Επέστρεψαν θησαυροί, που κλάπηκαν στα κατεχόμενα

Εκδήλωση υποδοχής θησαυρών, οι οποίοι είχαν κλαπεί από εκκλησίες στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου και οι οποίοι επαναπατρίσθηκαν από το Μόναχο της Γερμανίας, στις 28 Αυγούστου 2015, πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄

Στους θησαυρούς, που επαναπατρίσθηκαν, περιλαμβάνονται τοιχογραφίες, ζεύγη βημοθύρων, εικόνες και χειρόγραφα βιβλία. Επαναπατρίσθηκαν, επίσης, 7 προϊστορικές αρχαιότητες οι οποίες μεταφέρθηκαν στο Κυπριακό Μουσείο στη Λευκωσία.

Σε χαιρετισμό

του, ο Πρέσβης της Ελβετίας Peter Reinhardt είπε ότι οι αρχαιότητες χρονολογούνται από τους προϊστορικούς χρόνους έως το 1500 μ.Χ., και πρόσθεσε ότι η ελβετική Κυβέρνηση στηρίζει την αποκατάσταση κυπριακών πολιτιστικών θησαυρών.

Όπως είπε, για το πρόγραμμα ψηφιοποίησης και τεκμηρίωση κινητών πολιτιστικών αγαθών που προέρχονται από το βόρειο τμήμα της Κύπρου. Γι` αυτό το πρόγραμμα, η Ελβετία ήδη στήριξε το Τμήμα Αρχαιοτήτων το 2013.

Ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Μάριος Δημητριάδης, στο χαιρετισμό του, τον οποίο διάβασε η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων, είπε ότι «είναι με μεγάλη χαρά και συγκίνηση που υποδεχόμαστε σήμερα ακόμα 31 αρχαιότητες, από την υπόθεση «Aydin Dikmen», οι οποίες μετά την απόφαση του περιφερειακού Δικαστηρίου του Μονάχου στις 16 Μαρτίου 2015 έχουν αποδοθεί στην Κυπριακή Δημοκρατία και επαναπατρίσθηκαν μόλις πρόσφατα από το Μόναχο της Γερμανίας».

Οι αρχαιότητες αυτές, συνέχισε, αποτελούν συνέχεια του εδώ και 16 χρόνια δικαστικού αγώνα, από τον οποίο έγινε κατορθωτό να επαναπατρισθούν το 2013 άλλες 173 βυζαντινές αρχαιότητες, που είχαν κλαπεί από ελληνοκυπριακές εκκλησίες, εκκλησίες της Μαρωνίτικης και της Αρμενικής κοινότητας και ιδιωτική συλλογή από το κατεχόμενο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά την εισβολή των Τούρκων και τη λεηλασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς μας.

«Τα ιερά κειμήλια που αποτελούν μοναδικό δείγμα της Κυπριακής Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής περιόδου στην εκκλησιαστική τέχνη και είναι αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής αλλά και της πνευματικής και θρησκευτικής ζωής της Κύπρου, αφού συντηρηθούν θα φυλαχθούν προσωρινά στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου ΙΙΙ στη Λευκωσία μέχρις ότου φθάσει η ώρα να επαναπατρισθούν με ασφάλεια εκεί όπου πραγματικά ανήκουν, σε μια ελεύθερη και επανενωμένη πατρίδα. Περιπτώσεις σαν αυτή καταδεικνύουν την έκταση και το μέγεθος της καταστροφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στις κατεχόμενες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας», πρόσθεσε.

Όπως ανέφερε, εκατοντάδες εκκλησιαστικά μνημεία, κάποτε κοσμημένα με εκκλησιαστικούς θησαυρούς, στέκονται τώρα εντελώς άδεια και απογυμνωμένα από το περιεχόμενο τους.

«Τοιχογραφίες και ψηφιδωτά κομματιασμένα και βίαια αποσπασμένα από την θέση τους. Χαρακτηριστικό είναι το βαλιτσάκι του αρχαιοκάπηλου Aydin Dikmen μέσα στο οποίο βρίσκονται ανάμεικτες αρχαίες και νέες ψηφίδες που είχαν απομείνει από τα κλαπέντα ψηφιδωτά και με τις οποίες ο Dikmen ψηφοθετούσε δικές τους δημιουργίες για να πωληθούν ως αρχαία», σημείωσε.

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄, στο δικό του χαιρετισμό, εξέφρασε τη χαρά του για τον επαναπατρισμό αυτών των θησαυρών «που ναι μεν είναι δικά μας αλλά ανήκουν σε όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα».

«Η συνεργασία όλων των φορέων, όλων των τμημάτων, όλων των ανθρώπων που αγαπούν αυτές τις αρχαιότητες συνετέλεσε στην επιτυχία. Γι` αυτό η συνεργασία και η προσπάθεια όλων φέρνει άριστα αποτελέσματα. Θέλω να πιστεύω ότι αυτή η συνεργασία θα συνεχιστεί για το καλό της Κύπρου, της Εκκλησίας μας, της επιστήμης», πρόσθεσε.

Ακολούθησε ξενάγηση και παρουσίαση των επαναπατρισθέντων εκκλησιαστικών θησαυρών και επεξήγηση του Προγράμματος Συντήρησης και Αποκατάστασης όλων των έργων, που επαναπατρίσθηκαν από τη Γερμανία, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Όπως αναφέρθηκε, το Πρόγραμμα συντήρησης των επαναπατρισθέντων θησαυρών που υποβλήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2014 σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου εγκρίθηκε από την αρμόδια Επιτροπή της Ελβετικής Ομοσπονδίας (το Ομοσπονδιακό Γραφείο Πολιτισμού, το Τμήμα Εξωτερικών Υποθέσεων, η Ελβετική Υπηρεσία Ανάπτυξης και Συνεργασίας και η Ελβετική Επιτροπή UNESCO). Σύμφωνα με ηλεκτρονική επιστολή ημερομηνίας 12 Μαΐου 2015, η Ελβετική Ομοσπονδία ενέκρινε τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα με ποσόν 100.000 ελβετικών φράγκων, ποσό που αποτελεί το 22% του όλου προγράμματος, ενώ το υπόλοιπο ποσό αποτελεί συμβολή σε εργατοώρες.

Σημειώθηκε ότι η συντήρηση αφορά κυρίως τα έργα που επαναπατρίσθηκαν από το Μόναχο το 2013 (συνολικά 169 έργα) και εκείνα που θα επιστραφούν τον Αύγουστο 2015 (συνολικά 23 έργα).

«Πρόκειται για ένα μεγάλο αριθμό εικόνων καθώς επίσης αρκετά σπαράγματα ψηφιδωτών και τοιχογραφιών καθώς και δύο βιβλία τα οποία κλάπηκαν από Τούρκους αρχαιοκάπηλους από ναούς στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο και έχουν επαναπατρισθεί μετά από χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες. Η συντήρηση για των έργων θα γίνει στα Εργαστήρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου. Οι εργασίες συντήρησης αφορούν τη στερέωση, τον καθαρισμό και την αισθητική αποκατάσταση των έργων για να μπορούν να εκτεθούν με ασφάλεια στους χώρους του Βυζαντινού Μουσείου. Τα τέσσερα σπαράγματα της ψηφιδωτής παράστασης της αψίδας της Παναγίας Κανακαριάς θα επανενωθούν με τα άλλα επτά σπαράγματα που βρίσκονται στο Μουσείο και επαναπατρίσθηκαν από τη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1985, 1991 και 1997 και θα τοποθετηθούν σε αψίδα που θα δημιουργηθεί στον χώρο του Βυζαντινού Μουσείου», προστέθηκε.

Αναφέρθηκε, επίσης, ότι θα επανενωθούν τα σπαράγματα από τις τοιχογραφικές παραστάσεις της Δευτέρας .

«Παρουσίας και της Ρίζας Ιεσσαί από το ναό του Αντιφωνητή που επαναπατρίσθηκαν το 2013 με τα 36 σπαράγματα που επαναπατρίσθηκαν το 1997. Στο πρόγραμμα συντήρησης και αποκατάστασης θα συμβάλει και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών, οι συντηρητές του οποίου έχουν εξαιρετική πείρα στην επανένωση τοιχογραφιών με τη χρήση ευλύγιστων και αναστρέψιμων υλικών. Το Πρόγραμμα αναλαμβάνει τα αεροπορικά εισιτήρια και φιλοξενία δύο συντηρητών για δύο εβδομάδες. Με τη λήξη του Προγράμματος θα γίνει συνέδριο για τους επαναπατρισθέντες θησαυρούς και τη συντήρησή τους και θα εκδοθούν Πρακτικά», όπως σημειώθηκε.

Πηγή ΚΥΠΕ