Εξηγήσεις από το Λονδίνο για τις παρακολουθήσεις ζητά η ΕΕ

Οι διαδοχικές αποκαλύψεις του βρετανικού Τύπου περί παρακολούθησης ηλεκτρονικών και τηλεφωνικών επικοινωνιών πολιτών, προκάλεσαν την έντονη αντίδραση της ΕΕ, πέρα από τις αντιδράσεις αρκετών κυβερνήσεων.

Με επιστολή σε αυστηρό ύφος η Βιβιάν Ρέντινγκ, η αντιπρόεδρος της Κομισιόν που έχει επίσης το χαρτοφυλάκιο της δικαιοσύνης και της ισότητας, ζητά από το Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών Γουίλιαμ Χέιγκ να απαντήσει άμεσα σε 11 ερωτήματα, απαιτώντας να μάθει γιατί η Βρετανία κατασκοπεύει «σε μαζική και αδιάκριτη κλίμακα».

Στην επιστολή της, η Επίτροπος από το Λουξεμβούργο σημειώνει ότι αν

οι αναφορές στον Τύπο αληθεύουν, αυτά τα προγράμματα παρακολούθησης θα μπορούσαν να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα του ατόμου στην ΕΕ, μεταξύ των οποίων το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία προσωπικών δεδομένων, στην αρχή της αναλογικότητας και γενικώς στην ισχύ του νόμου, προειδοποιώντας στην ουσία για πιθανές νομικές ενέργειες κατά της βρετανικής κυβέρνησης.

Στη συνέχεια, αφού υπενθυμίζει στον κ. Χέιγκ πως τα θεμελιώδη δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα στο πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ, η κ. Ρέντινγκ ζητά διευκρινίσεις σχετικά με το αν το λεγόμενο πρόγραμμα Tempora του βρετανικού Κυβερνητικού Κέντρου Πληροφοριών GCHQ παραβιάζει οδηγίες των Βρυξελλών για την προστασία δεδομένων.

Σε τέτοια περίπτωση η ΕΕ αποκτά το δικαίωμα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να εξασφαλίσει εντολή διακοπής του κατασκοπευτικού προγράμματος, με το ευρωπαϊκό δίκαιο να υπερέχει του βρετανικού. Η κ. Ρέντινγκ ζητά επίσης διαβεβαίωση ότι οι πληροφορίες συλλέγονται επί συγκεκριμένων και ατομικών υποθέσεων μόνο για λόγους εθνικής ασφαλείας και ότι οι Βρετανοί δεν τις μοιράζονται με χώρες εκτός ΕΕ, κάτι όμως που σύμφωνα με τις καταγγελίες συμβαίνει στο πλαίσιο συνεργασίας με τις αντίστοιχες αμερικανικές αρχές.

Η εφημερίδα Ντέιλι Τέλεγκραφ επικαλείται εκπρόσωπο της βρετανικής κυβέρνησης που δήλωσε ότι ο κ. Χέιγκ θα απαντήσει εν ευθέτω χρόνω, επαναλαμβάνοντας τη δήλωση του Υπουργού στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι οι δραστηριότητες του GCHQ είναι σύννομες, αναλογικές και ζωτικές για την εθνική ασφάλεια.

Ωστόσο, επικαλούμενος τους λόγους εθνικής ασφαλείας, ο κ. Χέιγκ δεν έχει δώσει διευκρινίσεις, τις οποίες ζήτησε επίσης σε αυστηρό ύφος και η Γερμανίδα Υπουργός Δικαιοσύνης, κάνοντας μάλιστα λόγο για υπόθεση που θυμίζει «χολιγουντιανό εφιάλτη».

Οι αποκαλύψεις έγιναν μέσω της εφημερίδας Γκάρντιαν από τον πρώην υπάλληλο της CIA Έντουαρντ Σνόουντεν, η τύχη του οποίου έχει εξελιχθεί σε διεθνές διπλωματικό θρίλερ από τη στιγμή που έφυγε από το Χονγκ Κονγκ φθάνοντας στη Μόσχα.

Άλλες αποκαλύψεις του βρετανικού Τύπου αφορούσαν στην παρακολούθηση επισήμων και πολιτικών κατά τις συνόδους του G20 στο Λονδίνο το 2009, τη συμπερίληψη περίπου 9.000 πολιτικών ακτιβιστών σε αστυνομική λίστα εξτρεμιστών υπό παρακολούθηση, την πρόσβαση ιδιωτικών αστυνομικών στη λίστα προστατευόμενων δικαστικών μαρτύρων και στην πρόσληψη ιδιωτικών αστυνομικών και χάκερς από επιχειρήσεις για εταιρική κατασκοπεία, για την οποία οι αρχές δεν έχουν κάνει τίποτα παρά τις σχετικές καταγγελίες.