Τουρκολιβυκό μνημόνιο στον ΟΗΕ: Ο Μητσοτάκης στην παγίδα του Ερντογάν

(Ανανεωμένο) Ασθμαίνοντας προσπαθεί να παρακολουθήσει η κυβέρνηση τις κινήσεις Ερντογάν στη διπλωματική, γεωπολιτική σκακιέρα.

Η Αθήνα δείχνει να έχει αφήσει πλήρως την πρωτοβουλία κινήσεων στην Άγκυρα, όπως αποδεικνύεται και από την τελευταία ενέργεια της Τουρκίας να καταθέσει στον ΟΗΕ τη διακρατική συμφωνία της με την κυβέρνηση - μαριονέτα της Τρίπολης (Λιβύη), προκειμένου να δημοσιευθεί από τον Οργανισμό.

Μοναδική βιτρίνα

"άμυνας", πίσω από την οποία κρύβεται η κυβέρνηση, είναι οι συνεχείς εκκλήσεις της προς την Άγκυρα για προσφυγή στη Χάγη. Κάτι που "φιλότιμα" διατυμπανίζουν οι κάθε λογής υποστηρικτές της, έχοντας, πιθανώς, το πράσινο φως εκ μέρους του μεγάρου Μαξίμου.

Μια τέτοια διοργάνωση, με τίτλο “Μας συμφέρει η Χάγη;” διοργανώνει το ΕΛΙΑΜΕΠ, με τη συμμετοχή της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία έχει ταχθεί υπέρ της Χάγης, του Γιώργου Παπανδρέου και του Γιώργου Κατρούγκαλου (ΣΥΡΙΖΑ). Να σημειωθεί πως ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του πρωθυπουργού, Θάνος Ντόκος, ο οποίος προέρχεται από το ΕΛΙΑΜΕΠ, ήταν ο πρώτος που, προ μηνών, μίλησε για "συνεκμετάλλευση".

Εκτίθενται κι' εκθέτουν τη χώρα

Το Antinews εγκαίρως είχε επιστήσει την προσοχή στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, να μην κάνει λόγο για "παράνομο" μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας - Τρίπολης (Λιβύη). Διότι, καλώς ή κακώς (κακώς στην προκειμένη), η "κυβέρνηση" της Τρίπολης είναι αυτή που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ. Ως εκ τούτου, η συμφωνία Άγκυρας - Τρίπολης είναι μια διμερής, διεθνής συμφωνία, τυπικώς νόμιμη.

Στις 6 Φεβρουαρίου, χαρακτηριστικά, με αφορμή την επίσκεψη Δένδια στην Ιταλία, το Antinews παρατηρούσε ότι άλλη ήταν η διατύπωση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών για το τουρκολιβυκό μνημόνιο και άλλη του ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών. "Όσον αφορά τη συμφωνία Άγκυρας - Τρίπολης -γράφαμε- ο Ν.Δένδιας δήλωσε ότι Ελλάδα και Ιταλία "έχουν την κοινή αντίληψη ότι τα memoranda αυτά είναι παράνομα και ανυπόστατα". Το ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών, ωστόσο, σημείωσε ότι "το memorandum είναι απαράδεκτο, ότι παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, δεν είναι σύμφωνο με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράξει καμία νομική συνέπεια για τρίτες χώρες". Βέβαια, στα διεθνή νομικά δεδομένα, άλλο το "παράνομο" και άλλο το "απαράδεκτο" και το "μη σύμφωνο με το δίκαιο της θάλασσας". (Εξωτερική πολιτική: Life style και φωτογραφίες, χωρίς κοινές δηλώσεις και δημόσιες δεσμεύσεις).

Έκτοτε, πράγματι, ο κ.Δένδιας απέφυγε να ξαναχαρακτηρίσει το μνημόνιο "παράνομο". Έβρισκε άλλους όρους σαν κι' αυτούς που χρησιμοποίησε η Ιταλία ή άλλους δικούς του. Προφανώς, οι Έλληνες διπλωμάτες στον ΟΗΕ θα τον είχαν ενημερώσει εγκαίρως για τις κινήσεις που έκανε η Τουρκία και η Λιβύη, προκειμένου ο Οργανισμός να δημοσιεύσει το μνημόνιο. Έτσι, πιθανότατα, και ο ίδιος αντιλαμβανόταν το "άτοπον" του χαρακτηρισμού του.

Άραγε, τώρα, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στον ΟΗΕ, εξακολουθεί ο κ.Δένδιας να λέγει ότι το μνημόνιο είναι παράνομο, μόνο και μόνο για να χαϊδέψει τα αυτιά της κοινής γνώμης και των υπουργών - συνδαιτυμόνων του στην κυβέρνηση;

Το πρόβλημα, προφανώς, δεν είναι η διατύπωση που χρησιμοποίησε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών. Το μνημόνιο είναι απαράδεκτο, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το Δίκαιο της θάλασσας, και σίγουρα δεν μπορεί, επειδή έτσι θέλει η Άγκυρα και η κυβέρνηση - μαριονέτα της Τρίπολης, να το επιβάλλουν σε άλλες χώρες, όπως στην Ελλάδα και την Ιταλία, δεδομένου ότι παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματά τους.

Πρόβλημα, ωστόσο, είναι ότι ο υπουργός Εξωτερικών πέφτει σε σειρά λεκτικών λαθών και διαχειριστικών ολισθημάτων, με συνέπεια να προετοιμάζει λάθος τις πολιτικές ηγεσίες του τόπου και την κοινή γνώμη, και έτσι να βρίσκεται εκτεθειμένη η χώρα. Πόσο μάλλον, αφού για μια φορά ακόμα, η Αθήνα δείχνει να άγεται και να φέρεται από τις ορέξεις της Άγκυρας.

Σε αδιέξοδο

Το Antinews, επίσης εγκαίρως, είχε επισημάνει τις παλινωδίες της κυβέρνησης στον χειρισμό του Λιβυκού ζητήματος και την ολιγωρία με την οποία διαχειρίστηκε το πρόβλημα από την πρώτη στιγμή που εκδηλώθηκε, το Φθινόπωρο του 2019. Το ίδιο και για την αποτυχία της να μετάσχει η Ελλάδα στη "διαδικασία του Βερολίνου". Κάτι, για το οποίο, εκτός των ελληνικών ευθυνών, η υπαιτιότητα βρίσκεται στη γερμανική πλευρά (βλέπε: Πως η κυβέρνηση βούλιαξε στα νερά του «Λιβυκού Πελάγους»).

Τώρα, η κατάθεση του τουρκολιβυκού μνημονίου στον ΟΗΕ, και πολύ περισσότερο η δημοσίευσή του, δημιουργεί ένα επιπλέον κακό προηγούμενο για την Ελλάδα. Προφανώς, με την δημοσίευση, δεν νομιμοποιείται η αυθαιρεσία Άγκυρας - Τρίπολης. Ωστόσο, με τη δημοσίευσή του, ο ΟΗΕ παραδέχεται ότι δεν πρόκειται για μια μονομερή ενέργεια (π.χ. της Τουρκίας), αλλά για μια διακρατική συμφωνία μεταξύ των κυβερνήσεων δυο χωρών.

Εννοείται πως, εάν εμφανιστούν τουρκικά ερευνητικά σκάφη, συνοδεία πολεμικών πλοίων, νοτίως της Κρήτης, ή νοτίως της Ιταλίας, ούτε η Αθήνα, ούτε η Ρώμη (λογικά), θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια. Διότι, ναι μεν οι κυβερνήσεις δυο χωρών συμφωνούν να οριοθετήσουν την ΑΟΖ τους, έστω με τον αυθαίρετο και πειρατικό τρόπο που το επιχειρεί η Άγκυρα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα υπόλοιπα κράτη, τα οποία έχουν έννομα δικαιώματα σε αυτές τις θαλάσσιες περιοχές και βλέπουν ότι αυτά καταπατούνται, θα το δεχτούν.

Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι, από τη στιγμή που ο ΟΗΕ δημοσιεύει αυτό το μνημόνιο, η Τουρκία, προφασιζόμενη τη "διεθνή νομιμότητα", ανά πάσα στιγμή, μπορεί να επικαλεστεί τη δημοσίευση, εάν αποφασίσει να κάνει έρευνες ή κάθε λογής άλλες προβοκατόρικες κινήσεις στη λιβυκή ΑΟΖ.

Βέβαια, προς το παρόν φαίνεται αμφίβολο το ενδεχόμενο να κινηθεί εντός των ελληνικών θαλασσίων ζωνών (περιοχές που η Ελλάδα θεωρεί ΑΟΖ της), διότι, σε αυτή την περίπτωση, οι εξελίξεις μπορεί να καταστούν ανεξέλεγκτες τόσο για την Άγκυρα, όσο και για την Αθήνα.

Εξίσου σοβαρά προβλήματα θα προκαλέσει στην Τουρκία η όποια πειρατική εμφάνισή της σε θαλάσσιες περιοχές, τις οποίες θεωρεί η Ιταλία δικές της ή αμφισβητήσιμες. Πόσο μάλλον, εάν η Ρώμη, η οποία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι την παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη, αποφασίσει να "κοντραριστεί" ανοικτά με την Άγκυρα.

Ωστόσο, τα περιθώρια αντίδρασης που έχει η Αθήνα, προκειμένου να εξουδετερώσει τις τουρκικές κινήσεις στο λιβυκό "μέτωπο", είναι μικρά. Πολύ περισσότερο, έχοντας αφήσει τις πρωτοβουλίες των κινήσεων στον Ερντογάν, η Αθήνα είναι αναγκασμένη απλώς να παρακολουθεί τις κινήσεις του, περιοριζόμενη σε αμυντικές αντιδράσεις.

Ακόμα χειρότερα. Η κυβέρνηση δείχνει να έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά και να έχει εναποθέσει σχεδόν όλες τις ελπίδες της στον εξωτερικό παράγοντα. Σε μια ενδεχόμενη υποχώρηση ή ήττα του Ερντογάν είτε στη Συρία, από τους Ρώσους - Άσαντ, είτε στη Λιβύη, από τον Χάφταρ.

Για να μπλοκάρει τώρα η Ελλάδα τη δημοσίευση στον ΟΗΕ και να εξουδετερώσει τις τουρκολιβυκές αυθαιρεσίες, θα πρέπει να καταθέσει στον ΟΗΕ τις δικές της συντεταγμένες για την ΑΟΖ της. Πως να το κάνει, όμως, αυτό; Μόνη της; Θα φανεί σαν μια μονομερής ενέργεια, η οποία, ενδεχομένως, θα προσβληθεί εύκολα. Παρά ταύτα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι, μπροστά στις επιθετικές και απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας, έπρεπε να γίνει.

Οι συντεταγμένες της ελληνικής ΑΟΖ θα είχαν ισχυρότατο διεθνές κύρος από τη στιγμή που θα καθορίζονταν κατόπιν συμφωνιών με τα γειτονικά κράτη. Έτσι, το τουρκικό παιχνίδι με την κυβέρνηση - μαριονέτα της Τρίπολης, και την ετσιθελική διαγραφή της ΑΟΖ της Κρήτης, της Ρόδου, κ.ο.κ., θα μπορούσε να εξουδετερωθεί με μιας, με την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ιταλία, καθώς και με την Αίγυπτο.

Ωστόσο, στην πρώτη περίπτωση, η Ρώμη, ναι μεν φέρεται να δηλώνει διατεθειμένη να πράξει κάτι τέτοιο, ειδικά μετά την απομάκρυνση του εμποδίου Σαλβίνι από την ιταλική κυβέρνηση, αλλά αυτό, όπως προέκυψε και από την πρόσφατη επίσκεψη Δένδια στην Ιταλία, φαίνεται ότι θα πάρει χρόνο.

Στη δεύτερη περίπτωση, το Κάϊρο, παρά το γεγονός ότι επανειλημμένως, εδώ και χρόνια, δηλώνει "πρόθυμο" να οριοθετήσει την ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου, δεν έχει προχωρήσει, το πιθανότερο, επειδή εκτιμά ότι δεν είναι προς το συμφέρον του η συνολική διευθέτηση της ΑΟΖ. Να σημειωθεί πως, εξαιτίας αυτού, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες διπλωματικές πηγές, στο τραπέζι είχε πέσει η μερική διευθέτηση της ΑΟΖ στην περιοχή της Κρήτης.

"Στάκα Τούρκο να γιομίσω"

Όπως και να' χει, η Ελλάδα βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση του παρατηρητή των εξελίξεων, ενώ συνολικότερα το τουρκο-λιβυκό ζήτημα τείνει να αναδειχθεί για την Αθήνα στη μεγαλύτερη διπλωματική ήττα της μετά τα Ίμια.

Έτσι, η φράση την οποία, αστειευόμενος, ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών σε μια συνέντευξή του, "βάστα Τούρκο να γεμίσω", τείνει να γίνει "Δόγμα Δένδια" - συνώνυμο της ολιγωρίας και των κυβερνητικών παλινωδιών σε αυτό το ζήτημα. Κάτι που εύλογα διογκώνει τους φόβους ότι η Αθήνα, αν δεν βρίσκεται κιόλας, θα βρεθεί παγιδευμένη στο παιχνίδι που υπαγορεύει η Άγκυρα.

Βλέπε επίσης:

Η -κατά Δένδια- νέα κυβερνητική πολιτική στα ελληνοτουρκικά: «Στάκα Τούρκο να γιομίσω»

Η Άγκυρα περικυκλώνει την Ελλάδα και η Αθήνα συσκέπτεται για διακομματική ομοψυχία

Διαβάστε περισσότερα