Solo: Φανταστικό app βίντεο τέχνης στην πρωτοποριακή Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Το φανταστικό app με τίτλο Solo, που έχουν συλλάβει από κοινού η Βασιλεία Δερελή και η Μαριαλένα Βυζάκη, καλεί τους θεατές να βιώσουν τη μετα-νεωτερική εμπειρία της απόλυτης σχετικότητας της ζωής.Εφορμούν από την ίδια την ιλιγγιώδη και φευγαλέα αίσθηση του χρόνου και παράλληλα από τη συμβολική σημασία της όσφρησης και της αφής (ως φαινόμενα, ίσως, του παρόντος χρόνου) για να καταλήξουν και πάλι στο επίκεντρο των πάντων: την ανθρώπινη μονάδα.

Εφαρμογή (app) χαρακτηρίζουν το έργο τους  αλλά στην πραγματικότητα το Solo αποτελεί τυπικό δείγμα βίντεο

τέχνης, που απευθύνεται σε όσους και όσες βίωσαν τη συνθήκη της ενικής (σόλο) αστικής απομόνωσης.

Η διαδικασία σύλληψης και ανάπτυξης του έργου βασίζεται σε έντονο φιλοσοφικό αναστοχασμό γύρω από τη σχετικότητα του χρόνου, τη θεμελιώδη σημασία των αισθήσεων της αφής και της όσφρησης, τη διαπραγμάτευση των ορίων του πραγματικού σε σχέση με το μεταφυσικό και σε ένα υπαρξιακό δίλημμα: την παραμονή στην παρούσα συνθήκη ή τη μετάβαση σε μια άλλη.

Βασιλεία Δερελή (φωτό Onassis.org)

Έτσι προκύπτουν ψηφιακά διάφορα ερωτήματα: Υπάρχει ψηφιοποίηση του συναισθήματος ή των αισθήσεων; Μπορεί κανείς να συλλάβει αρώματα και αντικείμενα μέσα από την απουσία τους; Να θεωρήσει το δέρμα αγωγό (agency) ή επιθυμητική μηχανή με αυτόνομη νοημοσύνη; Ή να βιώσει το χρόνο μέσα από τη χρονική εξέλιξη λογοτεχνικών έργων; Και αν ναι, δύναται να τον «χακάρει»;

Και ύστερα από όλα αυτά, τι ισχύει όσον αφορά τη μοναξιά; Απορρέει από τους περιορισμούς της σάρκας ή μήπως και από κάτι άλλο, ασύλληπτο, άχρονο και μεταφυσικό; Πώς οδηγείται κανείς solo προς την αυτογνωσία; Αν γίνει φως, εξαϋλωθεί και «αποσωματοποιηθεί», αν περάσει στην άλλη διάσταση, παραμένει σόλο;

Ο νέος αλγοριθμικός τρόπος ύπαρξης οδηγεί τελικά τον άνθρωπο σε σταδιακή απώλεια της σωματικότητάς του;  Τολμάει κανείς να θέσει το μεταφυσικό ερώτημα του «εδώ» και του «επέκεινα»;

Το Solo δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια ενός μήνα στο πλαίσιο της δράσης HackAthens 2020: Η Αθήνα μετά που διοργάνωσε για δεύτερη χρονιά η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Εάν το 2019, οι επιμελητές αναρωτιόνταν σε ποιον ανήκει η Αθήνα, το 2020 αναζήτησαν τη συλλογική της ουτοπία.

Γενική απομόνωση, άδειοι δρόμοι, γεμάτα σπίτια, μεγάλα έργα αστικής ανάπλασης, μάσκες και πλαστικά γάντια, απουσία αγγίγματος και το «σέξι 6», τηλεργασία και νέες μορφές συμβίωσης, το ενάμισι μέτρο απόσταση και προσμονή για ένα μέλλον που διαρκεί πολύ.

Το HackAthens 2020 ολοκλήρωσε την πρώτη φάση ψηφιακής αναζήτησης για την επόμενη μέρα της Αθήνας, με την παρουσίαση πέντε έργων που εξέτασαν, από διαφορετικές σκοπιές, το ερώτημα του φαντασιακού συλλογικού ασυνείδητου για ένα μέλλον ανεξίτηλα σημαδεμένο από την επίμονη πανδημία. Τα έργα επιλέχθηκαν μέσα από ανοιχτή πρόσκληση της Στέγης και αναπτύχθηκαν συλλογικά μέσα από τη στενή συνεργασία κάθε ομάδας τόσο με τους επιμελητές της δράσης όσο και ανάμεσα στα μέλη της.

Το HackAthens 2020 δεν αποτελεί έναν ακόμη ψηφιακό χώρο έκφρασης των δημιουργών σε καιρούς φυσικής απομάκρυνσης, αλλά χρησιμεύει και ως ενεργό εργαστήριο πειραματισμού με νέες μορφές συνεργασίας, που συμβάλλουν στη δημιουργία κοινοτήτων και συλλογικής δράσης. Τα έργα που παρουσιάζονται στο HackAthens 2020 αντιμετωπίζουν την ψηφιακότητα ως  πραγματικότητα που επικάθεται στα σώματα των Αθηναίων και μεταβάλλει την αίσθηση της ατομικές και συλλογική υποκειμενικότητας.

SoloΌσον αφορά το Solo, τόσο η Βασιλεία όσο και η Μαριαλένα έχουν αποφοιτήσει από τη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με τη μόνη διαφορά ότι η πρώτη συνέχισε στην ΑΣΚΤ και στην καλλιτεχνική πορεία της έκτοτε χρησιμοποιεί το βίντεο και το σχέδιο (έχει τιμηθεί με το βραβείο Artworks από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος το 2019). Η Μαριαλένα εμβάθυνε στη νομική επιστήμη την οποία εξάσκησε μέσα από διεθνείς κολοσσούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εστιάζοντας στην ισότητα, στην ενδυνάμωση, στην κλιματική αλλαγή και κυρίως στα ανθρώπινα δικαιώματα (όπου ειδικεύτηκε με πτυχίο από το London School of Economics 2011). Έχει σχεδιάσει και εφαρμόσει αναπτυξιακά προγράμματα σε περισσότερες από δέκα πέντε χώρες στην υποσαχάρια Αφρική, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, τη Λατινική Αμερική και την Κεντρική Ασία.Αμφότερες βρίσκονται σε θέση κλειδί για την κατανόηση των μοχλών της ανθρώπινης συνθήκης σε συνθήκες ψηφιακής απομόνωσης.

Πληροφορίες:

Το έργο Solo παρουσιάζεται ψηφιακά στην ιστοσελίδα της Στέγης.

Βίντεο διάρκειας 10΄ 43΄΄

Σύλληψη & Ανάπτυξη: Βασιλεία Δερελή και Μαριαλένα Βυζάκη

Σκηνοθεσία, κινηματογράφηση, cgi, μοντάζ: Βασιλεία Δερελή

Σενάριο: Βασιλεία Δερελή και Μαριαλένα Βυζάκη

Γραφικά: Πέτρος Μάιπας

Εμφανίζονται οι: Μαριαλένα Βυζάκη, Σταμάτης Κωτούζας, Μυρτώ Χρήστου

Φωνή: Ξένια Βήτου

Στούντιο ηχογράφησης: “The Cave” by Ekelon

Σχεδιασμός Ήχου & Μουσική: Lip Forensics

Κινούμενα Γραφικά: Εκάτη Σαγιά

Υπότιτλοι: Μαριαλένα Βυζάκη