Απλό – τέλος

Είναι γεγονός που επιβεβαιώνεται καθημερινά: ζούμε στις μέρες που ακόμα και η πιο απρόσμενη είδηση, φαντάζει λογική, ένα φυσικό επακόλουθο της γενικότερης κοινωνικής παρακμής. Έχουμε εκπαιδευτεί να τα περιμένουμε όλα και να μη μας εκπλήσσει τίποτα.Σε μια εποχή που η θεατρική αγωγή κρίνεται περιττή από τα (άδεια) κεφάλια του Υπουργείου Παιδείας και καταργείται (με το θράσος μάλιστα της ανανεωτικής κίνησης) από τα σχολεία της χώρας, η αυλαία ενός ακόμα από τους σημαντικότερους θεατρικούς οργανισμούς της τελευταίας εικοσιπενταετίας,

φαντάζει απολύτως αναμενόμενη. Τι άλλο χρειάζεται για να καταλάβουμε ότι τούτη η χώρα αποκηρύσσει τον πολιτισμό μεθοδευμένα και με συνέπεια; Το κάψιμο των βιβλίων; η κατάργηση της παιδείας; Είμαστε σε καλό δρόμο. Η τέχνη, ο πολιτισμός καταπατούνται καθημερινά από μια συνεπή απαξιωτική κρατική πολιτική.

Μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι υπερβάλλω. Ένα θέατρο δεν είναι παρά μια επιχείρηση η οποία πέρα από την οικονομική αρωγή ενός κράτους που παραπαίει οικονομικά (για να μην πω γκρεμίζεται), οφείλει ως ένα βαθμό να αυτοσυντηρείται κι αν δεν το καταφέρνει ίσως σημαίνει πως έχει χάσει το κοινωνικό του στίγμα και φυτοζωεί. Σωστό ως ένα βαθμό. Όμως στη χώρα της πνευματικής ένδειας και της τηλεοπτικής αισθητικής, πολλές φορές ένας φορέας πολιτισμού χρειάζεται στήριξη. Γιατί ο κόσμος δεν ξέρει. Γιατί ο κόσμος αγνοεί. Γιατί η υπερπροσφορά τον τυφλώνει και δεν βλέπει πάντα το σωστό.

Όχι ότι το Απλό Θέατρο άνηκε στην κατηγορία των θεάτρων που ομφαλοσκοπούν κάνοντας τέχνη για την τέχνη ή απλώς εξυπηρετούν τα καπρίτσια και τις φιλοδοξίες του καλλιτεχνικού τους διευθυντή. Αντιθέτως, επρόκειτο για ένα από τα πιο ενεργά και δραστήρια θέατρα της χώρας, με παραστάσεις που πέρα από την καλλιτεχνική τους επιτυχία είχαν και ξεκάθαρο εμπορικό αντίκρυσμα. Ωστόσο, όπως φαίνεται, δεν κατάφερε να επιβιώσει. Ο πήχης έμπαινε πάντα όλο και ψηλότερα, υπερβαίνοντας τις δυνάμεις ενός ιδιωτικού φορέα, με ρεπερτόριο αξιοζήλευτο και αναγνώσεις, αν κι όχι πάντα ριζοσπαστικές, τουλάχιστον συνεπείς και έντιμες.

Αν είχε πετύχει κάτι κατά γενική ομολογία το Απλό Θέατρο μέσα στα χρόνια της λειτουργίας του, αυτό ήταν να αποτελεί ένα από τα ελάχιστα θέατρα ρεπερτορίου που μοιράζουν τις σκηνές τους σε κλασικά έργα αλλά και στην εγκυρότατη σύγχρονη παραγωγή με κορυφαίους συγγραφείς της εποχής μας, όπως ο Χάρολντ Πίντερ ή ο Μπράιαν Φρίελ. Ταυτόχρονα σύστησε στο θεατρόφιλο κοινό για πρώτη φορά σημαντικούς ευρωπαίους συγγραφείς όπως ο Στιγκ Ντάγκερμαν (η Σκιά του Μαρτ), ο Χέρμαν Μπροχ (η διήγηση της υπηρέτριας Τσερλίνε), κι ο Ίταλο Σβέβο (Ένας σύζυγος). Κι όλα τα παραπάνω με συνέπεια, σοβαρότητα, καλλιτεχνικό κριτήριο υψηλότατο, και χωρίς περιττούς εντυπωσιασμούς και εξεζητημένες σκηνοθεσίες.

Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στον δημιουργό του, τον έμπειρο σκηνοθέτη Αντώνη Αντύπα, που κρατάει από το 1990 που ιδρύεται ο καλλιτεχνικός οργανικός Φάσμα τα ηνία μιας καλλιτεχνικής επιχείρησης υψηλής αισθητικής και γούστου. Αποτελώντας το βασικό σκηνοθέτ