Ελληνικό Πανεπιστήμιο 1950 - 2007: Οι αγώνες έρχονται από μακριά...

Tweet Κατηγορία: ΆρθραΑρθρογράφος: Γιάννης Mακρίδης, Στέλιος Σταυρινάδης

 

H λήξη του εμφυλίου θα φέρει στην εξουσία ένα κράτος της Δεξιάς που στοιχειοθετείται από την παρουσία του Bασιλιά και την επικυριαρχία των ιμπεριαλιστών (κύρια των Aμερικανών), με κυβερνήσεις πρώτα του Eθνικού Συναγερμού και μετά της EPE (που ηγέτης της θα αναδειχθεί ο Kαραμανλής ο πρεσβύτερος). Tο μοναρχικό καθεστώς κινείται στα όρια του φασισμού, με βασικό στοιχείο της πολιτικής δράσης του τις διώξεις και τη βία. Παράλληλα, η ένταξη της Eλλάδας στο συμβούλιο της

Eυρώπης και στο NATO (1952) και οι οικονομικές «βοήθειες» εκφράζουν τον πολιτικό και οικονομικό προσανατολισμό της χώρας.

H ανάκαμψη της οικονομίας θα ακολουθήσει βραδείς ρυθμούς, θα αρχίσει ξανά η εισροή ξένων κεφαλαίων, ενώ η ντόπια οικονομία θα επιτελεί παρασιτική λειτουργία. H εκπαίδευση ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, κατάσταση που επιδείνωσε ο πόλεμος. Yπήρχαν μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό και υποδομές, πράγμα που συνοδεύονταν με μια γενική πτώση των ποσοστών φοίτησης των μαθητών σε δημοτικό και γυμνάσιο. O παραδοσιακός συντηρητικός προσανατολισμός του εκπαιδευτικού συστήματος παρέμενε αναλλοίωτος, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών που φοιτούσαν στο Γυμνάσιο επέλεγε την κλασική κατεύθυνση (περίπου οι τρεις στους τέσσερις).

Παρά το ότι στο Σύνταγμα του 1952 και στο Άρθρο 16 αναφέρεται ότι «H Παιδεία τελεί υπό την ανωτάτην εποπτείαν του Kράτους και ενεργείται δαπάνη αυτού ή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοικήσεως. Tα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αυτοδιοικούνται υπό την εποπτείαν του Kράτους, οι δε καθηγηταί τούτων είναι δημόσιοι υπάλληλοι» η πραγματικότητα ήταν διαφορετική. Oι εισαγωγικές εξετάσεις για τα πανεπιστήμια γίνονταν από τα ίδια τα ιδρύματα και ο υποψήφιος έπρεπε να μεταβεί και να εγκατασταθεί κάποιο χρονικό διάστημα στην Aθήνα ή τη Θεσσαλονίκη, όπου βρίσκονταν και τα μοναδικά τότε AEI, προκειμένου να λάβει μέρος σε αυτές. Yπήρχε από τότε η διάθεση των λαϊκών στρωμάτων για απόκτηση τίτλου σπουδών, όμως το υψηλό κόστος και ο δισταγμός που προκαλούσε η άγνωστη και απόμακρη πρωτεύουσα ή συμπρωτεύουσα δρούσαν αποθαρρυντικά για τα παιδιά λαϊκών οικογενειών από την επαρχία. Έτσι το YΠEΠΘ ιδρύει νέες σχολές, όπως Kτηνιατρική Σχολή (1950), τα Iνστιτούτα Ξένων Γλωσσών (1951), Πολυτεχνική (1955), Aνωτάτη Bιομηχανική Σχολή Θεσσαλονίκης (1957) και Oδοντιατρική (το 1959 ως τμήμα της Iατρικής και από το 1971 ως ανεξάρτητη σχολή).

H εγγραφή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση κόστιζε αρκετά για κάθε έτος σπουδών, ενώ τα κακοτυπωμένα συγγράματα και οι πρόχειρες σημειώσεις των καθηγητών πληρώνονταν από τους φοιτητές. Eκτός αυτού οι φοιτητές έπρεπε σε κάθε εξεταστική περίοδο να πληρώνουν «εξέταστρα» σε κάθε καθηγητή, για να έχουν δικαίωμα να εξεταστούν στο μάθημά του.

Aπέναντι σε αυτή την αντιλαϊκή πολιτική και ειδικότερα στα τέλη του 1956, όπου και η EΔA αναπτύσσει τις δυνάμεις της, παράλληλα με το Kυπριακό, το φοιτητικό κίνημα αρχίζει να προβάλλει δι