«Καυτό» φθινόπωρο για την παιδεία

Στην «καρδιά» της προεκλογικής περιόδου ξεκινούν φέτος τα σχολεία, με χιλιάδες ελλείψεις καθηγητών και δασκάλων στα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας και με την πολυσυζητημένη αύξηση του ΦΠΑ σε 23% να έχει προσωρινά «παγώσει» για ιδιωτικά σχολεία και φροντιστήρια.

Της Κωνσταντίνας Γιαννακοπούλου

Αγιασμός με 25.000 κενά – Έτοιμοι για κινητοποιήσεις οι εκπαιδευτικοί

Με μεγάλες ελλείψεις θα ηχήσει το κουδούνι στις 11 του Σεπτέμβρη, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (ΔΟΕ) Τριαντάφυλλο Οικονόμου. «Τα κενά, φέτος, τα υπολογίζουμε στις 13.000. Η κατάσταση είναι τραγική, αν δεν προσληφθούν άμεσα αναπληρωτές, δυστυχώς, για πάρα πολλά παιδιά το κουδούνι στα σχολεία τους δεν θα χτυπήσει. Το καλύτερο θα ήταν να έχουν γίνει μόνιμοι διορισμοί και να έχουν καλυφθεί όλα τα οργανικά κενά, που υπάρχουν εδώ και πέντε χρόνια στην εκπαίδευση», είπε ο ίδιος. Ο κ. Οικονόμου άφησε αιχμές κατά της απερχόμενης πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας κάνοντας λόγο για ολιγωρία και έλλειψη προγραμματισμού. «Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να κάνουν αίτηση συνταξιοδότησης μόνο μέσα στο μήνα Απρίλιο, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να έχει γίνει πολύ νωρίτερα προγραμματισμός για το πώς θα καλυφθούν οι κενές θέσεις. Αντ’ αυτού δεν έγινε τίποτα, και φτάσαμε λίγο πριν την έναρξη των σχολείων το υπουργείο Παιδείας να μην έχει πιστώσεις και να μην έχει προσωπικό. Πλέον, τα περιθώρια είναι πολύ στενά, το αργότερο μέχρι την Τρίτη πρέπει το ζήτημα να έχει λυθεί. Ζητήσαμε συνάντηση με την υπηρεσιακή υπουργό κ. Κιάου, διαφορετικά την Πέμπτη στις 10 Σεπτεμβρίου θα υπάρξει κινητοποίηση έξω από το υπουργείο», τόνισε ο γενικός γραμματέας της ΔΟΕ.

Οριστική λύση ζητά η ΟΛΜΕ

Η ΟΛΜΕ έχει εκτιμήσει από τον Ιούνιο ότι οι ανάγκες μόνο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι γύρω στις 7.000 κενές θέσεις, σύμφωνα με την πρόεδρο της Ελένη Ζωγραφάκη-Τελεμέ. «Αυτό που διεκδικούμε είναι να δοθεί μια οριστική λύση και αυτά τα κενά να καλυφθούν με μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών», μας είπε. Ενώ σχετικά με τα σενάρια περί επέκτασης του ωραρίου των καθηγητών η πρόεδρος της ΟΛΜΕ ήταν κατηγορηματική: «Είμαστε κάθετα αντίθετοι σε αυτό το ζήτημα. Πρόκειται στην ουσία για επόμενη μείωση μισθών, είμαστε ήδη το μόνο κομμάτι εργαζομένων που έχει υποστεί αύξηση του ωραρίου, και επομένως δεν πρόκειται να δεχθούμε δεύτερη αύξηση ωραρίου για οποιοδήποτε λόγο. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να καλύψει τα κενά».

Τα στοιχεία

Πιο συγκεκριμένα, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση διορίστηκαν πέρυσι 12.061 αναπληρωτές και οι αποχωρήσεις λόγω συνταξιοδοτήσεων ανέρχονται στις 1.159. Συνεπώς, οι ελλείψεις είναι 13.220. Αντίστοιχα, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση διορίστηκαν πέρυσι 5.444 αναπληρωτές και οι συνταξιοδοτήσεις φέτος είναι 1.527. Άρα, δημιουργούνται 6.971 ελλείψεις, στις οποίες εάν προστεθούν οι 13.220 της πρωτοβάθμιας, φθάνουμε στις 20.191. Ωστόσο, το 2014-15 δεν έγιναν διορισμοί μονίμων και άρα τα κενά από την προηγούμενη χρονιά παραμένουν. Αν προστεθούν τα νέα κενά για το 2015-16 (από ασθένειες, κυήσεις κ.ά.), ο αριθμός των ελλείψεων θα ανέλθει στις 25.000. Αξίζει να σημειωθεί ότι, μέχρι στιγμής έχουν εξασφαλισθεί πιστώσεις για την πρόσληψη περίπου 13.000 αναπληρωτών και στις δύο βαθμίδες. Παρόλα αυτά ο γενικός γραμματέας του υπουργείου παιδείας Δημήτρης Χασάπης θεωρεί ότι τα κενά δεν είναι όσα υποστηρίζουν οι εκπαιδευτικοί και δεν ξεπερνούν τις 16.000 συνολικά σε Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Γιατί καθυστερούν οι διαδικασίες πρόσληψης

Αλγεινή εντύπωση προκαλεί η μεγάλη καθυστέρηση, που σημειώθηκε στις διαδικασίες για την πρόσληψη των 13.000 αναπληρωτών. Το υπουργείο εξέδωσε ανακοίνωση, μόλις την Τετάρτη, για την προθεσμία υποβολής αιτήσεων, η οποία εκπνέει την 11η Σεπτεμβρίου. Η καθυστέρηση χρεώνεται, από όλους τους ενδιαφερόμενους, στον τέως αναπληρωτή υπουργό Παιδείας Τάσο Κουράκη, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας ανέστειλε την αρχική εγκύκλιο προσλήψεων. Η αναστολή επήλθε διότι η δημοσίευση δεν ήταν, όπως θα όφειλε, σύμφωνη με το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ 527/2015, που ευνοεί τους αναπληρωτές επιτυχόντες παλαιότερων ΑΣΕΠ από το 2002 έως το 2008. Μετά τις αντιδράσεις και την προσφυγή καθηγητών, το ΣτΕ ζήτησε από το υπουργείο να επαναλάβει τη διαδικασία πρόσληψης.

Το ζήτημα των ολοήμερων

Στο μεταξύ, το υπουργείο Παιδείας διέψευσε κατηγορηματικά δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία εξετάζεται η κατάργηση των ολοήμερων σχολείων, προκειμένου να εξοικονομηθούν κονδύλια. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση: «Τα ολοήμερα σχολεία θα εξακολουθήσουν κανονικά και απρόσκοπτα τη λειτουργία τους, καθώς το υπουργείο έχει εξασφαλίσει όλες τις αναγκαίες πιστώσεις».

«Αλαλούμ» με το ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση

Στον «πάγο» μπήκε η επιβολή ΦΠΑ 23% σε φροντιστήρια και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, μετά το κύμα αντιδράσεων που είχε προκαλέσει η εν λόγω απόφαση. Με εγκύκλιο, την οποία υπέγραψε η ΓΓΔΕ Κ. Σαββαϊδου, η ημερομηνία της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 η οποία αφορά στον χρόνο δήλωσης μεταβολών των επιχειρήσεων που παρέχουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες, μετατίθεται στις 16 Οκτωβρίου 2015. Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της ΓΓΔΕ «η μετάθεση αυτή κρίθηκε αναγκαία κατόπιν σχετικών αιτημάτων των φορέων και προκειμένου να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής των εν λόγω επιχειρήσεων». Τα «κάστανα από τη φωτιά» καλείται τώρα να βγάλει η επόμενη κυβέρνηση, καθώς θα πρέπει να αποφασίσει αν τελικά θα επιβληθεί το «χαράτσι», που φέρνει επιπλέον βάρος στον ήδη επιβαρυμένο οικογενειακό προϋπολογισμό.

«Θύελλα» αντιδράσεων για την επίμαχη αύξηση

Σωρεία προβλημάτων θεωρούν ότι θα προκληθεί αν τελικά ληφθεί αυτό το μέτρο οι επαγγελματίες της ιδιωτικής εκπαίδευσης. «Η συνέχεια του κράτους σε μια δημοκρατική χώρα πρέπει να θεωρείται δεδομένη και διασφαλισμένη. Η βούληση των κομμάτων είναι δημόσια εκφρασμένη από τους αρχηγούς τους. Ως εκ τούτου, οτιδήποτε άλλο προσπαθήσουν κάποιοι άλλοι, εκ του πονηρού, να πράξουν θα βρει αντίθετους όχι μόνο εμάς τους ιδιοκτήτες των σχολείων ή των φροντιστηρίων, αλλά ένα εκατομμύριο πολίτες που άμεσα ή έμμεσα συνδέονται με τον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Αυτό το μέτρο θα έχει αρνητικά αποτελέσματα και όχι θετικά», τονίζει ο πρόεδρος του συνδέσμου ιδιοκτητών ιδιωτικών σχολείων Χαράλαμπος Κυραϊλίδης.

Τις οικονομικές δυσκολίες που θα προκαλέσει η αύξηση του ΦΠΑ στις οικογένειες των μαθητών επισημαίνει η Κατερίνα Μουζάκη, Γενική Διευθύντρια Λεοντείου Λυκείου Νέας Σμύρνης: «Το μέτρο αυτό είναι δυσβάσταχτο με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον οικογενειακό προγραμματισμό αλλά και για τον προγραμματισμό του κάθε σχολείου. Από την πλευρά των γονιών υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα και ανησυχία, γιατί δεν μπορούν να υπολογίσουν τα έξοδα της χρονιάς, καθώς το σχολείο μας απευθύνεται και σε οικογένειες που έχουν μέτρια οικονομική κατάσταση, και στερούνται για να παρέχουν στα παιδιά τους αυτό που εκείνοι θεωρούν καλύτερο», μας είπε η ίδια.

Την άποψη αυτή έρχεται να ενισχύσει και ο Γιάννης Βαφειαδάκης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος: «Οι δαπάνες για τα φροντιστήρια είναι ανελαστικές. Μιλάμε καθημερινά με γονείς και είναι πολύ ανήσυχοι για το τι μέλλει γενέσθαι. Αν εφαρμοστεί κάτι τέτοιο θα πληγεί η μέση ελληνική οικογένεια, οι μη προνομιούχοι. Πρόκειται για ένα τεράστιο λάθος. Δεν μπορεί στην εκπαίδευση να υπάρχουν κοινωνικοί αποκλεισμοί και φραγμοί. Η εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι προνόμιο μόνο των πλουσίων. Επιπλέον, αυτό θα επιφέρει περικοπές και τεράστια προβλήματα στους χιλιάδες εργαζομένους στα φροντιστήρια».

Ήδη μπήκε το πρώτο λουκέτο

Λουκέτο έβαλε ένα από τα πιο ιστορικά ιδιωτικά σχολεία, το Μιχαλοπούλειον του Πειραιά, έπειτα από 83 χρόνια λειτουργίας. «Η απόφασή μας είναι οριστική», δήλωσε, εμφανώς συγκινημένος, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο ιδιοκτήτης του εκπαιδευτηρίου Ευάγγελος Πλαφουτζής.

Ο λόγος της απόφασης, όπως εξηγεί ο κ. Πλαφουτζής, είναι η οικονομική κρίση. «Η επιβολή του ΦΠΑ ήταν το κερασάκι στην τούρτα», σημειώνει, ενώ ήδη το εκπαιδευτήριο είχε δεχθεί πολύ μεγάλη πίεση από τους περιορισμούς στις κινήσεις κεφαλαίων, που επιβλήθηκαν τον περασμένο Ιούλιο και το κλείσιμο των τραπεζών. Η διαρροή των μαθητών, πάντως, είχε ξεκινήσει νωρίτερα. «Πριν από τέσσερα χρόνια είχαμε 600 μαθητές. Η περυσινή χρονιά έκλεισε με 200», αναφέρει ο ιδιοκτήτης του σχολείου, γιος της ιδρύτριας, ο οποίος διευθύνει το εκπαιδευτήριο από το 1969.

Σε απόγνωση οι γονείς

Την ώρα που τα περισσότερα νοικοκυριά βλέπουν τον προϋπολογισμό τους να «ψαλιδίζεται» από τις νέες φορολογικές επιβαρύνσεις, δέχονται κι άλλο επώδυνο πλήγμα. Η «απειλή» του αυξημένου ΦΠΑ στην παιδεία συμπιέζει περαιτέρω το εισόδημα της ελληνικής οικογένειας και «τινάζει» στον αέρα τον οικονομικό προγραμματισμό της χρονιάς.

«Με την αύξηση του ΦΠΑ επιβαρύνουν τη μεσαία τάξη. Αυτό που θα πρέπει να αντιληφθούν είναι ότι με αυτό το μέτρο είναι σαν να προάγουν τη φοροδιαφυγή, ένας γονιός που δεν έχει τα χρήματα για να πληρώσει την αύξηση θα ζητήσει από το φροντιστήριο να μην του κόψει απόδειξη», υποστηρίζει ο Ηλίας Σώζος, πατέρας τριών παιδιών και πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του 3ου ΓΕΛ Νέας Σμύρνης.

«Η ευρωπαϊκή οδηγία είναι σαφής, δεν υπάρχει ΦΠΑ στην εκπαίδευση. Από εκεί και πέρα θεωρούμε θετικό το γεγονός ότι η υπηρεσιακή κυβέρνηση αναστέλλει το μέτρο και ελπίζουμε ότι η νέα κυβέρνηση δεν θα το εφαρμόσει. Στα ιδιωτικά σχολεία πηγαίνουν και πολλά παιδιά από μεσαίες οικογένειες γιατί είναι πιο οργανωμένα, χωρίς αποχές και απεργίες. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορείς να τιμωρείς κάποιον που πηγαίνει στο ιδιωτικό σχολείο και γλιτώνει το δημόσιο από ένα τεράστιο κονδύλι. Τα δημόσια σχολεία δεν μπορούν απορροφήσουν ούτε τα ήδη υπάρχοντα παιδιά, πόσο μάλλον αν προστεθούν και από τα ιδιωτικά», υπογραμμίζει ο Παντελής Παντελάρας, πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων στη Λεόντειο Νέας Σμύρνης.

«Δεν είμαστε όλοι πλούσιοι που στέλνουμε τα παιδιά μας στα ιδιωτικά σχολεία, πολλοί από εμάς αναγκάζονται, εξαιτίας της περιοχής που κατοικούν. Εμείς, για παράδειγμα, μένουμε στα Πατήσια, όλα τα σχολεία της περιοχής μας είναι υποβαθμισμένα, δεν είχαμε άλλη επιλογή. Είμαι μητέρα δύο παιδιών που φοιτούν στη Λεόντειο και αν εφαρμοστεί το μέτρο τα χρήματα που θα κληθώ να πληρώσω επιπλέον, ισοδυναμούν με τα δίδακτρα σχεδόν ενός σχολικού έτους», αναφέρει η Δήμητρα Παπανικολάου, πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων στη Λεόντειο Πατησίων.