Οι Κύπριοι έπρεπε να πληρώσουν για να σωθούμε

Τον Μάρτιο του 2013 η αξιοπιστία μας βρισκόταν κάτω από το μηδέν. Η Κύπρος κατηγορείτο για ξέπλυμα χρήματος. Η συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ ήταν δραματική.

Η οικονομία μας βρισκόταν σε δεινή κατάσταση. Η ανάπτυξη ήταν αρνητική και η ανεργία κάλπαζε. Το δημόσιο χρέος παρουσίαζε περαιτέρω ανοδική τάση. Ο δρόμος της ευθύνης υπαγόρευε τη σκληρή διαπραγμάτευση με τους εταίρους. Στην Ευρώπη σε ανάλογες περιπτώσεις κρίσεων οι λαοί ξεσηκώνονται. Γιατί στην Κύπρο

Η Κύπρος είναι γεμάτη από μετά Χριστόν προφήτες. Δεν αρκεί η αλλαγή προσώπων. Θέλουμε έξυπνους θεσμούς. Απαιτείται επίσης καταπολέμηση της διαφθοράς. Αυτά και πολλά άλλα επισημάνθηκαν στη διάρκεια του διήμερου συνεδρίου, με θέμα : «Ο Μάρτης που άλλαξε την Κύπρο», που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (ΙΜΜΕ) του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, σε μια προσπάθεια να φωτίσει τα αίτια για το «κούρεμα», που σημάδεψε ανεξίτηλα τη ζωή των Κυπρίων τη τελευταία τριετία.

Στο μήνυμα του προς τους συνέδρους της διοργάνωσης, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκος Αναστασιάδης, επισήμανε πως το Συνέδριο δίνει την ευκαιρία «να συζητήσουμε νηφάλια τι πήγε λάθος και πως φθάσαμε στο χείλος της καταστροφής, να αντλήσουμε ορθά συμπεράσματα, ώστε να φροντίσουμε να μη φθάσουμε ποτέ ξανά στην ίδια κατάσταση». Ο κύριος Αναστασιάδης, αναφέρθηκε στη δεινή κατάσταση στην οποία βρισκόταν η Κύπρος τον Μάρτιο του 2013, επισημαίνοντας πως «το τραπεζικό σύστημα ήταν υπό κατάρρευση, οι τράπεζες δεν είχαν τα απαιτούμενα κεφάλαια, η κυπριακή οικονομία βρισκόταν στα πρόθυρα της καταστροφής, η διαπραγματευτική θέση της Κύπρου ήταν ανύπαρκτη».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παραδέχτηκε πως η απόφαση ήταν εξαιρετικά δύσκολη, ενώ «ο δρόμος της ευθύνης υπαγόρευσε τη σκληρή διαπραγμάτευση με τους εταίρους». Στη δύσκολη απόφαση που οδήγησε στο «κούρεμα», μεταξύ άλλων, μεγάλο ρόλο έπαιξαν το ότι η Κύπρος θα έπρεπε να καταβάλει σε μηδενικό χρόνο 36.5 δις ευρώ, που ήταν αδύνατο να γίνει, θα έπρεπε να γίνει στάση πληρωμών, η κατάρρευση των δύο τραπεζών θα οδηγούσε άμεσα στην ανεργία μεγάλου ποσοστού εργαζομένων, χιλιάδες μικρομεσαίες και άλλες επιχειρήσεις θα χρεοκοπούσαν, μια χρεοκοπία θα οδηγούσε σε έξοδο από το ευρώ -ίσως και από την ΕΕ- ενώ θα επιβαλλόταν απαράδεκτη λύση στο Κυπριακό. «Αισθάνομαι ότι τα μετέπειτα γεγονότα δικαιώνουν την προσέγγιση ευθύνης που υιοθετήσαμε», υπέδειξε.

Ο κ. Αναστασιάδης, μίλησε για θετικές προοπτικές της Κυπριακής οικονομίας, για περιορισμό της ανεργίας στο 15%, για αισθητή βελτίωση του τραπεζικού συστήματος, ενώ τόνισε πως «πρέπει να συνεχίσουμε τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων, να προσελκύσουμε επενδυτές στην Κύπρο». Επισήμανε πως «μόνο οικονομίες που στηρίζονται σε στέρεες βάσεις και δρουν μέσα στο πλαίσιο των διεθνών κανόνων θα επιβιώσουν».

Ο κ. Κίκης Καζαμίας, πρώην Υπουργός Οικονομικών, επιχείρησε μια αναδρομή για το «πως φθάσαμε στον Μάρτη», αναφέροντας πως «ασχολούμασταν μόνο με τα θετικά της οικονομίας και δεν κοιτούσαμε τα προβλήματα της. Αν το είχαμε κάνει τότε που ευλογούσαμε τα γένια μας ίσως να είχαμε αποτρέψει τη δυσάρεστη κατάσταση».

Ο ομιλητής υπέδειξε πως τώρα δεν είναι εποχή να ρίξουμε ευθύνες, πως είναι ακόμα νωρίς για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα, υπενθύμισε την διεθνή οικονομική κρίση που μεταδόθηκε από το Αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα στην Ευρώπη, από εκεί στην Ελλάδα και εν τέλει στην Κύπρο. Μίλησε για κακή διαχείριση και ελλειπή εποπτεία στα χρόνια πριν από την κρίση, για υπεράριθμο δημόσιο τομέα, για αναποφασιστικότητα στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων, για φόβο φορολόγησης των κερδών από το Χρηματιστήριο, για απώλεια τεράστιων ποσών από τα κέρδη από το Φυσικό Αέριο, για τεράστια λάθη των Τραπεζών, που «είναι ανήθικο να ζητούν τώρα και τα ρέστα», ενώ δέχθηκε πως «ως κυβέρνηση τότε είχαμε την ευθύνη που μας αναλογεί».

Ο κ. Μιχάλης Σαρρής, τέως Υπουργός Οικονομικών, μίλησε για τις « μεγάλες αποφάσεις», παραδέχτηκε πως ήταν «ο άνθρωπος της τραγικής νύκτας, όταν αποφασίστηκε το «κούρεμα», μίλησε για τη δραματική συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, όπου οι εταίροι ζητούσαν να φύγουν από την ΕΕ η Ελλάδα και η Κύπρος, επέκρινε τη δυσκολία λήψης αποφάσεων των προηγούμενων κυβερνήσεων, δέχτηκε πως «η λύση ήταν κακή, ενώ αναρωτιόμασταν πώς να γυρίσουμε και να πούμε στους συμπατριώτες μας ότι έπρεπε να πληρώσουμε για να σωθεί ο τόπος;», ενώ πρόβλεψε πως «η ανάκαμψη θα έρθει δύσκολα και θα αργήσει».

Ο Δρ. Σταύρος Ζένιος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου, στην εισήγηση του «Για να μην ξαναζήσουμε τον εφιάλτη», αναφέρθηκε στον «φαύλο κύκλο Τραπεζών και δημόσιων οικονομικών», ζήτησε να διορθωθούν οι θεσμοί, να παταχθεί η διαφθορά, ενώ προειδοποίησε για ορατό κίνδυνο ως το 2018, αν δεν γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία και στον τρόπο που σκεφτόμαστε και λειτουργούμε. «Αν δεν είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι θα έχουμε επανάληψη του 2013», πρόβλεψε.

Το Συνέδριο ήταν χωρισμένο σε τέσσερις Συνόδους. Με προέδρους τους Δρ. Γιώργο Παυλίδη, Διευθυντή του ΙΜΜΕ, Δρ. Κωνσταντίνο Φελλά, αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δρ. Αιμίλιο Σολωμού, αντιπρόεδρο διοίκησης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, και Γιάννη Συνοδινό, δημοσιογράφο, μίλησαν οι Δρ. Νίκος Περιστιάνης, Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (Οι κρίσεις της Κυπριακής κοινωνίας), Dr. Michael Hadjimichael, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (Οι οικονομικές κρίσεις στις Κύπρο, Ελλάδα, Βρετανία, Ιρλανδία και Βουλγαρία), Δρ. Γιώργος Παυλίδης, Δ/ντής ΙΜΜΕ (Ο τρόπος αντιμετώπισης των γεγονότων του Μάρτη 2013 από τα ΜΜΕ), Δρ. Σοφία Ιορδανίδου, καθηγήτρια στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (Η ρητορική κατασκευή της εικόνας της Ελλάδας στον κυπριακό Τύπο τον Μάρτιο του 2013-Στρητηγικές και Απεικονίσεις), Αναστασία Μηνά, ερευνήτρια στο Advanced Media Institute (Η δυναμική της κρίσης και οι αφηγήσεις της εξαϋλωσης: αναπαραστάσεις των κυπριακών τραπεζών και της κυπριακής οικονομίας τον Μάρτιο του 2013 στα διεθνή δίκτυα επικοινωνίας), Δρ. Αθανάσιος Σαμαράς, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά (Έλεγχος της θεωρίας της επαλληλίας κομματικού-επικοινωνιακού συστήματος με βάση τις διαιρετικές τομές του μνημονίου), και ο Κυριάκος Κολοβός, ερευνητής του Advanced Media Institute (Αρνητικά και Θετικά Ηθοτικά Επιχειρήματα για την Οικονομική Κρίση στις τηλεμαχίες των Προεδρικών Εκλογών).