Άρχισε στη Βουλή η συζήτηση του πρώτου μνημονιακού Προϋπολογισμού

Με την ανάγνωση της συνοπτικής έκθεσης της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2014 άρχισε το απόγευμα στην Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων η συζήτηση του πρώτου Κρατικού Προϋπολογισμού, που καταρτίσθηκε με βάση τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία στο πλαίσιο του Μνημονίου Συναντίληψης με την Τρόικα.

Σύμφωνα

με την έκθεση, την οποία ανέγνωσε ο Αναπληρωτής πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών Άγγελος Βότσης, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2014 όπως αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή, προβλέπει δαπάνες (τακτικές και αναπτυξιακές) για τις οποίες ζητείται έγκριση πληρωμής (μη περιλαμβανομένων των δαπανών που βαρύνουν το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας) ύψους €5.180.741.287 (αρχικός προϋπολογισμός χωρίς τις τροποποιήσεις που κατατέθηκαν στο μεταξύ από το Υπουργείο Οικονομικών) και παρουσιάζει μείωση δαπανών της τάξης του 10% σε σύγκριση με τις αρχικά προϋπολογισθείσες και εγκριθείσες δαπάνες του προϋπολογισμού του 2013 (μη περιλαμβανομένων των συμπληρωματικών προϋπολογισμών του 2013).

Το ΑΕΠ (σε τρέχουσες τιμές) προβλέπεται για το 2014 σε €15.952 εκατομ. έναντι €16.423,9 εκατομ. για το 2013 και €17.720 εκατομ. για το 2012. Τα συνολικά έσοδα για το 2014 προϋπολογίζονται σε €5.638,5 εκατομ. (εξαιρουμένων των χρηματοοικονομικών ροών).

Οι συνολικές δαπάνες που περιλαμβάνονται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2014 (περιλαμβανομένου και των δαπανών που βαρύνουν απευθείας το Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας όπως και των αποπληρωμών δανείων, οι οποίες δεν χρήζουν έγκρισης από τη Βουλή), προϋπολογίζονται σε €7.740.111.506 (προϋπολογισθείσες) έναντι €9.513.379.645 (προϋπολογισθείσες) για το 2013. Για το 2015 οι συνολικές δαπάνες προϋπολογίζονται σε €8.029.447.000 και για το 2016 σε €7.224.139.000.

Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού διαπιστώνει στην έκθεση ότι η υποτονικότητα που παρατηρείται στην παγκόσμια οικονομία λόγω της επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης των αναδυόμενων οικονομιών, καθώς και η παρατεταμένη ύφεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα στην ευρωζώνη επηρέασαν δυσμενώς την κυπριακή οικονομία και τα δημόσια οικονομικά τα τελευταία χρόνια.

Διαπιστώνει, επίσης, ότι παρά τη λήψη δέσμης μέτρων προς αντιμετώπιση των αρνητικών δημοσιονομικών συνθηκών που αντιμετώπισε η κυπριακή οικονομία, αυτά δεν αποδείχθηκαν ικανοποιητικά και δεν απέτρεψαν την ένταξη της Κύπρου στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ). Υπήρξε επίσης καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της δανειακής σύμβασης με τον ΕΜΣ, γεγονός που επιδείνωσε περαιτέρω την οικονομική κατάσταση.

Η αρνητική πορεία του τραπεζικού συστήματος και η δραματική αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών οδήγησαν επίσης τα δημόσια οικονομικά σε οριακή κατάσταση, αφού η κυπριακή οικονομία είναι απόλυτα συναρτημένη με το κυπριακό τραπεζικό σύστημα. σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της Επιτροπής.

Η Επιτροπή διαπιστώνει ακόμη ότι οι συνθήκες για την κυπριακή οικονομία εξακολουθούν να παραμένουν αντίξοες, καθώς οι προβλέψεις για το τρέχον έτος όσο και για το 2014 δεν είναι ενθαρρυντικές.

Ως εκ τούτου, προσθέτει, η κυπριακή οικονομία το 2014 καλείται να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις, όπως είναι η οικονομική ύφεση, η αυξανόμενη ανεργία, το ψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα και το πολύ ψηλό ποσοστό δημόσιου χρέους, η αναδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα καθώς και η αντιμετώπιση άλλων διαρθρωτικών θεμάτων, όπως είναι η μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, η μεταρρύθμιση του συστήματος κοινωνικών παροχών και η εφαρμογή του γενικού συστήματος υγείας.

Η Επιτροπή διαπιστώνει περαιτέρω στην έκθεση της ότι η κυπριακή οικονομία για το 2013 παρουσιάζει ύφεση με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης. Με βάση το επικαιροποιημένο μακροοικονομικό σενάριο, ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2013 προβλέπεται να κυμανθεί στο -7,7%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ίδιου σεναρίου, ο εν λόγω δείκτης για το 2014 παρόλο που προβλέπεται να βελτιωθεί, θα εξακολουθήσει να παραμένει αρνητικός και θα κυμανθεί στο -4,8%.

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της επιτροπής, το δημοσιονομικό έλλειμμα για το έτος 2013 αναμένεται να είναι ιδιαίτερα αυξημένο. Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο μακροοικονομικό σενάριο, το έλλειμμα εκτιμάται για το 2013 ότι θα κυμανθεί στα €1.281 εκατομ. και ως ποσοστό του ΑΕΠ στα 7,8%, ενώ με βάση τις ίδιες προβλέψεις για το 2014 προβλέπεται να ανέλθει στα €1.121 εκατομ. και ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 7,1%.

Η Επιτροπή αναφέρει επίσης ότι το δημόσιο χρέος για το 2013 παρουσιάζει σημαντική επιδείνωση και εκτιμάται στο 114,3% του ΑΕΠ και σε απόλυτους αριθμούς στα €18.767,1 εκατομ. Κατά το 2014 το δημόσιο χρέος προβλέπεται να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο, φτάνοντας στα €19.631 εκατομ σε απόλυτους αριθμούς, και ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 124,4%, βάσει του επικαιροποιημένου μακροοικονομικού σεναρίου.

Όσον αφορά την ανεργία, η επιτροπή σημειώνει ότι η ανεργία παρουσιάζει επίσης σημαντική επιδείνωση και συνεχή αυξητική τάση. Σύμφωνα με την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού στο τέλος του 2013 εκτιμάται ότι το ποσοστό ανεργίας θα ανέλθει στο 17%. Για το 2014, η ανεργία σύμφωνα με το επικαιροποιημένο μακροοικονομικό σενάριο προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω και να ανέλθει στο 19,8% του εργατικού δυναμικού.

Ως αποτέλεσμα, προσθέτει, η κυπριακή οικονομία κατά το 2013 και 2014 θα συνεχίσει να παραμένει αποκλεισμένη από τις διεθνείς αγορές, να αντλεί χρηματοδότηση μέσω της δανειακής σύμβασης με τον ΕΜΣ και να βρίσκεται κάτω από την επιτήρηση της τρόικα.

Όσον αφορά τις προβλεπόμενες δαπάνες, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι ο προϋπολογισμός του 2014, όπως αρχικά κατατέθηκε στη Βουλή και υπό την επιφύλαξη της αναγκαιότητας τροποποίησης συγκεκριμένων κονδυλίων του ως αποτέλεσμα μεταξύ άλλων της επικαιροποίησης του μακροοικονομικού σεναρίου πάνω στο οποίο βασίστηκε η κατάρτισή του, παρουσιάζει μείωση των αναπτυξιακών δαπανών σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2013 κατά 9,9% και μείωση των τακτικών δαπανών κατά 10,9% (€5,003 εκατομ. σε σύγκριση με €4.458,6 εκατομ. το 2013).

Αναφέρει, επίσης, ότι ο ίδιος προϋπολογισμός παρουσιάζει επίσης μείωση των κονδυλίων για κοινωνικές παροχές κατά 13,5%, οι οποίες προϋπολογίζονται στα €832 εκατομ. σε σύγκριση με €962 εκατομ. τον προηγούμενο χρόνο ενώ οι λειτουργικές δαπάνες προϋπολογίζονται στα €977 εκατομ. σε σύγκριση με €1.112 εκατομ. το 2013, σημειώνοντας μείωση κατά 12%.

Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι δαπάνες προσωπικού εξακολουθούν να αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών του δημοσίου περιλαμβανομένου των συντάξεων και των φιλοδωρημάτων. Για το 2014 υπολογίζεται ότι οι δαπάνες προσωπικού θα μειωθούν κατά 1,61% σε σύγκριση με το 2013, ενώ σε απόλυτους αριθμούς η προϋπολογιζόμενη δαπάνη για το 2014 προβλέπεται στα €2.563 εκατομ. σε σύγκριση με €2.605 εκατομ. Το 2013.

Σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής, οι αναπτυξιακές δαπάνες που περιλαμβάνονται στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2014 παρουσιάζονται μειωμένες κατά 11% σε σχέση με την προϋπολογιζόμενη δαπάνη για το 2013 και περιορίζονται στα €722,1 εκατομ σε σύγκριση με €801,9 εκατομ. για το 2013.

Σημειώνει ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της κυπριακής οικονομίας για το 2014 προβλέπεται ότι θα καλυφθούν κατά κύριο λόγο μέσα από τη δανειακή σύμβαση με τον ΕΜΣ, ενώ προβλέπεται η ανανέωση βραχυπρόθεσμων δανείων καθώς και του χρεογράφου που εκδόθηκε για σκοπούς ανακεφαλαιοποίησης της Λαϊκής Τράπεζας.

Η έκθεση αναφέρει ότι για να αποκλεισθεί ο κίνδυνος νέου προγράμματος και νέου μνημονίου, η πλειοψηφία της επιτροπής θεωρεί ότι η Δημοκρατία δεν έχει τη δυνατότητα να προσφύγει σε νέο δανεισμό και ότι συνεπώς θα πρέπει να προχωρήσει σε υλοποίηση των προγραμμάτων της μόνο στα πλαίσια της παρεχόμενης από τη δανειακή σύμβαση χρηματοδότησης.

Παρά ταύτα, προσθέτει, άλλα μέλη της Επιτροπής διαφωνούν με τη θέση αυτή όπως και με την αντίληψη ότι το Μνημόνιο είναι η μόνη επιλογή, θεωρώντας ότι θα πρέπει η κυβέρνηση να αναζητεί συνεχώς εναλλακτικές επιλογές, ακόμα και σε σχέση με την ίδια την εφαρμογή του Μνημονίου, όπως και τρόπους απεμπλοκής από αυτό.

Η πλειοψηφία της Επιτροπής θεωρεί, τέλος, ότι για να επανακτηθεί η αξιοπιστία της Δημοκρατίας ώστε να επανέλθει το ταχύτερο στις αγορές προϋποτίθεται αυστηρή συμμόρφωση προς τις ανειλημμένες μνημονιακές της δεσμεύσεις.