The Unfinished Swan

Video game μέσα από το πρίσμα του μινιμαλισμού.

Σε ένα περιβάλλον όπου η βιομηχανία των video games περνάει την οικονομική κρίση, όπως κάθε άλλος τομέας της ψυχαγωγίας και τείνουν να κρατηθούν στη ζωή μεγάλα franchises, καθώς χαροπαλεύουν οι indie τίτλοι, βλέπουμε τη Sony μέσα στο 2012 να δίνει πνοή σε αυτούς τους «μικρούς» τίτλους. Mέσω του Playstation Network

δίνει την ευκαιρία σε προγραμματιστικές εταιρίες, όπως η thatgamecompany (δημιουργός των flΟw, Flower και Journey) να λάμψουν με τις δημιουργίες τους. Σε μια χρονιά που είδαμε το Journey να σαρώνει βραβεία, το Papo & Yo, το Sound Shapes και άλλα, «έσκασε» και το The Unfinished Swan.

Η νεοσύστατη Giant Sparrow θέλησε να τεκμηριώσει με άλλον ένα λόγο το γιατί τα video games είναι τέχνη. Δεν αναλώνεται στο πώς θα κατατροπώσετε τον αντίπαλο, αλλά στο πώς θα βιώσετε ένα αρτιστικό παραμύθι. Και όπως λένε και οι ίδιοι στο site τους: «Είναι ένα παιχνίδι όπου θα εξερευνήσετε το άγνωστο».

Παραμύθι δίχως τέλος
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ο Monroe. Ένας πιτσιρικάς που έχασε πρόσφατα τη μητέρα του και νιώθει την απώλειά της μέσα από τα μισοτελειωμένα έργα της. Με έναν πατέρα που τον έχει εγκαταλείψει από νωρίς, ο Monroe καταλήγει στο ορφανοτροφείο, όπου έχει για συντροφιά μόνο το πινέλο ζωγραφικής της μητέρας του και έναν πίνακά της (τον «Μισοτελειωμένο Κύκνο»). Μια μέρα λοιπόν, ο «Κύκνος» έβγαλε φτερά και πέταξε, ενώ ο Monroe αποφάσισε να ξεκινήσει αυτό το ταξίδι προκειμένου να νιώσει και πάλι τη συντροφιά της μητέρας του. Ο «Κύκνος» όμως, όπως φαίνεται απ’ τη συνέχεια της ιστορίας, τον οδηγεί σε πολλές αποκαλύψεις για την οικογένειά του και τη ζωή των γονιών του.

Όλα τα παραπάνω είναι δοσμένα με έναν τρόπο υπερρεαλιστικό. Ο Monroe ξεκινάει αυτό το ταξίδι βιώνοντάς το με τη δική του οπτική. Εκεί είναι που φαίνονται τα πολλαπλά επίπεδα και το βάθος στον τομέα του σεναρίου. Από τα μάτια ενός παιδιού, η εγκατάλειψη του πατέρα και ο θάνατος της μητέρας, μέσω της άρνησης, μεταφράζονται σε ένα παραμύθι: την ιστορία ενός βασιλιά που αποφάσισε να αφήσει το βασίλειό του και να βρει τον εαυτό του και το πραγματικό του σπίτι. Το ταξίδι στο οποίο ο Monroe οδηγείται από τον «Κύκνο» είναι ουσιαστικά τα βήματα αυτού του βασιλιά. Μέσα από story boards που ανακαλύπτετε ως collectibles, ξεδιπλώνεται η ιστορία του βασιλιά σε τέσσερα κεφάλαια. Η εξιστόρηση γίνεται από μια ζεστή, γυναικεία φωνή που δεν έχει άλλο σκοπό παρά να κρατήσει συντροφιά στον πρωταγωνιστή.

Απ’ αυτό το ονειρικό περιβάλλον και τις αλληγορίες που το διέπουν, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το μελαγχολικό σενάριο του The Unfinished Swan δεν είναι γραμμένο «στο πόδι» και έχει τόσα επίπεδα που μπορεί να χρειαστούν πολλαπλά playthroughs, ώστε να γίνουν πλήρως αντιληπτά τα συναισθήματα του πρωταγωνιστή. Οι σκέψεις και οι φόβοι του μεταφράζονται μέσα απ’ το παραμύθι ως φως και σκοτάδι, ως μαύρο και άσπρο, ως χρώμα και αχρωμία, κάτι το οποίο έχει πλήρη συνοχή με το μοτίβο του ονείρου.

Το κυνήγι του χαμένου κύκνου
Με πρώτο κίνητρο το να κυνηγήσει τον «Κύκνο», ο Monroe καταφτάνει στο βασίλειο, το οποίο είναι πλήρως «καθαρό». Όπως θα φανεί στη συνέχεια, αυτή τη μοίρα για τον τόπο την καθόρισε ο βασιλιάς, ο οποίος ήθελε τα πάντα να είναι λευκά και καθαρά. Κυριολεκτικά, όταν ξεκινάει το gameplay, ο μόνος τρόπος για να αντιληφθείτε ότι ξεκίνησε, είναι ο δείκτης στο κέντρο της οθόνης. Ύστερα, αφού αφομοιώσετε την εικόνα που βλέπετε, θα αντιληφθείτε ότι αυτό που κάνετε είναι να χρωματίζετε το κατάλευκο βασίλειο. Έτσι κάπως ξεκινάτε να δίνετε υπόσταση στα αντικείμενα γύρω σας, ώστε να βρείτε το δρόμο σας προς τον «Κύκνο».

Στην πορεία, όπως παρουσιάζονται τα γεγονότα μέσα στο όνειρο του Monroe, έτσι εμφανίζονται νέα mechanics στο gameplay εκτός από το χρωματισμό με την μπογιά. Ενώ σε άλλους τίτλους έχουμε τα waypoints, εδώ το waypoint είναι ουσιαστικά ο «Κύκνος», αφού αυτόν θα πρέπει να ακολουθείτε, όπου και αν τον δείτε. Δηλώνει το άφταστο, το μισοτελειωμένο και το στόχο της ολοκλήρωσης.

Παίξτε χρωματίζοντας
Όλο το ταξίδι βιώνεται απ’ τα μάτια του Monroe σε first-person. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί shooter, καθώς σημαδεύετε και εκτοξεύετε μπάλες από μπογιά, ενώ απ’ την άλλη, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί platform, καθώς ως επί τω πλείστον θα σκαρφαλώνετε και θα πηδάτε σε διάφορες πλατφόρμες. Κατά κύριο λόγο όμως είναι ένα adventure, όπου μέσα απ’ τα μάτια του πρωταγωνιστή βλέπετε την ιστορία να κυλάει και νιώθετε τα συναισθήματά του Monroe, ενώ προσπαθείτε να καταλάβετε τον κόσμο γύρω σας και να προχωρήσετε στην επόμενη περιοχή.

Ο χειρισμός επιτυγχάνεται είτε με το DualShock 3, είτε εναλλακτικά με το Playstation Move. Έτσι σημαδεύετε και ρίχνετε την μπογιά ή αργότερα τις μπάλες νερού προς το μέρος που θέλετε. Αυτό κάνει τα αντικείμενα γύρω σας να εμφανίζονται. Τουλάχιστον στα αρχικά levels, που ο κόσμος είναι κατάλευκος, το μόνο στοιχείο του gameplay είναι ο χρωματισμός του μονοπατιού που πρέπει να ακολουθήσετε και η περιήγησή σας στον κόσμο που βρίσκεστε, μέχρι να βρείτε το σωστό δρόμο προς τον «Κύκνο».

Ευτυχώς η Giant Sparrow δε θα σας αφήσει να περιφέρεστε άσκοπα στο κενό, καθώς ενίοτε υπάρχουν ενδείξεις που θα σας βοηθήσουν στο να βρείτε τη σωστή κατεύθυνση. Άλλοτε είναι η μουσική που ακούγεται από συγκεκριμένο σημείο, άλλοτε είναι κάποια χρυσά αντικείμενα που λαμπυρίζουν μέσα στο «γαλακτερό» τοπίο και άλλοτε είναι ο ήχος απ’ τα ίδια σας τα βήματα που σας δείχνουν αν για παράδειγμα βρίσκεστε σε χώμα ή αν ανεβαίνετε σκαλιά.

Κάθε κεφάλαιο απ’ τα τέσσερα βασίζεται κυρίως σε ένα στοιχείο του gameplay. To πρώτο κεφάλαιο (και ειδικότερα τα πρώτα τμήματα) είναι αυτό που εκθαμβώνει με την πρωτοτυπία του, καθώς δεν έχετε ξαναπαίξει κάτι παρόμοιο. Η αίσθηση της περιπλάνησης σε έναν κόσμο που εσείς έχετε χρωματίσει δίνει μια πρωτόγνωρη αίσθηση εξερεύνησης. Δημιουργεί μια ατμόσφαιρα «ταξιδιού στο άγνωστο» και μπορεί να σας τρομάξει ή εκπλήξει ιδιαίτερα εύκολα, καθώς δε θα γνωρίζετε τι υπάρχει ακριβώς δίπλα σας, εκτός αν έχετε αποφασίσει να βάψετε όλο τον κόσμο του παιχνιδιού με τη μαύρη μπογιά που σας δίνεται στην αρχή.

Αυτό ακριβώς το στοιχείο είναι κάτι το οποίο κάποιους θα τους αφήσει αδιάφορους ή ακόμα και θα τους εκνευρίσει. Το να χτυπάς πάνω σε έναν αόρατο τοίχο μπορεί σ’ αυτό το παιχνίδι να μην είναι glitch ή προγραμματιστικό λάθος, αλλά ίσως να προκαλέσει το ίδιο συναίσθημα ακόμα και αν είναι εσκεμμένο αυτή τη φορά. Τουλάχιστον ο χειρισμός είναι όπως πρέπει ώστε να σας «υπακούει». Δε θα πέσετε σε κάποιο κενό ή να κολλήσετε σε κάποιο αντικείμενο και να νιώσετε αδικημένοι. Σε κάποια σημεία μόνο θα χρειαστεί να είστε λίγο πιο ακριβείς στις κινήσεις σας. Ακόμα και με το Move όμως, τα πράγματα είναι ιδιαίτερα εύκολα, καθώς δε θα χρειαστεί ακρίβεια χιλιοστού ποτέ ώστε να προχωρήσετε στην περιπέτειά σας. Παρόλα αυτά για τις ανάγκες αυτού του review προτιμήθηκε ο κλασικός χειρισμός του DualShock 3.

Πρωτοπορία στο κενό
Στα μετέπειτα κεφάλαια δε χάνεται η αίσθηση της καινοτομίας. Παρουσιάζονται νέες ιδέες, οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη και ολοκληρώνονται προτού να πλατειάσουν. Αυτό οφείλεται κυρίως στη δομή του που μέσα από τα κεφάλαια που επιλέγεται να εξιστορηθεί δίνουν την ευκαιρία για κάποιες περιοχές να χρησιμοποιήσετε το συγκεκριμένο νέο στοιχείο του gameplay. Έτσι όμως δημιουργείται ένα πρόβλημα, καθώς οι ιδέες που παρουσιάζει θα νιώσετε ότι δεν προλάβατε να τις «χορτάσετε». Η ιδέα στο δεύτερο κεφάλαιο με τα αμπέλια και τις ρίζες που μεγαλώνουν πάνω σε τοίχους ώστε να μπορείτε να σκαρφαλώσετε πάνω τους είναι ίσως η πιο άνευρη και τρώει τον περισσότερο χρόνο από τις υπόλοιπες. Πιο άνευρη βέβαια σε σχέση με τις υπόλοιπες καινοτομίες του παιχνιδιού.

Στο τρίτο κεφάλαιο έχετε να παίξετε με το σκοτάδι και το φως. Περιπλανώμενοι μέσα σε ένα δάσος, νιώθετε την ανάσα κάποιων ζώων ή τεράτων, των οποίων βλέπετε μόνο τις μορφές ή τα λαμπυρίζοντα μάτια. Οι εχθροί αυτοί είναι και οι μοναδικοί στο παιχνίδι, που όμως στο συγκεκριμένο στάδιο είναι πολύ όμορφα τοποθετημένοι και ταιριάζουν στο υπόλοιπο περιβάλλον. Θα νιώσετε εκεί τα στοιχεία του survival, καθώς θα πρέπει να βιαστείτε για πρώτη φορά στο παιχνίδι ώστε να λύσετε κάποια απ’ τα περιβαλλοντικά παζλ. Θα πρέπει πάντα να είστε μέσα στην περιφέρεια του φωτός, αν θέλετε να συνεχίσετε στην επόμενη περιοχή. Αν βρεθείτε για κάποια δευτερόλεπτα στο σκοτάδι ή αν πέσετε σε κάποιο κενό, χάνετε. Βέβαια, η έννοια της ήττας εδώ μεταφράζεται ως απλά respawn σε κάποιο χρονικό σημείο λίγα δευτερόλεπτα πιο πίσω ή στο τελευταίο στέρεο έδαφος που ήσασταν.

Ξυπνάτε σε ένα όνειρο κάποιου άλλου. Ενός παιδιού με απωθημένα και εκκρεμότητες.

Το δεύτερο μέρος του τρίτου κεφαλαίου είναι αυτό που παρουσιάζει την ίσως πιο καινοτόμα ιδέα ακόμα και απ’ την εισαγωγή. Καλείστε να δημιουργήσετε στέρεα σχήματα απ’ το τίποτα. Με εργαλεία μόνο το πινέλο με την μπογιά, δημιουργείτε στις μπλε επιφάνειες με πανεύκολο τρόπο (που θα ζήλευε και η Media Molecule) σκαλοπάτια ή πλατφόρμες που θα σας βοηθήσουν να φτάσετε στα σημεία που θέλετε. Κοινώς να δημιουργήσετε μόνοι σας το μονοπάτι που θέλετε, καθώς στο συγκεκριμένο πρόβλημα, υπάρχουν παραπάνω από μία λύσεις, ανάλογα με τις ορέξεις σας. Και πάλι όμως βλέπουμε ότι η συγκεκριμένη πρωτοποριακή ιδέα δεν αναπτύσσεται τόσο ώστε να την βαρεθείτε. Ούτε καν.

Συμβαίνει και στους καλύτερους
Αυτό ίσως είναι και το βασικό πρόβλημα του τίτλου, καθώς σχετίζεται και με τη διάρκειά του, η οποία κυμαίνεται στις 3-5 ώρες την πρώτη φορά που θα το παίξετε, ακόμα και αν ψάχνετε για collectibles (μπαλόνια διάσπαρτα). Μιας και η φύση του είναι το στοιχείο της εξερεύνησης και είναι ο βασικός γνώμονας του gameplay, όταν θα έχετε εξερευνήσει ήδη τις πίστες και θα γνωρίζετε που πρέπει να πάτε, τότε το παιχνίδι ολόκληρο μπορεί να τερματιστεί σε κάτω από μία ώρα! Αυτό είναι ανεπίτρεπτο για τίτλο που κοστίζει 15€. Μπορείτε επίσης να φτάσετε το 100% στα trophies του παιχνιδιού άνετα σε 6-7 ώρες.

Το παραπάνω λοιπόν αρνητικό συσχετίζεται άμεσα με το δεύτερο μειονέκτημά του, το οποίο είναι η έλλειψη περιεχομένου. Μπορεί να μιλάμε για ένα αφαιρετικό παιχνίδι, όμως ο τομέας του gameplay δε θα έπρεπε να είναι μέρος αυτού του μινιμαλισμού. Οι ιδέες του θα μπορούσαν να στηρίζουν ολόκληρα παιχνίδια πλήρους διάρκειας, ενώ εδώ τις βλέπουμε απλά να κάνουν μια εμφάνιση. Προτού προλάβετε να νιώσετε ότι αντιληφθήκατε πλήρως τις δυνατότητες αυτής της ιδέας, έχει παρουσιαστεί η επόμενη. Μετά από τρία και κάτι κεφάλαια, βλέπετε (με ιδιαίτερα πρωτότυπο τρόπο) τους τίτλους τέλους.

Άδειος καμβάς με μαύρο φόντο
Ο οπτικός τομέας του Unfinished Swan είναι κάτι που ξεχωρίζει. Τα ασπρόμαυρα πλάνα στην αρχή με τα σοκάκια ανάμεσα στα λευκά σπίτια που θυμίζουν ελληνικό νησί στο δεύτερο κεφάλαιο και οι οπτικές ιδιαιτερότητες του τελευταίου κεφαλαίου δημιουργούν την αίσθηση του πρωτόγνωρου. Σίγουρα δεν έχετε ξαναδεί κάτι τέτοιο. Ίσως το πιο κοντινό να είναι το art design του Mirror’s Edge, αν αφαιρέσετε σχεδόν όλα τα χρώματα.

Μπορεί κάποιους να τους ξενίσει το όλο περιβάλλον και να φανεί σαν πρώιμη έκδοση κάποιου μισοτελειωμένου παιχνιδιού, αλλά αυτό είναι σκόπιμο και ταιριάζει απόλυτα με τη φύση του, ακόμα κι αν δεν χαρακτηρίζεται από τεχνική υπεροχή, όπως για παράδειγμα κατάφερε το Journey. Παρόλα αυτά έχει την ίδια απλότητα και «τρυφερότητα» στην παρουσίασή του όπως κι άλλα επιτυχημένα παιχνίδια του είδους.

Ένας ήχος, χίλιες λέξεις
Η απαραίτητη προσοχή έχει δοθεί και με το παραπάνω και στον ηχητικό τομέα. Τα ηχητικά εφέ είναι αυτά που σας βοηθούν όταν δεν μπορείτε να δείτε, όπως για παράδειγμα στο «Minimalist» trophy, ενώ συνοδεύουν όμορφα την εικόνα δίνοντας υποσυνείδητα πληροφορίες για το πού είστε και τι κάνετε. Η μουσική του Joel Corelitz όταν ακούγεται μετά από περιόδους παύσης, δημιουργεί την αίσθηση ευφορίας καθώς σας ταξιδεύει σε μαγευτικά μέρη.

Το μεγάλο ατού όμως του ήχου είναι τα voice-overs που έχουν γίνει απ’ τους πιο κατάλληλους ανθρώπους. Ο Monroe ακούγεται όσο πρέπει και όπως πρέπει. Η φωνή της αφηγήτριας έχει τη γαλήνη που χαρακτηρίζει τη μητρική στοργή, ενώ ο βασιλιάς έχει τη φωνή του διάσημου σκηνοθέτη του Hollywood, Terry Gilliam. Ίσως ο καταλληλότερος άνθρωπος γι’ αυτόν το ρόλο, καθώς οι ταινίες του διακατέχονται απ’ την διαφορετικότητα και το μινιμαλισμό.

Ο «Κύκνος» της ζωής
Το The Unfinished Swan έρχεται να προστεθεί στο roster της Sony με τους αρτιστικούς τίτλους. Όχι μόνο επιτυγχάνει να δείξει την πρωτοτυπία του, αλλά καταφέρνει να παρουσιάσει νέες πτυχές σε ήδη υπάρχοντα είδη, όπως είναι τα First-person games. Μέσα από το μοναδικό του σενάριο και την πανέμορφη παρουσίαση, καταφέρνει να μας ταξιδέψει στον μελαγχολικό κόσμο του. Δυστυχώς, «χαντακώνεται» μόνο του με το να μην παρουσιάζει τις ιδέες του στην έκταση που έπρεπε, ενώ η συνολική του διάρκεια δεν το αφήνει να ξετυλίξει πλήρως τα συναισθήματά που προσπαθεί να προκαλέσει σε όσους το βιώσουν.

Θετικά:
- Δεν έχετε παίξει κάτι παρόμοιο ξανά
- Μοναδική αίσθηση εξερεύνησης
- Εξαιρετικό art design
- Ενήλικο παραμύθι
- Ιδανικός ηχητικός τομέας

Αρνητικά:
- Υπερβολικά μικρή διάρκεια
- Χρειάζεται υπομονή
- Δεν εξετάζει σε βάθος το gameplay του

Βαθμολογία
Γραφικά: 7
Ήχος: 9
Gameplay: 7
Αντοχή: 3
Γενικά: 6.5

Ένα παιχνίδι που σας καλεί σε ένα όνειρο, το οποίο είτε θα λατρέψετε, είτε θα μισήσετε. Το σίγουρο είναι ότι θα το θυμάστε το επόμενο πρωί.

Παύλος Κρούστης