Πολεμικές Τέχνες Ιστορία, ήρωες & ταινίες

Καράτε, Κουνγκ Φου, Νίντζα, Μπρους Λι, Τσάκι Τσαν, Ζαν Κλοντ Βαν Νταμ, Μποξ και Κικ Μποξ, Μοχάμεντ Άλι, Τάισον, Ζαμπίδης, Τάε Κβον Ντο, σπαθιά, αστεράκια, άσπρη ζώνη, μαύρη ζώνη, ταινίες, Καράτε Κιντ, παιχνίδια, «μπλιμπλίκια» – όπως συνηθίζαμε να λέμε στα ‘90s όλα τα ηλεκτρονικά, σαν το Double Dragon, το Street Fighter

Κι αν για τη… μυωπία των 40-50άρηδων ευθύνονται κατά κύριο λόγο όλα αυτά τα Nintendo, SEGA και Atari συστήματα, για την ενασχόλησή τους με τις πολεμικές τέχνες, το «ξυλίκι» και το… βαράτε ελληνιστί ή έστω με την παρακολούθηση τέτοιων φιλμ, κύριος υπαίτιος ήταν ο μεγάλος Μπρους Λι. Ο χαρακτήρας, οι αθλητικές και μαχητικές ικανότητές του, οι κινηματογραφικές του επιτυχίες, προκάλεσαν μια απίστευτη έξαρση στον κόσμο.

Γυμναστήρια άρχισαν να ανοίγουν το ένα μετά το άλλο, σχολές ξεφύτρωναν από το πουθενά, το σινεμά -και η βιομηχανία του θεάματος γενικότερα- ξεκίνησε να αποκτά αμέτρητους νέους ήρωες-σταρ, όλη η υφήλιος ήθελε ξαφνικά να μάθει να παλεύει.

Παράλληλα, άρχισαν να διαδίδονται και άλλες πολεμικές τέχνες, εκτός του Καράτε, του Κουνγκ Φου και της Πυγμαχίας και κάπου εδώ ερχόμαστε εμείς, να σας «ξεναγήσουμε» στο συναρπαστικό αυτό χώρο και να σας δώσουμε μια μικρή έστω γεύση από καθεμιά (από τις πιο γνωστές τουλάχιστον). Για να γνωρίσετε τα βασικά χαρακτηριστικά, διάσημους εκπροσώπους τους από τον κόσμο των video games και του σινεμά, και, ταυτόχρονα, θα κάνουμε άλλο ένα… κοινωνικό έργο, μέρες (καραντίνας) που ζούμε, προτείνοντάς σας και κάποιες ενδεικτικές ταινίες με κεντρικό θέμα αυτές τις τέχνες.

Έτσι, για να περάσετε όμορφα το χρόνο σας, αφού δεν μπορείτε να προπονηθείτε κιόλας. Τονίζουμε ότι θα σταθούμε στις πιο διαδεδομένες πολεμικές τέχνες, γιατί υπάρχουν αμέτρητα στυλ-συστήματα και θα χρειαζόταν μια ολόκληρη ιστοσελίδα, προκειμένου να αναφερθούμε σε όλα, όχι ένα μόνο αφιέρωμα…

TAE KWON DO

# Κορέα.

# «ο σωστός τρόπος να χρησιμοποιείς όλα τα μέλη του σώματος για να σταματήσεις μια μάχη και να προσπαθήσεις να χτίσεις έναν καλύτερο και πιο ειρηνικό κόσμο».

# Το WTF είναι Ολυμπιακό άθλημα από το 2000. Το ITF είναι πιο παραδοσιακό. Μεσαίες, ψηλές, γυριστές και εναέριες κλωτσιές. Τα χέρια χρησιμοποιούνται λιγότερο.

# Λατρεμένοι video game ήρωες, ο… Kim από το Fatal Fury & King of Fighters και ο Hwoarang από το Tekken. Οι πιο διάσημοι μαθητές της τέχνης είναι οι Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, Κόνορ ΜακΓκρέγκορ, οι ηθοποιοί Λορέντσο Λάμας, Μάικλ Τζέι Γουάιτ, Ράιν Φίλιπ, η Τζέσικα Άλμπα, ο Σκοτ Άντκινς φυσικά (Γιούρι Μπόικα), αλλά και οι Ολυμπιονίκες μας, Μουρούτσος, Νικολαΐδης, Έλλη Μυστακίδου. Παρελθόν με το TKD έχουν και οι Ντόνι Γεν (ο γνωστός σε όλους, Γιπ Μαν), Τσακ Νόρις, ο Ντέιβ Μαστέιν των Megadeth, ο Έρικ Ρόμπερτς, ο Μάικλ Ιμπεριόλι από το τηλεοπτικό Sopranos και ο… Μπαράκ Ομπάμα! Ναι, ο πρώην πλανητάρχης…

# Από ταινίες οι παλιοί θα θυμούνται -και οι νέοι θα πρέπει να δουν- δύο καλτιές, το Miami Connection & το Best of the Best.

TANG SOO DO

# Κορέα.

# «ο δρόμος του άδειου χεριού σε μια οργάνωση βασισμένη στις πολεμικές αρετές».

# Σύνθεση αρχαίων κορεατικών τεχνών, με ισχυρές γιαπωνέζικες και κινέζικες επιρροές, καθώς έχει στοιχεία από Shotokan, Subak, Taekkyon και Kung Fu. Έχει εντυπωσιακά ψηλά λακτίσματα σαν το Tae Kwon Do, όμως, έχει παραμείνει πιο πιστό στην παράδοση.

# Θα το βρείτε στα video games μέσω των Havik & Quan Chi στα Mortal Kombat, ενώ στον κινηματογράφο εκπροσωπείται από τον Αμερικανό σούπερ σταρ αλλά και παγκόσμιο πρωταθλητή, Τσακ Νόρις. Μετά τον “Texas Ranger” έρχονται και οι σπουδαίοι μαχητές και ηθοποιοί Μπίλι Μπλανκς, Ρόμπερτ Γουόλ, Σίνθια Ρόθροκ, Μάικλ Τζέι Γουάιτ, ο… Karate Kid & Cobra Kai Γουίλιαμ Ζάμπκα (Τζόνι Λόρενς), ο μεγάλος πρωταθλητής Ντένις Αλέξιο, αλλά και ο θρυλικός Στιβ ΜακΚουίν!

# Ευκαιρία τώρα, με το lockdown, να τσεκάρετε το Best of the Best, ενώ όποιος δεν έχει δει το “Way of the Dragon” με τον Μπρους Λι και τον Τσακ Νόρις, θα πρέπει να το κάνει… χθες! Στη διάσημη μάχη στο Κολοσσαίο, λοιπόν, έχουμε Wing Chun & Jeet Kune Do από τη μεριά του Μπρους και Tang Soo Do από τον Τσακ.

HAPKIDO

# Κορέα.

# «Τέχνη και ενέργεια. Ο τρόπος να συγχρονίζεις την εσωτερική σου δύναμη».

# Κλειδώματα, ρίψεις, λαβές (ό,τι βρίσκει κανείς στα γιαπωνέζικα συστήματα Jujutsu και Aikido), λακτίσματα αντίστοιχα των Tae Kwon Do και Tang Soo Do, γροθιές, γονατιές, όπλα, ραβδιά, τα πάντα όλα!

# Οι διασημότεροι χαπκιντόκα είναι ένας… νίντζα και ένα βαμπίρ-εξολοθρευτής βαμπίρ! Ο λόγος για τον Scorpion του Mortal Kombat και τον Γουέσλεϊ Σνάιπς στο ρόλο του Blade.

# Blade και πάλι Blade! Άντε και Best of the Best. Υπάρχει και η ομώνυμη ταινία Hapkido του 1972, απίστευτα «τίμια» για Κινεζιά, στην οποία πρωταγωνιστούν μεταξύ άλλων και οι Σάμο Χουνγκ, Τσάκι Τσαν!

KARATE

# Ιαπωνία.

# «Άδειο χέρι», δηλαδή και άδεια ψυχή, άδειο μυαλό, από υπερηφάνεια και πάθη, προκειμένου να αναζητήσει κανείς την αρετή. Δεν θες να… φας ξύλο από ένα τέτοιο άδειο χέρι!

# Shotokan, Kyokushin, Wado Ryu, Shito Ryu, Uechi Ryu, Shidokan, Goju Ryu, Shorin Ryu, Yoshukai, Shuri Ryu, Shukokai, Isshin Ryu, Gosoku Ryu, Chito Ryu, Doshinkan, Murakamikai, Sankukai, Bushidokai, Seibukan, Kenkokan Karatedo, Tsunami Karate, Soo Bahk Do…! Αν όλα αυτά σας ακούγονται κινέζικα, δεν είναι! Είναι όλα γιαπωνέζικα και εδώ προσπαθήσαμε απλά να αναφέρουμε σχεδόν όλα τα στυλ Καράτε που υπάρχουν. Όλα είναι Καράτε, έχουν, όμως, άλλες επιρροές και αρκετές διαφορές στη μέθοδο προπόνησης και στις τεχνικές.

# Ας ξεκινήσουμε από τα ‘80s και τα all time classic International Karate, Karate Champ, King of Fighters, Karate Kid (το computer game της διάσημης ταινίας) και ας φτάσουμε στο διασημότερο όλων, το Street Fighter, με τους καρατέκα Ryu και Ken. «Σοοοριούκεν» και «Χαντόκεν» σε όλο τους το μεγαλείο. Κι αν αγαπήσαμε, αλλά και φάγαμε μία περιουσία στα «μπλιμπλίκια» με το Street Fighter, ήρθε μετά το Mortal Kombat για να λιώσουμε με τις ώρες μπροστά απ’ τις οθόνες των σπιτιών μας. Τόνοι αίματος, τόσοι που θα ζήλευε και ο «Ράμπο» στη μεγαλύτερή του… εθνοκάθαρση! Προέκυψαν στην πορεία διάφορα παιχνίδια, όπως το Virtua Fighter, το Killer Instinct και φυσικά το Tekken, με τον εκπληκτικό επίσης Jin Kazama.

Όσον αφορά σε ηθοποιούς, όλα αρχίζουν και τελειώνουν στον… κύριο Μιγιάκι και τους Ντάνιελ Σαν, Τζόνι Λόρενς από το Karate Kid & Cobra Kai, στο… δικό μας καράτε κιντ, τον αγαπημένο Κρις Σφέτα από τις βιντεοταινίες των ‘80s & ‘90s και έχουμε φυσικά, εκτός από ένα σορό διάσημους πρωταθλητές, τους Τσακ Νόρις και Τζο Λιούις, αλλά και τους Τσάκι Τσαν, Μάικλ Τζέι Γουάιτ (μαύρη ζώνη σε τρία διαφορετικά στυλ), Σκοτ Άντκινς, Ντολφ Λούντγκρεν (ο «Ντράγκο» από το «Ρόκυ» ήταν και πρωταθλητής Ευρώπης το 1980-81), Σον Κόνερι, Φόρεστ Γουιτάκερ, Γκάι Ρίτσι, Κρίστιαν Σλέιτερ, Γουέσλεϊ Σνάιπς (ναι, ο Blade και πάλι) και βεβαίως βεβαίως ο Ζαν Κλοντ Βαν Νταμ. Τιμητικά έχει δοθεί η μαύρη ζώνη και στον Μπαράκ Ομπάμα, αν και ως πλανητάρχης θα μπορούσε να κάνει ή να έχει ό,τι θέλει… Θα μπορούσε μέχρι και να έχει δημιουργήσει τη δική του πολεμική τέχνη!

# Karate Kid, Cobra Kai (δεν το είδες ακόμη;), Karate Warrior του 1987, No Retreat – No Surrender του 1986 με τον Ζαν Κλοντ Βαν Νταμ στο ρόλο του κακού, όλες οι ταινίες γενικά του Βέλγου σταρ όπως τα Bloodsport, Double Impact και Street Fighter, το Black Belt του 2007, αλλά και οι… δικές μας «ο θείος μου ο νίντζα», «7 μικροί κομάντος», «ο μαχητής», «ο μικρός μεγάλος νίντζα», «μικρός αλλά ήρωας», «οι τρεισήμισι τσαμπουκάδες», «ο μικρός κεραυνός» με τον Κρις Σφέτα!

AIKIDO

# Ιαπωνία.

# «Ο δρόμος της εναρμονισμένης ενέργειας».

# Το Aikido είναι ένα γιαπωνέζικο σύστημα αυτοάμυνας με χαρακτηριστικό στοιχείο τις κυκλικές του κινήσεις, επηρεασμένο και από διάφορα στυλ κουνγκ φου, λόγω της μακρόχρονης παρουσίας του δημιουργού του, Morihei Ueshiba, στην Κίνα. Βασική φιλοσοφία είναι η αποφυγή του αντιπάλου με απαλές κυκλικές κινήσεις του σώματος, που έχουν σκοπό και αποτέλεσμα τη διάσπαση της ισορροπίας του άλλου. Είναι μια τέχνη με ρίψεις, λαβές, κλειδώματα, ακινητοποιήσεις, αλλά και χρήση σπαθιού και κονταριού.

# Nina Williams & Anna Williams από το Tekken και Kano από το Mortal Kombat. Όσο για πραγματικούς αϊκιντόκα; Εδώ όλα αρχίζουν και τελειώνουν στον Στίβεν Σιγκάλ! Ο διάσημος ηθοποιός, το… κράμα των Λίαμ Νίσον, Μπορν και Τζέισον Στέιθαμ, αυτός ο σούπερ ήρωας των ‘90s είναι και ένας πραγματικός δάσκαλος της τέχνης. Στο παρελθόν είχε ασχοληθεί με το Aikido και ο αείμνηστος Σον Κόνερι.

# Οτιδήποτε σε Στίβεν Σιγκάλ… Above the law, Hard to Kill, Out for Justice, Under Siege, Born to Raise Hell και πολλά άλλα. Οι λάτρεις της τέχνης να ψάξουν να δουν και το The Defensive Power of Aikido, ένα all time classic φιλμ του 1975. Ωραίες στιγμές και φιλοσοφημένες σκέψεις ενός αϊκιντόκα μπορείτε να βρείτε και στην 6η σαιζόν (4ο επεισόδιο) του Walking Dead, όταν ο Ίστμαν εκπαιδεύει τον Μόργκαν…

NINPO/NINJUTSU

# Ιαπωνία.

# «Ο δρόμος που χαράζεις στη ζωή σου» και «Η αρετή της υπομονής».

# Νίντζα είναι ο «άνθρωπος της σκιάς, ο πολεμιστής που δρα αθόρυβα». Η σπουδαία αυτή πολεμική τέχνη είναι ίδια με αυτή των σαμουράι και δεν θα πρέπει να διαχωρίζονται οι μεν ως «κακοί» και οι δε ως «καλοί». Ιστορικά, οι σαμουράι ήταν αυτοί που προστάτευαν τους αφέντες τους. Αν ένας αφέντης έχανε τη ζωή του τότε έπρεπε να εκτελέσουν το «σεπούκου», δηλαδή, να αυτοκτονήσουν χρησιμοποιώντας το σπαθί τους.

Όταν ένας σαμουράι αθέτησε αυτόν τον όρκο τιμής, κατευθύνθηκε στα βουνά για να ζήσει κι εκεί συνάντησε κάποιους Ιάπωνες χωρικούς και μοναχούς, αλλά και Κινέζους οι οποίοι είχαν βρει καταφύγιο λόγω του δικού τους πολέμου με τους Μογγόλους. Εκεί διδάχθηκε κάποιες επιπλέον τεχνικές και κάπως έτσι δημιουργήθηκε για πρώτη φορά η «μυστική» τέχνη των νίντζα.

Στο Νινζούτσου υπάρχουν τεχνικές αποφυγής, διαφυγής, σημεία πιέσεως, εξαρθρώσεις, σπασίματα οστών, ρίψεις, στρεβλώσεις, καθηλώσεις στο έδαφος, εκπαίδευση σε μικρά και μεγάλα παραδοσιακά και σύγχρονα όπλα (σπαθί, κοντάρι κ.α.), τακτικές αντιπερισπασμού, κινήσεις στο χώρο και πτώσεις, ενώ υπάρχει και πνευματικό-φιλοσοφικό κομμάτι της τέχνης!

# Από πού ν’ αρχίσεις και πού να τελειώσεις;! Από τα θρυλικά Shinobi & Shadow Dancer (ναι, εκείνο με τον άσπρο νίντζα και τον σκύλο!), έως τα Ninja Gaiden με τον Ryu Hayabusa, Mortal Kombat με τους Scorpion, Sub-Zero και Cyrax, Virtua Fighter με τον Kage-Maru & Tekken με τον Yoshimitsu η λίστα είναι απλά τεράστια… Περιλαμβάνει, επίσης, τα Χελωνονιντζάκια, τους Snake Eyes και Storm Shadow από τους GI.JOE (Τζι Άι Τζο, αν μπερδεύεστε) και ένα σορό παιχνίδια με σαμουράι, με κυριότερα τα Samurai Showdown, Way of the Samurai, Samurai Warriors, Sword of the Samurai, First Samurai και Onimusha.

Δεν θα βρούμε αρκετούς διάσημους να εκπαιδεύονται στο Νινζούτσου. Δεν ξεφυτρώνουν, άλλωστε, παντού σχολές… Υπάρχει ωστόσο ένας τύπος, που αν παρακολουθήσετε την τηλεοπτική του σειρά στο Netflix (είναι και διαδραστική!) και το τι κάνει στον τομέα της επιβίωσης, θα σας κοπεί η ανάσα! Αυτός είναι ο «Μπέαρ Γκριλς», ένας Βρετανός πρώην κομάντο της S.A.S. ο οποίος ασχολείται εδώ και χρόνια με το Νινζούτσου, ενώ έχει και 2 νταν στο Σότοκαν Καράτε.

# Έχουμε ταινίες για όλα τα γούστα και κυρίως για όλα τα καλτ γούστα… American Ninja με τον Μάικλ Ντάντικοφ, Ninja με τον Σκοτ Άντκινς, Enter the Ninja, Revenge of the Ninja και Pray for Death με τον Σο Κοσούγκι φυσικά, 3 Ninjas του 1992 για όλη την οικογένεια, με τα τρία νιντζάκια να τα κάνουν άνω-κάτω, Χελωνονιτζάκια και G.I.JOE σε φιλμ ή σε animation για μικρούς και μεγάλους, ενώ αν προτιμήσετε κάτι με σαμουράι υπάρχει η ταινιάρα The Last Samurai με τον Τομ Κρουζ. All time classics είναι τα Seven Samurai (1954), Throne of Blood (1957), Yojimbo (1961), Sanjuro (1962), του τεράστιου Ακίρα Κουροσάβα και τα Harakiri (1962), The Sword of Doom (1966) και Samurai Rebellion (1967).

AMERICAN KENPO



# Η.Π.Α. – Χαβάη.

# «Η μέθοδος της γροθιάς» ή «ο νόμος της γροθιάς».

# Είναι το είδος Καράτε, που ουσιαστικά δημιούργησε ο Αμερικανός Εντ Πάρκερ. Το σύστημά του συνδυάζει κυκλική και γραμμική κίνηση με συνεχή ροή και οικονομία κινήσεων, ενώ η εξέλιξή του βασίστηκε σε αρχές και νόμους διαφόρων επιστημών, όπως της φυσικής, της γεωμετρίας, των μαθηματικών και της κινησιολογίας. Έχει φυσικά επιρροές από τα ιαπωνικά Καράτε, από τα σύγχρονα ζίου ζίτσου, αλλά και πολλά στοιχεία -ακόμη και στη μέθοδο προπόνησης- από τα κινεζικά Κουνγκ Φου, το χαβανέζικο Κατζουκένμπο και τα φιλιππινέζικα Κάλι/Εσκρίμα/Άρνις.

# Εδώ έχουμε τη Sonya Blade από το Mortal Kombat. Δύσκολο να βρούμε πολλούς φανταστικούς χαρακτήρες από το αμερικανικό Κένπο (από το ιαπωνικό ή το κινεζικό είναι σαφέστατα πιο εύκολο), αν και πιθανότατα όλοι οι Αμερικανοί καρατέκα θα έχουν περάσει έστω για λίγο από τις σχολές του Εντ Πάρκερ!

Όταν μαθητής σου (του Εντ Πάρκερ) είναι ο βασιλιάς της Ροκ εν Ρολ, ο θρυλικός Έλβις Πρίσλεϊ, δεν χρειάζεσαι και πολλούς άλλους… Όπως και να έχει, πάντως, προπονήσεις μαζί του έχει κάνει και ο Τσακ Νόρις, ο μεγάλος επίσης μαχητής Μπένι «δε Τζετ» Ουρκίντεζ, αλλά και ο φίλος και μαθητής του Μπρους Λι, Νταν Ινοσάντο. Γνωστοί για την ενασχόλησή τους με το αμερικανικό Καράτε είναι και οι ηθοποιοί, Τζεφ Σπίκμαν, Φόρεστ Γουιτάκερ.

# Τιμή και δόξα στο The Perfect Weapon, δηλαδή στο Τέλειο Όπλο, με τον Σπίκμαν!

WING CHUN KUNG FU

# Νότια Κίνα & μετέπειτα Χονγκ Κονγκ.

# «Ελπίδα για το μέλλον».

# Η πολεμική τέχνη του grandmaster Γιπ Μαν (όσοι βρίσκεστε σε αυτό το αφιέρωμα και δεν έχετε δει τις ταινίες Ip Man, αποβάλλεστε με απευθείας κόκκινη κάρτα…) και του αγαπημένου όλων και αδικοχαμένου Μπρους Λι. Δίνει έμφαση στην ταυτόχρονη άμυνα και επίθεση και αποτελείται από απλές, σύντομες και άμεσες κινήσεις, όπως οι κυκλικές, ευθείες και κάθετες γροθιές, αλλά και τα χαμηλά λακτίσματα. Είναι, άλλωστε, η μοναδική πολεμική τέχνη, η οποία έχει δημιουργηθεί από γυναίκα (από τη μοναχή Ng Mui) και γι’ αυτό «οφείλει» να είναι αρκετά αποτελεσματική, καθώς μια γυναίκα είναι από τη φύση της πιο αδύναμη από έναν άνδρα.

# Υπήρξαν αρκετά video games με κεντρικό ήρωα τον θρυλικό Μπρους Λι, με το ομώνυμο να κυκλοφορεί το 1984 για τα Atari, Commodore, Spectrum & Amstrad και κορυφαίο όλων ίσως το Dragon: The Bruce Lee Story του 1993 για Nintendo & SEGA κονσόλες. Πριν από λίγα χρόνια κυκλοφόρησε και το Kings of Kung Fu, όπου κάνει την παρουσία του και ο Μπρους, αλλά και ο δάσκαλός του, Γιπ Μαν.

Στο διάσημο Tekken βλέπουμε την εκπροσώπηση του Γουίνγκ Τσουν από τον αγαπημένο σε όλους τους φαν του παιχνιδιού, Leroy Smith, στο Mortal Kombat από τον Dairou (ο Liu Kang αν και προσποιείται τον Μπρους Λι, δεν μάχεται με Γουίνγκ Τσουν στυλ), ενώ στο υποτιμημένο Sleeping Dogs έχουμε τον Wei Shen.

Όσον αφορά στον κινηματογράφο και τις διασημότητες, εκεί βλέπουμε πρώτα και πάνω απ’ όλους τρεις σούπερ σταρ του Hollywood, τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ (τον Sherlock Holmes και Iron Man, δηλαδή), τον Κρίστιαν Μπέιλ (Batman) και τον Νίκολας Κέιτζ (Hell Rider). Στην πολύ όμορφη αυτή τέχνη έχουν μυηθεί και οι Ντόνι Γεν, Τσάκι Τσαν, Σάμο Χουνγκ, Μισέλ Γιέο, όπως και οι σπουδαίοι μαχητές του UFC, Άντερσον Σίλβα, Τόνυ Φέργκιουσον.

# Όλες οι ταινίες του Μπρους Λι είναι ένας ύμνος στο Wing Chun, όπως και στο Jeet Kune Do που δημιούργησε μετέπειτα ο «δράκος». Από κει και πέρα, πληκτρολογήστε Ip Man. Ψάξτε τα φιλμ που ανταποκρίνονται σε αυτόν τον τίτλο, δηλαδή στην ιστορία του δασκάλου του Μπρους Λι. Όσα και αν βρείτε, να τα δείτε… Ενδεικτικά, για να σας βοηθήσουμε, είναι οι Ip Man, Ip Man 2, Ip Man 3, Master Z: Ip Man Legacy, Ip Man 4: The Finale, The Legend is Born – Ip Man, Ip Man: The Final Fight και το The Grandmaster!

Τεχνικές, όπως και μεθοδολογία προπόνησης (για παράδειγμα την ξύλινη κούκλα) μπορείτε να δείτε και στα Sherlock Holmes και Iron Man με τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Batman με τον Κρίστιαν Μπέιλ, Bangkok  Dangerous με τον Νίκολας Κέιτζ, Rumble in the Bronx και Twin Dragons με τον Τσάκι Τσαν, ενώ εκπληκτικές -αν και παλιές- είναι και οι Wing Chun (1994), Warriors Two (1978), Stranger from Shaolin (1977), The Prodigal Son (1982), Invincible Shaolin (1978), The Incredible Kung Fu Master (1979). Αν είστε λάτρεις των πολεμικών τεχνών, ανεξάρτητα από το αν ασκείστε στο Κουνγκ Φου ή στη συγχρονισμένη κολύμβηση, θα τις λατρέψετε… Κάντε τον κόπο, θα μας θυμηθείτε.

JEET KUNE DO



# Η.Π.Α. & Κίνα.

# «Η τέχνη έκφρασης του ανθρώπινου σώματος» ή «η ατραπός της γροθιάς αναχαίτισης».

# Εδώ μιλάμε για την πολεμική τέχνη που δημιούργησε ο ίδιος ο Μπρους Λι. Χάρη στην πληθωρικότητά του, την ταχύτητα και την εκρηκτικότητα που είχε ο γεννημένος στις ΗΠΑ, από Κινέζο πατέρα και… Κινεζογερμανίδα μητέρα, μετά από χρόνια μελέτης και εξάσκησης στο Wing Chun του μεγάλου Ip Man, αλλά και σε πολλά άλλα συστήματα και τέχνες, όπως τη δυτική πυγμαχία, τη δυτική (γαλλική) ξιφασκία και την πάλη, ο «δράκος» δημιούργησε το Τζιτ Κουν Ντο.

Κράτησε τα βασικά από το Wing Chun, την κάθετη γροθιά για παράδειγμα, ενώ από την ξιφασκία μελέτησε την ιδέα της αναχαίτισης (που είναι έτσι κι αλλιώς παρόμοια με του Wing Chun και της πυγμαχίας). Κι αυτό γιατί ο ξιφομάχος εκτελεί το λεγόμενο σταμάτημα, δηλαδή εξουδετερώνει την επίθεση του αντιπάλου λίγο πριν αυτή εκδηλωθεί ή μόλις έχει ξεκινήσει, με δική του επίθεση.

Αυτή ήταν η βασική αρχή και τεχνική, που το 1968 έδωσε το όνομα της στην τέχνη: ο τρόπος (Do) της γροθιάς (Kune) αναχαίτισης (Jeet) ή Jeet Kune Do. Στο Wing Chun, κατά τον Μπρους Λι τουλάχιστον, ο μαχητής περίμενε την επίθεση τού αντιπάλου του πριν αντιδράσει. Εκείνος ήθελε να αρχίσει να μελετά την αντίδραση σε επίθεση, πριν καν η επίθεση εκδηλωθεί! Όπως κάνει ένας πυγμάχος και ένας ξιφομάχος…

# Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος ή περισσότερες από μία ταινίες, για να «ερωτευτεί» όλος ο κόσμος και η κινηματογραφική βιομηχανία, τον Μπρους Λι. Έτσι και ο μαγικός κόσμος των video games. Ο Μπρους από μόνος του έχει πρωταγωνιστήσει σε αμέτρητα παιχνίδια, αλλά και φιλμ ή ντοκιμαντέρ ακόμη και μετά το θάνατό του! «Παιδιά» του Λι, δηλαδή μαθητές και μαχητές της τέχνης του ήταν οι Marshall Law και Forrest Law από το Tekken, ο Johnny Cage και ως ένα βαθμό ο Liu Kang από το Mortal Kombat, o Jann Lee από το Dead or Alive, ο Jacky Bryant από το Virtua Fighter, ο Fei Long από το Street Fighter και ο Kim Dragon από το World Heroes της κονσόλας Neo Geo (1992)…

Ο Μπρους μύησε στα μυστικά της τέχνης του αρκετούς αστέρες του αθλητισμού και του Hollywood. Από τον Τσακ Νόρις και τον Στιβ ΜακΚουίν, μέχρι την Σάρον Τέιτ, τους Ρόμαν Πολάνσκι, Ντιν Μάρτιν, Τζέιμς Γκάρνερ, Τζέιμς Κόμπερν και φυσικά έναν απ’ τους κορυφαίους μπασκετμπολίστες στην ιστορία του NBA, τον τιτανοτεράστιο Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ!

Ήταν τέτοια η προσωπικότητα του Μπρους, που ο ηθοποιός Jason Scott Lee, ο οποίος τον ενσάρκωσε στην ταινία Dragon: The Bruce Lee Story, ξεκίνησε να μαθαίνει Jeet Kune Do μετά την ολοκλήρωση του έργου με αποτέλεσμα σήμερα -27 χρόνια μετά- να είναι κι αυτός δάσκαλος της τέχνης!

Θαυμαστής του Μπρους Λι και μαθητής του Jeet Kune Do υπήρξε και ο αείμνηστος σούπερ σταρ του NBA, Κόμπι Μπράιαντ. Ο θρυλικός Laker, μάλιστα, σε συνεργασία με τη NIKE είχε κυκλοφορήσει και ένα μοντέλο παπουτσιών εμπνευσμένο από τον Μπρους Λι και την κιτρινόμαυρη στολή του (με την οποία έγινε γνωστή και η Ούμα Θέρμαν στο Kill Bill) από την ταινία Game of Death και τις χαρακιές στο κορμί του από το Enter the Dragon!

# Όλες οι ταινίες του Μπρους Λι είναι γεμάτες Jeet Kune Do. Από κει και πέρα, υπάρχει το πολύ ωραίο Rapid Fire και το ακόμη καλύτερο Showdown in Little Tokyo με τον αδικοχαμένο γιο του, Μπράντον Λι (στο δεύτερο πρωταγωνιστεί και ο Ντολφ Λούντγκρεν, ο Ιβάν Ντράγκο από το Ρόκυ).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Netflix: Η σειρά για το νέο φονικό ιό που ξεπερνάει τον κορονοϊό (Vid)

KRAV MAGA

# Ισραήλ.

# «Μάχη επαφής».

# Το Κραβ Μαγκά είναι μια πολεμική τέχνη που έρχεται από το Ισραήλ και είναι βγαλμένη κυριολεκτικά από καταστάσεις πολέμου. Επικεντρώνεται αποκλειστικά στην αυτοάμυνα, καθώς και την προστασία άλλων, προσφέροντας στον ασκούμενο μοναδικές και πολύ εξελιγμένες μεθόδους και τακτικές μάχης. Περιλαμβάνει πάλη, πυγμαχία και επιλεγμένες λαβές και χτυπήματα από διάφορες πολεμικές τέχνες, όπως το Αϊκίντο και το Καράτε.

# Δεν υπάρχουν πολλά video games με κεντρικό θέμα το Krav Maga ή ασκούμενό του. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε το Splinter Cell και τον Sam Fisher, αλλά και όλα τα James Bond με τον Ντάνιελ Κρεγκ, μιας που ο διάσημος ηθοποιός είναι εδώ και χρόνια μαθητής της εβραϊκής τέχνης. Εκτός του Κρεγκ, στο Krav Maga προπονούνται και οι Μπραντ Πιτ, Αντζελίνα Τζολί. Διόλου άσχημα…

# Από τη στιγμή που ο Ντάνιελ Κρεγκ ασκείται στο Krav Maga δεν θα μπορούσαν και οι μαχητικές σκηνές και οι χορογραφίες στις ταινίες James Bond με τον ίδιο, να βασίζονται σ’ αυτή την πολεμική τέχνη. Την οποία βλέπουμε σε όλο της το… μεγαλείο και στο Collateral με τον Τομ Κρουζ και τον Τζέιμι Φοξ, στο Million Dollar Baby του Κλιντ Ίστγουντ με την Χίλαρι Σουάνκ (παρόλο που είναι μια άκρως πυγμαχική ταινία), στο Blood Diamond με τον Λεονάρντο ΝτιΚάπριο, στο Enough με την Τζένιφερ Λόπεζ, στα Taken του Λίαμ Νίσον, στα Equalizer με τον Ντένζελ Ουάσινγκτον, σε όλα τα Bourne με τον Ματ Ντέιμον, αλλά και στο The Dept με τις Έλεν Μίρεν και Τζέσικα Τσαστέιν…

FCS KALI

# Φιλιππίνες.

# Προέρχεται από τον φιλιππινέζικο όρο για τις λεπίδες και τα ξίφη Calis…

# Το στυλ πολεμικής τέχνης που δημιούργησε ο Φιλιππινέζος Ray Dionaldo. Το Filipino Combat Systems είναι μια δυναμική, απόλυτα πρακτική και ρεαλιστική πολεμική τέχνη, που εξειδικεύεται κυρίως στη μάχιμη χρήση και εφαρμογή του μαχαιριού-ων και του ραβδιού-ων, αλλά και στην άοπλη αντιμετώπισή τους. Για τη δημιουργία του έχουν ενωθεί αρμονικά πολλές πολεμικές τέχνες από την Ασία και τη Δύση.

# Υπάρχουν αρκετοί ήρωες σε ηλεκτρονικά παιχνίδια ή ταινίες, μαθητές των φιλιππινέζικων πολεμικών τεχνών Kali/Escrima/Arnis ή χρήστες των ραβδιών και των μαχαιριών αυτών των τεχνών, όπως οι Daredevil, Deadpool, Duncan MacLeod (τηλεοπτική σειρά Highlander), Nightwing, Robin, Kobra (Mortal Kombat), Talim (Soulcalibur), Rolento (Street Fighter), Agent 47 (Hitman), Goro Majima (Yakuza 0), Josie Rizal (Tekken 7). Στο Kali προπονείται τακτικά η ηθοποιός Λούσι Λιού.

# Kali στο σινεμά βλέπουμε στο Equalizer και στο Book of Eli με τον Ντένζελ Ουάσινγκτον, στο Repo Men με τον Φόρεστ Γουιτάκερ (δύο μόνο από τους πολλούς διάσημους μαθητές του Νταν Ινοσάντο), στο Furious 7 και την τελική μάχη του Βιν Ντίζελ με τον Τζέισον Στέιθαμ, στο Non-Stop με τον Λίαμ Νίσον, στο Spy με την Μελίσα ΜακΚάρθι, στο Hanna με τον Έρικ Μπάνα και στο Frankenstein με τον Άαρον Έκχαρτ. Η ταινία, όμως, που έβαλε τις φιλιππινέζικες πολεμικές τέχνες στον κόσμο του Hollywood ήταν το Game of Death, εκεί όπου όλος ο κόσμος απόλαυσε την αναμέτρηση του Μπρους Λι με τον Ινοσάντο…

MUAY THAI & BORAN

# Ταϊλάνδη

# «Ταϊλανδέζικη πυγμαχία» ή «η τέχνη των 8 άκρων»!

# Το Μουάι Τάι είναι το αγωνιστικό εθνικό σπορ της Ταϊλάνδης και το Μουάι Μποράν («αρχαίο μποξ») η παραδοσιακή πολεμική τέχνη της χώρας. Ονομάζεται και «τέχνη των 8 άκρων», γιατί περιλαμβάνει χτυπήματα με χέρια, πόδια, αγκώνες και γόνατα… Στο Μουάι Τάι, σε αντίθεση με το κικ μποξ, χρησιμοποιείται το καλάμι του ποδιού για το χτύπημα, ενώ υπάρχουν λαβές και πιασίματα.

# Εδώ έχουμε πληθώρα Muay Thai «ηρώων» και θα ξεκινήσουμε από τον Sagat του θρυλικού Street Fighter (στην πορεία εμφανίστηκε και ο Adon), τον Jax του Mortal Kombat και την King από το Art of Fighting και το King of Fighters. Στο Tekken εκπρόσωπος είναι ο Bruce Irvin, στο Virtua Fighter ο Brad Burns και στο Dead or Alive ο… κλώνος του Ντένις Ρόντμαν, Zack. Οι παλιοί θα θυμούνται και τον Joe Higashi των Fatal Fury & King of Fighters.

Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι πολλοί μαχητές που κατεβαίνουν σε τουρνουά κικ μποξ (και πρωταθλητές, επίσης), είναι αθλητές του Muay Thai. Και είναι τόσοι πολλοί, που σίγουρα θα ξεχάσουμε κάποιον-ους. Να αναφέρουμε ενδεικτικά τον Ολλανδό Ράμον Ντέκερς, τον Ζοσέ Άλντο, τους μεγάλους Άντερσον Σίλβα και Μπουακάου, τον Τζον Γουέιν Παρ, αλλά και τους δικούς μας Μελέτη Κακουμπάβα, Παύλο Καπώνη και φυσικά τον μεγάλο μας πρωταθλητή, Μιχάλη Ζαμπίδη. Ο “Iron Mike” προπονούταν και στο Muay Thai, εκτός του κικ μπόξινγκ.

Λάτρης της τέχνης υπήρξε και ο αδικοχαμένος ηθοποιός Πολ Γουόκερ (Μαχητές των δρόμων), ενώ οι Ράιαν Γκόσλινγκ,

# Αν κάποιος θέλει να διεισδύσει στο μαγικό κόσμο του Muay Thai και της ταϊλανδέζικης παράδοσης η σειρά ταινιών Ong Bak με τον σπουδαίο αθλητή και δάσκαλο της τέχνης, Τόνυ Τζα, είναι αυτή που θα πρέπει να παρακολουθήσει. Μαχητές του Muay Thai αντιμετωπίζει ο Ζαν Κλοντ Βαν Νταμ και στις ταινιάρες του, Bloodsport, The Kickboxer και The Quest. Οι λάτρεις του Τάι να μην ξεχάσετε να τσεκάρετε και το Yamada: The Samurai of Ayothaya του 2010, το A Prayer Before Dawn του 2017, το The Protector του 2005 και το Beautiful Boxer του 2003. Πρόκειται για αντικειμενικά καλές ταινίες.

BOXING

# Ελλάδα.

# Box ή Boxing = Πυγμαχία.

# Οι πρώτες απεικονίσεις πυγμαχίας έχουν βρεθεί σε αρχαία μνημεία των Σουμερίων, των Αιγυπτίων και φυσικά των Ελλήνων. Εμείς ήμαστε εκείνοι, όμως, που την εξελίξαμε, την κάναμε Ολυμπιακό αγώνισμα και χάρη σε εμάς την έμαθε και την αγάπησε όλος ο κόσμος. Από τον Όμηρο κιόλας μαθαίνουμε για την «Πυγμή», όπως την αναφέρει. Ήταν, θα λέγαμε, το κύριο κομμάτι επαφής στο Παγκράτιο και, μάλιστα, αρκετά κτηνώδες, με λαβές και πιασίματα, όχι μόνο γροθιές!

Υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ ερασιτεχνικής, επαγγελματικής και ολυμπιακής πυγμαχίας, αλλά και αρκετά κοινά, όπως κανονισμοί. Οι αθλητές κατατάσσονται σε κατηγορίες αναλόγως του βάρους τους, αγωνίζονται σε ρινγκ, με συγκεκριμένους γύρους και χρόνο, με διαιτητές και πόντους-σημεία. Απαγορεύονται τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, στην πλάτη, στο πίσω μέρος του κεφαλιού ή στον αυχένα. Σκοπός είναι ο ένας αθλητής να βγάλει εκτός μάχης τον άλλον, είτε παίρνοντας περισσότερους πόντους (στα σημεία), είτε με νοκ άουτ.

Η πυγμαχία -και η αρχαιοελληνική πάλη- θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η βασίλισσα των πολεμικών τεχνών. Ένα σπορ που μας έχει χαρίσει φανταστικούς αθλητές-μαχητές, σαν τους Μοχάμεντ Άλι, Μάικ Τάισον, Λένοξ Λιούις, Τζακ Ντέμπσεϊ, Τζέικ Λαμότα, Κάρλος Μονσόν, Ρόκυ Μαρτσιάνο, Τζορτζ Φόρμαν, Τζο Φρέζιερ, Ρέι Ρόμπινσον, Ρομπέρτο Ντουράν, Όσκαρ ντε λα Χόγια, “Sugar” Ρέι Λέοναρντ, Ρόι Τζόουνς Τζούνιορ, Μάνι Πακιάο, Φλόιντ Μεϊγουέδερ, τα αδέρφια Κλίτσκο, αλλά και υπέροχες ιστορίες, κάποιες εκ των οποίων έχουν γίνει φυσικά και ταινίες.

# Από το 1976 και το ασπρόμαυρο ηλεκτρονικό παιχνίδι πυγμαχίας, Heavyweight Champ, έως το προ διετίας Creed: Rise to Glory υπήρξαν αρκετοί τίτλοι και κάποιοι απ’ αυτούς ήταν πραγματικά διαμάντια. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά τα Mike Tyson’s Punch-Out (NES), Knockout Kings 2000 (Nintendo 64), Victorious Boxers: Ippo’s Road to Glory (PS2), Fight Night Round 4 (PS3) και Super Punch-Out 1994 (SNES). Ως προς τους πυγμάχους τώρα… Όσοι είχαν την τύχη να παίξουν το Killer Instinct στα Nintendo θα θυμούνται τον TJ Combo, ενώ οι παλιοί θα θυμούνται φυσικά τους Steve Fox (Tekken), Balrog (Street Fighter) και Vanessa (King of Fighters).

Η πυγμαχία είναι από τα πλέον δημοφιλή και αποτελεσματικά σπορ, γι’ αυτό και μετράει χιλιάδες θαυμαστές και αθλητές. Θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο αφιέρωμα μόνο και μόνο για να αναφέρουμε διάσημους από το χώρο του πολιτισμού, του κινηματογράφου ή της μουσικής, που να ασχολούνται με το μποξ ή για να σας προτείνουμε ταινίες γύρω απ’ αυτό… Από ιστορικές προσωπικότητες σαν τον Λόρδο Βύρωνα και τον Αλέξανδρο Δουμά, έως τους Μίκι Ρουρκ, Κλιντ Ίστγουντ, Συλβέστερ Σταλόνε, Γουίλ Σμιθ, Μαρκ Γουόλμπεργκ, Ρόμπερτ Ντε Νίρο, τους ποδοσφαιριστές Γουέιν Ρούνεϊ, Τζόι Μπάρτον, Τσάρλι Άνταμ, Ρίο Φέρντιναντ και τους μπασκετμπολίστες Τζόελ Εμπίιντ, Ντάμιαν Λίλαρντ, Κάιλ Κούζμα, Νέιτ Ρόμπινσον.

# Από τα Φώτα της Πόλης με τον Σαρλό του 1931 ή το επίσης βωβό The Ring του Άλφρεντ Χίτσκοκ (1927), έως τα Rocky & Creed υπάρχουν απίστευτα πολλές και εξαιρετικές ταινίες με θέμα την πυγμαχία. Πρόκειται για ένα είδος που συνδέεται με το σινεμά από τη γέννηση της κινούμενης εικόνας, για ταινίες που αποθεώνουν κάθε πτυχή του σπορ.

Έχουμε, λοιπόν, το «Οργισμένο Είδωλο» με τον Ντε Νίρο, τη «Βρόμικη Πόλη» του Τζον Χιούστον, το Million Dollar Baby του Κλιντ Ίστγουντ, όλα τα Rocky με τον Σταλόνε, μα όλα, τα Creed, το «Δάφνες στο Ρινγκ» του 1947 και το Champion του 1949, το εξαιρετικό The Fighter και τα επίσης συγκλονιστικά The Boxer και Southpaw, το βιογραφικό Ali με τον Γουίλ Σμιθ να ενσαρκώνει εκπληκτικά τον Μοχάμεντ Άλι, ενώ φανταστικές πυγμαχικές ερμηνείες βλέπουμε από τον Μπραντ Πιτ στο The Snatch και στο Fight Club, από τον Ντένζελ Ουάσινγκτον στο The Hurricane, από τον Ράσελ Κρόου στο Cinderella Man και από τον Γιάρκο Λάχτι στο φινλανδικό «διαμάντι» The Happiest Day in the Life of Olli Maki. Φοβερή είναι και η σειρά Monzon: A Knockout Blow αφιερωμένη στην λαμπρή καριέρα, αλλά και ταραχώδη ζωή του Αργεντινού πρωταθλητή Κάρλος Μονσόν. Διαλέγετε και παίρνετε…

KICK BOXING

# Βόρεια Αμερική & Ιαπωνία

# Kick Box ή Kick Boxing = Πυγμαχία + Λακτίσματα (γροθιές + κλωτσιές)

# Το Kick Boxing είναι το μαχητικό άθλημα που συνδυάζει πυγμαχία και λακτίσματα. Στην ουσία, δηλαδή, η ένωση της δυτικής πυγμαχίας με το ιαπωνικό Καράτε, αν και έχει επηρεαστεί αρκετά και από το ταϊλανδέζικο Muay Thai. Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’50, όταν ένας Ιάπωνας αθλητής του Καράτε, ο Osamu Noguchi, δέχτηκε επιρροές από το Muay Thai και ξεκίνησε το Karate-Boxing, όπως αρχικά ονομαζόταν το Kick Boxing…

Οι πρώτοι επίσημοι αγώνες έγιναν στην Οσάκα το 1966, ενώ λίγα χρόνια αργότερα το άθλημα διαδόθηκε και στην Αμερική. Στην Ελλάδα έγινε γνωστό τη δεκαετία του ’90 και έκτοτε είναι αρκετά δημοφιλές. Πρώτος όλων στις ΗΠΑ το 1973 αναδείχθηκε ο θρύλος του σπορ, Benny “the Jet” Urquidez, ενώ πρώτοι παγκόσμιοι πρωταθλητές (το 1974) ήταν οι κορυφαίοι επίσης Jeff Smith, Joe Lewis, Bill Wallace, Isuena Duenas. Οι κορυφαίοι -ανάμεσα σε πολλούς εξαιρετικούς- Έλληνες μαχητές ήταν οι Πάρης Βασιλικός, Μιχάλης Ζαμπίδης και φυσικά ο Στέλιος Λογγινίδης, ο θρυλικός Stan “the Man” από την Αυστραλία.

Σε διεθνές επίπεδο, εκτός φυσικά των τριών δικών μας, το Kick Boxing μας έχει χαρίσει τεράστιους αθλητές-πρωταθλητές, σαν τους Ράμον Ντέκερς, Ερνέστο Χουστ, Τζον Γουέιν Παρ, Μπουακάου, Σέμι Σιλτ, Πίτερ Άερτς, Γκιόργκιο Πετροσιάν, Όβεριμ, Μπονιάσκι, Σάουερ, Κάμαν, αλλά και τον Αμερικανό ηθοποιό, Ντον “the Dragon” Γουίλσον.

# Πάμε πίσω στα ‘90s και εδώ έχουμε την εμφάνιση του Panza Kick Boxing σε Amiga, Amstrad και Atari (1990) και Best of the Best: Championship Karate σε NES & SNES λίγο αργότερα (1992). Το Best of the Best στο SNES της Nintendo είναι πιθανότατα το αρτιότερο τεχνικά video game πολεμικών τεχνών, αναλογικά πάντα με την εποχή. Έκτοτε, έχουμε πραγματικά πολλούς και αξιόλογους τίτλους “K-1” σε όλες τις κονσόλες.

Με το Kick Boxing ασχολούνται όλα αυτά τα χρόνια αμέτρητοι εκπρόσωποι της show biz. Celebrities σαν την Τζέσικα Μπίελ, τον Τζον Κιούζακ (προπονείται πάνω από 20 χρόνια με τον θρυλικό Μπέννυ «δε Τζετ») και τον Ίντρις Έλμπα.

# Για να γίνει σωστά η… επιμόρφωσή σας γύρω από το Kick Boxing θα βάλετε να δείτε όλες τις ταινίες του Don “the Dragon” Wilson, όλες, από το Black Belt μέχρι το Bloodfist και μετά θα περάσετε στο επόμενο -τηλεοπτικά και μόνο- επίπεδο, δηλαδή σε όλες, μα όλες, του Jean Claude van Damme. Από το Bloodsport έως το Kickboxer. Υπάρχουν και αρκετά ακόμη «διαμαντάκια», με πρώτο και καλύτερο, πάντως, το Wolf του 2013.

CAPOEIRA

# Αφροβραζιλιάνικη (Αφρική & Βραζιλία)

# Όπως έλεγε και ένας μεγάλος δάσκαλος της καποέιρα, ο Mestre Sombra, «η Capoeira είναι μια προσευχή»…

# Η Capoeira είναι μια τέχνη, η οποία εμπεριέχει στοιχεία πολεμικής τέχνης, μουσικής, φιλοσοφίας, χορού, παιχνιδιού και… ακροβασίας! Εξελίχθηκε στη Βραζιλία από Αφρικανούς σκλάβους, κυρίως από την Ανγκόλα (κατά την αποικιοκρατική περίοδο). Ήταν ένα είδος αυτοάμυνας και πάλης μέσα από χορευτικές κινήσεις, το οποίο θα χρησιμοποιούσαν για την απελευθέρωσή τους. Κρύβοντάς το μέσα στο χορό, μπορούσαν να προπονούνται κάτω από τη στενή παρακολούθηση των αφεντών τους!

Σήμερα, η Capoeira είναι στη Βραζιλία το δεύτερο δημοφιλέστερο άθλημα μετά το ποδόσφαιρο! Κάποιες σχολές επικεντρώνονται περισσότερο στα πολεμικά της στοιχεία, κάποιες στα χορευτικά κ.ο.κ. Χαρακτηρίζεται από συνεχή ακροβατικά, προσποιήσεις, προφάσεις και εκτεταμένη χρήση του εδάφους, αλλά και σαρωτικών κινήσεων, κλωτσιών και κεφαλιών…

# Στον κόσμο των ηλεκτρονικών παιχνιδιών θα βρούμε αρκετούς «ήρωες» να χρησιμοποιούν την Capoeira ή έστω κάποιες κινήσεις αυτής. Οι πιο αυθεντικοί, ωστόσο, ήταν ο Eddy Gordo από το Tekken (αργότερα και η Christie Monteiro από την ίδια σειρά παιχνιδιών) και η Elena από το Street Fighter.

Και μπορεί η Capoeira να μην είναι τόσο δημοφιλής (εκτός Βραζιλίας και Αφρικής) όσο το Tae Kwon Do ή η πυγμαχία και το MMA, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν την επιλέγουν ακόμη και σούπερ σταρ του κινηματογράφου, της μουσικής ή και του… μόντελινγκ ακόμη, για την καθημερινή προπόνησή τους. Οι πιο γνωστοί «εκπρόσωποί» της είναι ο Γάλλος ηθοποιός Βενσάν Κασέλ και το σούπερ μόντελ Αντριάνα Λίμα.

# Ταινίες με σκηνές ή μαχητές από την Capoeira θα βρείτε αρκετές, όπως το The Quest με τον Βαν Νταμ, το The Protector με τον Τόνυ Τζα, το Undisputed με τον Σκοτ Άντκινς, το Kickboxer 4, αλλά και το Ocean’s Twelve με τον Βενσάν Κασέλ να δείχνει τις ικανότητές του, μία είναι, όμως, η ταινιάρα η αφιερωμένη ολοκληρωτικά στην υπέροχη αυτή τέχνη. Only the Strong (1993), λοιπόν, με τον Μαρκ Ντακάσκος στο ρόλο του δάσκαλου Λούις Στίβενς.

BRAZILIAN JIU JITSU

# Ιαπωνία ~ Βραζιλία.

# Ζίου Ζίτσου μπορεί να πεις κανείς ότι σημαίνει «ευγενής τέχνη».

# Το Brazilian Jiu Jitsu είναι από τις δημοφιλέστερες πολεμικές τέχνες σήμερα. Προέρχεται από τα γιαπωνέζικα Jiu Jitsu και Judo. Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του 1900, όταν ένας Γιαπωνέζος αξιωματούχος και πρωταθλητής στο Jiu Jitsu και στο Judo, ο Maeda, έζησε στη Βραζιλία και εκπαίδευσε κάποια μέλη της διάσημης οικογένειας Gracie. Εκείνοι, λίγο αργότερα, άνοιξαν στο Ρίο την πρώτη τους σχολή και εκεί ήταν που το Ζίου Ζίτσου εξελίχθηκε στο Μπραζίλιαν Ζίου Ζίτσου.

Ο Κάρλος και τα αδέρφια του αφαίρεσαν όποια τεχνική έκριναν ότι δεν ήταν ρεαλιστική και πρακτική κάτω από συνθήκες μάχης και αυτοάμυνας στις κακόφημες περιοχές του Ρίο με την τρομακτική εγκληματικότητα, ενώ τροποποίησαν άλλες και εντέλει δημιούργησαν τη δική τους τέχνη, το BJJ. Με την παρουσία τους σε διάφορα τουρνουά ο Κάρλος και ο Έλιο έδειξαν την αξία του BJJ μπροστά σε χιλιάδες θεατές, ενώ το 1993 (και τα αμέσως επόμενα χρόνια) μαχητές όπως ο Ρόις Γκρέις, γιος του Έλιο, απογείωσαν τη φήμη της τέχνης κατακτώντας μέχρι και τα πολύ σπουδαία UFC! Εκτός της οικογένειας Gracie, πρωτοπόροι του αθλήματος υπήρξαν και οι Luiz Franca και Oswaldo Fadda.

Το βασικό χαρακτηριστικό του Brazilian είναι οι εξαιρετικές τεχνικές εδάφους, δηλαδή τα κλειδώματα, οι ακινητοποιήσεις, οι εξαρθρώσεις και οι πνιγμοί.

# Υπάρχουν δεκάδες ηλεκτρονικά παιχνίδια όλα αυτά τα χρόνια με κεντρικό θέμα τους αγώνες MMA (mixed martial arts) και το τουρνουά UFC (ultimate fighting championship) όπου αρκετοί παίκτες είναι ασκούμενοι-πρωταθλητές του BJJ. Δύο είναι, πάντως, οι αυθεντικοί μαχητές του Brazilian Jiu Jitsu, δημιουργήματα των σχεδιαστών gaming, δηλαδή, «φανταστικοί» χαρακτήρες και όχι αληθινά πρόσωπα. Η Laura από το Street Fighter και ο Craig Marduk από το Tekken.

Πάμε τώρα στον… πραγματικό κόσμο. Εδώ θα βρούμε εκατοντάδες ηθοποιούς, τραγουδιστές, αθλητές και πολλούς άλλους από τη show biz που να ασχολούνται ενεργά και σοβαρά με το BJJ (μαθητές οι περισσότεροι σε σχολές της οικογένειας Γκρέις). Ας ξεχωρίσουμε μερικούς.

Εδώ και πολλά χρόνια προπονείται υπό τις οδηγίες του Ρόριαν Γκρέις ο γνωστός ηθοποιός Εντ Ο’Νιλ (ο διάσημος «Αλ Μπάντι» από τη σειρά «Παντρεμένοι με Παιδιά» και οi σούπερ σταρ του Hollywood Μελ Γκίμπσον, Κιάνου Ριβς, Τζιμ Κάρρεϋ, οι συνάδελφοί τους Μάικλ Ντάνκαν (το «Πράσινο Μίλι»), Ice-T, Νίκολας Κέιτζ, Άστον Κάτσερ, ο αδικοχαμένος Πωλ Γουόκερ («Οι Μαχητές των Δρόμων»), o Μάικλ Ντάντικοφ που πρωταγωνιστούσε στις κλασικές cult ταινίες American Ninja, η Μίλα Γιόβοβιτς, ο “Blade” Γουέσλεϊ Σνάιπς, ο τελευταίος “Superman” Χένρι Καβίλ, ο θρυλικός «κροκοδειλάκιας» Στιβ Ίρβιν, ο σκηνοθέτης Γκάι Ρίτσι και η πρώην σύζυγός του και είδωλο της Pop μουσικής, Μαντόνα, ενώ τη Rock & Heavy Metal εκπροσωπούν ο ελληνικής καταγωγής Tommy Lee (Motley Crue), Μέιναρντ Τζέιμς Κίναν (Tool & The Perfect Circle), Ρίκι Ρόκετ (Poison) και Ματ Χίφι (Trivium)!

# Δεν υπάρχουν ταινίες με κεντρικό θέμα το BJJ, ωστόσο, όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να βρει σπουδαία ντοκυμαντέρ αφιερωμένα στην υπέροχη αυτή τέχνη, με πρωταγωνιστές συνήθως τα μέλη της οικογένειας Γκρέις. Ψάξτε για το Vale Todo, το Choke, το The Gracies and the Birth of Vale Tudo και το Renzo Gracie: Legacy. Δεν χρειάζεστε κάτι άλλο, σας καλύψαμε…

JUDO

# Ιαπωνία.

# «Ευγενής Δρόμος».

# Δημιουργήθηκε το 1882 από τον καθηγητή Jigoro Kano με βάση τις τεχνικές του παραδοσιακού Ζίου Ζίτσου, οι οποίες τροποποιήθηκαν για να γίνουν πιο ασφαλείς σωματικά. Από το 1964 είναι και Ολυμπιακό Άθλημα και, έτσι, έγινε ακόμη πιο δημοφιλές. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, σε χώρες όπως η Ολλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ρωσία, όχι μόνο έχει μπει στα σχολεία ή είναι το πιο δημοφιλές σπορ μετά το ποδόσφαιρο με οργανωμένους αγώνες και πρωταθλήματα, αλλά μετράει και αρκετές χιλιάδες εγγεγραμμένους ασκούμενους… Μάλιστα, σε παγκόσμια κλίμακα, ως προς τον αριθμό μαθητών θεωρείται το δεύτερο δημοφιλέστερο άθλημα μετά την μπάλα!

Το Τζούντο είναι μορφή πάλης, που χαρακτηρίζεται από τη δυναμική χρήση χεριών και ποδιών με σκοπό την απώλεια της ισορροπίας του αντιπάλου και την ανατροπή του. Όλα, λοιπόν, ξεκίνησαν από την Ιαπωνία και τον μικρόσωμο, αλλά μεγάλο δάσκαλο, Τζιγκόρο Κάνο, για να φτάσει το Τζούντο να κατακτήσει τον κόσμο. Σκεφτείτε ότι το 1903 ο Ιάπωνας Γιαμασίτα, κατ’ εντολή του Κάνο, πήγε στις ΗΠΑ για να το μεταδώσει κι εκεί έφτασε να εκπαιδεύει μέχρι και τον Αμερικανό πρόεδρο, Θίοντορ Ρούσβελτ! Σήμερα, ένας άλλος πρόεδρος είναι ίσως ο διασημότερος μαθητής της τέχνης και ο λόγος, φυσικά, για τον Βλάντιμιρ Πούτιν…

# Στα video games έχουμε κάποιους κλασικούς Judoka, σαν τον Paul Phoenix του Tekken, τον Goh από το Virtua Fighter της Sega, τον Jubei Yamada των Fatal Fury και φυσικά τον Goro Daimon του θρυλικού King of Fighters ’94.

Εκτός του Πούτιν, του διασημότερου Τζουντόκα στον κόσμο, έχουμε και τους ηθοποιούς Τζακ Μπλακ, Ναόμι Γουότς, Μπο Σβένσον, τον τραγουδιστή των Rolling Stones, Μικ Τζάγκερ, αλλά και τον Πρίγκιπα Αλβέρτο του Μονακό!

# Αν μπορέσετε να βρείτε το παλιό (1943), αλλά all time classic Sanshiro Sugata, όπως και το sequel του ’45, να τα… δείτε χθες! Από κει και πέρα υπάρχει το Throw Down του 2004 για τους νεότερους, όπως και σπουδαία ντοκυμαντέρ με θέμα την παραδοσιακή αυτή τέχνη, με πρώτα και καλύτερα τα Mrs. Judo: Be Strong, Be Gentle, Be Beautif