Όταν το BBC ανακάλυψε τον Μαρξ…

Πρόσφατα, στον ιστότοπο του  BBC, προβλήθηκε μια συνέντευξη του διάσημου ορθόδοξου Μαρξιστή Eric Hobsbawm, ο οποίος αποκήρυξε τον καπιταλισμό, σαν να έχει αποδείξει τελεσίδικα την κατωτερότητά του ως πολιτικοοικονομικό σύστημα.

Είναι όμως το BBC ένας τόσο ανεύθυνος ειδησεογραφικός οργανισμός, που παρουσιάζει την καταδίκη του καπιταλισμού από τον Hobsbawm, χωρίς όμως να φιλοξενεί και κάποια αντίθετη άποψη;

Όσο και να ψάξετε, δεν θα βρείτε κάποιον αντίλογο σε ολόκληρο τον ιστότοπο.

Μήπως όμως αυτό συμβαίνει επειδή το BBC είναι κρατική επιχείρηση, και του συμφέρει να απαξιώνει ένα σύστημα που βασίζεται στην ιδιωτική πρωτοβουλία;

Από μαρξιστικής άποψης, μια τέτοια εξήγηση είναι πολύ πιθανή, αφού υποτίθεται ότι όλοι μας έχουμε σαν κίνητρο το κέρδος. Και αν υπήρχε ιδιωτική πρωτοβουλία, τότε το BBC θα ήταν θύμα της. Ως δημόσιο κατασκεύασμα, βασίζεται στους κατασχεμένους από το κράτος πόρους για να υπάρχει, και σε αυτό βρίσκει αντίθετο τον καπιταλισμό.

Το ερώτημα που τέθηκε στον Hobsbawm από τον δημοσιογράφο, είχε να κάνει με τον καπιταλισμό και την αίσθηση της ευθύνης. Αν δηλαδή οι παράγοντες της ελεύθερης αγοράς, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν υπεύθυνα, ή όχι.

Η απάντηση του Hobsbawm ήταν ένα ξερό όχι. Όμως, αν κάποιοι λειτουργούν ανεύθυνα στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς, σύντομα θα αναγνωριστούν, και η αγορά θα τους αποβάλλει. Μόνο εφόσον προστατεύεται η ανεύθυνη συμπεριφορά από πλευράς κράτους, μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει.

Επί πλέον, αν αυτοί που ρυθμίζουν την οικονομική μας συμπεριφορά, είναι άνθρωποι όπως όλοι μας, ποιος μας εγγυάται ότι θα είναι και ενάρετοι, αφού εμείς δεν είμαστε;

Γιατί να μην χρησιμοποιήσουν την μονοπωλιακή νομοθετική ισχύ τους, για να αποκομίσουν ιδιωτικά οφέλη;

Αυτό που ο καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς δεν μπορεί να προσφέρει, επειδή δεν ελέγχει τον άνθρωπο, είναι η συμμόρφωση με τους κανόνες της ηθικής. Μια τέτοια όμως υπόσχεση δεν μπορεί να την προσφέρει κανένας, και όσοι υποστηρίζουν ότι μπορούν, τότε προσκαλούν την τυραννία.

Σε τελική ανάλυση, όποιος ενδιαφέρεται να μάθει για τη φύση του καπιταλισμού, δεν χρειάζεται να απευθυνθεί σε έναν Μαρξιστή, αλλά σε κάποιον υπέρμαχο του καπιταλιστικού πολιτικοοικονομικού συστήματος. Και μετά, αν θέλει, μπορεί να αναζητήσει μια αντίθετη άποψη, και να την προβάλλει παράλληλα.

Το BBC όμως δεν λειτούργησε δεοντολογικά. Κρίμα. Αυτού του είδους η αντιμετώπιση υποβοηθά και την προώθηση κάποιων μικρών τυράννων, που υποτίθεται γνωρίζουν τα πάντα για το πώς πρέπει να λειτουργούμε οικονομικά.

Σύμφωνα με τον Hobsbawm, «ως οικονομικό σύστημα, ο καπιταλισμός δεν έχει καμία σχέση με την υπευθυνότητα». Αυτή η άποψη είναι λάθος, και επιδεικνύει κακή πληροφόρηση, αφού η εμπιστοσύνη, και η φερεγγυότητα αποτελούν πυλώνες του καπιταλισμού.

Μάλιστα, ένας από τους λόγους για τους οποίους ο καπιταλισμός τα πάει μια χαρά, όταν δεν υπάρχουν κρατικές παρεμβάσεις, είναι επειδή αυτοί που δεν λειτουργούν υπεύθυνα τιμωρούνται, εκτός