Cine-TV: The Cloverfield Paradox

Άποψη για το τελευταίο τμήμα της Cloverfield "τριλογίας".

Αποφεύγοντας σχεδόν εξ ολοκλήρου τις viral τακτικές που ακολούθησαν τα προηγούμενα κεφάλαια του franchise ή έστω το συμβατικό χτίσιμο προσμονής μέσω trailers, το Netflix, σε μία marketing αναλαμπή καινοτομίας, ανακοίνωσε την αυθημερόν πρεμιέρα του Cloverfield Paradox κατά τη διάρκεια του άκρως δημοφιλέστατου Super Bowl.

Όσον αφορά το “σοκ και δέος” ας πούμε ότι το “σοκ” το πέτυχε, καθώς, εντελώς ξαφνικά, είδαμε τη διαθεσιμότητα μίας ταινίας για την οποία δεν είχε προβληθεί ούτε μισό teaser και μέχρι πρότινος προοριζόταν για τις κινηματογραφικές αίθουσες (το “σοκ” βέβαια το αναφέρουμε με δόση υπερβολής, καθώς δεν είχαμε και ποτέ κάποια υψηλή προσμονή για τη συνέχεια του ασύνδετου franchise). Σε ό,τι αφορά στο κομμάτι του “δέος”, που προκύπτει από το φαινομενικό “χάρισμα” της ταινίας στη δικτυακή υπηρεσία, ας πούμε ότι αυτή η στρατηγική μάλλον έγινε για προφανείς λόγους. Προφανείς γιατί οι χαμηλές βαθμολογίες, η χαμηλή δυναμική του ονόματος Cloverfield αλλά και η μάλλον αναπόφευκτη κακή φήμη που θα αποκτούσε από κοινό και κριτικούς θα οδηγούσαν με μαθηματική ακρίβεια σε μία αδύναμη πορεία στο box office.

Εξ αρχής θα πρέπει να αναφέρουμε τα ερωτηματικά που δημιουργεί η εμμονή και επιμονή του J. J. Abrams και της εταιρίας του (Bad Robot Productions) στο όνομα του Cloverfield. Ίσως ο λόγος αυτής της προσκόλλησης να οφείλεται σε ρομαντισμό, καθώς το πρώτο Cloverfield (2008) αποτελούσε τη μόλις δευτερη παραγωγή του στούντιο και την πρώτη του εμπορική επιτυχία. Η προσπάθεια όμως να επεκτείνει ένα αρκετά συμπαθητικό, ομολογουμένως, monster movie σε ένα αναγνωρίσιμο franchise είναι, πολύ απλά, τραβηγμένη από τα μαλλιά. Η αρχή είχε γίνει με το 10 Cloverfield Lane (2016), ένα κλειστοφοβικό θρίλερ με καλοφτιαγμένο σασπένς, που όμως εκτροχιάζεται σε τρομακτικό βαθμό στα τελευταία δέκα λεπτά, με μία σεναριακή τροπή που προστέθηκε εκ των υστέρων αποκλειστικά και μόνο για να συνδεθεί, με εντελώς άκομψο τρόπο, με το πρώτο Cloverfield.

Το ίδιο συμβαίνει και με το Cloverfield Paradox, μία ταινία που αρχικά είχε το όνομα God Particle και στην πορεία αποφασίστηκε να συνδεθεί με τα προηγούμενα Cloverfield, μία επιλογή που είναι πέρα ως πέρα εμφανής. Η διαφορά με το 10 Cloverfield Lane είναι πως στην προκειμένη περίπτωση η βάση της ταινίας ήταν εξαρχής προβληματική και επομένως η εισαγωγή μίας αναγνωρίσιμης λέξης στον τίτλο ίσως βοηθούσε την κατάσταση, τραβόντας περισσότερο την προσοχή του κόσμου.

Στο Cloverfield Paradox βρισκόμαστε στο 2028, σε μία Γη όπου η ενεργειακή κρίση φτάνει πλέον στα όριά της, δημιουργώντας εντάσεις μεταξύ των κρατών και ανθρωπιστικές κρίσεις. Για να διασφαλιστεί η ειρήνη και η επιβίωση της ανθρωπότητας, απαιτείται να βρεθεί μία ανανεώσιμη πηγή ενέργειας. Για αυτό το σκοπό μία ομάδα αστροναυτών θα μεταβεί σε μία σύγχρονη διαστημική βάση όπου είναι εγκατεστημένος ένας τεράστιος επιταχυντής σωματιδίων, η επιτυχημένη ενεργοποίηση του οποίου θα φέρει τη λύση στο ενεργειακό πρόβλημα. Το πολυπολιτισμικό πλήρωμα ακροβατεί επικίνδυνα σε στερεοτυπικά μονοπάτια (οι δύο Αμερικανοί είναι οι φωνές της λογικής, ο Ρώσος είναι ένας θερμοκέφαλος, έτοιμος να δημιουργήσει εντάσεις, ο Βραζιλιάνος λέει την προσευχή του ευλαβικά πριν από κάθε νέα δοκιμή του επιταχυντή κ.λπ.) αλλά τελικά η ανάπτυξη χαρακτήρων είναι τόσο ρηχή που αυτό το θέμα είναι το τελευταίο που θα απασχολήσει τον θεατή.

Οι μεταξύ σχέσεις των πρωταγωνιστών είναι απελπιστικά επιφανειακές, με αποτέλεσμα να αποτυγχάνεται η οποιαδήποτε προσπάθεια δεσίματός μας μαζί τους και το ενδιαφέρον μας για τη μοίρα τους. Εξίσου άστοχη είναι και η σκιαγράφηση του προσωπικού δράματος της ουσιαστικής πρωταγωνίστριας, στο πρόσωπο της Ava Hamilton (Gugu Mbatha-Raw), που από τη μία πλευρά είναι εκβιαστικά δραματική, από την άλλη η ηθοποιός αδυνατεί να περάσει στον θεατή τα ανάλογα αισθήματα.

Τα τεκταινόμενα δεν είναι σε θέση να δημιουργήσουν ένταση, καθώς ξεφεύγουν εντελώς σε λογική, ακόμα και για τα δεδομένα μίας sci-fi ταινίας. Η βασική πλοκή αφορά την επιτυχημένη ενεργοποίηση του επιταχυντή σωματιδίων, που θα οδηγήσει απρόσμενα στην εξαφάνιση της Γης, ένα σοκαριστικό συμβάν που θα συνοδευθεί από διάφορα άλλα παράδοξα περιστατικά εντός του διαστημοπλοίου, απειλώντας τον ίδιο τον σταθμό όσο και τους αστροναύτες. Τοίχοι που μετακινούνται, εξαρτήματα που εξαφανίζονται και εμφανίζονται μέσα στα σώματα των αστροναυτών και διάφορα άλλα συμβάντα που θα εξάψουν προσωρινά την περιέργεια, όμως δεν θα αργήσουν να ξεφουσκώσουν μέσα από τις άνευρες εξελίξεις και εξηγήσεις.

Όσον αφορά το θέμα των εξηγήσεων, η κορύφωση εμφανίζεται όταν ένας επιστήμονας στη Γη θα υποστηρίξει πως η ενεργοποίηση ενός τόσο τεράστιου επιταχυντή θα προκαλέσει εντελώς απρόσμενες συνέπειες, καθώς ελάχιστα είναι γνωστά για τη λειτουργία του και, κατ’ επέκταση, για τις επιπτώσεις που θα έχει. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, αυτή η ενεργοποίηση θα φέρει τη σύγκρουση μεταξύ παράλληλων συμπάντων αλλά και την πιθανότατη εμφάνιση δαιμονικών τεράτων, ένα συμπέρασμα που αδυνατούμε να σκεφτούμε σε ποια λογική μπορεί να βασίζεται, πέρα από την ανάγκη δημιουργίας προσμονής στον θεατή για απόκοσμα όντα (που δεν εμφανίζονται ποτέ) και την άγαρμπη συνδεση με το πρώτο Cloverfield.

Σαν να μην έφταναν οι κλισέ καταστάσεις και οι αδιάφορες εξελίξεις χαρακτήρων που διαδραματίζονται στο διαστημικό σταθμό, ανά τακτά διαστήματα μεταφερόμαστε στη Γη και συγκεκριμένα στον σύζυγο της πρωταγωνίστριας, προκειμένου να δούμε τον αντίκτυπο του επιταχυντή. Αυτές οι σκηνές δεν θα μπορούσαν παρά να χαρακτηριστιούν σαν το πλέον ανούσιο filler, προδίδοντας την άχαρη σεναριακή προσθήκη τους για χάρη της σεναριακής ένωσης με το πρώτο Cloverfield.

Με λίγα λόγια, το Cloverfield Paradox δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία άκρως αδύναμη ταινία, με μία κάπως ελκυστική βασική ιδέα για sci-fi horror, την οποία όμως αδυνατεί από όλες τις πλευρές να διαχειριστεί ώστε να την αποδώσει επαρκώς. Όσο για την απέλπιδα προσπάθεια να συγχωνευτεί με ένα ευρύτερο κινηματογραφικό σύμπαν, τα λόγια είναι περιττά.