Οι πέντε λόγοι ανησυχίας της ευρωζώνης για το 2014

Η νέα χρονιά θα είναι έτος ανάκαμψης, ωστόσο θα υπάρχουν και κάποιοι κίνδυνοι για την ευρωζώνη, τους οποίους και επισημαίνει ο Mike Peacock.

Η περσινή χρονιά ήταν ελάχιστα ταραχώδης για την ευρωζώνη, καθώς η Ελλάδα αποκάλυψε μια τεράστια τρύπα στους λογαριασμούς του 2009. Η γενική αίσθηση είναι ότι το 2014 θα είναι εξίσου ήρεμο – μια άποψη που υποστηρίζεται από ορισμένους οι οποίοι προέβλεπαν τον θάνατο του κοινού νομίσματος πριν από ένα χρόνο σχεδόν.
Η πολιτική βούληση να συνεχιστεί η προσπάθεια, η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να στηρίξει το ευρώ, συνεχίζει να αποτρέπει την πίεση της αγοράς ομολόγων και υπάρχει η προοπτική ανάπτυξης των οικονομιών, τουλάχιστον λίγο. Η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία ανακάμπτουν από την ύφεση και η Ελλάδα θα πρέπει να ακολουθήσει ο παρόν έτος. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να είμαστε επιφυλακτικοί.
Ευρωπαϊκές εκλογές
Η υψηλή ανεργία, η κούραση της λιτότητας και η αναιμική ανάπτυξη προσφέρουν το τέλειο σκηνικό ώστε να ευημερήσουν τα περιθωριακά κόμματα στις ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές του Μαΐου. Ορισμένοι ειδήμονες προβλέπουν ότι μια ομάδα κομμάτων κατά του ευρώ, όπως το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία, το UKIP της Βρετανίας, ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα και το Κόμμα της Ελευθερίας στην Ολλανδία θα μπορούσαν να καταλάβουν τουλάχιστον το 20 τοις εκατό των εδρών.
Αυτό θα μπορούσε να πιέσει τα κυρίαρχα κόμματα της ΕΕ να αμφισβητήσουν την ικανότητα της Ευρώπης να ενσωματώσει περαιτέρω νέες εξουσίες στο κοινοβούλιο για την πλειοψηφία της κοινοτικής νομοθεσίας. «Θα μπορούσε να οδηγήσει τα κυρίαρχα κόμματα σε πιο ευρωσκεπτικιστικές θέσεις και να δυσχεράνει τόσο τον διορισμό της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής (που αναμένεται εντός του έτους), όσο και την έγκριση νέας νομοθεσίας σχετικά με την τραπεζική ένωση» σχολιάζει ο Alastair Newton, ανώτερος πολιτικός αναλυτής της Nomura Securities.
Τραπεζικά τεστ αντοχής
Το γεγονός ότι η ΕΕ απέχει πολύ ακόμα από τα αρχικά σχέδιά της σχετικά με την τραπεζική ένωση για την πρόληψη μελλοντικών χρηματοπιστωτικών κρίσεων είναι σαφές. Για αρκετά χρόνια τουλάχιστον, η αντίδραση για μια προβληματική τράπεζα θα σταματήσει τελικά με τις εθνικές κυβερνήσεις, αφήνοντας τον «μοιραίο βρόχο» να παγιδεύσει τις αδύναμες τράπεζες και τις χρεωμένες χώρες άθικτες.

Η ΕΚΤ θα δημοσιεύσει τα αποτελέσματα από τους ελέγχους στις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης πριν από την ανάληψη της εποπτείας τους τον Νοέμβριο. Δεν υπάρχει πιθανότητα κάποιου μεγάλου σοκ δεδομένης της έκτασης στην οποία οι τράπεζες έχουν ήδη ανακεφαλαιωθεί. Επιπλέον, ο δανεισμός είναι πιθανό να παραμείνει περιορισμένος έως ότου ολοκληρωθούν οι δοκιμές – παρεμποδίζοντας την οικονομική ανάκαμψη – και η δομή της τραπεζικής ένωσης με την παρούσα μορφή της θα μπορούσε να επιτρέψει την μεγέθυνση μιας μελλοντικής κρίσης.
Γερμανικό δικαστήριο

Ο κύριος λόγος για να είμαστε χαρούμενοι για τη ζώνη του ευρώ είναι η απροθυμία των αγορών να δοκιμάσουν το δίχτυ ασφαλείας της ΕΚΤ. Κάθε τρύπα σε αυτό θα άλλαζε τους όρους του παιχνιδιού δραματικά. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας θα αποφανθεί σύντομα σχετικά με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ, τον μηχανισμό που δεν έχει ακόμα χρησιμοποιηθεί για να προστατεύσει την ευρωζώνη.
Η ιστορία του δικαστηρίου της Καρλσρούης δεν έχει απορρίψει απερίφραστα οποιαδήποτε μέτρα για την καταπολέμηση της κρίσης, αν και έχει παραχωρήσει μεγαλύτερα επίπεδα ελέγχου στη γερμανική Bundestag. Αλλά αν έκανε την πυρηνική επιλογή, η αγορά ομολόγων θα μπορούσε να στραφεί εναντίον των ασθενέστερων μελών της νομισματικής ένωσης για μια ακόμη φορά, οδηγώντας τα και πάλι στην κρίση.

Ζήλος για μεταρρυθμίσεις

Η ΕΚΤ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι αγοράζει χρόνο για να βάλουν οι χώρες τα δημοσιονομικά τους σε τάξη, ώστε με τον περιορισμό των χρεών και τη θέσπιση οικονομικών μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται να ευδοκιμήσουν στον 21ο αιώνα .
Τα κύρια σημεία ανάφλεξης είναι η Ιταλία, η οποία έχει παραμείνει στάσιμη για μια δεκαετία και έχει μια κυβέρνηση συνασπισμού που μπορεί να μην έχει τη συνοχή για να απαντήσει και η Γαλλία η οποία είναι στο χείλος μιας νέας ύφεσης.
«Η Γαλλία παραμένει η μόνη μεγάλη ευρωπαϊκή οικονομία που ταλανίζεται από σοβαρά προβλήματα και δεν έχει κάνει πολλά γι ‘αυτό» αναφέρει η ετήσια επισκόπηση της ευρωζώνης από την Berenberg Bank. Ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ χρησιμοποίησε το πρωτοχρονιάτικό μήνυμά του για να προσφέρει στις εταιρείες χαμηλότερη φορολόγηση, εάν προσλάβουν περισσότερους εργαζομένους. Αλλά με τα επίπεδα της δημοτικότητάς του σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ, ένα ριζικό άλμα είναι απίθανο.

Η κόπωση της λιτότητας είναι πιο έντονη στην Ελλάδα, τη χώρα που προκάλεσε την κρίση του χρέους. Η κυβέρνηση συνασπισμού της αρνείται να ανεχθεί περισσότερες περικοπές και θα χρειαστεί κάποια μορφή ελάφρυνσης του χρέους για να βάλει τα οικονομικά της σε βιώσιμη πορεία, τη στιγμή που η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της είναι μόλις τρεις έδρες και η αντιμνημονιακή αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ είναι ανοδική στις δημοσκοπήσεις.

Αποπληθωρισμός

Αν ο αποπληθωρισμός παραμείνει – ένα μεγάλο αν – θα μπορούσε να αποτελέσει τη μεγαλύτερη απειλή απ ‘όλες, αυξάνοντας την προοπτική μιας χαμένης δεκαετίας στο στυλ της Ιαπωνίας και καθιστώντας τα εθνικά χρέη ακόμη πιο δύσκολο να εξοφληθούν. Μια βουτιά στον πληθωρισμό της ευρωζώνης σε μόλις 0,7 τοις εκατό ώθησε την ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια τον Νοέμβριο, αλλά πολλά μέλη της ενστικτωδώς αντιτίθενται στο είδος της εκτύπωσης χρημάτων που εμφύσησαν τελικά ζωή στην οικονομία της Ιαπωνίας.
«Πρέπει να προσέξουμε να μην έχουμε πληθωρισμό μονίμως κολλημένο κάτω από το 1 τοις εκατό και με αυτόν τον τρόπο να γλιστρήσουμε στην επικίνδυνη ζώνη» είπε ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι την περασμένη εβδομάδα.
Ακόμη και χωρίς τον αποπληθωρισμό, οτιδήποτε οδηγήσει σε κούρεμα χρέους και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις μπορεί να απαιτήσει περαιτέρω δράση από την ΕΚΤ. Η ιστορία της κρίσης της ευρωζώνης δείχνει ότι ενώ οι πολιτικοί χάνουν την αίσθηση του επείγοντος όταν η πίεση μειώνεται, σπεύδουν να ενισχύσουν τις άμυνες τους όταν η πίεση αυξάνεται και το έχουν κάνει με συνέπεια ακριβώς την κατάλληλη ώρα. «Το 2014 θα είναι πιο προκλητικό και επικίνδυνο για τις χρηματοπιστωτικές αγορές της ευρωζώνης από το απροσδόκητα ήρεμο 2013», δήλωσε ο Russell Jones, οικονομολόγος της Llewellyn Consulting στο Λονδίνο. «Αλλά οι προβλέψεις για επικείμενη κατάρρευση της ζώνης του ευρώ έχουν αποδειχθεί άστοχες».

http://www.reuters.com/article/2014/01/06/us-eurozone-economy-idUSBREA0506420140106