Γιατί δεν θα πιάσουμε ποτέ την φοροδιαφυγή στην Ελλάδα

Είχαμε γράψει παλαιότερα πως στην χώρα μας η φοροδιαφυγή αφενός δεν είναι τόσο μεγάλη όσο νομίζουμε και αφετέρου είναι ένα πρόβλημα μάλλον του φοροελεγκτικού μηχανισμού του κράτους παρά της ίδιας της αγοράς.

Ας επιχειρήσουμε να κάνουμε σήμερα και άλλες δύο βασικές επισημάνσεις, που καθιστούν την σύλληψη της μαύρης οικονομίας δυσκολότερη για την χώρα μας.

Την μία, την είχαμε επισημάνει και την προηγούμενη φορά και αφορά την διαφθορά και την μαύρη οικονομία του δημόσιου τομέα. Η σύλληψη

αυτού του κομματιού της παραοικονομίας, είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία, που περιλαμβάνει τόσο την αυστηρή εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας όσο και δομικές μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα. Και φυσικά απαιτεί την συνεργασία του απλού πολίτη που πέφτει θύμα ή αναλαμβάνει τον ρόλο του ηθικού αυτουργού ανάλογα, σε παρόμοια φαινόμενα διαφθοράς και παραοικονομίας στον δημόσιο τομέα. Είναι φανερό πως έχουμε να κάνουμε με φαύλο κύκλο που μπορεί να σπάσει μονάχα όταν και εάν το ίδιο το ελληνικό κράτος αποφασίσει να τον σπάσει, κινητοποιώντας έτσι και τους πολίτες-θύματα να καταγγέλλουν ή αποτρέποντας τους πολίτες-ηθικούς αυτουργούς να διαφθείρουν.

Την δεύτερη και σπουδαιότερη επισήμανση, σπάνια την βλέπουμε να αναλύεται ή να αναφέρεται δημόσια ή από επίσημα χείλη. Κι αυτό, επειδή είναι μια επισήμανση που πάει κόντρα σε πολλά στερεότυπα της ελληνικής πολιτικο-οικονομικής πραγματικότητας, ενώ είναι εύκολος «στόχος» της λαϊκίστικης ρητορικής που δυναστεύει όλο και περισσότερο τον πολιτικό, δημοσιογραφικό και γενικά δημόσιο λόγο στην πατρίδα μας, ιδιαίτερα μετά την κρίση. Η ίδια η δομή λοιπόν της ελληνικής επιχειρηματικότητας, η οποία αφορά σε συντριπτικό ποσοστό πολύ μικρές-μικρές-μεσαίες επιχειρήσεις, είναι που δυσκολεύει την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Ποιος δεν έχει ακούσει άλλωστε την περίφημη φράση για τους μικρομεσαίους που «αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας»; Δυστυχώς ή ευτυχώς, στην Ελλάδα η σύσταση του «επιχειρείν» είναι αντίστροφη από αυτήν των άλλων αναπτυγμένων φορολογικά χωρών, όπου κυριαρχούν οι μεγάλες εταιρείες και με μικρότερο ποσοστό συμμετέχουν οι εκεί μικρομεσαίοι. Αν προσθέσουμε δε το γεγονός πως ακόμη και αυτοί που στην χώρα μας αποκαλούνται «μεσαίοι» στα περισσότερα αναπτυγμένα φορολογικά κράτη θεωρούνται «μικροί», τότε συμπληρώνουμε την γενική εικόνα.

Ερχόμενοι στο «δια ταύτα» πρέπει να δεχτούμε πως είναι πρακτικά αδύνατο να φορολογήσεις απόλυτα όλους αυτούς τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες και εμπόρους. Το ίδιο δύσκολο είναι και για τα αναπτυγμένα φορολογικά κράτη και το μεγαλύτερο κομμάτι της δικής τους παραοικονομίας από εκεί προέρχεται. Απλώς σε αυτά τα κράτη, η συνεισφορά των μικρών στο συνολικό οικονομικό προϊόν, είναι αναλογικά μικρότερη από αυτήν της χώρας μας και άρα, λογικό φαίνεται να έχουν ποσοστιαία και μικρότερη παραοικονομία. Πολλά μάλιστα κράτη της δύσης, έχουν αφήσει εκτός φορολογικού «παιχνιδιού» αυτοαπασχολούμενους που δηλώνουν πολύ χαμηλά και χαμηλά μικτά εισοδήματα, εκτιμώντας πως κοστίζει περισσότερο ο έλεγχός τους από τους φόρους που θα αποδώσει.

Η φοροδιαφυγή των μεγάλων επιχειρήσεων, παντού στον κόσμο έχει παταχθεί, καθώς αφορά συγκεκριμένες πρακτικές (εικονικά τιμολόγια, τριγωνικές συναλλαγές, κλπ) οι οποίες είναι γνωστές στους ελεγκτικούς μηχανισμούς και μπορούν άνετα να την συλλάβουν και στην χώρα μας. Αν δεν το κάνουν είναι επειδή δε υπάρχει η πολιτική βούληση, οτιδήποτε άλλο ακούγεται είναι μεγάλο και αναίσχυντο ψέμα. Η φοροδιαφυγή των πολύ μικρών-μικρών-μεσαίων, είναι δύσκολο να συλληφθεί. Μη έχοντας όμως την πολιτική βούληση να συλλάβει την φοροδιαφυγή των μεγάλων, και έχοντας «ανελαστικές» δημόσιες δαπάνες να αντιμετωπίσει το πολυδάπανο κράτος μας που δεν λέει να αλλάξει στο ελάχιστο, στρέφεται οριζόντια με άδικους φόρους και καταστροφικά τεκμήρια κατά των μικρομεσαίων, με σημαία και φλάμπουρο την «πάταξη» της φοροδιαφυγής τους. Αυτό, εκτός του ότι αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός για τον συγκεκριμένο φοροελεγκτικό μηχανισμό, οδηγεί στην εξολόθρευση και την καταστροφή κυρίως τους συνεπείς και νομοταγείς, επιτρέποντας στους συνήθεις «υπόπτους» να συνεχίζουν να φοροδιαφεύγουν ασύστολα, αφού στην χώρα μας εξακολουθεί να είναι φθηνότερο να συλληφθείς φοροκλέπτων παρά να πληρώνεις με συνέπεια τους φόρους σου.

Αν το οικονομικό επιτελείο δεν κατανοήσει αυτή την βασική παράμετρο στην προσπάθεια για πάταξη της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα, και επιμείνει σε αυτή την οριζόντια και βάναυση φοροεπιδρομή επί των μικρομεσαίων του ιδιωτικού τομέα, πολύ σύντομα θα βρεθεί προ τετελεσμένων. Και αυτά θα είναι είτε η πλήρης συρρίκνωση και εξαφάνιση ακόμη και όσων από αυτούς έχουν παραμείνει υγιείς και παραγωγικοί μέσα στην θύελλα της κρίσης είτε η συνειδητή πλέον φορολογική «ανυπακοή» όλο και περισσότερων απελπισμένων επιχειρηματιών που η εφορία επιχειρεί να βάλει αναίσχυντα «χέρι» στην πολύτιμη εναπομένουσα ρευστότητά τους. Και στις δύο περιπτώσεις, θα οδηγηθούμε σε κατάρρευση των κρατικών εσόδων, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την βραχυπρόθεσμη πορεία της χώρας.

Akenaton