«Σύννεφα» στην προνομιακή σχέση Βερολίνου – Πεκίνου

Με μια σειρά εμπορικών συμφωνιών, των οποίων το ακριβές περιεχόμενο δεν γνωστοποιήθηκε, ολοκληρώθηκαν οι συναντήσεις που είχε χθες στο Βερολίνο, τον τρίτο σταθμό της πρώτης ευρωπαϊκής του περιοδείας μετά την Ολλανδία και τη Γαλλία, ο Κινέζος πρόεδρος Ξι Τζινπίνγκ.

Οι νέες συμφωνίες εκτιμάται ότι θα ενισχύσουν περαιτέρω τις διμερείς εμπορικές σχέσεις που το 2013 αποτιμούνταν στα 140 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και Γερμανοί, κυρίως, οικονομικοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι η περίοδος μέλιτος μεταξύ των δύο χωρών σε οικονομικό

Η Κίνα είναι ο πιο σημαντικός εταίρος της Γερμανίας στην Ασία και ο δεύτερος σημαντικότερος μετά τις ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο. Η κυβερνητική γερμανική στατιστική υπηρεσία Destatis υπολογίζει ότι η αξία των γερμανικών εξαγωγών στην Κίνα (κυρίως οχήματα, μηχανήματα ηλεκτρικά και χημικά προϊόντα) έφτασε τα 67 δισεκατομμύρια ευρώ το 2013. Η Γερμανία, από την άλλη, παραμένει ο πιο σημαντικός εμπορικός εταίρος της Κίνας στην ΕΕ, και είναι ο έκτος εμπορικός της εταίρος παγκοσμίως. Σύμφωνα με την ίδια γερμανική υπηρεσία, οι εισαγωγές από την Κίνα έφτασαν, το 2013, περίπου τα 73,4 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών ξεπερνούν κατά πολύ αυτές της Κίνας με άλλες χώρες μέλη της ΕΕ. Παραδείγματος χάριν, οι γερμανοκινεζικές εμπορικές σχέσεις ξεπερνούν τις εμπορικές σχέσεις της Κίνας με τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Βρετανία μαζί. Την πρώτη θέση σε αυτές καταλαμβάνουν οι μεγάλες γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες οι οποίες μετακινήθηκαν γρήγορα στην Κίνα και προχώρησαν σε πολύ πιο μεγάλες επενδύσεις από ό,τι άλλες ανταγωνιστικές εταιρείες. Ενδεικτικό είναι ότι η Volkswagen ήταν η πρώτη ξένη αυτοκινητοβιομηχανία που άνοιξε καταστήματα στην Κίνα πριν από 30 χρόνια. Το 2013 στην Κίνα πωλούνταν το ένα πέμπτο των αυτοκινήτων BMW που πωλούνται παγκοσμίως, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από το 13% που η αυτοκινητοβιομηχανία πουλά μέσα στην ίδια τη Γερμανία.

Πληροφορίες από το γερμανικό οικονομικό ρεπορτάζ που επικαλούνταν επιχειρηματικές πηγές ανέφεραν ότι μεταξύ των συμφωνιών οι οποίες υπογράφτηκαν στο Βερολίνο συγκαταλέγονται συμφωνία της Daimler με την Beijing Automative (αξίας συνολικά πάνω από 18 δισεκατομμύρια ευρώ). Οι δύο εταιρείες διατηρούν κοινοπραξία εδώ και μία δεκαετία η οποία αντιπροσωπεύει και το 12% των συνολικών επενδύσεων που έχουν γερμανικά κεφάλαια στην Κίνα. Η Daimler διατηρεί στην Κίνα μονάδες παραγωγής όπου κατασκευάζονται Mercedes όπου κατασκευάζονται αυτοκίνητα, κυρίως τα υπερπολυτελή μοντέλα E και C class όπως και το σπορ GLK-class ενώ σχεδιάζει να «περάσει» την παραγωγή ενός ακόμη μοντέλου στις εγκαταστάσεις της στην Κίνα.

Επίσης, σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt στο τραπέζι των συνομιλιών τέθηκε και το πλαίσιο μιας πρώτης συμφωνίας ανάμεσα στις κεντρικές τράπεζες των δύο χωρών, η οποία θα μπορούσε ν’ ανοίξει το δρόμο για την εγκατάσταση εμπορικού κέντρου για το κινεζικό γιουάν στην Φρανγκφούρτη.

Παρόλα αυτά, οικονομικοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι η κατάσταση, παρά και τις δηλώσεις του Κινέζου πρόεδρο στην Frankfurter Allgemeine περί «εξαιρετικά στενών οικονομικών σχέσεων», δεν είναι τόσο ρόδινη όσο φαίνεται. Ενδεικτικά αναφέρουν ότι όταν το 2012 ο τότε Κινέζος πρόεδρος Γουέν Τζιανμπάο είχε επισκεφτεί το Βερολίνο είχε τεθεί στόχος το διμερές εμπόριο το 2015 να έχει ξεπεράσει τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, κάτι που δεν φαίνεται πια τόσο πιθανό να επιτευχθεί. Ο λόγος, κατά τους αναλυτές, είναι ότι και οι δύο πλευρές αρχίζουν να επεξεργάζονται και «διαφορετικά σενάρια», δηλαδή ν’ αναζητούν και αλλού πρόθυμους εταίρους, ιδανικά περιβάλλοντα για επενδύσεις και αγορές.

Εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών λένε ότι πλέον ακόμη και εταιρείες που έχουν επενδύσει πολύ στην Κίνα έχουν αρχίσει να εξετάζουν το ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε επενδύσεις και σε άλλα σημεία του πλανήτη, που σήμερα μοιάζουν πιο δελεαστικά από μισθολογική άποψη (καθώς στην Κίνα η γενικότερη ανάπτυξη οδήγησε σε σταδιακή αύξηση και των μισθών) και λόγω της έλλειψης κεντρικών κρατικών παρεμβάσεων στις δραστηριότητές τους, όπως γίνεται στην Κίνα. Ως τέτοια μέρη συζητούνται οι χώρες της υποσαχάρειας Αφρικής ή της Λατινικής Αμερικής.

Επίσης, στο Βερολίνο, και στις γερμανικές επιχειρήσεις επικρατεί ιδιαίτερος προβληματισμός ως προς τον κίνδυνο η ολοένα στενότερη οικονομική και εμπορική σχέση με την Κίνα να οδηγήσει σε κάποιου είδους εξάρτηση από το Πεκίνο. Η περυσινή «περιπέτεια» με την επιβολή επιπλέον δασμών από την ΕΕ στα κινεζικά ηλιακά πάνελ προκειμένου να ανακοπεί η κατακλυσμιαία πορεία τους στην ευρωπαϊκή αγορά χάρη στην εξαιρετικά χαμηλή τιμή τους προκάλεσε «κρύο ιδρώτα» στις γερμανικές επιχειρήσεις που έχουν μεγάλες επιχειρήσεις στην Κίνα που φοβήθηκαν κινεζικά αντίποινα. Τότε είχαν ασκηθεί τεράστιες πιέσεις στην Γερμανίδα Καγκελάριο από τους επιχειρηματίες να μην προβεί σε σκληρά μέτρα, γεγονός που ενόχλησε ως ένα βαθμό τμήμα της γερμανικής πολιτικής σκηνής αλλά και άλλες επιχειρήσεις που υποστήριζαν ότι δεν μπορεί το Πεκίνο «να υπαγορεύει πολιτική στη Γερμανία». Σήμερα, με την κρίση στις σχέσεις με τη Ρωσία, και με δεδομένη τη στρατηγική συνεργασία της δεύτερης με την Κίνα, ο φόβος τυχόν «παρενεργειών» για τις γερμανικές επιχειρήσεις έχει αρχίσει και πάλι να εμφανίζεται.

Αντίστοιχοι προβληματισμοί όμως φαίνεται ότι υπάρχουν και στην κινεζική πλευρά. Μόλις τον περασμένο Μάη, η Γερμανία ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που επισκέφτηκε ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κεκιάνγκ, που μόλις είχε αναλάβει καθήκοντα και έκανε την πρώτη του περιοδεία. Αντίθετα, σήμερα ο Ξι Τζινπίνγκ κάνει τέσσερις στάσεις κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην ΕΕ, με σημαντικότερη την επίσκεψή του στις Βρυξέλλες, την Κυριακή, όπου σε ομιλία του αναμένεται να παρουσιάσει το ρόλο της Κίνας σε παγκόσμιο οικονομικό επίπεδο.

Σύμφωνα με Κινέζους διπλωμάτες, η ομιλία έχει στόχο να δώσει το σήμα ότι η Κίνα ενδιαφέρεται για το σύνολο της ΕΕ και δεν έχει «προνομιακές σχέσεις» μόνο με τη Γερμανία. Σε αυτήν την κατεύθυνση εντάσσεται και η απόφασή της να προχωρήσει σε παραγγελία αεροσκαφών 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ευρωπαϊκή αεροναυτική εταιρεία Airbus, στην οποία συμμετέχει αλλά δεν είναι μόνη της Γερμανία. Το Πεκίνο εμφανίζεται, επίσης, ανήσυχο για την πορεία της οικονομικής κρίσης στην ευρωζώνη

«Ψυχρολουσία» ως προς τα της Ουκρανίας

Το δεύτερο μεγάλο θέμα συζήτησης στο Βερολίνο, όπως και στις άλλες στάσεις του Τζινπίνγκ στην Ευρώπη, ήταν οι εξελίξεις στην Ουκρανία και η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία. Ο Κινέζος πρόεδρος, για πρώτη φορά με τόση σαφήνεια, ξεκαθάρισε, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε με την Μέρκελ, ότι η Κίνα δεν θα πάρει το μέρος του ενός ή του άλλου και προχωρώντας περαιτέρω εκτίμησε ότι «υπάρχουν ιστορικές αιτίες σε αυτό που συμβαίνει». Η «ψυχρολουσία» για την Μέρκελ, την ΕΕ αλλά και κατ’ επέκταση για τις ΗΠΑ σε διπλωματικό επίπεδο ως προς την προσπάθειά τους να προσεταιριστούν την Κίνα στο μπρα ντε φερ με τη Ρωσία συνεχίστηκε καθώς ο Τζινπίνγκ επανέλαβε την πάγια κινεζική θέση ότι «όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να εργαστούν για την εξεύρεση πολιτική και διπλωματικής λύσης». Εξήρε τις παρεμβάσεις της διεθνούς κοινότητας στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης εκτιμώντας ότι πρέπει να συνεχιστούν και συμπλήρωσε ότι «η Κίνα επιθυμεί να έχει φιλική συνεργασία με την Ουκρανία» και να «συμβάλλει εποικοδομητικά στην βοήθεια προς αυτήν» αποφεύγοντας, για άλλη μια φορά, να δεσμευτεί στο ο,τιδήποτε συγκεκριμένο.

Παρά το ότι για το Πεκίνο η «εφαρμογή» του παραδείγματος της Κριμαίας σε δικά του εδάφη, πχ στο Χονγκ Κονγκ ή στο Θιβέτ, είναι ένα εξαιρετικά δυσάρεστο σενάριο το οποίο η δυτική διπλωματία επιχείρησε να ταυτίσει με τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία προκειμένου να εκμαιεύσει την κινεζική υποστήριξη, η στάση που τηρεί μέχρι στιγμής είναι εξαιρετικά προσεκτική και «τείνει» προς την Μόσχα. Έχοντας, για άλλη μια φορά, καταφέρει μια εξαιρετικά λεπτή διπλωματική ισορροπία, στο πλαίσιο της οποίας διαχωρίζει την περίπτωση της Κριμαίας από όσα το αφορούν, το Πεκίνο δίνει σαφώς ένα συν προς τη ρωσική θέση, χωρίς πολλές φανφάρες. Μιλώντας στην Deutsche Welle ο Χεν Σινμίνγκ, ειδικός σε θέματα Ανατολικής Ευρώπης, στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου, σημείωσε ότι η Κίνα υπενθυμίζει διαρκώς ότι ο πρώτος που ανακατεύτηκε στα της Ουκρανίας δεν ήταν η Ρωσία αλλά η Κίνα. Και τόνισε ότι όπως η Ρωσία έτσι και η Κίνα νιώθει ότι η Δύση προσπαθεί διαρκώς να την περικυκλώσει με διάφορους τρόπους και να την περιορίσει και στην προσπάθειά της αυτό να μην επιτευχθεί ο σημαντικότερος σύμμαχος που μπορεί να έχει είναι η Ρωσία, γι αυτό και, όσο νιώθει την απειλή, θα φροντίσει να μην εγκαταλείψει έκθετη την Μόσχα.

Πηγές: reuters, deutsche welle, Handelsblatt, xinhua

Διαβάστε περισσότερα