Στέλιος Λουκάς: «Με λένε Φόβο»

Η τέταρτη ποιητική συλλογή του Στέλιου Λουκά έχει τον τίτλο Με λένε Φόβο. Περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ποιημάτων σε ελεύθερο στίχο, με τη λέξη «φόβος» να επανέρχεται συχνά στους τίτλους και στο περιεχόμενο. Είχαν προηγηθεί οι συλλογές Η πιο μεγάλη χώρα (Καλέντης, 2001), Η παρακμή της μνήμης (Κέδρος, 2007) και Αμύθητος κήπος (Κέδρος, 2011). Εκεί είχαμε σκόρπιες εικόνες του θαύματος της ζωής, σε μια προσπάθεια για σύνθεση ενός πίνακα, ενώ εδώ την επαπειλούμενη καταστροφή του πίνακα, την απειλή της διάλυσης του οργανικού συνόλου.

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri}

Ο φόβος, όπως περιγράφεται στη συλλογή, δεν είναι απλώς μια λέξη αρνητικά φορτισμένη, αλλά ένα σχεδόν συστατικό στοιχείο της δομής των κοινωνιών και της ανθρώπινης φύσης. Ποτέ δεν βρίσκεται «εκεί έξω» αλλά πάντοτε «εκεί μέσα». Φωλιάζει στην εσωστρέφεια, στο βλέμμα που δεν παρατηρεί, στον μονόπλευρο τρόπο σκέψης, στην ανάγκη για επιβεβαίωση μέσω της υποτίμησης του άλλου. Η μάχη με τον φόβο είναι διαρκής και ποτέ τελική. Χρησιμοποιεί τον πανίσχυρο σύμμαχό του, τον θάνατο, για να μας υπενθυμίσει πως θα βρίσκεται πάντα εδώ. Προσκολλάται σε κάθε είδους στερεότυπα και σε προκαταλήψεις αιώνων, προσδοκώντας να αλώσει τα τελευταία προπύργια της αθωότητας. Προκαλώντας και έναν μόνιμο διχασμό, που αφορά τον καθένα μας ξεχωριστά και όλους μαζί, και ταυτόχρονα μία διελκυστίνδα μεταξύ των δυνάμεων της φθοράς και των δυνάμεων της σύνθεσης.

Από τη μία ο φόβος (ή ο Φόβος) και από την άλλη οι κήποι που ευδοκιμούν στα όνειρα των ανθρώπων. Από τη μία η φθορά και από την άλλη η νίκη κατά του θανάτου. Ο Φόβος που «δεν κοιμάται ποτέ», ο Φόβος που απεργάζεται σχέδια εναντίον μας. Η ευαισθησία, η ελευθερία, τα πνευματικά άνθη είναι οι μόνιμοι εχθροί του. Και οι λέξεις των ποιητών το μεγάλο αντίπαλο δέος. Ο Στέλιος Λουκάς σε αυτή την ποιητική συλλογή εστιάζει στον άνθρωπο της εποχής μας, τον άνθρωπο που βυθίζεται στην απάθεια και την αστάθεια κι εγκλωβίζεται σε συναισθηματικά και νοητικά αδιέξοδα, ή και αυτοθυματοποιείται, δημιουργώντας συχνά ο ίδιος τα σίδερα της φυλακής του. Ο φόβος θυμίζει την ενοχή, αλλά είναι κάτι διαφορετικό. Δεν αφήνει κανένα περιθώριο διαφυγής. Καθηλώνει πρόσωπα και κοινωνίες στη στασιμότητα, σταματά την εξέλιξη, σβήνει τη χαρά και την ελπίδα. Όπλα του το ψέμα, η απειλή και κάθε ανταγωνιστικό ένστικτο που έρχεται από το μακρινό παρελθόν του ανθρώπου.

Στον Επίλογο του βιβλίου, που είναι ένα πεζό κείμενο με ποιητική πνοή, καταγράφονται με συντομία οι απόψεις του δημιουργού. Μεταξύ άλλων γράφει: «Αγωνιώ για όσα παθαίνει ο άνθρωπος μέσα στον υλικό ευδαιμονισμό του και μέσα στην αμεριμνησία του. Ο λήθαργός του μοιάζει κραταιός και ανίκητος. Προσβλέπω σε μία εγερμένη συνείδηση που θα δώσει τέλος σ’ αυτόν τον καταστροφικό ύπνο».

{jb_quote}Ο Φόβος που «δεν κοιμάται ποτέ», ο Φόβος που απεργάζεται σχέδια εναντίον μας. Η ευαισθησία, η ελευθερία, τα πνευματικά άνθη είναι οι μόνιμοι εχθροί του. Και οι λέξεις των ποιητών το μεγάλο αντίπαλο δέος. {/jb_quote}

Ο Στέλιος Λουκάς, με αναφορές στην ανθρωπιστική ποίηση του Γιώργου Βαφόπουλου, στη λυρική ποίηση του Τάκη Βαρβιτσιώτη και σε ποιητές όπως ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ο Οδυσσέας Ελύτης και η Ζωή Καρέλλη, αλλά κυρίως με αναφορές σε εσωτερικά του βιώματα και στη δική του ζωή, συνέθεσε μια ποιητική συλλογή με πρωτότυπο θέμα και τίτλο, έχοντας στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός του τον άνθρωπο, τη φύση και την ανθρώπινη φύση. Η μοίρα του ανθρώπου είναι και θα είναι τραγική, με την έμμεση όμως επισήμανση του ποιητή ότι η δύναμη της ελπίδας μπορεί να δώσει μια φωτεινή διέξοδο:

Ένας άνθρωπος ήταν φοβισμένος
Ήταν πολύ φοβισμένος
Μια μέρα έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε
Από το φόβο του παρασυρμένος
Συνέχισε να είναι φοβισμένος
Και πεθαμένος
Κάποτε, παράξενο μα συνέβη
Ένα αηδόνι έκανε τη φωλιά του
Στο μνήμα του
Όταν το αηδόνι κελαηδούσε
Ο πεθαμένος αγαλλίαζε, δε φοβόταν
(«Μια πραγματική ιστορία»)

Με λένε Φόβο
Στέλιος Λουκάς
Κέδρος
σ. 96
ISBN: 978-960-04-5221-1
Τιμή: 9,90€