Παναγιώτης Κολέλης

Ο Γάλλος μυθιστοριογράφος Γκιστάβ Φλομπέρ είχε πει κάποτε σε μια ερωμένη του πως δεν μπορούσε να τη συναντήσει για δεκαπέντε μέρες, επειδή έπρεπε να τελειώσει μία φράση. Απίστευτο δεν είναι; Σήμερα, στην εποχή που όλα γίνονται γρήγορα, που δεν υπάρχει χώρος και χρόνος για δεύτερες σκέψεις, για περισυλλογή, για ουσιαστική επαφή με τον εαυτό μας και τους ανθρώπους γύρω μας, που επιζητούμε άμεσα αποτελέσματα σε ό,τι κάνουμε, που έχουμε αποθεώσει ως έννοια το «εδώ και τώρα», το να δουλέψει ένας συγγραφέας μια φράση για δεκαπέντε ολόκληρες μέρες μάς φαίνεται το λιγότερο υπερβολικό, για να

μην πω παράλογο ή αστείο. Κι όμως, ο Φλομπέρ, όπως πολλοί άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς, ήταν σίγουρος πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος για να δημιουργήσεις ένα όμορφο αισθητικά κείμενο, ένα κείμενο που να έχει κάτι να πει και να μεταδώσει στον αναγνώστη, αν δεν του αφιερώσεις τον αντίστοιχο χρόνο, αν δεν το «αναθρέψεις» με την κατάλληλη φροντίδα, υπομονή και προσήλωση, σαν να πρόκειται για ένα παιδί.

Στις Κομμένες γλώσσες αφιέρωσα πολύ χρόνο. Έγραψα, έσβησα, άλλαξα πολλά πράγματα στην πορεία, άκουσα συμβουλές ανθρώπων που εκτιμώ, δοκίμασα αφηγηματικές φωνές, πειραματίστηκα με τους χαρακτήρες μέχρι να αποκτήσουν την τελική τους μορφή, εστίασα στην πλοκή χωρίς να παραμελήσω τη γλώσσα, αμφιταλαντεύτηκα αρκετά μέχρι να βάλω την τελευταία τελεία.

Μπόλιασα τις εννιά ιστορίες της συλλογής με μια γενναία δόση ρεαλισμού και ύστερα έριξα από πάνω κομμάτια από έναν άλλο κόσμο, παράλογο, υπερβολικό, σουρεαλιστικό, που ίσως όμως να μην απέχει και τόσο τελικά από τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Για να γράψω αυτό το βιβλίο, παρατήρησα πολύ τους ανθρώπους γύρω μου, ακολούθησα τα βήματά τους, προσπάθησα να μπω στις σκέψεις τους, να γίνω ένα με τα όνειρά τους, να αφουγκραστώ τις ανάγκες τους, να παρακολουθήσω τις συναισθηματικές μεταπτώσεις τους. Τους ακολούθησα σε τρένα, μπήκα μαζί τους σε μπαρ, σε καταγώγια, κάθισα πάνω στα γραφεία τους, βγήκα μαζί τους για ψώνια, κρυφάκουσα τις κουβέντες τους, ξάπλωσα ακόμα και στα κρεβάτια τους. Ο στόχος μου; Να καταλάβω τι είναι αυτό που επιζητούν τελικά στη ζωή τους. Χρήματα, φήμη, κοινωνική αποδοχή και αναγνώριση; Ή αγάπη, ουσιαστικές σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους τους;

{jb_quote}Το βιβλίο δεν δίνει τις απαντήσεις, όμως ευελπιστώ να συμβάλει αφενός στο να συνειδητοποιήσουμε πως έχουμε «κομμένες γλώσσες», αφετέρου στο να μας κινητοποιήσει ώστε να το αλλάξουμε αυτό.{/jb_quote}

Ποια είναι η αλήθεια; Τι ακριβώς είναι αυτό που θέλουμε εμείς οι άνθρωποι; Ίσως να τα θέλουμε όλα ή, πάλι, να μην ξέρουμε τι θέλουμε, και γι’ αυτό πολλές φορές να συμβιβαζόμαστε με πολύ λιγότερα από αυτά που αξίζουμε. Μπορεί, επίσης, να φοβόμαστε να παραδεχτούμε αυτά που θέλουμε στον ίδιο μας τον εαυτό.

Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει και ενώ θέλω τόσο πολύ να πιστέψω ότι βελτιώνεται, πως γίνεται όλο και καλύτερος, έχω την εντύπωση πως αυτό δεν συμβαίνει. Εκεί έξω συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια τόσα πράγματα που μου φαίνονται εξωφρενικά. Μπορεί ανέκαθεν, δηλαδή, να συνέβαιναν, κι εγώ να μην τα είχα παρατηρήσει. Δεν παρατηρούν, ξέρετε, όλοι οι άνθρωποι τα ίδια. Καθένας μας έχει διαφορετικό τρόπο να ερμηνεύει τα γεγονότα, φιλτράροντάς τα με βάση τις εμπειρίες και τα ερεθίσματά του στη ζωή.

Θα υπάρξει ποτέ ένας κόσμος όπου δεν θα «κόβουμε» τις γλώσσες μας, αλλά αντίθετα θα προτιμάμε να τις ενώνουμε για να βγάλουμε μια πελώρια φωνή, μιλώντας ανοιχτά για όλα όσα ονειρευόμαστε, καθώς και για εκείνα που μας προβληματίζουν, δεν μας αρέσουν ή μας καταστρέφουν τη ζωή; Απέχουμε πολύ ακόμα από αυτό; Τι πρέπει να αλλάξουμε για να κάνουμε ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση;

Πολλά τα ερωτήματα που με βασανίζουν, γι’ αυτό και προσπάθησα να τα διερευνήσω λογοτεχνικά μέσα από τις Κομμένες γλώσσες. Το βιβλίο δεν δίνει τις απαντήσεις, όμως ευελπιστώ να συμβάλει αφενός στο να συνειδητοποιήσουμε πως έχουμε «κομμένες γλώσσες», αφετέρου στο να μας κινητοποιήσει ώστε να το αλλάξουμε αυτό. Ας μην υποσχεθούμε πως θα το κάνουμε, αλλά τουλάχιστον ας το προσπαθήσουμε.

Κομμένες γλώσσες
Παναγιώτης Κολέλης
Πρόλογος: Σεμίνα Διγενή
Επίμετρο: Έρη Ρίτσου
Επιμέλεια: Δημ. Λυμπερόπουλος
Εκδόσεις ΚΨΜ
227 σελ.
ISBN 978-618-5691-00-4
Τιμή €16,43