϊκισμό, ως νίκη του κατεστημένου απέναντι στις αποσταθεροποιητικές δυνάμεις, αλλά το αποτέλεσμα κρύβει πολλές αποχρώσεις.

Ο Μακρόν είναι ένα «παιδί του συστήματος», με επαγγελματική θητεία στον τραπεζικό κλάδο και πολιτική προϋποηρεσία ως υπουργός Οικονομικών, αλλά ένας λόγος που κέρδισε είναι ότι αποστασιοποιήθηκε από τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα, πέρα από το γεγονός ότι κινητοποίησε τα δημοκρατικά αντανακλαστικά της γαλλικής κοινωνίας απέναντι στην επέλαση της ακροδεξιάς.

Είναι η πρώτη φορά που τη μάχη για την προεδρία θα δώσουν δύο υποψήφιοι που βρίσκονται εκτός των δύο μεγάλων κομμάτων που κυβέρνησαν τη Γαλλία μεταπολεμικά, του Σοσιαλιστές και τους Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι υπέστησαν συντριπτική ήττα.

Πρόκειται για μια σαφή ένδειξη ότι οι Γάλλοι δεν έχουν εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα, τάση η οποία άλλωστε καταγράφεται και σε άλλες χώρες, ενώ εκδηλώθηκε και με το Brexit και με την νίκη του Ντόναλντ Τραμπ.

Ασφαλώς ο κατ΄εξοχήν «συστημικός» Μακρόν, ουδεμία σχέση έχει με τις ακραίες δημαγωγικές κορώνες της Μαρίν Λεπέν η οποία στοχοποιεί γενικά «τους πολιτικούς» οι οποίες συγκινούν τα πιο συντηρητικά στρώματα (μεγάλες ηλικίες, αγροτικές περιοχές), αλλά σε μεγάλο βαθμό και ο ίδιος εξέφρασε τις επιφυλάξεις των πιο προοδευτικών και νέων σε ηλικία στρωμάτων απέναντι στο παραδοσιακό πολιτικό σύστημα.

Την ίδια στιγμή, στον πρώτο γύρο σημαντικό ποσοστό καταγράφουν συνολικά οι πολιτικές δυνάμεις που αμφισβητούν το κυρίαρχο σύστημα λειτουργίας της οικονομίας διεθνώς, τη λεγόμενη παγκοσμιοποίηση.

Ο αριστερός Ζαν Λυκ Μελανσόν, ασφαλώς βρίσκεται στον αντίποδα των ξενοφοβικών και μισαλλόδοξων θέσεων της ακροδεξιάς, αλλά απορρίπτει και εκείνος τις οικονομικές πολιτικές της ευρωζώνης και τις επιλογές του νεοφιλελευθερισμού.

Βεβαίως, οι δημαγωγικές κραυγές της Μαρίν Λεπέν κατά του ευρώ και των «ξένων», ουδεμία σχέση έχουν με τη συνολική κοινωνική θεώρηση του Μελανσόν υπέρ οικονομικών πολιτικών προς όφελος των εργαζομένων, με φορολόγηση των μεγάλων επιχειρήσεων, έλεγχο των τραπεζών και αλλαγή των πολιτικών στην ευρωζώνη.

Είναι χαρακτηριστικό, όμως, ότι ο Μελανσόν, που ναι μεν δεν έκανε τη μεγάλη έκπληξη αλλά σημείωσε πολύ σημαντική άνοδο (έφτασε στο 19,6%) δεν τοποθετήθηκε για το δεύτερο γύρο υπέρ του Μακρόν, όπως έκανε η πλειονότης των πολιτικών δυνάμεων στη Γαλλία, υιοθετώντας, ενδεχομένως, τη λογική του «ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου».

Σε κάθε περίπτωση οι δυνάμεις που είναι αντίθετες με την Ε.Ε. και την λεγόμενη παγκοσμιοποίηση ή υποστηρίζουν ένα διαφορετικό μοντέλο, μια άλλη Ευρώπη, υπολογίζεται ότι κατέγραψαν συνολικά ποσοστό πάνω από το 42% εάν υπολογίσουμε και τους υποψήφιους με μικρότερες επιδόσεις.

Το γεγονός αυτό δείχνει ότι ένα μεγάλο τμήμα της γαλλικής κοινωνίας δεν έχει απλώς διαφορετική αντίληψη για την διαχείριση των πραγμάτων, αλλά αμφισβητεί θεμελιωδώς τη λειτουργία του συστήματος.