Ο Τύπος στον κόσμο

Η νίκη του συνασπισμού κομμάτων που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας είναι ένα από τα βασικά θέματα του ευρωπαϊκού Τύπου, ενώ στον διεθνή Τύπο κυριαρχεί η επικείμενη συνάντηση του Ρώσου προέδρου με τον Αμερικανό ομόλογό του με βασικό θέμα τη Συριακή κρίση.

Για Καταλονία: "Οι Καταλανοί αποσχιστές κερδίζουν τις περιφερειακές εκλογές" αναφέρει η DW. Ο κύριος συνασπισμός που υποστηρίζει την ανεξαρτησία "Junts pel Si" (Μαζί για το Ναι) κερδίζει από 63 έως 66 έδρες στο 135μελές περιφερειακό Κοινοβούλιο, ενώ το μικρότερο αριστερό κόμμα CUP, που τάσσεται επίσης υπέρ της ανεξαρτησίας, θα εξασφαλίσει άλλες 11 έως 13 έδρες. Οι πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της αυτονόμησης της Καταλονίας από την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης επιβεβαίωσαν τη δυναμική τους στις εκλογές της Κυριακής για την ανάδειξη των αντιπροσώπων στο τοπικό κοινοβούλιο. Μολονότι τα δύο αυτά κόμματα που τάσσονται υπέρ της απόσχισης της Καταλονίας εκπροσωπούν διαμετρικά αντίθετες πολιτικές κατευθύνσεις - του κόμμα του Μας ανήκει στην εθνικιστική δεξιά, ενώ το CUP χαρακτηρίζεται ως κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς-, είχαν συμφωνήσει προεκλογικά να συμμαχήσουν προκειμένου να οδηγήσουν Καταλονία στην περαιτέρω ανεξαρτητοποίηση από την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης, και μάλιστα εντός 18 μηνών. Ωστόσο η κυβέρνηση της Μαδρίτης απορρίπτει σε κάθε περίπτωση κάτι τέτοιο με την αιτιολογία ότι αντίστοιχες διαδικασίες απόσχισης αντίκεινται ευθέως στο ισπανικό Σύνταγμα. Η συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι μάλιστα έχει δηλώσει ότι σε περίπτωση που προχωρήσουν τα αποσχιστικά σχέδια της τοπικής κυβέρνησης θα κινηθεί εκ νέου δικαστικά, προκειμένου να κρατήσει τη χώρα ενωμένη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύμφωνα με το ισπανικό Σύνταγμα απαγορεύεται η διεξαγωγή τοπικού δημοψηφίσματος με αντικείμενο την ανεξαρτητοποίηση περιοχής. Αυτό επιβεβαίωσε ρητά και το Ισπανικό Συνταγματικό Δικαστήριο με σχετική απόφαση το 2014. Για το λόγο αυτό τα κόμματα που τάσσονται υπέρ αυτής της επιλογής επέλεξαν να οδηγήσουν τους Καταλανούς σε εκλογές, οι οποίες έλαβαν de facto δημοψηφισματικό χαρακτήρα. Οι κάτοικοι της Καταλονίας αντιπροσωπεύουν το 16% του ισπανικού πληθυσμού, και η τοπική οικονομία εισφέρει το 1/5 της συνολικής ισπανικής παραγωγής. Οι αποσχιστικές τάσεις ενισχύθηκαν ιδιαίτερα μετά το 2008, με το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματιστηριακής κρίσης που έπληξε έντονα την ισπανική οικονομία.

"Οι αποσχιστές κερδίζουν στις εκλογές, αλλά μοιάζει να χάνουν στο δημοψήφισμα" αναφέρει η El Pais. Ο συνασπισμός Juntus per Si κέρδισε στις τοπικές εκλογές με 39,5% που σημαίνει ότι θα ξεπεράσουν τις 68 έδρες δηλαδή την απόλυτη πλειοψηφία, ωστόσο οι ψήφοι που συγκέντρωσαν δεν ξεπερνούν το 50%, επομένως στην ουσία δεν κέρδισαν στο άτυπο δημοψήφισμα. Σύμφωνα πάντως με δημοσίευμα της El Pais ο Αρτουρ Μας δήλωσε ότι το αποτέλεσμα νομιμοποιεί για να ξεκινήσει η διαδικασία. Στο κεντρικό άρθρο της η ισπανική εφημερίδα κάνει λόγο για "ήττα και νίκη". Όπως σημειώνει "κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει το αποτέλεσμα. Όλοι όπως και η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιδράσουν. Οι εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στην Καταλονία ήταν εξαιρετικά σημαντικές. Υπήρξε βέβαια μια σύγχυση για τον χαρακτήρα της εκλογικής διαδικασίας, αν ήταν όντως δημοψήφισμα. Η συμμετοχή πάντως ήταν μεγάλη, ένα ρεκόρ ιστορικό για τις εκλογές μιας τοπικής περιφέρειας. Όπως καταλήγει, το άρθρο της El Pais "επειδή λοιπόν οι εκλογές αυτές είχαν αυτή τη συμμετοχή, η κεντρική κυβέρνηση δεν πρέπει να κωφεύσει μπροστά στο αποτέλεσμα. Θα πρέπει να αντιδράσει άμεσα αλλά με την παροχή καναλιών διαλόγου και εξεύρεσης τρόπων για μια λύση που θα ανταποκρίνεται στην επιθυμία για αλλαγή, που εξέφρασαν οι Καταλανοί. Η κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να απειλεί με κινήσεις δικαστικές".

"Το αποτέλεσμα στις εκλογές της Καταλονίας ανέδειξαν διχασμό στο θέμα της απόσχισης" αναφέρει η WSJ. Οι αποσχιστές στην Καταλονία κέρδισαν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία σε μια εκλογική αναμέτρηση που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία παρά το γεγονός ότι δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο το εάν έχουν πάρει τελικά εντολή να αποσχιστούν από την Ισπανία.

Για Συρία: "Η Ρωσία πιέζει για συντονισμένες κινήσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους" αναφέρει το BBC. O Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε συντονισμό επιχειρήσεων εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Ο κ. Πούτιν επανέλαβε τη στήριξή του προς τον πρόεδρο Άσαντ, τον οποίο οι δυτικές χώρες καθώς και η συριακή αντιπολίτευση έχουν δηλώσει πως πρέπει να φύγει. Η κρίση θα είναι το βασικό θέμα της ατζέντας των παγκόσμιων ηγετών, που συναντώνται αυτή την εβδομάδα στη Ν. Υόρκη με τον κ. Πούτιν να έχει προγραμματισμένες συνομιλίες σήμερα με τον αμερικανό ομόλογό του σήμερα. Οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Δύσης έχουν διαρραγεί λόγω της ουκρανικής κρίσης και είναι η πρώτη φορά που οι δύο ηγέτες θα συναντηθούν μετά την προσάρτηση της Κριμαίας. Στο μεταξύ, η ευρωπαϊκή πλευρά αισθάνεται ακόμη επιτακτικότερα την ανάγκη επίλυσης του συριακού, με φόντο την προσφυγική κρίση. Στη Γηραιά Ήπειρο, το Λονδίνο εμφανίζεται πιο "ευέλικτο" στο πότε θα αποχωρήσει ο Άσαντ ενώ και η Γερμανία είχε καλέσει, δια στόματος Μέρκελ, σε συνομιλίες με τον Άσαντ. Τη θέση του Βερολίνου επανέλαβε σε συνέντευξή της που δημοσιεύεται τη Δευτέρα και η υπουργός Άμυνας, λέγοντας πως "όσο κι αν ο Άσαντ δεν μπορεί να είναι μέρος της μακροπρόθεσμης λύσης, η διεθνής κοινότητα πρέπει να καθίσει στο τραπέζι με κάθε παράγοντα που μπορεί να μετριάσει την κρίση".

Σε μια άλλη εξέλιξη, σύμφωνα με τον γαλλικό Τύπο, τουλάχιστον έξι γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη έπληξαν ένα στρατόπεδο εκπαίδευσης του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, κοντά στην πόλη Ντέιρ Εζόρ. Σύμφωνα με ανακοίνωση του γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ δεν υπήρξαν παράπλευρες απώλειες σε άμαχο πληθυσμό. Λίγο πριν την επίσημη έναρξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε επίσης ότι επίκεινται "και νέες επιθέσεις μέσα στις επόμενες εβδομάδες εάν κριθεί αναγκαί"». Στο μεταξύ νωρίτερα σε επίσημη ανακοίνωσή του το Μέγαρο των Ηλυσίων ανέφερε επίσης σχετικά: "Η χώρα μας παραμένει συνεπής στη δέσμευσή της να αγωνιστεί κατά της τρομοκρατικής απειλής του Ισλαμικού Κράτους. Θα συνεχίσουμε τις αεροπορικές επιθέσεις οποτεδήποτε η εθνική μας ασφάλεια τίθεται σε κίνδυνο".

Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ: Τι αναμένεται από την μεγάλη Δευτέρα" αναφέρει ο Guardian. Η ημέρα της διπλωματίας η σημερινή... σύμφωνα με τον διπλωματικό συντάκτη του Guardian Τζούλιαν Μπόργκερ, "μέσα σε δύο μόνο ώρες το πρωί της Δευτέρας στο βήμα των Ηνωμένων Εθνών θα βρεθούν οι πρόεδροι της Βραζιλίας, των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ρωσίας, του Ιράν, της Γαλλίας όλοι με διαφορετικές απόψεις για τα παγκόσμια προβλήματα. Να περιμένετε εντάσεις ... από τις 9 το πρωί τοπική ώρα. Αναμφίβολα η πιο σημαντική συνάντηση... σύνοδος σήμερα είναι αυτή μεταξύ των Ομπάμα - Πούτιν. Πρόκειται για την πιο κρίσιμη συνάντηση από την οποία ουδείς γνωρίζει εκ των προτέρων τι θα προκύψει. Θα είναι μια συνάντηση τετ α τετ και που ζητήθηκε και από τις δύο πλευρές. Είναι προγραμματισμένη για τις 5 το απόγευμα, τοπική ώρα. Θα υπάρξει ξεχωριστή συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με παγκόσμιους ηγέτες και βασικό θέμα το πώς θα νικηθεί το Ισλαμικό Κράτος. Οι ηγέτες θα έρθουν αντιμέτωποι με τους έως τώρα λανθασμένους χειρισμούς τους στο θέμα, ενώ Πούτιν και Ρουχανί τελικά δεν θα συμμετάσχουν. Παράλληλα, ιδιαίτερης σημασίας θα είναι το ντεμπούτο του Ραούλ Κάστρο με την παγκόσμια κοινότητα να περιμένει ένα συναινετικό μήνυμα μετά την επαναπροσέγγιση ΗΠΑ - Κούβας τον περασμένο Απρίλιο και την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων τον Αύγουστο. Αυτό θα συμβεί πιθανότατα την Τρίτη.

Σε άλλο θέμα, και οι FT επισημαίνουν "Η μάχη για τη Συρία". Η ανανέωση της στήριξης προς τον Άσαντ, πυροδοτεί αυξημένη προσοχή για τις προθέσεις του Ρώσου προέδρου ενώ η Ουάσινγκτον είναι υπό εξαιρετική πίεση να δώσει ένα τέλος στον πόλεμο.

Για Ελλάδα: "Πέντε κρίσεις σπρώχνουν την Ευρώπη στο χάος" διατείνεται ο Wolfgang Munchau στους FT. Η Ευρώπη κινείται σαν τον ζογκλέρ σε πέντε ταυτόχρονες κρίσεις που στο σύνολό τους αποτελούν σοκ που δεν προβλέφθηκαν σε διάφορα στάδια της εξέλιξής τους: οι πρόσφυγες από τη Συρία, το χρέος των κρατών της περιφέρειας, η παγκόσμια υποχώρηση της ανάπτυξης, η ανεξαρτητοποίηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και τα επακόλουθά της και τα εγκλήματα της Volkswagen. Η αγαπημένη μεταφορική αποτύπωση της θεωρίας του χάους είναι ένα το φτερό μιας πεταλούδας που πυροδοτεί ένα ανεμοστρόβιλο σε άλλο σημείο του πλανήτη. Μια αθώα κίνηση που πυροδότησε την κρίση στην Ευρώπη ήταν η απόφαση της Αγκλελα Μέρκελ να ανοίξει τα σύνορα της Γερμανίας στους πρόσφυγες από τη Συρία. Οι περισσότεροι Γερμανοί χαιρέτησαν την απόφαση, αλλά η ίδια δεν προετοίμασε τη χώρα της και την υπόλοιπη Ευρώπη, τόσο πολιτικά όσο και σε επίπεδο υποδομής για αυτό που έρχονταν. (...) Ο συνδυασμός της οικονομικής επιβράδυνσης και της προσφυγικής κρίσης θα μετατρέψει το δημοσιονομικό πλεόνασμα της Γερμανίας σε μικρό έλλειμμα, κάτι το οποίο δεν είναι πρόβλημα υπό κανονικές συνθήκες. Η Γερμανία πρέπει να έχει ένα μικρό έλλειμμα για να στηρίζει την οικονομία της ευρωζώνης. Η χώρα, όμως, έχει επιβάλει στον εαυτό της συνταγματική υποχρέωση να επιβάλει δημοσιονομική ισορροπία στον οικονομικό κύκλο. Όταν εξαφανιστούν τα πλεονάσματα ο πολιτικός και νομικός χώρος για διακριτή πολιτική δράση θα εξαφανιστεί. Για να το θέσω ποιο σκληρά: οι Γερμανοί έχουν αποφασίσει να ξοδέψουν το πλεόνασμα για τους πρόσφυγες, όχι για την Ελλάδα. Η πρόσφατα εκλεγμένη ελληνική κυβέρνηση σύντομα θα αρχίσει να προσποιείται ότι ξεκινά τις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις. Στην καλύτερη περίπτωση θα τις εφαρμόσει διστακτικά και ατελώς. Όταν θα το κάνει, η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος θα καθορίσει αν είναι αρκετές. Αν είναι αρνητική, το Grexit θα είναι πάλι στην ατζέντα. Αν είναι θετική, το αποτέλεσμα μπορεί να μην είναι τόσο διαφορετικό. Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα επιμείνει για την ανακούφιση χρέους. Το ίδιο και το ΔΝΤ. Το Ταμείο έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα δεχτεί πάλι μια μετακύλιση δανείων του τύπου "προσποιήσου και επέκτεινε". Φοβάμαι όμως ότι μόνο σε αυτό θα συναινέσει η Γερμανία. Θα είμαστε πάλι σε αδιέξοδο. Μακρές νύχτες έρχονται στις Βρυξέλλες. Σε εκείνη τη στιγμή θα θυμηθούμε ξανά την ανηθικότητα μιας συμφωνίας διάσωσης στην οποία καμία πλευρά δεν πιστεύει. Θα μπορούσε να δουλέψει αλλά αυτό θα απαιτούσε την πολιτικά αδύνατη τριάδα του σωστού είδους μεταρρυθμίσεων, της λιγότερης λιτότητας και της περισσότερης ανακούφισης χρέους. Η Ελλάδα και οι πιστωτές έκλεισαν την συμφωνία εξαιτίας του φόβου. Η Μέρκελ δεν ήθελε να κατηγορηθεί για το Grexit. Ο Αλέξης Τσίπρας φοβήθηκε το παράλληλο νόμισμα σε σημείο που δεν είδε άλλη εναλλακτική από το να υπογράψει. Αυτό που άλλαξε από τότε είναι το δημοσιονομικό περιθώριο της Γερμανίας, το οποίο το σκάνδαλο της Volkswagen θα μειώσει περαιτέρω. Οι ποινές που θα επιβληθούν θα μπορούσαν εύκολα να αντιστοιχούν στις υποθετικές ζημιές του Grexit. Και αυτές, εν τέλει, ίσως τελικά πρέπει να χρηματοδοτηθούν από τον γερμανό φορολογούμενο. Ένα από τα ταλέντα της Μέρκελ είναι η ικανότητα να σπάει περίπλοκα θέματα στα βασικά συστατικά τους στοιχεία, αλλά φοβάμαι ότι αυτό δεν θα είναι εύκολο να γίνει με τις πέντε κρίσεις της Ευρώπης. Είμαστε στο Βασίλειο του χάους. Όλα μπορεί να συμβούν.

"Η Ελλάδα προετοιμάζεται για περισσότερους πρόσφυγες" αναφέρει η WSJ. O κίνδυνος θανάτων ανάμεσα σε πρόσφυγες και άλλους μετανάστες που περνούν στην Ελλάδα από την Τουρκία μέσω θαλάσσης προκειμένου να φθάσουν στην Ευρώπη, αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες ενόψει του χειμώνα.

"Νέο ναυάγιο με βάρκα που είχε προορισμό την Ελλάδα" αναφέρει η DW. Τις σορούς 17 προσφύγων και μεταναστών ανέσυραν οι τουρκικές αρχές από νέα βύθιση μικρού σκάφους που είχε ξεκινήσει από τα τουρκικά παράλια με προορισμό την Κω. Στο σκάφος, μήκους οκτώ μέτρων, επέβαιναν 37 άτομα. Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, έχουν διασωθεί όλοι οι υπόλοιποι επιβαίνοντες. Σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό μετανάστευσης τουλάχιστον 350,000 μετανάστες κυρίως από τη Συρία έχουν φθάσει φέτος στην Ελλάδα από την Τουρκία.

Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Βουδούρη