Παγκόσμια Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

Σκοπός του Θεσμού της Παγκόσμιας Ημέρας είναι να μας υπενθυμίζει ή να τονίζει την αξία συγκεκριμένων ιδεών και πρακτικών. Έτσι και σε αυτό το πλαίσιο, στις 28 Ιανουαρίου γιορτάζεται η Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήδη από το 2006.

Αν και ίσως έχεις άποψη και γνωρίζεις για την αξία των Προσωπικών Δεδομένων, δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας ακόμα αγνοεί τους πιθανούς κινδύνους και ταυτόχρονα δεν γνωρίζει βασικές πρακτικές αυτοπροστασίας. Μάλιστα, το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο έντονο και επίκαιρο στη σημερινή ψηφιακή και δικτυωμένη

εποχή, όπου μεγάλο μέρος της εργασίας, της εκπαίδευσης, της επικοινωνίας, των αγορών και της ψυχαγωγίας μας γίνεται μέσω ηλεκτρονικών συσκευών και του διαδικτύου.

Τι είναι τα Προσωπικά Δεδομένα

Ως Προσωπικά Δεδομένα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε κάθε πληροφορία (σε ψηφιακή ή παραδοσιακή μορφή) που αφορούν ένα άτομο και μπορούν να το ταυτοποιήσουν.  Για παράδειγμα, τέτοιες πληροφορίες είναι το όνομά σου, το ΑΦΜ, ο αριθμός του Διαβατηρίου, η διεύθυνση κατοικίας, το εκκαθαριστικό της εφορίας, η IP διεύθυνση, οι πολιτικές/θρησκευτικές και άλλες πεποιθήσεις και φυσικά το ιατρικό ιστορικό. Προφανώς, κάποια από αυτά τα στοιχεία μπορούν να αξιοποιηθούν κακόβουλα, ακόμα και σε απάτες ή άλλες έκνομες ενέργειες.

Πώς μπορείς εύκολα και αβίαστα να αποκαλύψεις προσωπικά σου στοιχεία

Το ενδιαφέρον είναι ότι τα περισσότερα personal data δεν διαρρέουν από υποκλοπή, αλλά οι ίδιοι οι χρήστες συχνά και αβίαστα τα εκθέτουν σε κοινή θέα. Στην ουσία, δεν υπάρχει ακόμα μία κουλτούρα, που θα επιτρέψει στον μέσο πολίτη να είναι λίγο πιο προσεχτικός.

Ειδικότερα, υπάρχει θέμα χρήσης των social media (προγραμμάτων κοινωνικής δικτύωσης) και των instant messaging apps (εφαρμογών συνομιλίας και ανταλλαγής μηνυμάτων). Έτσι, πολλοί κοινοποιούν υπερβολικά μεγάλο όγκο φωτογραφιών, βίντεο ή στοιχείων γεωεντοπισμού, χωρίς δεύτερη σκέψη. Μάλιστα, δεν αναλογίζονται και το πιο απλό, αν αυτά τα στοιχεία μπορούν έμμεσα ή άμεσα να αποκαλύψουν προσωπικά δεδομένα (όπως είναι η διεύθυνση κατοικίας ή το αν εκείνη τη στιγμή κάποιος απουσιάζει από το σπίτι του). Γενικότερα, υπάρχει μία ευκολία στο τι ανεβάζουμε και στο τι στοιχεία κοινοποιούμε ειδικά μέσω ίντερνετ και αυτό πρέπει να αλλάξει.

Νομοθεσία και GDPR

Το θετικό είναι ότι υπάρχει μία κινητοποίηση από τα κράτη και τις νομοθετικές τους αρχές και ακριβώς για αυτό ψηφίζονται νέοι νόμοι σχετικοί με το θέμα. Ίσως μία από τις πιο γνωστές πρωτοβουλίες είναι το GDPR (General Data Protection Regulation) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ψηφίστηκε το 2016 και έγινε υποχρεωτικό για όλα τα κράτη μέλη το 2018. Είναι από τα πλέον αυστηρά και πλήρη νομοθετικά πλαίσια παγκοσμίως και προσπαθεί να βάλει ένα όριο, αλλά και γενικά να ρυθμίσει το πώς συλλέγονται στοιχεία πολιτών από φορείς και επιχειρήσεις, πώς επεξεργάζονται, αλλά και για πόσο καιρό μένουν αποθηκευμένα. Να σημειωθεί, ότι αφορά κάθε νομική και οικονομική οντότητα που δραστηριοποιείται στην Ενωμένη Ευρώπη, ακόμα και αν η έδρα της είναι εκτός της ΕΕ.

Καλές πρακτικές και χρήσιμες συμβουλές

Με βάση τα προηγούμενα και στη λογική του ευαισθητοποιημένου και σύγχρονου πολίτη, συνετό είναι να ακολουθήσεις τις παρακάτω συμβουλές και tips, ώστε να ελαχιστοποιήσεις τον κίνδυνο διαρροής ευαίσθητων προσωπικών πληροφοριών, τόσο σε ψηφιακό, όσο και σε παραδοσιακό (αναλογικό θα λέγαμε) επίπεδο:

Προσπάθησε να έχεις υπό έλεγχο τα προσωπικά σου δεδομένα άσχετα από συσκευή ή υπηρεσία

Ξεκινάς από το πιο απλό: δεν βιάζεσαι να κοινοποιήσεις κάτι, αλλά κυρίως σκέφτεσαι δύο και τρεις φορές πριν αν έχει νόημα το να μοιραστείς την οποιαδήποτε πληροφορία. Παράδειγμα απλό και χαρακτηριστικό αποτελούν οι διαγωνισμοί και οι κληρώσεις. Άραγε ποια στοιχεία πραγματικά χρειάζεται να δώσεις; Γιατί ζητάνε στοιχεία πιο προσωπικά (π.χ. αριθμό τηλεφώνου); Ποιος είναι αυτός που τα ζητάει; Τον/τους εμπιστεύεσαι; Πώς σκοπεύει να τα χρησιμοποιήσει;

Επιπρόσθετα, έχε κατά νου ότι ειδικά οι φωτογραφίες κρύβουν πολλά μεταδεδομένα (που κάποιος εύκολα μπορεί να τα αξιοποιήσει), ενώ σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ανεβάσεις εικόνες (ή άλλα προσωπικά στοιχεία) τρίτων χωρίς τη ρητή ενημέρωση και συγκατάθεσή τους. Αυτά τα μέτρα προστασίας πρέπει να είναι ακόμα πιο σκληρά και αυστηρά για ανήλικους.

Διάλεξε τα κατάλληλα apps

Η εποχή μας σου προσφέρει επιλογές και λύσεις και για αυτό συνετό είναι διαλέγεις εφαρμογές επικοινωνίας με ενισχυμένη και πολυεπίπεδη ασφάλεια, όπως είναι το End to End Encryption, την αυτοκαταστροφή μηνυμάτων και το κλείδωμα της ίδιας της εφαρμογής.

Προφανώς, σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα λογισμικά κρυπτογράφησης (για την προστασία των αρχείων σου ειδικά σε εξωτερικά μέσα, όπως είναι τα USB φλασάκια), αλλά και τα αντιικά (antivirus) λογισμικά και τα τείχη προστασίας (firewall). Μπορείς να δεις μερικά από τα πιο δημοφιλή προϊόντα της κατηγορίας εδώ. Συνάμα, ίσως είναι καλό να σκεφτείς και την επένδυση σε ένα VPN (εικονικό ιδιωτικό δίκτυο) για ακόμα μεγαλύτερη ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο.

Δώσε βάση στους ’Ορους Χρήσης και τις Ρυθμίσεις Απορρήτου

Ή αλλιώς πρόσεχε σε τι συμφωνείς, ειδικά αν πρόκειται για δωρεάν υπηρεσίες (όπου τελικά εσύ και τα στοιχεία σου είστε το προϊόν). Άραγε, θέλεις σε κάθε περίπτωση τα δεδομένα σου να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαφημιστικούς σκοπούς; Γενικά, πολλές φορές θα πρέπει να δώσεις τη συγκατάθεσή σου, οπότε σκέψου αν πραγματικά το θες αυτό. Σε κάθε περίπτωση, να τσεκάρεις την πολιτική ιδιωτικότητας του κάθε φορέα. Επιπρόσθετα, να καθαρίζεις συχνά τα cookies και να ενεργοποιείς την Ανώνυμη Περιήγηση στον φυλλομετρητή σου. Επιπλέον, να ελέγχεις από τη μπάρα διεύθυνσης του browser αν η σύνδεση σε έναν ιστότοπο είναι ασφαλής και κρυπτογραφημένη και σε καμία περίπτωση να μην αποθηκεύεις κωδικούς πρόσβασης. Ύστερα, για κάθε εφαρμογή και υπηρεσία να ρυθμίζεις χειροκίνητα τα privacy settings, Τέλος, να αποφεύγεις σημαντικές εργασίες (π.χ. ebanking σε κοινόχρηστες συσκευές).

Προσοχή στα δημόσια Wi-Fi δίκτυα

Βασική σύσταση είναι να αποφύγεις όσο μπορείς τα δημόσια ασύρματα δίκτυα, γιατί απλά δεν είναι ασφαλή! Ειδικά σε ταξίδια ή χώρους αναψυχής (π.χ. καφετέριες και σινεμά), μπορούν κακόβουλοι χρήστες να αποσπάσουν σημαντικές πληροφορίες, ακόμα και κωδικούς πρόσβασης (ανάλογα πάντα με τις εφαρμογές που θα χρησιμοποιήσεις και τις ρυθμίσεις της συσκευής σου).

Να προτιμάς γνήσιο λογισμικό

Μπορεί μερικοί από εμάς να προτιμούσαμε «πειρατικό» λογισμικό (π.χ. λειτουργικά και εφαρμογές γραφείου), αλλά αυτό στις μέρες μας είναι απαγορευτικό, γιατί είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα εμπεριέχει κακόβουλο λογισμικό, που πολλές φορές και ειδικά στα Operating Systems είναι μη ανιχνεύσιμο (για αυτό προτίμησε γνήσια Windows 11 και όχι πειρατικά).  Όχι μόνο αυτό, αλλά πρέπει να δεις τις ρυθμίσεις, ώστε να ενεργοποιήσεις τις αυτόματες ενημερώσεις. Ειδικά για κινητά και τάμπλετ, να μην τα χρησιμοποιείς πια αν σταματήσουν να σου προσφέρουν update ασφαλείας, ενώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στα apps που κατεβάζεις και ειδικά στα δικαιώματα χρήσης επί της συσκευής που απαιτούν ώστε να λειτουργήσουν.

Χρήση ισχυρών κωδικών πρόσβασης και 2 way login

Φρόντισε ώστε να έχεις ισχυρά passwords (με χρήση κεφαλαίων, συμβόλων και αριθμών), ενώ σε καμία περίπτωση δεν είναι συνετό να έχεις τον ίδιο κωδικό για πολλές υπηρεσίες. Στην ίδια λογική, το βασικό σου email πρέπει να έχει ένα καλό και μοναδικό κωδικό, αφού  μέσω αυτού γίνεται επαναφορά κωδικού και σε άλλους λογαριασμούς. Παράλληλα, καλή πρακτική είναι η ενεργοποίηση του ελέγχου ταυτότητας δύο παραγόντων (όταν αυτό είναι δυνατόν). Με αυτό τον τρόπο, έχεις και έναν δεύτερο κωδικό εισόδου ή επαναφοράς στο κινητό σου αν χρειαστεί και έτσι είναι πιο δύσκολο ακόμα κάποιος να έχει πρόσβαση σε κωδικό σου.

Αξιοποίησε έναν καταστροφέα εγγράφων

Μην λησμονείς ότι πέρα από τα ψηφιακά αρχεία, υπάρχουν και οι αναλογικές εκτυπώσεις και κάποιες από αυτές δεν μπορείς απλά να τις πετάξεις στα σκουπίδια, αλλά πρέπει να τις καταστρέψεις πλήρως και με ασφάλεια. Ο μοναδικός ασφαλής τρόπος είναι ο καταστροφέας εγγράφων, δηλαδή μία οικονομική και άκρως απαραίτητη συσκευή γραφείου που είναι πανεύκολη στη χρήση. Για παράδειγμα, μία εξαιρετικά value λύση είναι ο Fellowes P-25S, ενώ αν θες παραπάνω δυνατότητες (ακόμα και καταστροφή πιστωτικών καρτών) τότε μπορείς να τσεκάρεις τον Olympia PS-53.

Επένδυσε σε μία έξυπνη βαλίτσα ή σακίδιο

Πλέον σε όλα τα μεγέθη και σχέδια μπορείς να βρεις βαλίτσες και σακίδια μεταφοράς (π.χ. για laptop) που κλειδώνουν, έχουν εξτρά επίπεδα ασφάλειας ή συναγερμό, επικοινωνούν με το κινητό σου κτλ. Για παράδειγμα, οι νέες έξυπνες βαλίτσες Delsey Pluggage (Delsey Clavel XP) διαθέτουν κλείδωμα με τριψήφιο συνδυασμό ή με δαχτυλικό αποτύπωμα ή μέσω Bluetooth (με το αντίστοιχο app). Μία άλλη επιλογή για μεταφορά φορητού υπολογιστή είναι η XD Design Bobby Bizz Τσάντα Laptop.

Μήπως χρειάζεσαι χρηματοκιβώτιο;

Μπορεί να μην το έχεις ήδη σκεφτεί, αλλά υπάρχουν χρηματοκιβώτια για όλα τα μεγέθη και για κάθε χρήση, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν με περισσότερους τρόπους από απλά να έχεις κάποια χρήματα αποθηκευμένα μέσα τους. Συγκεκριμένα, μία καλή πρακτική είναι να φυλάς εκεί σημαντικά έγγραφα και γενικά οτιδήποτε δεν χρησιμοποιείς συχνά και μπορεί να έχει πολλές σημαντικές προσωπικές πληροφορίες (π.χ. ένα διαβατήριο ή τα έγγραφα μίας δικαστικής διαμάχης). Μία value for money λύση είναι το United SFH1170 Ηλεκτρονικό Χρηματοκιβώτιο, ενώ για ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια μπορείς να πας στο IndelB Safe 35E Smart Box Plus.

Συμπεραίνουμε λοιπόν, ότι ειδικά στον ψηφιακό κόσμο χρειάζεται επιπλέον προσοχή και ενημέρωση ώστε να προστατεύσουμε τα προσωπικά μας δεδομένα. Όμως, λύσεις και καλές πρακτικές υπάρχουν, αρκεί να είμαστε συνειδητοποιημένοι πολίτες ενός σύγχρονου κόσμου!

Πάντως, αν διαπιστώσεις ότι κάποιος παραβιάζει τα προσωπικά σου δεδομένα, υπάρχουν φορείς που μπορείς να αποταθείς, όπως είναι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και η Διεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας.

The post Παγκόσμια Ημέρα Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων appeared first on Κωτσόβολος Blog.