Νέος χάρτης της Μέσης Ανατολής

Οι συμφωνίες Sykes-Picot οι οποίες χάραξαν τα καινούργια σύνορα στα νέα κράτη της Μέσης Ανατολής μοιάζουν ξεπερασμένες, αν όχι εντελώς νεκρές. Αυτές οι μυστικές συμφωνίες, οι οποίες υπογράφηκαν στις 16 Μάη του 1916 ανάμεσα στη Γαλλία, την οποία εκπροσωπούσε ο Φρανσουά Ζωρζ Πικό και την Μεγάλη Βρετανία που εκπροσωπούνταν από τον σερ Μάρκ Σάικς προέβλεπαν μια διανομή της Μέσης Ανατολής στα τέλη του Πρώτου Παγκοσμίου

Η συριακή σύγκρουση έδειξε ότι η έννοια του πολίτη στα νέα αυτά κράτη δεν κατάφερε ποτέ να υπερκεράσει τους εθνοτικούς ή θρησκευτικούς δεσμούς. Η Συρία, όπως και το Ιράκ, βρίσκονται κατακερματισμένα σε πολλά εδαφικά τμήματα στα οποία είναι εγκατεστημένες εθνικές ή θρησκευτικές οντότητες, κούρδοι, σιίτες, σουνίτες, αλαουίτες κ.ο.κ. Ο χάρτης της μελλοντικής Μέσης Ανατολής, που παρουσιάζεται από την εφημερίδα New York Times, προχωρά πέρα από τις χώρες που αναφέρονται στη συμφωνία Σάικς – Πικό. Η αμερικανική εφημερίδα εκτιμά ότι η Σαουδική Αραβία δεν θα μπορεί επ’ αόριστον να καταπνίγει τις φυλετικές διαφορές και τους θρησκευτικούς διαχωρισμούς και θα κατακερματιστεί σε πέντε περιοχές, όπως ακριβώς συνέβη με την Υεμένη που ξαναχωρίστηκε στα δύο και την Λιβύη που κατακερματίστηκε σε δύο ή τρεις χώρες.

Χάρτης

1.Συρία: η χώρα από όπου μπορούν να ξεκινήσουν όλα

Οι αντιπαλότητες ανάμεσα στις κοινότητες και τις εθνότητες απειλούν να σπάσουν τη χώρα σε τουλάχιστον τρία κομμάτια:

Α. Μια ζώνη όπου θα κυριαρχούν οι αλαουίτες, η μειονότητα που ελέγχει τη χώρα εδώ και δεκαετίες, θα αποσπαστεί στις ακτές.

Β. Ένα συριακό Κουρδιστάν θα μπορούσε επίσης να δημιουργηθεί και υπό όρους να ενωθεί με τους Κούρδους του Ιράκ

Γ. Τα εδάφη όπου κατοικούν οι σουνίτες θα μπορούσαν να αποσχιστούν και να ενωθούν με επαρχίες του Ιράκ για να αποτελέσουν ένα Σουνιτιστάν.

2.Μια αποδιαρθρωμένη Λιβύη

Εξαιτίας των βαθύτατων αντιπαλοτήτων ανάμεσα στις φυλές και στις κοινότητες, η Λιβύη θα μπορούσε να χωριστεί στις δύο ιστορικές της περιοχές, την Τριπολίτιδα και την Κυρηναϊκή, με την πιθανότητα στο μέλλον να προκύψει και ένα νέο κράτος, το Φεζάν, στο νοτιοδυτικά.

3.Τα προβλήματα του Ιράκ

Σύμφωνα με τα πιο απλά πιθανά σενάρια, οι Κούρδοι στο βόρειο Ιράκ θα μπορούσαν να ενωθούν με τους Κούρδους της Συρίας. Πολλές περιοχές στο κέντρο του Ιράκ, όπου κυριαρχούν οι σουνίτες, θα μπορούσαν να ενωθούν με τους ομόδοξούς τους της Συρίας. Και ο νότος θα μπορούσε να γίνει Σιιστάν. Όμως η όλη κατάσταση θα είναι κατά πάσα πιθανότατα εξαιρετικά πολύπλοκη.

4.Μια Σαουδική Αραβία όπως πριν την μοναρχία

Μακροπρόθεσμα, η Σ. Αραβία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις εσωτερικές διαιρέσεις, που σήμερα καταπνίγει, και οι οποίες θα αναδυθούν όταν η διαμόρφωση των εξουσιών φέρει στο προσκήνιο την επόμενη γενιά πριγκήπων. Η ενότητα του βασιλείου θα απειληθεί και από τις φυλετικές διαφορές, και από το σχίσμα σουνιτών και σιιτών, και από τα οικονομικά προβλήματα. Θα μπορούσε να αναδιοργανωθεί σε πέντε ξεχωριστές περιοχές, όπως ήταν και πριν τη δημιουργία του βασιλείου.

5.Μια Υεμένη κομμένη στα δύο

Η πιο φτωχή αραβική χώρα θα μπορούσε να χωριστεί (εκ νέου) στα δύο σε περίπτωση που διεξαχθεί δημοψήφισμα με θέμα την ανεξαρτησία του νότου. Σε ένα πιο τραβηγμένο σενάριο, θα μπορούσε να ενταχθεί στη Σ. Αραβία. Με δεδομένο ότι σχεδόν όλο το σαουδαραβικό εμπόριο γίνεται δια θαλάσσης η διασφάλιση άμεσης πρόσβασης στην Αραβική Θάλασσα θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τον Περσικό Κόλπο και θα καθησύχαζε τους φόβους για κλείσιμο των στενών του Ορμούζ από το Ιράν.

Μετάφραση: Μάρκο Πόλο

Διαβάστε περισσότερα