Αναζητώντας χερσαίες δυνάμεις για την καταπολέμηση του ISIS

Στις 2 Δεκεμβρίου, η Βουλή των Κοινοτήτων ψήφισε με μια εμφατική πλειοψηφία να επιτρέψει στα βρετανικά αεροπλάνα να βομβαρδίσουν το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία και στο Ιράκ. Ήταν ένα συμβολικό βήμα, με στόχο την επίδειξη αλληλεγγύης στους συμμάχους εναντίον της βαρβαρότητας. Παρά το γεγονός ότι τα βρετανικά Tornado διαθέτουν υψηλής ακρίβειας πυραύλους και "έξυπνα" συστήματα συλλογής πληροφοριών, κανείς δεν φαντάζεται ότι το ISIS μπορεί να ηττηθεί μόνο με εναέριες

Το πρόβλημα παραμένει αυτό που ήταν στη Συρία από όταν άρχισαν οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον του ISIS για πρώτη φορά το Σεπτέμβριο του περασμένου έτους: η απουσία αρμοδίων, πολιτικά αποδεκτών χερσαίων δυνάμεων για να συνεργαστεί η Δύση, εκτός από το κουρδικό YPG (Λαϊκή Μονάδες Προστασίας), που σπάνια επιχειρεί εκτός αυτού που θεωρεί κουρδική επικράτεια. Ο Ντέιβιντ Κάμερον χλευάστηκε για τους ισχυρισμούς ότι υπάρχουν "περίπου 70.000 μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης ... που δεν ανήκουν σε εξτρεμιστικές ομάδες" και ποιος θα μπορούσαν να είναι εν δυνάμει σύμμαχοι του συνασπισμού εναντίον του IS. Οι Κούρδοι δεν περιλαμβάνονται σε αυτόν τον υπολογισμό.

Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν με την εκτίμηση του πρωθυπουργού, η οποία προέρχεται από εκτιμήσεις των υπηρεσιών πληροφοριών. Ο Charles Lister του Brookings Doha Centre εκτιμά ότι υπάρχουν πάνω από 100 ένοπλες ομάδες με συνολικά 75.000 μαχητές, πολλές από τις οποίες επιχειρούν υπό την ομπρέλα του Ελεύθερου Συριακού Στρατού και οι οποίες θα μπορούσαν να θεωρηθούν "μετριοπαθείς" για τα συριακά πρότυπα. Πολλές από αυτές έχουν ήδη "ελεγχθεί" από τη CIA και παίρνουν όπλα και άλλη βοήθεια, αν και σε σχετικά μικρή κλίμακα. Δεν μοιάζουν ακόμη με μια συνεκτική δύναμη. Αλλά με το χρόνο και τα κατάλληλα πολιτικά κίνητρα ίσως θα μπορούσαν να διαμορφωθούν σε μια τέτοια δύναμη.

Η πολιτοφυλακή YPG, η οποία αριθμεί περί τους 55.000 μαχητές, έχει δείξει το σθένος της διώχνοντας το IS από το Κομπάνι και κινούμενη δυτικά για να το πολεμήσει στο Τζαράμπιουλις, την τελευταία συνοριακή πόλη με την Τουρκία που κατέχει. Όμως, παρά την επιτυχία του YPG όταν βοηθήθηκε από τις εναέριες δυνάμεις, το κύριο ενδιαφέρον της είναι η δημιουργία μιας συνεχόμενης έκτασης που θα ελέγχει κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία. Παρά τις συζητήσεις για την συνεργασία της με σουνιτικές φυλές για να οδηγηθεί νότια, προς το προπύργιο του IS, τη Ράκα, δεν δείχνει διατεθειμένη για κάτι τέτοιο. Ακόμα κι αν το έκανε, οι πολιτικές συνέπειες επειδή βοήθησε τους Κούρδους να καταλάβουν μια αραβική πόλη, δύσκολα θα είναι θετικές.

Ακόμα πιο προβληματική από τη δυτική άποψη, είναι η ιδέα της συνεργασία είτε με την Αχράρ αλ-Σαμ ή με την Τζαΐς αλ-Ισλάμ, δύο μεγάλες ομάδες σαλαφιστών που έχουν διασυνδέσεις με την Τζαχμπάτ αλ-Νούσρα, το όλο και πιο ισχυρό παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία, οι οποίοι όμως είναι αντίθετοι με το IS και μπορούν να παρατάξουν έως και 30.000 μαχητές επιπλέον. Οι γνώμες διίστανται ως προς το αν η Αχράρ αλ-Σαμ και η Τζαΐς αλ-Ισλάμ θα πρέπει να θεωρούνται τζιχαντιστές εκτός ορίων ή πιθανοί σύμμαχοι κατά του ISIS.

Και οι δύο υποστηρίζονται από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ και συμμετέχουν σε μια διάσκεψη με όλα τα στοιχεία της "νόμιμης" συριακής αντιπολίτευσης που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Σαουδικής Αραβίας στο Ριάντ. Η Αχράρ φαίνεται διχασμένη ανάμεσα στους πραγματιστές, οι οποίοι θέλουν να καθησυχάσουν τους ενδεχόμενους δυτικούς συμμάχους λαμβάνοντας αποστάσεις από την Τζαχμπάτ αλ-Νούσρα, και εκείνους που εξακολουθούν να παραμένουν προσκολλημένοι στις τζιχαντιστικές ρίζες τους. Η ετικέτα "μετριοπαθής", που χρησιμοποιούταν για ομάδες που η Δύση θα μπορούσε να υποστηρίξει, αντικαθίσταται ήσυχα με έναν πιο ευέλικτο όρο, "επικρατούσες", που σημαίνει σε γενικές γραμμές συριακές ομάδες που δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την εξαγωγή του τζιχάντ. Πρόκειται για μια σημαντική και αναγκαία στροφή, λέει η Jennifer Cafarella, η οποία καλύπτει τη Συρία για το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου στην Ουάσιγκτον.

Η ρωσική στρατιωτική επέμβαση πριν από δύο μήνες " περιπλέκει μαζικά" την ήδη συγκεχυμένη κατάσταση, σύμφωνα με τον Emile Hokayem, αναλυτή στη Συρία στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών. Επικεντρώνοντας τις αεροπορικές επιδρομές τους σε κάποιες από τις ομάδες που η Δύση θεωρεί ως πιθανούς συμμάχους, οι Ρώσοι όχι μόνο διασώζουν το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ, αλλά επίσης έμμεσα βοηθούν το IS, δεδομένου ότι και το IS επίσης πολεμά κάποιες από αυτές τις ομάδες.

Μια ειρηνευτική διαδικασία με τη συμμετοχή όλων των κρατών που συμμετέχουν στη σύγκρουση θα συνεχιστεί σε ένα τρίτο γύρο στη Βιέννη τον επόμενο μήνα. Αλλά είναι δύσκολο να δούμε πώς μπορούν να επιλυθούν οι διαφορές μεταξύ της Ρωσίας και του Ιράν από τη μία πλευρά και της υπό αμερικανικής ηγεσία συμμαχίας από την άλλη. Οι προσπάθειες του Μπαράκ Ομπάμα στην πρόσφατη διάσκεψη για το κλίμα στο Παρίσι, να πείσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν να καταστήσει προτεραιότητά του το IS και όχι να σώσει τον "πελάτη" του, τον Άσαντ, μάλλον έπεσε στο κενό.

Η Ιορδανία είχε το διόλου αξιοζήλευτο έργο του να καθορίσει ποια κόμματα της συριακής αντιπολίτευσης θα πρέπει να οριστούν ως τρομοκράτες και έτσι να εξαιρεθούν από την ειρηνευτική διαδικασία, αλλά είναι σαφές ότι η Ρωσία βάζει σχεδόν όλες τις ομάδες ανταρτών, εκτός από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και τους Κούρδους, σε αυτή την κατηγορία. Ο Hokayem πιστεύει ότι είναι ειρωνικό το γεγονός ότι κανείς δεν προτείνει την τοποθέτηση των δυνάμεων του καθεστώτος στην τρομοκρατική μαύρη λίστα, δεδομένης της συνεχιζόμενη χρήσης βομβών βαρελιού εναντίον αμάχων.

Για τη Δύση, η υπερ-επένδυση στη διαδικασία αυτή κινδυνεύει να αποξενώσει τη σουνιτική γνώμη της Συρίας ακόμη περισσότερο, ειδικά επειδή η παραμονή του Άσαντ, τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, παραμένει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Βιέννη. Η Cafarella προειδοποιεί ότι η Ρωσία τροφοδοτεί τη ρητορική του Ασαντ για αγώνα κατά των τρομοκρατών και το χειρισμό των συνομιλιών της Βιέννης για το σκοπό αυτό.

Η αποσύνδεση από την πολιτική πραγματικότητα στην περιοχή είναι έντονη. Ωστόσο, όσο και να οι παραστρατιωτικές ομάδες της αντιπολίτευσης απεχθάνονται το IS, η προτεραιότητά τους είναι να ολοκληρωθεί η επανάσταση και να ανατραπεί το μισητό καθεστώς. Ο Hokayem λέει: "Αν θέλετε να κινητοποιήσετε δυνάμεις ενάντια IS, θα πρέπει να ασχοληθείτε με τον Άσαντ παράλληλα. Βλέπουν τους εαυτούς τους ως ελευθερωτές, και όχι ως μισθοφόρους".

economist.com

Διαβάστε περισσότερα