Μπορεί να σωθεί η Ευρώπη;

Τους τελευταίους μήνες κυκλοφορούν αρκετές αισιόδοξες απόψεις γύρω από την προοπτική της Ευρώπης. Περιέργως, καμιά από αυτές τις «εκτιμήσεις» δεν υποστηρίζει ότι η γερμανική συνταγή της αυστηρής λιτότητας έχει ελπίδες επιτυχίας.

Αντίθετα, ο λόγος της όποιας αισιοδοξίας είναι ότι η αποτυχία, μια διάλυση δηλαδή του ευρώ, θα ήταν καταστροφική για όλους, ακόμη και για τους Γερμανούς.

Αυτός ο φόβος είναι που αποτελεί το κίνητρο για να κάνουν ότι μπορούν οι ηγέτες, προκειμένου να διατηρηθεί το ενιαίο νόμισμα.

Μακάρι αυτός ο ισχυρισμός να είναι σωστός. Κάθε φορά όμως που διαβάζω ένα

άρθρο που κινείται σε αυτές τις γραμμές, δεν μπορώ παρά να θυμάμαι τον Norman Angell.

Πρόκειται για κάποιον που το 1910 είχε γράψει ένα βιβλίο με τίτλο «Η Μεγάλη Ψευδαίσθηση», μέσα από το οποίο ισχυρίζονταν πως ο πόλεμος ήταν πλέον περιττός. Όπως ανέφερε, το εμπόριο και η βιομηχανία, και όχι η εκμετάλλευση του ανθρώπου, θα αποτελούσαν στο μέλλον το κλειδί του εθνικού πλούτου, σε βαθμό που να μην υπάρχει κανένα κέρδος για κανέναν από τις πολεμικές συγκρούσεις και κατακτήσεις.

Πέραν αυτού, ο συγγραφέας πίστευε πως η ανθρωπότητα ήταν πλέον έτοιμη να αποδεχτεί αυτή τη νέα πραγματικότητα, με τα πάθη του πατριωτισμού να υποχωρούν παντού.

Δεν κατέληγε στο ότι δεν θα ξαναδούμε πολέμους, αλλά το άφηνε να εννοηθεί. Και βέβαια όλοι πια γνωρίζουμε το τι ακολούθησε….

Το νόημα των παραπάνω είναι ότι το ενδεχόμενο καταστροφής, όσο εμφανές κι αν είναι, δεν αποτελεί εγγύηση ότι τα κράτη θα κάνουν αυτό που χρειάζεται ώστε να αποφευχθεί αυτή η καταστροφή. Κι αυτό γίνεται πιο εμφανές, όταν η περηφάνια και οι διακρίσεις κάνουν τους ηγέτες να μην μπορούν να δουν το προφανές.

Έτσι, επανερχόμαστε στην σημερινή Ευρώπη και στα οικονομικά της χάλια.

Ακόμη και για όλους εμάς που παρακολουθούμε από κοντά την εξέλιξη της κρίσης, αποτελεί σοκ το ότι ήδη πέρασαν δυο ολόκληρα χρόνια από τότε που οι Ευρωπαίοι ηγέτες ακολουθούν την πολιτική της δημοσιονομικής λιτότητας και της εσωτερικής υποτίμησης, με την ελπίδα πως έτσι θα λυθεί το χρεωστικό πρόβλημα των χωρών της ευρωζώνης.

Όλο αυτό το διάστημα, η εν λόγω πολιτική δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα. Το μόνο απτό αποτέλεσμα είναι το ότι κάποιες μικρές χώρες της Βαλτικής πέτυχαν μια μερική ανάκαμψη από το κραχ που είχαν υποστεί, αλλά συνεχίζουν να είναι φτωχές, ακόμη και πιο φτωχές από την εποχή πριν από την κρίση!

Εν τω μεταξύ η κρίση του ευρώ εξαπλώθηκε από την Ελλάδα προς τις μεγαλύτερες οικονομίες όπως  είναι η Ισπανία και η Ιταλία, με ολόκληρη την Ευρώπη να βυθίζεται και πάλι στην ύφεση.  Και όμως, η πολιτική συνταγή της λιτότητας που ξεκινάει από το Βερολίνο και την Φρανκφούρτη, δεν έχει αλλάξει καθόλου.

Ναι, αλλά η τελευταία σύνοδος κορυφής δεν παρουσίασε κάποια θετικά βήματα;

Ναι, όντως. Η Γερμανία υποχώρησε κάπως, συμφωνώντας στην χαλάρωση των όρων δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας, μέσω ενός σχέδιου διάσωσης των ιδιωτικών τραπεζών, που μπορεί να βοηθήσει πραγματικά. Αυτέ