Joker Review

Ένας παλιάτσος είμαι ‘γω, καλή σας μέρα.

Μία από τις πιο πολυαναμενόμενες ταινίες της χρονιάς. Μία ταινία που κάνει φασαρία από τα γεννοφάσκια της, που περνάει από το Φεστιβάλ της Βενετίας και κερδίζει το Χρυσό Λιοντάρι και θα συνεχίσει να σαρώνει σε κοινό και κριτικούς, και μάλιστα όχι άδικα. Ο “Joker” του Todd Phillips, με σενάριο που υπογράφει ο ίδιος μαζί με τον Scott Silver, είναι παρανοϊκός, σκοτεινός, βουτηγμένος ταυτόχρονα στη σαπίλα της κοινωνίας και τον χρυσό

Η ιστορία προέλευσης του Joker έχει τον διάσημο κακό της DC να περιπλανιέται στην Gotham του ’80 και να προσπαθεί να ανέβει στη σκηνή των stand up κωμικών. Το περιβάλλον του, η δουλειά του, το σπίτι του, η πόλη του, δεν τον αφήνουν να αγγίξει το φως και βυθίζεται όλο και περισσότερο στο σκοτάδι, μέχρι να γεννηθεί ο διαβόητος “Clown Prince of Crime”.

O Joker του Heath Ledger στο “The Dark Knight” του 2008 μας λέει πως η παράνοια είναι σαν την βαρύτητα. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένα μικρό σπρώξιμο κι εδώ ο Joaquin Phoenix σπρώχνει και σπρώχνεται σαν φτερό στον άνεμο που είναι καταδικασμένο να πέσει στη λάσπη. Μια ερμηνεία που θα μένει αξέχαστη από έναν ηθοποιό που μεταμορφώνεται, οικειοποιείται τα πάθη και τους αγώνες του χαρακτήρα του, που βουτάει στην παράνοια μαζί με τον Arthur Fleck και βγαίνει από αυτήν σαν ένα. Η μαγεία της αμερικανικής σχολής υποκριτικής εδώ παρελαύνει αβίαστα με τον Phoenix να μεταλλάσσει τα πάντα επάνω του. Το πρόσωπό του, τη φωνή του, το σώμα του, την κίνησή του, το περπάτημά του, το γέλιο του. Αυτό το μολυσμένο γέλιο του που σκάει σαν μέσο μιας αρρωστημένης πικρής κωμωδίας που δεν μπορείς να καταλάβεις αν ο ήρωας κλαίει ή αν γελάει, αν χαίρεται ή αν βράζει, αν κοχλάζει, και ο ήχος του γέλιου ξαφνικά σου φτιάχνει έναν κόμπο στο στομάχι που δεν σου λύνει ποτέ, μόνο σφίγγει οπότε θέλει και τα ηνία αυτά τα έχει ο Phoenix με πόνο και καμάρι.

Η ταινία δεν έχει έναν μόνο ανταγωνιστή ούτε έναν συγκεκριμένο αντίπαλο, αν και έχει στόχο. Ο αντίπαλος εδώ είναι η κοινωνία, είναι οι άνθρωποι του σήμερα κι ας διαδραματίζεται το ’80, όποτε και να τη δεις θα είναι οι άνθρωποι του σήμερα. Δεν έχει αντίπαλο που έχουμε συνηθίσει. Έχει άλλον και για να τον βρεις, πρέπει απλά να κοιτάξεις σε έναν καθρέφτη. Ο στόχος είναι ο Robert de Niro σε έναν ρόλο τοποθετημένο ως φόρος τιμής στο σινεμά του Martin Scrosese, τονίζοντας παράλληλα την ειρωνεία και τη σχέση που δημιουργείται με το “The King of Comedy”. O Martin Scorsese όμως, δεν φαίνεται μόνο από αυτό, είναι διάχυτος παντού σε όλη την ταινία. Ο Joker έχει τον θυμό του Raging Bull, την απόγνωση του King of Comedy και τη μοναξιά του Ταξιτζή. Πολύ παράτολμο να βγει ένα προϊόν και να εκφραστεί έτσι. Γιατί το “Joker” προϊόν είναι και δυστυχώς σαν προϊόν θα αντιμετωπιστεί. Θα περάσει καιρός μέχρι να το ακούσουμε πραγματικά και να το κατανοήσουμε πλήρως. Και ακριβώς γι’ αυτό είναι game changer.

Ο Scrosese βέβαια έχει μια πολύ βασική διαφορά. Οι ήρωές του, αν και ελαττωματικοί, τρέφει μεγάλη αγάπη γι’ αυτούς. Αγάπη και κατανόηση. Δεν τους αγιοποιεί, ούτε τους δικαιολογεί, κάτι που συμβαίνει κι εδώ, αλλά σίγουρα τους αγαπάει. Εδώ δεν αγαπάς τόσο εύκολα, εδώ φοβάσαι και λυπάσαι, αυτό είναι το σημάδι των καιρών. Το “Joker” είναι μια πολύ δυσάρεστη ταινία από την αρχή μέχρι το τέλος και σε βάζει σε μια μόνιμη ανησυχία γιατί σου δίνει ένα πιάτο γεμάτο οργή, απόγνωση κι εν τέλει παράνοια, όχι της φύσης, όχι του πολέμου, αλλά του ανθρώπου, της ψυχής του, της κοινωνίας του και της φυλακής του.

Ο χαρακτήρας του Joker είναι υπερβολικός, έχει στοιχεία πολλά, έχει πόνους πολλούς, πλευρές πολλές, είναι κόμικ χαρακτήρας. Οι ήρωες του Scorsese είναι μεν εντυπωσιακοί, αλλά είναι προσιτοί. O Joker δεν είναι και δεν θα έπρεπε κιόλας. Δεν μπορείς να τον νιώσεις, δεν μπορείς να τον αισθανθείς κοντά σου, δεν μπορείς ποτέ να ταυτιστείς έστω για μια στιγμή, ολότελα μαζί του. Και αυτό είναι και το βασικό του δράμα κιόλας, το ότι ο βασικός μας ήρωας προσπαθεί μανιωδώς και μάταια να αγγίξει και να αγγιχτεί. Οπότε όλοι οι στόχοι έχουν απόλυτη επιτυχία από πολλές πλευρές και δένουν, γίνονται ένα. Όπως ακριβώς δεν μπορείς να αναλογιστείς τον Ταξιτζή χωρίς να σκεφτείς αυτόματα τον Robert de Niro, τον Martin Scorsese και τη βρωμιά της Νέας Υόρκης, έτσι κι εδώ δεν μπορείς παρά να φέρεις στον νου τον Joaquin Phoenix, τον Todd Phillips και τη βρωμιά της Gotham. Με έναν κοινό παρονομαστή · τη μοναξιά.