Ισραήλ και Τουρκία αποκαθιστούν τις διπλωματικές τους σχέσεις

Το Ισραήλ και η Τουρκία κατέληξαν σε μια προκαταρκτική συμφωνία για να ξεκινήσει η πλήρης αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μετά από χρόνια "παγώματος", δήλωσαν Ισραηλινοί αξιωματούχοι. Οι δύο χώρες, που κάποτε ήταν στενοί περιφερειακοί σύμμαχοι, χάλασαν τις σχέσεις του μετά από μια θανάσιμη σύγκρουση το 2010, μεταξύ Ισραηλινών κομάντος και Τούρκων ακτιβιστών, σε ένα επιβατηγό πλοίο που επιδίωκε να παραβιάσει τον ναυτικό αποκλεισμό του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας.

Ισραηλινοί

κομάντος έκαναν έφοδο στο Mavi Marmara, μέρος ενός στολίσκου που μετέφερε βοήθεια στη Γάζα, σκοτώνοντας εννέα ακτιβιστές που αντιστάθηκαν. Ένας ακόμα ακτιβιστής υπέκυψε στα τραύματά του πολύ αργότερα. Ένας ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας επειδή η συμφωνία συμφιλίωσης δεν είχε οριστικοποιηθεί, δήλωσε ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα ταμείο αποζημίωσης για τις οικογένειες όσων σκοτώθηκαν στο Mavi Marmara. Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η αποζημίωση θα είναι περίπου 20 εκατομμύρια δολάρια, αλλά ο Εμανουέλ Νασον, ένας εκπρόσωπος του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε ότι το ποσό δεν είχε οριστεί.

Η Τουρκία, με τη σειρά της, θα σταματήσει την ποινική δίωξη που έχει καταθέσει εναντίον ισραηλινών αξιωματικών και συμφώνησε να εμποδίσει έναν ηγέτη της Χαμάς, της ισλαμικής μαχητικής ομάδας που ελέγχει το Παλαιστινιακό έδαφος της Γάζας, να εισέλθει στην Τουρκία. Το Ισραήλ κατηγόρησε τον ηγέτη της Χαμάς, Σαλέχ αλ-Αρούρι, ότι ενορχηστρώνει επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών στην Δυτική Όχθη από μια βάση στην Τουρκία.

Οι δύο χώρες θα ανοίξουν επίσης τις πρεσβείες τους στις πρωτεύουσες και θα συζητήσουν την κατασκευή ενός αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ προς την Τουρκία, δήλωσε ο ισραηλινός αξιωματούχος. Η νέα συμφωνία είχε ανακοινωθεί λίγες ημέρες αφού ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η συμφιλίωση "θα ήταν καλή για εμάς, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη και για ολόκληρη την περιοχή". Ο Dore Gold, γενικός διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ, απάντησε σε δήλωσή του ότι "το Ισραήλ πάντα φιλοδοξούσε να έχει σταθερές σχέσεις με την Τουρκία και εξετάζει συνεχώς τους τρόπους για την επίτευξη αυτού του στόχου". Η συμφωνία συμφιλίωσης εξακολουθεί να απαιτεί τελικές υπογραφές, δήλωσε ο ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος.

Έχουν περάσει πάνω από δυόμισι χρόνια από τότε που ο Πρόεδρος Ομπάμα πίεσε τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου να καλέσει τον Ερντογάν, τότε πρωθυπουργό της Τουρκίας, και να ζητήσει συγγνώμη για το επεισόδιο στο πλοίο. Αυτό το τηλεφώνημα, στο τέλος μιας επίσκεψης του Ομπάμα στο Ισραήλ το 2013, έπρεπε να ανοίξει το δρόμο για τη συμφιλίωση. Αντ' αυτού, ήταν άλλη μία ατυχής προσπάθεια, καθώς το Ισραήλ και η Τουρκία δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν σχετικά με τους όρους.

Ο ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι η επικείμενη συμφωνία αναπτύχθηκε μετά από μια πρόσφατη συνάντηση στην Ελβετία όπου συμμετείχε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Νετανιάχου Γιόσι Κοέν, ένας ειδικός απεσταλμένος του Ισραηλινού, ο Γιόζεφ Τσιετσανόβερ και ο Φεριντουν Σινιρίογλου, ένας ανώτερος Τούρκος διπλωμάτης. Τούρκοι αξιωματούχοι δεν μιλούν δημοσίως για την συμφωνία της Πέμπτης. Αλλά η Sabah, μια φιλοκυβερνητική εφημερίδα, έγραψε επικαλούμενη έναν ανώτερο Τούρκο αξιωματούχο, ότι μια "προκαταρκτική συμφωνία συμφιλίωσης" είχε επιτευχθεί σε μια συνάντηση στη Ζυρίχη. Το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu ανέφερε ότι η συμφωνία ήταν στα σκαριά, αλλά δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί. Μια συμφωνία με το Ισραήλ θα μπορούσε να αποκαταστήσει μία από τις πιο σημαντικές σχέσεις της Τουρκίας, στην οποία οι ΗΠΑ κάποτε στηρίζονταν για να βοηθήσουν στη διατήρηση της περιφερειακής ασφάλειας. Η Τουρκία ήταν η πιο σημαντική φιλική προς το Ισραήλ χώρα στον μουσουλμανικό κόσμο και οι δύο χώρες εξακολουθούν να έχουν πολλά κοινά στρατηγικά συμφέροντα, όπως ο περιορισμός του Ιράν.

Ο Λευκός Οίκος εγκωμίασε τη συμφωνία. "Εμείς θα καλωσορίζαμε αυτό το βήμα για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο βασικών συμμάχων μας στην περιοχή, ιδιαίτερα δεδομένων των κοινών μας συμφερόντων των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε", δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. Επίσης, την Πέμπτη, το Ισραήλ έδωσε την τελική έγκριση της κυβέρνησης για την πολυαναμενόμενη συμφωνία που θα επέτρεπε σε μια αμερικανική-ισραηλινή συνεργασία να αναπτύξει έναν μεγάλο υπεράκτιο τομέα φυσικού αερίου, που θα επιτρέπει στο Ισραήλ να εξάγει αέριο σε άλλες χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας. Η Ρωσία είναι ένας σημαντικός προμηθευτής φυσικού αερίου προς την Τουρκία, και η κυβέρνηση Ερντογάν ήδη ψάχνει να μειώσει την εξάρτησή της από τη Μόσχα, σύμφωνα με τους αναλυτές.

Οι προσπάθειες αυτές έχουν αποκτήσει επείγοντα χαρακτήρα τους τελευταίους μήνες, με την Τουρκία και τη Ρωσία να συγκρούονται για τους ρόλους τους στον συριακό εμφύλιο πόλεμο. Η Τουρκία υποστηρίζει αντάρτες που προσπαθούν να ανατρέψουν τον Πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ, τον οποίο υποστηρίζει η Ρωσία. Τον περασμένο μήνα, η Τουρκία κατέρριψε ένα ρωσικό μαχητικό τζετ. Η Ρωσία απάντησε με την επιβολή κυρώσεων για την Τουρκία. "Υπάρχει ένα θέμα για το πώς και πού θα εξάγει το Ισραήλ το φυσικό του αέριο", δήλωσε η Γκαλία Λίντερστραους, Ισραηλινή ειδικός σε θέματα τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Η κρίση μεταξύ της Τουρκίας και της Ρωσίας, είπε, είναι μέρος ενός "αστερισμού" παραγόντων που δρουν υπέρ του Ισραήλ.

Ο υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτς, δήλωσε ότι η πρόοδος όσον αφορά τη συμφωνία για την ανάπτυξη αποθεμάτων φυσικού αερίου του Ισραήλ είχε συμβάλει στο "ξεπάγωμα" των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Τουρκίας και ότι το Ισραήλ εξετάζει τη δυνατότητα εξαγωγής του φυσικού αερίου προς την Τουρκία εδώ και μήνες, σύμφωνα με το ισραηλινό ραδιόφωνο. Ο Στίβεν Κουκ, ειδικός στην Τουρκία στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε ότι η συμφωνία με το Ισραήλ, μια διπλωματική προτεραιότητα των Ηνωμένων Πολιτειών εδώ και καιρό, είχε πιθανώς προχωρήσει διότι η Τουρκία συνειδητοποίησε ότι χρειάζεται τους δυτικούς συμμάχους της, εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων με Ρωσία και το Ιράν, το οποίο υποστηρίζει επίσης τον Άσαντ.

http://www.nytimes.com/2015/12/18/world/middleeast/israel-turkey-mavi-marmara-gaza.html?_r=0

Διαβάστε περισσότερα