Το μέλλον της Ευρωζώνης εν μέσω νομισματικών πολέμων

Τον Σεπτέμβριο του 2010, λίγο πριν τη διεξαγωγή της Διεθνούς Οικονομικής Συνδιάσκεψης των 20 πιο ανεπτυγμένων οικονομιών (G-20) στη Νότιο Κορέα, ο Βραζιλιάνος Υπουργός Οικονομικών Guido Mantega δήλωσε πως ο κόσμος βιώνει πλέον ένα ‘νομισματικό πόλεμο όπου η εικονική υποτίμηση των συναλλαγματικών αξιών έχει γίνει πλέον μέσο διεθνούς στρατηγικής’ (Mueller, 2011).

Πράγματι, οι παγκόσμιες οικονομικές δυνάμεις της υφηλίου αποδεικνύουν ξεκάθαρα πως έχουν εμπλακεί σε μια πιθανόν ‘καταστροφική’ μάχη διαρκών υποτιμήσεων των συναλλαγματικών αξιών των νομισμάτων τους. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που αποδεικνύουν αυτή τη θέση. Χώρες όπως η Αμερική, η Βραζιλία, η Ιαπωνία και άλλες έχουν έρθει σε αντιπαράθεση με την Κίνα, εξαιτίας των διαρκών υποτιμήσεων του νομίσματός της, το Γουάν. Παρόλαυτα, η πιο δραματική απεικόνιση αυτού του πολέμου των νομισματικών αξιών στις διεθνείς αγορές φαίνεται στην σταδιακή κατάρρευση του Ευρωπαϊκού νομίσματος.

Οι αιτίες του σύγχρονου οικονομικού “Ψυχρού Πολέμου”

Μέχρι το 2007, ο πόλεμος των νομισματικών συναλλαγμάτων είχε περιοριστεί από τους πρωταγωνιστές του σε ένα είδος νέου ‘ψυχρού πολέμου’ -οικονομικής όμως φύσεως αυτή τη φορά. Η αφορμή για την αναθέρμανση του ψυχρού πολέμου ήρθε από την κατάρρευση της επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008, γεγονός που αποτέλεσε προπομπός της σημερινής κρίσης (Mueller, 2011).

Με την εξομολόγηση του Υπουργού Οικονομικών της Βραζιλίας περί ‘νομισματικών πολέμων’, η ανθρωπότητα ξαφνικά εισήχθη στις ‘προβληματικές’ οικονομικές σχέσεις των κυβερνήσεων. Αυτές οι σχέσεις, άναρχες στην φύση τους, συχνά διέπονται από την προσπάθεια των κρατών για την επικράτηση των δικών  τους συμφερόντων.

Κάτω από αυτό το πρίσμα των σχέσεων, οι χώρες προσπαθούν να κερδίσουν σε διεθνή ανταγωνιστικότητα (π.χ., αύξηση εξαγωγών, παραγωγής, μείωση εισαγωγών) μέσω της υποτίμησης των νομισματικών τους αξιών (White, 2010).

Οι ευρωπαϊκές διαστάσεις των οικονομικών πολέμων

Μέσα λοιπόν σε αυτή τη δίνη των συναλλαγματικών πολέμων, η Ευρωζώνη έτυχε να πέσει θύμα στα δίχτυα του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Όμως και αυτή δεν είναι άμοιρη ευθυνών (Lynn, 2010). Ο διαφαινόμενος λοιπόν οικονομικός πόλεμος εναντίον της Ευρωζώνης έχει δύο πολεμικά πεδία.

Το πρώτο πεδίο αφορά την κρίση ανταγωνισμού που έχει ξεσπάσει μεταξύ του Ευρώ και του Δολαρίου (Mason, 2011). Σύμφωνα με αναλυτές της Goldman Sachs και πολλών άλλων οίκων hedge funds, η οικονομική ύφεση της Ευρωζώνης μπορεί σχεδόν αυτόματα να σταματήσει εφόσον το νόμισμά της καταφέρει να υποχωρήσει σε ισοτιμία με το δολάριο στο ένα προς ένα (Saraiva και Murphy, 2011). Εφόσον λοιπόν η υποτίμηση αυτή δεν πρόκειται να συμβεί, οι αναλυτές πιστεύουν πως η Ευρώπη είναι αναγκασμένη να απορροφήσει το κόστος της δικής της κρίσης χρέους.

Μέσα λοιπόν από αυτό το δίλημμα της συναλλαγματικής ισοτιμίας ή της εσωτερικής ανοχής/απορρόφησης τ