Οι μυστικές στρατιωτικές συμφωνίες Κρεμλίνου και Ισραήλ για Ουκρανία και Τεχεράνη

Τον προηγούμενο μήνα, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε την επερχόμενη πώληση αντιβαλλιστικού συστήματος αεράμυνας στην Τεχεράνη, ένα βήμα πριν την επίσημη άρση των υφιστάμενων κυρώσεων στην χώρα. Το Ισραήλ τότε υιοθέτησε την άποψη της Αμερικής, εκφράζοντας οργή για την απόφαση του Κρεμλίνου να παραδώσει το πυραυλικό σύστημα S-300 στην Τεχεράνη. Ωστόσο, πίσω από τις δημόσιες ανακοινώσεις εντοπίζεται ένα άγνωστο δίκτυο μυστικής διπλωματίας μεταξύ διαφόρων κρατών γύρω από τις πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις.

Τα

τελευταία χρόνια, το Ισραήλ και η Ρωσία χορεύουν ένα τανγκό αμφίδρομης καχυποψίας. Η αγαστή συνεργασία τους εντοπίζεται στην ολοκλήρωση αγοράς μη-επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) μετά τον πόλεμο στην Γεωργία στις αρχές του 2009. Παράλληλα, το Ισραήλ κρατάει ουδέτερη στάση απέναντι στο ουκρανικό ζήτημα ενόσω προσπαθεί να σαμποτάρει τις προσπάθειες αποστολής ρωσικής στρατιωτικής τεχνογνωσίας στο Ιράν. Το τανγκό μεταξύ Μόσχας και Ιερουσαλήμ συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Το ιρανικό ζήτημα

Η απόφαση της Μόσχας να αποστείλει οπλικά συστήματα στην Τεχεράνη προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Οι επικριτές του Κρεμλίνου κατηγορούν την ρωσική κυβέρνηση ότι υπονομεύει τις προσπάθειες της διεθνής κοινότητας να ασκήσει περαιτέρω πίεση στην Τεχεράνη. Το ζήτημα του στρατιωτικού εξοπλισμού της είναι θεμέλιος λίθος των κυρώσεων και έχει συμβάλλει σημαντικά στην αποτροπή των προσπαθειών της ιρανικής κυβέρνησης να καταστεί γεωστρατηγικός κόμβος στην περιοχή. Η πώληση επομένως συστημάτων εναέριας άμυνας στην Τεχεράνη δυσχεραίνει το έργο της διεθνής κοινότητας να συνετίσει την ιρανική κυβέρνηση, ακόμα και με την προοπτική εναέριας επίθεσης από την Αμερική και το Ισραήλ εναντίον κομβικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων της χώρας.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου έχει επισταμένως προειδοποιήσει ότι το πυραυλικό σύστημα των S-300 θα προσδώσει στο ισλαμικό καθεστώς του Ιράν μια ισχυρή στρατιωτική ασπίδα. Η παρουσία στρατιωτικής αεράμυνας θα βοηθήσει την Τεχεράνη να συνεχίσει την τυχοδιωκτική της εξωτερική πολιτική στην Μέση Ανατολή και θα ενδυναμώσει περαιτέρω τη δράση φιλικών εξτρεμιστικών ομάδων όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου.

Η ουκρανική κρίση

Παρόλα αυτά, πολλοί διεθνείς αναλυτές πιστεύουν πως η κίνηση του Κρεμλίνου προς την στρατιωτική αγορά της Τεχεράνης είναι άκρως συμβολική για δύο λόγους. Πρώτον, η πώληση των S-300 δίνει ακόμα ένα κίνητρο στην ισλαμική δημοκρατία να αποκαταστήσει την συνεργασία της με τη διεθνή κοινότητα. Παράλληλα, η πώληση των S-300 θεωρείται ως ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια της Μόσχας απέναντι στον συνεχή εξοπλισμό της Ουκρανίας από τις δυτικές δυνάμεις.

Παραδείγματος χάριν, το Ισραήλ έχει επιμελώς αποφύγει να πουλήσει στρατιωτικό εξοπλισμό στην κυβέρνηση του Κιέβου, η οποία ωστόσο υποστηρίζεται άρρηκτα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Αμερική. Η επιλογή του Ισραήλ να μην συμπράξει με τους άλλους εταίρους έγκειται στην ελπίδα πως η Ρωσία εν τέλει δεν θα προβεί σε κινήσεις-αντίποινα στην Μέση Ανατολή όπως η αποστολή των S-300 πυραύλων στην Τεχεράνη. Παρεμπιπτόντως, στις 18 Απριλίου, ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν προειδοποίησε το ισραηλινό ομόλογο του πως αν πουλήσει όπλα στην Ουρκανία «θα δημιουργήσει ακόμα μια δίνη αντιπαράθεσης, η οποία θα οδηγήσει σε περισσότερες ανθρώπινες απώλειες, όμως το τελικό αποτέλεσμα θα παραμείνει το ίδιο.»

Η γεωπολιτική των πωλήσεων μη-επανδρωμένων αεροσκαφών

Η ανησυχία του Πούτιν για την πιθανή πώληση ισραηλινών όπλων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου μη-επανδρωμένων αεροσκαφών, δεν είναι αβάσιμη. Τον προηγούμενο Οκτώβριο, ο ουκρανός υπουργός εξωτερικών Πάβλο Κλίμκιν επισκέφθηκε το Ισραήλ με την εντολή να διαπραγματευτεί την αγορά ισραηλινών μη-επανδρωμένων αεροσκαφών. Τα αεροσκάφη προορίζονταν για την επιτήρηση των όρων της εκεχειρίας του Μινσκ στις φιλο-ρωσικές αποσχισμένες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας. Στα μέσα Σεπτεμβρίου 2014, ο ισραηλινός τύπος υποστήριζε πως η ισραηλινή αεροδιαστημική βιομηχανία, ο μεγαλύτερος παραγωγός μη-επανδρωμένων αεροσκαφών διεθνώς, συμφώνησε να πουλήσει αεροσκάφη στην Ουκρανία, χωρίς ωστόσο την σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης.

Παρόλο που η ουκρανική κυβέρνηση δεν έλαβε ποτέ άμεση στρατιωτική βοήθεια από το Ισραήλ κατόπιν πιέσεων του προέδρου Πούτιν, το Κρεμλίνο θεωρεί πως η πώληση πυραύλων S-300 σχετίζεται ακριβώς με αυτό το ζήτημα. Η ισραηλινή αεροδιαστημική υπηρεσία έχει ισχυρό πελατολόγιο με πάνω από πενήντα χώρες να έχουν προμηθευτεί μη-επανδρωμένα αεροσκάφη τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου της Στοκχόλμης για τη Διεθνή Ειρήνη, το Ισραήλ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας διεθνώς σε αυτό τον τομέα, με τουλάχιστον 4.6 δις δολάρια έσοδα από την πώληση μη-επανδρωμένων αεροσκαφών από το 2005 ως το 2013.

Στις 23 Απριλίου η Μόσχα φάνηκε πως επανεξετάζει την πρόθεση της να στείλει πυραύλους S-300 στην Τεχεράνη, με τον αναπληρωτή υπουργό εξωτερικών Σεργκεί Ριάμπκοβ να υποστηρίζει πως η πώλησή τους θα ολοκληρωθεί ύστερα από την επίλυση διάφορων πολιτικών και νομικών θεμάτων. Λίγες μέρες νωρίτερα, ο πρόεδρος Πούτιν παραδέχθηκε σε τηλεοπτικό διάγγελμα πως οι αντιδράσεις του ισραηλινού ομολόγου του ακύρωσαν την πώληση συστήματος S-300 στην Συρία πρόσφατα. Ουσιαστικά επομένως, η πώληση των S-300 στην Τεχεράνη χρησιμοποιείται ως ένα διαπραγματευτικό χαρτί από την Μόσχα για την ενεργή ανάμειξη του Ισραήλ και άλλων δυτικών κρατών στις προσπάθειες επίλυσης του ουκρανικού ζητήματος.

Πηγή: Bloomberg

Διαβάστε περισσότερα