Δεν τους πλήρωσαν, και άλλαξαν στρατόπεδο. Η μάχη που γύρισαν οι Τούρκοι μισθοφόροι στα περάσματα της Αρκαδίας

16:23 13/6/2025 - Πηγή: Sportime

Το 1264, στα ορεινά στενά του Μακρυπλαγίου ανάμεσα στην Αρκαδία και τη Μεσσηνία, παίχτηκε μια από τις πιο παράξενες και καθοριστικές μάχες του μεσαίωνα στην Ελλάδα. Δεν ήταν η αριθμητική υπεροχή που έκρινε το αποτέλεσμα, ούτε η ευφυΐα κάποιου στρατηγού. Ήταν η απλή, σκληρή πραγματικότητα του πολέμου: οι μισθοφόροι πρέπει να πληρώνονται. Αν όχι, αλλάζουν στρατόπεδο.

Ο Γουλιέλμος Β’ Βιλλεαρδουίνος, πρίγκιπας της Αχαΐας, είχε υποστεί μεγάλη ταπείνωση. Είχε ηττηθεί και αιχμαλωτιστεί από τους Βυζαντινούς το 1259 στη μάχη

της Πελαγονίας. Έμεινε τρία χρόνια αιχμάλωτος και για να ελευθερωθεί, το 1262 παρέδωσε τα κάστρα του Μυστρά, της Μονεμβασιάς και της Μάνης στον αυτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγο. Επέστρεψε στην Πελοπόννησο ταπεινωμένος, αλλά όχι ηττημένος. Ήθελε εκδίκηση.

Οι Βυζαντινοί, από την άλλη, πίστευαν ότι ήρθε η ώρα να εκδιώξουν οριστικά τους Φράγκους από την Πελοπόννησο. Ο αδερφός του αυτοκράτορα, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, οργάνωσε εκστρατεία. Έφερε μαζί του 1.500 Τούρκους μισθοφόρους, με επικεφαλής τον Μελίκ. Οι αρχικές επιτυχίες των Βυζαντινών φάνηκαν υποσχόμενες. Προχώρησαν βαθιά στην Πελοπόννησο και εισέβαλαν μέχρι την κοιλάδα του Αλφειού. Αλλά στη συνέχεια, η τύχη τούς γύρισε την πλάτη.

Στη μάχη της Πρινίτζας και της Μεσισκλής, οι Φράγκοι ανέκτησαν την πρωτοβουλία. Και τότε ήρθε το απρόσμενο. Οι Τούρκοι μισθοφόροι του Μελίκ, δυσαρεστημένοι που δεν πληρώνονταν όπως έπρεπε, ήρθαν σε σύγκρουση με τους Βυζαντινούς. Ο Μελίκ διαπραγματεύτηκε απευθείας με τον Γουλιέλμο. Και συμφώνησε να πολεμήσει μαζί του.

Η μάχη του Μακρυπλαγίου διεξήχθη με τρία στρατιωτικά σώματα: εμπροσθοφυλακή Φράγκων, οπισθοφυλακή Φράγκων, και στη μέση οι Τούρκοι του Μελίκ. Οι Βυζαντινοί αιφνιδίασαν με σφοδρή επίθεση. Αλλά αυτό που δεν περίμεναν, ήταν πως οι Τούρκοι που θεωρούσαν συμμάχους, είχαν ήδη αλλάξει στρατόπεδο. Και χτύπησαν εκ των έσω.

Η ήττα των Βυζαντινών ήταν καταστροφική. Οι στρατηγοί τους, ο Αλέξιος Φιλής, ο Καβαλλαρίτσης και ο Ιωάννης Μακρηνός, συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Οι Φράγκοι, ξανά ισχυροί, έβαλαν πάλι υπό τον έλεγχό τους σημαντικά τμήματα της Πελοποννήσου. Οι Σλάβοι των Σκορτών που είχαν εξεγερθεί κατά των Φράγκων, υπέκυψαν. Οι κάτοικοι της Λακεδαιμονίας εγκατέλειψαν την περιοχή και κατέφυγαν στον Μυστρά.

Κι όμως, το τέλος δεν ήταν θρίαμβος. Παρά τη νίκη, ο Γουλιέλμος δεν κατάφερε να ξαναπάρει πίσω τα κάστρα που είχε παραδώσει. Το 1267, συνειδητοποιώντας ότι μόνος του δεν μπορούσε να διώξει τους Βυζαντινούς, έγινε υποτελής του Καρόλου των Ανζού μέσω της συνθήκης του Βιτέρμπο, ζητώντας βοήθεια.

Μια μάχη, μια αλλαγή στρατοπέδου, μια ολόκληρη εποχή ισορροπιών και προδοσιών. Και όλα αυτά, για λίγους μισθούς που δεν καταβλήθηκαν ποτέ.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο >>

Keywords