ΣΥΡΙΖΑ: Από τις συνιστώσες, στους παράγοντες και στο καρτέλ εξουσίας της Κουμουνδούρου

Η συζήτηση της πρώτης μέρας των εργασιών της Κεντρικής Επιτροπής το Σάββατο επιβεβαίωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εισέρχεται σε ένα νέο εσωκομματικό τοπίο. Στη βάση προηγούμενων εσωτερικών διαιρέσεών του, ανακύπτουν τώρα νέου χαρακτήρα προστριβές και αντιπαραθέσεις που μετατοπίζουν το κέντρο της συζήτησης και της διαπάλης απ’ την οικονομική πολιτική και τη σχέση της Ελλάδας με το ευρώ στα ζητήματα των πολιτικών συμμαχιών του κόμματος.

Το νέο

δίπολο που διαμορφώνεται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε περίπου να περιγραφεί ως εξής: αμφίπλευρη διεύρυνση ελπίζοντας στην απόσπαση δυνάμεων απ’ το μνημονιακό στρατόπεδο (κεντροαριστερά) ή συνεργασίες μέσω μιας στροφή προς τα αριστερά και στο κίνημα (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ).

Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι γύρω απ’ το δίπολο αυτό τα δύο στρατόπεδα που διαμορφώνονται δεν αντιστοιχούν στην κλασική διαίρεση του ΣΥΡΙΖΑ σε μια συμπαγή προεδρική πλειοψηφία υπό τον Τσίπρα και μια εξίσου συμπαγή αριστερή μειοψηφία υπό το Λαφαζάνη. Τώρα τα εσωκομματικά στρατόπεδα όπως διαμορφώθηκαν την τελευταία εβδομάδα είναι απολύτως χαλαρά στη σύνθεσή τους και εντελώς ανομοιογενή ιδεολογικά. Για παράδειγμα συμπίπτουν στο θέμα του αποκλεισμού των συνεργασιών προς το κέντρο Λαφαζάνης και Μηλιός με Τσακαλώτο που είναι «ορκισμένοι εχθροί» σε κεντρικά ζητήματα της οικονομίας όπως η παραμονή στο ευρώ.

Απ’ την άλλη αναπτύσσεται και μια άλλη τάση ως αντίληψη. Σύμφωνα με αυτή θα πρέπει να αποκλειστεί κάθε πολιτική συνεργασία με τις δυνάμεις της κεντροαριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας γιατί έχουν ταυτιστεί με τη μνημονιακή πολιτική και έχουν αποδοκιμαστεί απ’ τον κόσμο. Ταυτόχρονα λέει η ίδια άποψη δεν μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι όμηρος των αρνήσεων του ΚΚΕ για συνεργασία και προκρίνουν την στροφή στο κίνημα και τη δράση «από τα κάτω» ως όρο για τη δημιουργία πολιτικών προϋποθέσεων για το στόχο της αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ.

Η άποψη αυτή προέρχεται κυρίως από στελέχη που ανήκουν στην μέχρι πρότινος πλειοψηφία του κόμματος. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του βουλευτή Εύβοιας Βαγγέλη Αποστόλου ότι «δεν θέλω να γίνω ούτε καλό ΠΑΣΟΚ, ούτε καλό ΚΚΕ, ούτε να γίνω κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Συμμαχίες σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο δεν μπορούν να δημιουργηθούν. Μόνο συμμαχίες σε κοινωνικό και τοπικό επίπεδο μπορούν να δημιουργήσουν πολιτικές προϋποθέσεις για την αυτοδυναμία».

Πτυχές και πινελιές αυτής της άποψης μπορεί να βρει κανείς στη συνολική άποψη που εκφράζει η Αριστερή Πλατφόρμα για συνεργασίες προς τα αριστερά, καθώς αναγνωρίζει ότι υπάρχει ζήτημα με τη στάση του ΚΚΕ αλλά υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να παραιτηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ απ’ αυτή την προοπτική. Σ’ αυτό το πλαίσιο εγκαλείται η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ για το ότι δεν βάζει στη ζωή αποφάσεις όπως η δημιουργία «λαϊκών επιτροπών». Σ’ αυτή την κατεύθυνση ο βουλευτής Μεσσηνίας Θανάσης Πετράκος εγκάλεσε την ΠΓ ότι δεν κάνει ειλικρινή αυτοκριτική για τις επιλογές της.

Επί της ουσίας η συζήτηση εμφανίζεται ως συζήτηση για το ποια είναι η πολιτική απάντηση στο δίλημμα «ρήξη ή ενσωμάτωση» όπως συνηθίζεται να λέγεται στο χώρο της Αριστεράς μπροστά στο γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στα πρόθυρα της εξουσίας. Ωστόσο η ρίζα του προβλήματος αυτού στο ΣΥΡΙΖΑ αποδεικνύεται βαθύτερη και αφορά στην ίδια τη συγκρότησή του, στην οργανωτική στασιμότητα και την αδυναμία του να επικοινωνήσει και να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του.

«Πόσο σίγουροι είμαστε ότι έχουμε ιδεολογική ηγεμονία στην κοινωνία; Τις συμμαχίες τις βλέπουμε προσθετικά για ψήφους. Οργανωτικά είμαστε κόμμα του 4%. Τα όργανα στο μυαλό τους έχουν τα οφίτσια» ανέφερε χαρακτηριστικά η Σίσσυ Βελισσαρίου.

Καρτέλ νομής της κομματικής εξουσίας και παραγοντισμός στελεχών

Μέχρι πρότινος οι συνιστώσες λειτουργούσαν στο πλαίσιο μιας κατανομής των εσωκομματικών ισορροπιών και νομής της κομματικής εξουσίας στους επικεφαλής των συνιστωσών. Ωστόσο η εκλογική εκτόξευση του ΣΥΡΙΖΑ απ’ το 4% στο 27% άλλαξε τα δεδομένα. Όμως η δημιουργία ενιαίου κόμματος οδήγησε σε ένα άλλο είδος γραφειοκρατίας που από κάποιους περιγράφηκε ως δημιουργία ενός «καρτέλ κομματικής εξουσίας» πάνω στην «παλιά» κατανομή της κομματικής εξουσίας μεταξύ των συνιστωσών, αλλά πλήρως αυτονομημένου απ’ την κομματική λειτουργία.

Σ’ αυτό το πλαίσιο το πρόβλημα για το ΣΥΡΙΖΑ που έχει να κάνει με την αδυναμία να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους του παραμένει και οξύνεται καθώς τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ κατά τεκμήριο είχαν μάθει να προτιμούν να λειτουργούν με την αντίληψη «κάλλιο πρώτοι στο χωριό παρά δεύτεροι στην πόλη». Έτσι παλιά προβλήματα στην κομματική λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ έχουν γιγαντωθεί, γίνονται περισσότερο εμφανή και εκφράζονται στην αδυναμία του κομματικού μηχανισμού να γνωρίσει και να οικοδομήσει δεσμούς με τη συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ. Μπροστά στο γεγονός του 27% του ΣΥΡΙΖΑ και το ενδεχόμενο της εξουσίας αυτή η έλλειψη δεσμών με τις κοινωνικές δυνάμεις που τον ακολουθούν, ο ΣΥΡΙΖΑ οδηγείται σε ανώτερου επιπέδου εκφυλιστικά φαινόμενα στη στάση των στελεχών.

Οι καταγγελίες για παραγοντισμό ήταν ουκ ολίγες στις παρεμβάσεις μελών της ΚΕ και αρκετοί σήμαναν «συναγερμό για την εισαγωγή αστικών αντιλήψεων στη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ».

«Η αστική νοοτροπία φοβάμαι ότι εισέρχεται σιγά σιγά και στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Οι τάσεις λειτουργούν ως κόμμα μέσα στο κόμμα και όχι όπως θα έπρεπε να είναι, ανοιχτά ιδεολογικοπολιτικά ρεύματα» σημείωσε ο Άλκης Ρήγος. Ενώ απ’ την πλευρά του ο Αλέκος Καλύβης εστίασε στο ότι «πρέπει να αποκτήσουμε εικόνα της επιρροής μας. Τι πάει να πει κόμμα μαζικό; Όποιος περνάει έξω απ’ την πόρτα τον βάζουμε μέσα για να γίνουμε κόμμα εξουσίας ή σημαίνει στράτευση;». Ο Μανώλης Μούστος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «αυτό που λείπει δεν είναι η ισοτιμία των στελεχών μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά να δούμε πως δε θα αποπέμπουμε ως φιλοξενούμενο τον κόσμο που μας προσεγγίζει».

Αντιπροσωπευτική της κατάστασης στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία κλειστού κυκλώματος εξουσίας αυτονομημένου απ’ τη βάση του κόμματος και τους ψηφοφόρους του ήταν η παρέμβαση της βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ Βασιλικής Κατριβάνου που υπέγραψε το κείμενο των «53». Αναφερόμενη σε σειρά επιλογών της ηγεσίας Τσίπρα τόνισε ότι «σοκαριστήκαμε. Τα μαθαίναμε απ’ τον τύπο. Δεν ξέρουμε αν μπορούμε να εμπιστευόμαστε, να πιστεύουμε, να ανήκουμε. Ακόμα και ως βουλευτές όταν τα μαθαίναμε δεν είχαμε που να τα πούμε και δεν ξέρουμε ποιος αποφασίζει και γιατί. Η βασική ανησυχία των μελών του κόμματος είναι ποιοι παίρνουν τις αποφάσεις. Αυτά τα κέντρα έχουν αυτονομηθεί;»!

Σ’ αυτά τα ερωτήματα προσπάθησε ουσιαστικά να απαντήσει ο Γιάννης Δραγασάκης λέγοντας ότι «θέλουμε να αποφύγουμε την καρτελοποίηση. Να συγκρουστούμε για θέσεις. Αν το πετύχουμε στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ μπορούμε να το πετύχουμε και στην κοινωνία. Πρέπει να δούμε το πρόγραμμά μας ως στοιχείο αυτονομίας απ’ το κράτος. Η ευθύνη πρέπει να περάσει στα πολιτικά όργανα του κόμματος, στην ΠΓ και την ΚΕ».

«Προσοχή. θα γίνουμε αρένα διαμάχης διεθνών και επιχειρηματικών συμφερόντων»

Τη μεγάλη εικόνα όλου του προβλήματος, του βάθους του και της έντασής του έπιασε στην παρέμβασή του ένας απ’ τους στενούς συνεργάτες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αντρέας Καρίτζης σημειώνοντας πολύ χαρακτηριστικά: «Υπάρχει αποχαλίνωση του παραγοντισμού και νοοτροπίες κολλητών. Γενικότερα υπάρχει μια αποχαλίνωση στο τι βοηθάει το σκοπό μας. Ως ένα βαθμό κάποια τέτοια φαινόμενα είναι φυσικό να εμφανιστούν όταν γίνεσαι κόμμα εξουσίας. Μέχρι πρότινος όμως δεν πίστευα ότι θα μπορούσαν να πλήξουν τη φυσιογνωμία μας. Δεν μπορώ να πω το ίδιο και τώρα. Θεωρώ ότι έχει πληγεί το αξιόμαχο του ΣΥΡΙΖΑ γιατί στελέχη του αναλώνονται σε προσωπικούς ανταγωνισμούς και προσωπικές στρατηγικές. Η σημερινή λειτουργία του κόμματος με απορρίπτει απ’ τη διοίκησή του κόμματος στο όνομά του. Στις 26 Απριλίου ζήτησα την αντικατάστασή μου απ’ την ΠΓ. Χρειάζεται όχι βίαιη ωρίμανση αλλά βίαιη ενηλικίωση γιατί δεν έχουμε να μοιράσουμε εξουσία αλλά ευθύνες. Δεν μπορούμε να εκχωρούμε σε κανένα πρόσωπο τη δικαιοδοσία να αποφασίζει για το μέλλον του κόμματος, του λαού και της χώρας. Προτείνω τη δημιουργία ολιγομελούς ΠΓ ως πολιτικού κέντρου των αποφάσεων που θα έχει την ευθύνη για τις επαφές του κόμματος με διεθνή κέντρα, με άλλα οικονομικά, επιχειρηματικά και πολιτικά κέντρα. Αν δεν το κάνουμε αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει αρένα επίλυσης των διαφορών αυτών των κέντρων. Αν υπάρχει σοβαρότητα και δεσμοί εμπιστοσύνης στην κορυφή του κόμματος αυτό θα μεταλαμπαδευτεί και σε όλο το κόμμα».

Διαβάστε περισσότερα