Αμφίπολη: Κοντά στο νεκρικό θάλαμο οι αρχαιολόγοι

(Ανανεωμένο) Μεγαλώνει η αγωνία στην Αμφίπολη για την ανεύρεση του νεκρικού θαλάμου κι ενώ φουντώνουν οι φήμες και τα σενάρια για το τι μπορεί να κρύβεται στα έγκατα της γης του λόφου Καστά.

Ολο το Σαββατοκύριακο συνεχίστηκε η αποχωμάτωση με την αρχαιολογική ομάδα να επιχειρεί να φτάσει στην επόμενη «πόρτα», την είσοδο για τον τέταρτο χώρο. Η ομάδα είναι επιφυλακτική, αλλά η υπόθεση ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν υπάρχει τέταρτος θάλαμος εμφανίζεται όλο και πιο ισχυρή.

Μπορεί να είναι θύρωμα, μπορεί όμως, να πρόκειται για έναν απλό σχηματισμό από μάρμαρο, ο οποίος

Μιλώντας στο Βήμα ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Πέτρος Θέμελης αναφέρει ότι είναι «ένας μακεδονικός τάφος, που ξεφεύγει όμως από τη γενική εικόνα αυτού του τύπου τάφων, έχοντας μεταξύ άλλων περισσότερους θαλάμους, πέρα από τη σκάλα εισόδου, που είναι ο δρόμος προς τον τάφο».

Επικρατεί «κλιμάκωση εντυπώσεων» στη διάταξη του μνημείου, υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο ΑΠΘ και ανασκαφέας της Βεργίνας Παναγιώτης Φάκλαρης, ο οποίος επιμένει στη «θεατρικότητα» της διάταξης, όπως συμβαίνει με τους συμβολισμούς του ψηφιδωτού, «για να κορυφωθεί στον επόμενο θάλαμο».

Ο κ. Θέμελης ανασυνθέτει την... πορεία του αρχιτεκτονήματος ως τον αναμενόμενο να βρεθεί νεκρικό θάλαμο, με έμφαση στην ένταση που δημιουργεί η κλιμάκωση της κατασκευής. Από ένα βοτσαλωτό, απλό μωσαϊκό δάπεδο χωρίς παραστάσεις, με τις σφίγγες στην είσοδο, με φράγμα, φτάνουμε σε μια «πύλη» ανοιχτή, επίσης με φράγμα, και με τις ανάγλυφες καρυάτιδες να δεσπόζουν. Και βλέπουμε ένα «χαλί», το δάπεδο με το βοτσαλωτό ψηφιδωτό που αναπαριστά την αρπαγή της Περσεφόνης. Πατάς το «χαλί» με τα χρώματα και τους συμβολισμούς του.

[photo_1]

Ο κ. Φάκλαρης μας αναφέρει ότι «είναι πιθανό στον επόμενο θάλαμο να έχουμε ένα ακόμα ψηφιδωτό, αυτή τη φορά με παράσταση που να αντανακλά τη ζωή του ίδιου του νεκρού». Οπως εξηγεί, ο νεκρικός θάλαμος «παραλληλίζεται με τον "ανδρώνα", το επίσημο δωμάτιο συμποσίων όπου εν ζωή ο νεκρός καλούσε φίλους, βίωνε στιγμές όσο ζούσε». Θυμίζει ότι ψηφιδωτά δάπεδα με παραστάσεις έχουν βρεθεί σε προθαλάμους και σε ανδρώνες οικιών στην Πέλλα. Για τους Μακεδόνες, λέει, επιβράβευση του ενάρετου ήταν τα αιώνια συμπόσια των μακάρων μετά θάνατον, γι' αυτό οι θάλαμοι των τάφων έχουν κοινά στοιχεία με τους ανδρώνες, που είναι χώροι συμποσίων - τα κυριότερα κτερίσματα στους θαλάμους των μακεδονικών τάφων είναι αγγεία συμποσίων, ενίοτε δε βρίσκονται και κλίνες συμποσίου.

«Θα περιμέναμε, λοιπόν», εξηγεί, «καθώς οι μέχρι στιγμής ερευνηθέντες χώροι του τάφου της Αμφίπολης έχουν ψηφιδωτά δάπεδα ή μαρμαροθέτημα, να υπάρχει παράσταση με ψηφιδωτό στον κυρίως θάλαμο. Ευχής έργον θα ήταν να απεικονίζεται ο νεκρός. Στα Λευκάδια, ας πούμε, υπάρχει ζωγραφική παράσταση με έφιππο εταίρο μακεδόνα που επιτίθεται σε έναν Πέρση».
Σε νεκρικό θάλαμο, παρατηρεί ο κ. Θέμελης, δεν έχουν βρεθεί παραστάσεις, παρά μόνο στην πρόσοψη. «Ποτέ ως τώρα στον κυρίως θάλαμο. Μόνο μίμηση ανωδομής ενός επίσημου δωματίου-ανδρώνα απαντάται. Μια διακόσμηση ενός είδους ορθοστάτη και πιο πάνω παραστάδες με κενά (πανό) που πλαισιώνουν χωρίς εικονογραφική παράσταση» εξηγεί ο κ. Θέμελης.

Μια τρελή θεωρία

Υπάρχει όμως και μια θεωρία που μοιάζει με τρελή. Σύμφωνα με την σεισμική τομογραφία που είχε γίνει πρόσφατα στο λόφο Καστά, ο τάφος έχει πολλούς χώρους οι οποίοι ακόμη δεν έχουν αποκαλυφθεί. Υπάρχουν κοιλότητες οι οποίες δεν μπορεί να έμειναν αναξιοποίητες από τους κατασκευαστές του μνημείου.

Κι αν υπάρχει ένας τόσο μεγάλος υπόγειο χώρος γιατί χρησιμοποιήθηκε και τι μπορεί να κρύβει. Πολλοί δεν αποκλείουν τη σύνδεση του μνημείου με την ευρύτερη περιοχή. Η Αμφίπολη ήταν πόλη του χρυσού, έκοβε νομίσματα στα χρόνια μεταξύ 350 και 300 π.χ. ενώ ήταν και σημαντικό λιμάνι. Οι Αθηναίοι έφτιαξαν αυτή την πόλη για να εκμεταλλευτούν τα κοιτάσματα της ευρύτερης περιοχής.

Αν λοιπόν το μνημείο κατασκευάστηκε για να υμνήσει ολόκληρη την πόλη; Τη δύναμή της, τον πλούτο της; Μήπως τότε στους υπόγειους και μη προσβάσιμους μέχρι στιγμής χώρους, υπήρχε ενός είδους… θησαυροφυλάκιο της Αμφίπολης; Αν είχαν τοποθετήσει εκεί μέρος από τα κοιτάσματα χρυσού και οι τυμβωρύχοι είχαν βάλει στο στόχαστρο από τα παλιά χρόνια το μνημείο;

Πρόκειται περί εικασιών καθώς τα μέχρι στιγμή δεδομένα δείχνουν ότι πρόκειται για έναν μοναδικό μακεδονικό τάφο που μπορεί να έχει συληθεί, μπορεί και όχι. Αν δεν βρεθεί ο νεκρικός θάλαμος, οι φήμες θα φουντώνουν.

imerisia.gr

Διαβάστε περισσότερα