Τα φίδια είναι αρχαιότερα ζώα από αυτό που νομίζαμε

Στο άκουσμα και μόνο της λέξης φίδι, καταβαλλόμαστε με τρόμο. Γενικά όλοι μας, μικροί και μεγάλοι έχουμε μάθει να φοβόμαστε τα φίδια και δυστυχώς να τα σκοτώνουμε χωρίς οποιαδήποτε επιφύλαξη. Αυτό είναι εντελώς λάθος. Τα φίδια του τόπου μας αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό και πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε με σεβασμό.

Στην Κύπρο, υπάρχουν 8 είδη φιδιών, εκ των οποίων τα 3 είναι δηλητηριώδη αλλά μόνο το ένα, η φίνα, είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Σε αντίθεση με αυτό που πολλοί πιστεύουν, το φίδι δεν είναι επιθετικό αλλά

επιτίθεται μόνο όταν νιώθει να απειλείται. Είναι μάλιστα ιδιαίτερα ωφέλιμο σε τομείς όπως αυτόν της γεωργίας μια και τρέφεται με τρωκτικά και άλλα επιβλαβή για τη γεωργία ζώα.Σήμερα, το Κυπριακό Νερόφιδο απειλείται με αφανισμό λόγω του ανθρώπινου παράγοντα που το σκοτώνει λόγω άγνοιας, ή για συλλεκτικούς σκοπούς και ρυπαίνει το βιότοπό του. Η αμάθεια, η άγνοια και η αδιαφορία από μέρους του ανθρώπου οδηγούν αργά αλλά σταθερά το Νερόφιδο στον αφανισμό και πολλά άλλα φίδια του τόπου μας σε ένα αβέβαιο μέλλον.Είναι ζωτικής σημασίας να αναθεωρηθεί η εικόνα που έχει ο Κύπριος για τα φίδια. Η καλλιέργεια του σεβασμού προς την πανίδα του τόπου μας και η απόκτηση σφαιρικής και ολοκληρωμένης γνώσης για τα φίδια είναι σημαντικό να γίνεται από πολύ νωρίς, τόσο από το σχολείο όσο και από την οικογένεια.Παρακάτω, παρουσιάζουμε τα 8 είδη φιδιών της Κύπρου. Ευελπιστούμε να απομυθοποιήσουμε το φίδι και το αίσθημα του φόβου με το οποίο είναι άρρητα συνδεδεμένο στο μυαλό μας και να συμβάλουμε στην καλλιέργεια του σεβασμού και κατ’ επέκταση της προστασίας της πανίδας του τόπου μας.

Μαύρο Φίδι –Θερκό- (Black Whip Snake – Dolichophis jugularis).Εμφάνιση: Μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 3 μέτρα μήκος και θεωρείται το μακρύτερο φίδι της Ευρώπης. Μέχρι την ηλικία των 5 – 6 χρονών, έχει χρώμα κεραμιδί με σκούρες, καφέ, μικρές κηλίδες ενώ στην συνέχεια παίρνει το χαρακτηριστικό του μαύρο χρώμα. Έχει χοντρό και μυώδες κορμί και έχει την ικανότητα να σκαρφαλώνει με ιδιαίτερη ευκολία.Βιότοπος: Συναντάται σε υψόμετρα μέχρι και 1500 μέτρα. Αρκετά κοινό είδος, που έχει ως κύριο βιότοπό του γεωργικές περιοχές και ανοιχτές περιοχές με ομάδες από δέντρα ή θάμνους.Διατροφή: Το διαιτολόγιό του περιλαμβάνει μικρά θηλαστικά, πουλιά, σαύρες ακόμα και άλλα φίδια. Μερικές φορές προτιμά και μεγάλα έντομα.Επικινδυνότητα: Είναι τελείως ακίνδυνο. Αν βρεθεί σε κίνδυνο ανασηκώνει το κορμί του συρρίζοντας με πρόθεση να δαγκώσει. Το δάγκωμά του δεν είναι δηλητηριώδες, αλλά μπορεί να έχει διάρκεια λόγω των καμπυλωτών δοντιών του.Το θερκό είναι εξαιρετικά ωφέλιμο είδος, ειδικά για τη γεωργία μια και τρέφεται κυρίως με τρωκτικά. Αξίζει να αναφερθεί ότι παλαιότερα οι γεωργοί αγόραζαν τα φίδια αυτά για να τα μεταφέρουν στα χωράφια τους για τον έλεγχο του πληθυσμού των τρωκτικών αλλά και των άλλων δηλητηριωδών ψαριών.Ξυλόδροπης (Cat Snake – Telescopus fallax)Εμφάνιση: Το μήκος του μπορεί να φτάσει το 1.5 μέτρο. Έχει χρώμα κιτρινωπό με γκριζοκαφέ μεγάλους ρόμβους κατά μήκος ολόκληρου του κορμιού τουΒιότοπος: Συναντάται σε όλα τα υψόμετρα, σε ανοικτές, δασώδεις καθώς και σε κατοικημένες περιοχές.Διατροφή: Τρέφεται κυρίως με μικρά θηλαστικά καθώς και με σαύρες.Επικινδυνότητα: Δεν είναι δηλητηριώδες και ούτε επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Όταν νιώσει ότι απειλείται, συρρίζει δυνατά και δαγκώνει πολύ γρήγορα.Σαΐττα (Montpellier Snake – Malpolon monspessulanus)Εμφάνιση: Το μήκος του μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα. Στο πίσω μέρος της σιαγόνας φέρει 2 μεγάλα δόντια με αδένες δηλητηρίου στη βάση τους. Τα μεγάλα του μάτια είναι χαρακτηριστικά της καλής του όρασης η οποία είναι και η κύρια του αίσθηση.Βιότοπος: Συναντάται κυρίως σε ξηρές, πετρώδεις περιοχές όπου αφθονούν οι σαύρες.Διατροφή: Τρέφεται κυρίως με σαύρες. Τρέφεται επίσης με άλλα φίδια και μικρά τρωκτικά ενώ τα νεαρά τρέφονται με έντομα και κυρίως σκαθάρια.Επικινδυνότητα: Είναι δηλητηριώδες. Τα ζώα που προσβάλλονται από το δηλητήριό του πεθαίνουν πολύ γρήγορα, αλλά δεν είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Στην ανθρώπινη παρουσία, όπως σχεδόν όλα τα φίδια τρέπεται σε φυγή. Αν δαγκώσει άνθρωπο, του προκαλεί δυσάρεστες συνέπειες όπως οδυνηρό φούσκωμα και συγχρόνως βαρύ πονοκέφαλο, σε καμιά περίπτωση όμως δεν είναι απειλητικό για τη ζωή του.Κυπριακό Νερόφιδο (Grass Snake – Natrix natrix cypriaca)Είναι ενδημικό υποείδος, πολύ σπάνιο στον τόπο μας που κινδυνεύει με αφανισμό. Έχουν απομείνει μόνο μικροί και οριακοί πληθυσμοί του είδους αυτού σε μερικές μόνο περιοχές της Κύπρου.Εμφάνιση: Το μήκος του σώματός του σπάνια ξεπερνά το 1 μέτρο ενώ το θηλυκό είναι λίγο μεγαλύτερο από το αρσενικό. Μπορεί να το συναντήσει κανείς σε 3 χρωματισμούς. Ο πιο κοινός είναι ο γκρίζος, ασπροκίτρινος μέχρι σκούρο καφέ, με στρογγυλές μαύρες βούλες ή γραμμές στο μέσο και στα πλαϊνά μέρη του σώματος. Υπάρχουν ακόμα πολλά με μαύρο χρώμα ενώ άλλα με μαυροκαφέ χρώμα σημαδεμένα με μικρές φωτεινές κηλίδες (κηλιδωτά).Βιότοπος: Θεωρείται υδρόβιο, ημερόβιο φίδι που συναντάται σε ορισμένες υγρές περιοχές, ρυάκια και φράκτες του τόπου μας. Είναι άριστος κολυμβητής, καταδύεται εύκολα και κυνηγά τη λεία του κυρίως μέσα στο νερό.Διατροφή: Τρέφεται κυρίως με βατράχους και μερικές φορές με ψάρια.Επικινδυνότητα: Δεν είναι δηλητηριώδες και ούτε δαγκώνει. Ως μέσο άμυνας εκκρίνει δύσοσμο υγρό από τους αδένες του.Κυπριακό Φίδι (Cyprus whip snake – Hierophis cypriensis)Εμφάνιση: Έχει μήκος μέχρι και 115 εκ. Έχει χρώμα γκριζολαδί ή ανοικτό γκρίζο μέχρι μαύρο με λεπτές άσπρες γραμμές μέχρι το πρώτο μισό του σώματος.Βιότοπος: Είναι ενδημικό είδος του νησιού μας και συναντάται σε υψόμετρα μέχρι και 2400 μέτρα. Συναντάται κυρίως στα δάση του Τροόδους, Πάφου και Μαχαιρά. Κινείται μέρα και νύχτα. Προτιμά υγρές περιοχές κοντά σε ρυάκια ή φράκτες καθώς και σκιερές περιοχές που είναι καλυμμένες από θάμνους ή άλλη βλάστηση. Είναι πολύ γρήγορο φίδι και πολύ καλός κολυμβητής αν και προτιμά να ζει στη ξηρά.Διατροφή: Τρέφεται με σαύρες, φίδια, βατράχους, τρωκτικά και έντομα.Επικινδυνότητα: Είναι τελείως ακίνδυνο και στην ανθρώπινη παρουσία τρέπεται σε φυγή.Φίνα (Viper – Macrovipera lebetina)Εμφάνιση: Μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα μήκος και τα 5 κιλά βάρος. Έχει σαν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό το τριγωνικό κεφάλι και την πολύ κοντή ουρά. Το αρσενικό είναι πάντα μικρότερο από το θηλυκό.Βιότοπος: Αρκετά κοινό είδος που μπορεί να τη συναντήσει κανείς σε διάφορα περιβάλλοντα, κυρίως σε πετρώδεις πλαγιές, σε θαμνώδεις ή σε ξηρές, άγονες εκτάσεις. Παρά το μέγεθός της, η φίνα μπορεί να σκαρφαλώνει σε δέντρα με ιδιαίτερη ευκολία.Διατροφή: Τρέφεται κυρίως με τρωκτικά και πουλιά ενώ τα νεαρά φίδια με σαύρες.Επικινδυνότητα: Λόγω της τοξικότητας του δηλητηρίου της, θεωρείται το πιο επικίνδυνο φίδι του τόπου μας. Με το δάγκωμά της τα δόντια παραμένουν στους ιστούς του θύματός της όπου με συνεχόμενες κινήσεις της σιαγόνας απελευθερώνουν αρκετή ποσότητα δηλητηρίου. Γενικά, δεν είναι επιθετικό φίδι, αφού δεν επιτίθεται χωρίς να απειλείται. Αν απειληθεί όμως, συρρίζει δυνατά και η γρήγορη επιθετική της ικανότητα την κάνει επικίνδυνη.Πηγή: cypruspet.com