Δυο ερμηνείες για όλα όσα ζούμε σήμερα

Του Thomas Friedman

Όταν αρχίζουμε να βλέπουμε αυθόρμητες κοινωνικές διαμαρτυρίες να ξεσπάνε παντού, από την Τυνησία έως το Τελ Αβίβ, τότε κάτι σίγουρα συμβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο, το οποίο και θα πρέπει να ορίσουμε. Υπάρχουν δυο κυρίαρχες θεωρίες που με ιντριγκάρουν.

Η μία λέει πως βλέπουμε την απαρχή της «μεγάλης ανατροπής».

Η άλλη μιλάει για την «μεγάλη μετατόπιση».

Εσείς αποφασίζετε.

Ο Αυστραλός περιβαλλοντολόγος και συγγραφέας του βιβλίου The Great Disruption,

Paul Gilding, ισχυρίζεται πως οι κοινωνικές ταραχές που εκρήγνυνται παντού, είναι μια ένδειξη ότι το τρέχον καπιταλιστικό μοντέλο, που βασίζεται μόνο στην ανάπτυξη, έχει φτάσει στα οικονομικά και οικολογικά του όρια.

Όπως λέει, «Βλέπω τον κόσμο σαν ένα συνδεδεμένο σύστημα, οπότε δεν μπορώ να δω την ανισότητα, την κρίση χρέους, την οικονομία, ή το κλίμα, απομονωμένα. Βλέπω πως το σύστημα μπήκε σε μια οδυνηρή διαδικασία κατάρρευσης». Αυτό εννοεί, λέγοντας πως ζούμε την μεγάλη ανατροπή.

«Το σύστημα της οικονομικής ανάπτυξης, της αναποτελεσματικής δημοκρατίας, της υπερπλήρωσης του πλανήτη, το σύστημα μας δηλαδή, τρώει τον εαυτό του.

Το κίνημα Occupy Wall Street είναι σαν εκείνο το παιδάκι στο παραμύθι, που λέει αυτό που όλοι ξέρουν, αλλά δεν τολμούν να πουν: Ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός.

Το σύστημα χάλασε. Θυμηθείτε τις υποσχέσεις για μια παγκόσμια καπιταλιστική αγορά. Αν αφήσουμε το σύστημα να λειτουργήσει, αν αφήσουμε τους πλούσιους να πλουτίσουν κι άλλο, αν αφήσουμε τις επιχειρήσεις να εστιάζουν αποκλειστικά στο κέρδος, αν αφήσουμε ανεξέλεγκτη τη μόλυνση, τότε όλοι θα ωφεληθούμε . Μπορεί να υπάρχει ίση και δίκαιη κατανομή, αλλά οι φτωχοί θα είναι λιγότερο φτωχοί, όσοι θέλουν να εργαστούν θα βρίσκουν δουλειά, όσοι μελετάνε σκληρά θα βρίσκουν καλύτερη δουλειά, και θα υπάρχει αρκετός πλούτος για να σώσουμε το περιβάλλον.

Αυτό όμως που έχουμε, ειδικά στην Αμερική, είναι η μητέρα όλων των μη τηρημένων υποσχέσεων…», λέει..

Και συνεχίζει: «Όμως οι πλούσιοι γίνονται πιο πλούσιοι, οι επιχειρήσεις κερδίζουν, και τα στελέχη τους ανταμείβονται πλουσιοπάροχα. Εν τω μεταξύ ο λαός υποφέρει, πνίγεται στα στεγαστικά και σπουδαστικά δάνεια, πολλοί που είναι εργατικοί δεν βρίσκουν δουλειά, πολλοί που μελέτησαν σκληρά δεν βρίσκουν καλή δουλειά, το περιβάλλον υποβαθμίζεται, και ο κόσμος συνειδητοποιεί πως τα παιδιά τους θα ζήσουν σε χειρότερες συνθήκες απ ότι οι ίδιοι.

Οι σημερινές διαδηλώσεις μπορεί να χτίσουν κάτι,  ή μπορεί και όχι. Το σίγουρο είναι ότι επιτέλους συνασπίστηκαν όλοι αυτοί στους οποίους το σύστημα είπε ψέματα, και που τώρα αφυπνίστηκαν. Και δεν πρόκειται απλά για φτωχούς, άνεργους, κλπ. Ο περισσότερος κόσμος, ακόμη και οι μορφωμένοι της μεσαίας τάξης, νιώθουν τα αποτελέσματα ενός συστήματος που οδήγησε τα τελευταία 30 χρόνια στο να καρπωθεί την όποια ανάπτυξη, το 1% του πληθυσμού».

Μην βιάζεστε, λέει ο John Hagel III, που έγραψε (με τον John Seely Brown) το βιβλίο The Power of Pull. Μέσα από