Ολυμπιακοί Αγώνες στο Σότσι: το μεγάλο στοίχημα του Πούτιν

Υπό καταιγισμό οργισμένων καταγγελιών για ευρεία γκάμα θεμάτων (από το σεβασμό του δικαιώματος της ελευθερίας έκφρασης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του περιβάλλοντος αλλά και των αδέσποτων ζώων μέχρι την εύρυθμη λειτουργία των ξενοδοχειακών υποδομών), αρχίζουν σήμερα οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του Σότσι. Πιο «καυτό» από όλα, το ζήτημα της ασφάλειας με τις πληροφορίες περί εκπόνησης ειδικών σχεδίων για την άμεση απομάκρυνση ολόκληρων ολυμπιακών ομάδων (μόλις πριν λίγες

μέρες ο Μπαράκ Ομπάμα φέρεται να συμμετείχε ο ίδιος σε σύσκεψη με αυτό το περιεχόμενο) να διαδέχονται η μία την άλλη. Σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες απειλές από ακραία ισλαμιστικά στοιχεία έχει διαμορφωθεί ένα μάλλον «πολεμικό» κλίμα που κάθε άλλο παρά Ολυμπιακούς Αγώνες θυμίζει.

Όλο αυτό το διάστημα, πολλές φορές τέθηκε το ερώτημα γιατί ο Βλαντιμίρ Πούτιν επέλεξε το συγκεκριμένο θέρετρο της Μαύρης Θάλασσας για τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, γνωρίζοντας ότι βρίσκεται σχεδόν στην καρδιά της πλέον ταραγμένης και ασταθούς περιοχής της Ρωσίας και πιθανότατα και ολόκληρης της Ευρώπης; Ακριβώς γι αυτό το επέλεξε.

Για τον Πούτιν η ομαλή πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Σότσι αποτελεί ένα, τεράστιας πολιτικής και γεωπολιτικής σημασίας, στοίχημα. Το Σότσι βρίσκεται μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από την ευρύτερη ορεινή περιοχή του Βορείου Καυκάσου, την οποία το «Foreign Affairs» χαρακτηρίζει «καζάνι θρησκευτικών και εθνοτικών αντιπαραθέσεων». Στην περιοχή αυτή, μόνο την τελευταία διετία, σε σειρά συγκρούσεων ισλαμιστών μαχητών με το ρωσικό στρατό, βομβιστικών επιθέσεων κλπ, έχουν χάσει τη ζωή τους, επισήμως, περισσότεροι από 1.500 άνθρωποι με τελευταίες τις αιματηρές βομβιστικές επιθέσεις στο Βόλβογκραντ στις 29 και 30 Δεκεμβρίου.

Γεωγραφία τρόμου

Η ομοσπονδιακή περιοχή Κρασνοντάρ Κράι, όπου βρίσκεται το Σότσι, βρίσκεται ακριβώς εκεί που, όπως έλεγαν παλιότερα, η Ευρώπη συνορεύει με την Ασία. Σε «απόσταση αναπνοής» βρίσκονται οι πιο «ταραγμένες» περιοχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Πρόκειται για την Τσετσενία, η πρόσφατη ιστορία της οποίας συνδέεται με δύο αιματηρούς πολέμους με τη Ρωσία που τελικά απέτρεψαν την ανεξαρτησία που κήρυξε το 1992. Οι ρωσικές αρχές ασφαλείας «δείχνουν» συχνά τους ισλαμιστές πολέμαρχους που αναδείχτηκαν και ανδρώθηκαν στους δύο αυτούς πολέμους μέσα από ιδιαζόντως αιματηρές συγκρούσεις ως «οργανωτές και ηθικούς αυτουργούς» των εντάσεων που σωβούν και στις γειτονικές επαρχίες.

Θεωρούν ότι η Ινγκουσετία και το Νταγκεστάν, λόγω και των πολιτιστικών τους δεσμών με την Τσετσενία, αποτέλεσαν «ασφαλές καταφύγιο» αρκετών Τσετσένων πολεμάρχων μετά το τέλος του πολέμου. Στην περιοχή βρίσκεται και η αυτόνομη περιοχή της Βόρειας Οσετίας, που αν και θεωρείται η πιο ήρεμη καθώς παρουσιάζει και την μεγαλύτερη εκβιομηχάνιση και ανάπτυξη, δεν γλίτωσε τις τρομοκρατικές επιθέσεις με γνωστότερη, ίσως, την ομηρία παιδιών σε σχολείο του Μπεσλάν. Μεταξύ Ινγκουσετίας και Βόρειας Οσετίας υπάρχει ένα διαφιλονικούμενο κομμάτι γης, το οποίο το 1944 είχε αποσπασθεί από την πρώτη για να δοθεί στην δεύτερη, η οποία μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ το διεκδικεί με ορισμένους ισλαμιστές πολεμάρχους να το αξιοποιούν και ως «σημαία» της δράσης τους.

Πιο ήρεμη θεωρείται η αυτόνομη επαρχία Καμπάρντινο – Μπαλκόρια, η οποία παραδοσιακά είχε στενότατους δεσμούς με την Μόσχα. Βέβαια οι τριβές μεταξύ των δύο συνθετικών της καλλιεργούν επίσης μια κάποια ένταση. Τέλος, στην περιοχή βρίσκονται η νότια Οσετία και η Αμπχαζία που «αποσκίρτησαν» από τη Γεωργία κατά τον πόλεμο του 2008 όταν ο γεωργιανός στρατός αποπειράθηκε να δώσει τέλος στη δράση των αποσχιστικών φιλορωσικών κινημάτων τους προκαλώντας την άμεση στρατιωτική αντίδραση της Μόσχας.

Και μόνο οι πληροφορίες αυτές μάλλον καθιστούν κατανοητό γιατί τα μέτρα ασφαλείας των Αγώνων (γνωστά και ως «ατσάλινος δαχτύλιος») περιλαμβάνουν περισσότερους από 100.000 άνδρες (κυρίως ειδικών δυνάμεων), αποκλεισμούς ολόκληρων περιοχών από γης και θαλάσσης και κοστίζουν δύο δισεκατομμύρια δολάρια. Παρόλα αυτά, η ομάδα SOFPREP (μέλη εν ενεργεία ειδικών δυνάμεων που εκπονούν εκθέσεις ασφαλείας) εκτιμά ότι τίποτε δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί.

Γεωστρατηγικό και πολιτικό «μήνυμα»

Η διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Σότσι ήταν κίνηση με καθαρά πολιτικό και γεωστρατηγικό υπόβαθρο. Ήταν, καταρχήν, μια καλή ευκαιρία, όπως λένε πολλοί, να δρομολογηθεί τάχιστα σειρά έργων υποδομής σε μια περιοχή εγκαταλελειμμένη, με στόχο να μειωθούν οι εστίες δυσαρέσκειας εκεί αλλά και να αποφευχθούν οι αντιδράσεις από άλλες, εξίσου, εγκαταλελειμμένες περιοχές της χώρας.

Παράλληλα, ήταν ένας τρόπος να καταστεί σαφές, εκτός και εντός συνόρων, ποιος έχει το «πάνω χέρι» στην περιοχή, ποιος την ελέγχει, ποιος είναι κυρίαρχος και να δοθεί το «μήνυμα» ότι η ρωσική κυριαρχία δεν αμφισβητείται ούτε στο μαλακό υπογάστριο της χώρας. Το «εκτός» αφορά αρκετές δυνάμεις, τις οποίες συχνά η Μόσχα «περιγράφει» ως χρηματοδότες των ακραίων ισλαμιστών πολεμάρχων χωρίς να τις κατονομάζει. Δημοσίευμα της βρετανικής Daily Telegraph, πριν λίγο καιρό, υποστήριζε ότι ο Πρίγκηπας Μπαντάρ μπιν Σουλτάν, επικεφαλής των σαουδαραβικών μυστικών υπηρεσιών, εκβίασε τη Μόσχα να «πείσει» τη συριακή ηγεσία να προσέλθει σε διαβουλεύσεις με την ένοπλη αντιπολίτευση προσφέροντάς της ως αντάλλαγμα τη «ησυχία της από τους Τσετσένους οπλαρχηγούς» γιατί όπως φέρεται να δήλωσε «τους ελέγχει». Το δημοσίευμα δεν έχει διασταυρωθεί αλλά σίγουρα δίνει μια ιδέα των υπογείων «παιχνιδιών» που «παίζονται» σε γεωπολιτικό επίπεδο με μανδύα ευκαιρίας τη θρησκεία.

Ο Πούτιν, μέχρι στιγμής, διασφαλίζει τη συναίνεση του υπόλοιπου μουσουλμανικού πληθυσμού της Ρωσικής Ομοσπονδίας (συνολικά εκτιμάται ότι στη Ρωσία ζουν περίπου 20 εκατομμύρια μουσουλμάνοι, 14%) που αποτελεί και την πλειοψηφία. Χρησιμοποιεί τη δοκιμασμένη συνταγή της Αικατερίνης της Μεγάλης που προχώρησε σε ίδρυση μουσουλμανικών ιεροδιδασκαλικών θεσμών (Κέντρο Εκκλησιαστικής Διοίκησης Μουσουλμάνων της Ρωσίας), αναγνώρισε το δικαίωμά τους να εφαρμόζουν τον ισλαμικό νόμο στα της οικογενείας τους και στη «δημόσια ηθική» των περιοχών τους και κατάφερε να τους πείσει ότι «καλός μουσουλμάνος είναι αυτός που στηρίζει το ρωσικό κράτος». Την παράδοση αυτή ο Πούτιν την καλλιεργεί με δηλώσεις ότι το «Ισλάμ είναι θεμελιώδες στοιχείο του ρωσικού πολιτικού κώδικα και οργανικό τμήμα της ρωσικής ιστορίας». Και εμφανίζεται αποφασισμένος να τη συμπληρώσει με μια επίδειξη ισχύος στους αγώνες στο Σότσι.

Διαβάστε περισσότερα