Ο άγνωστος κίνδυνος με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που μπορεί να σου κοστίσει τη ζωή αλλά και τη ζωή των πυροσβεστών

Σε μια εποχή όπου τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα προβάλλονται ως η λύση για το μέλλον της κινητικότητας, ένα σιωπηλό πρόβλημα κρύβεται πίσω από την καινοτομία. Δεν αφορά την αυτονομία, ούτε τις επιδόσεις ή την τιμή. Αφορά την ίδια τη ζωή — τη δική σου και εκείνων που είναι εκπαιδευμένοι για να σε σώσουν. Όταν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο εμπλέκεται σε ατύχημα, το ρολόι της επιβίωσης χτυπά διαφορετικά, γιατί η τεχνολογία που υπόσχεται ένα καθαρότερο αύριο φέρνει

Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα φέρουν συστήματα υψηλής τάσης, συνήθως από 400 έως και 800 βολτ. Αν για τον καταναλωτή αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ισχύ και ταχύτερη φόρτιση, για τους πυροσβέστες σημαίνει κάτι πολύ απλούστερο: πιθανή θανάσιμη ηλεκτροπληξία. Στην περίπτωση ατυχήματος, η πρόσβαση στον επιβάτη δεν είναι πια μια απλή υπόθεση κοπής πόρτας ή αποσύνδεσης μπαταρίας. Ολόκληρο το όχημα είναι ένα ηλεκτρικό σύστημα και, αν δεν απομονωθεί σωστά, μπορεί να σκοτώσει. Και το πιο τρομακτικό; Δεν υπάρχει τρόπος να το δεις με γυμνό μάτι. Δεν μυρίζει, δεν φαίνεται, δεν ακούγεται. Μπορεί όμως να σε σκοτώσει, ακόμη και δευτερόλεπτα πριν φτάσει το ψαλίδι διάσωσης στο αμάξωμα.

Σε αντίθεση με τα συμβατικά οχήματα, στα ηλεκτρικά κάθε μάρκα και κάθε μοντέλο έχει διαφορετικό τρόπο απενεργοποίησης της υψηλής τάσης. Οι πυροσβέστες πρέπει να ξέρουν πού βρίσκεται ο διακόπτης έκτακτης ανάγκης, πού περνούν τα καλώδια υψηλής τάσης, ποιες περιοχές του αμαξώματος είναι ασφαλείς για κοπή και ποιες κρύβουν θανάσιμες παγίδες. Γι’ αυτό και κάθε όχημα συνοδεύεται από ένα ειδικό “rescue sheet”, ένα φύλλο που δείχνει πώς να γίνει ο απεγκλωβισμός με ασφάλεια. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα φύλλα δεν είναι πάντα διαθέσιμα επιτόπου. Αν η ομάδα διάσωσης δεν έχει πρόσβαση στα σωστά δεδομένα, ο χρόνος καθυστερεί, και σε ένα τροχαίο, κάθε δευτερόλεπτο είναι κρίσιμο.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι πυροσβέστες αναγκάζονται να αναζητήσουν εκείνη τη στιγμή πληροφορίες από βάσεις δεδομένων ή εφαρμογές στα κινητά τους, να διαβάζουν σελίδες και να επιβεβαιώνουν σχεδιαγράμματα, ενώ κάποιος βρίσκεται τραυματισμένος μέσα στο όχημα. Αυτή η καθυστέρηση μπορεί να κάνει τη διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο. Κι αν για τον απλό πολίτη αυτό μοιάζει υπερβολικό, για έναν διασώστη είναι καθημερινή πραγματικότητα. Η ασφάλεια δεν έρχεται με αυτόματο πιλότο. Χρειάζεται γνώση, εξοπλισμό και χρόνο — τρεις πολυτέλειες που δεν υπάρχουν πάντα σε ένα σημείο σύγκρουσης.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι οι φωτιές σε ηλεκτρικά οχήματα συμπεριφέρονται εντελώς διαφορετικά. Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου μπορούν να εκραγούν ή να αναφλεγούν με καθυστέρηση, ακόμα και ώρες μετά από ένα ατύχημα. Η κατάσβεση τους απαιτεί δεκάδες φορές περισσότερο νερό, ειδικό εξοπλισμό και συχνά η φωτιά επανεμφανίζεται. Οι πυροσβέστες σε όλο τον κόσμο έχουν αρχίσει να εκπαιδεύονται εκ νέου, όχι για να κατασβήσουν φλόγες, αλλά για να κατανοήσουν τη συμπεριφορά μιας μπαταρίας που φλέγεται — ένα φαινόμενο που μπορεί να συνεχιστεί για ώρες, χωρίς καμία προειδοποίηση.

Ο απεγκλωβισμός σε ένα ηλεκτρικό όχημα δεν είναι πια ζήτημα εργαλείων και σωματικής δύναμης. Είναι ένα παιχνίδι ακριβείας και γνώσης, όπου ο χρόνος, η πληροφορία και η τεχνολογία συγκρούονται. Και σε αυτό το παιχνίδι, αν δεν είσαι έτοιμος, κινδυνεύεις να χάσεις. Γιατί η τεχνολογία που υπόσχεται να σώσει τον πλανήτη, μπορεί να σε σκοτώσει, αν δεν ξέρεις πώς να τη χειριστείς όταν έχεις μόλις λίγα λεπτά για να σώσεις μια ζωή.

Οι κατασκευαστές έχουν αρχίσει να ενσωματώνουν QR codes στα παρμπρίζ, ώστε οι διασώστες να σαρώνουν και να βλέπουν σε πραγματικό χρόνο το διάγραμμα διάσωσης για κάθε μοντέλο. Κάποιοι τοποθετούν ειδικά χρώματα ή σημάνσεις στα σημεία αποκοπής. Αλλά δεν αρκεί. Όσο τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα πολλαπλασιάζονται στους δρόμους, τόσο μεγαλώνει και η ανάγκη για άμεση ενημέρωση, εξειδικευμένη εκπαίδευση και κοινά πρωτόκολλα για όλο το προσωπικό πρώτης γραμμής. Γιατί το μέλλον δεν είναι μόνο πράσινο, είναι και ηλεκτρικό. Και όσο πιο πολύπλοκο γίνεται, τόσο πιο απαραίτητο είναι να μην αγνοούμε τους κινδύνους που φέρνει μαζί του.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.