Τι πήγε στραβά στη Λιβύη; Μια ψύχραιμη ανάλυση, με ερωτήματα, απαντήσεις και προτάσεις

…Πάει μια εβδομάδα, από την τραγική κατάληξη της επιχείρησης στη Λιβύη.. και μόλις λίγες ώρες από τη στιγμή που η Ελληνική γη, υποδέχτηκε ιδιαίτερα πρόωρα,  τα σώματα  συναδέλφων, αλλά και των εθελοντών δύο νέων παιδιών…

      Μια εβδομάδα και κάτι από  τότε που ο χρόνος σταμάτησε να κυλά για κάποιους και για κάποιους άλλους άρχισε να κυλά βασανιστικά αργά.. Μια εβδομάδα και κάτι , από εκείνο το μεσημέρι Κυριακής 17 Σεπ

       Διευκρινίζω ότι έχει ήδη διαταχθεί ΕΔΕ από το ΓΕΕΘΑ, αλλά και προκαταρκτική εξέταση από την αρμόδια εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας, με διενέργεια των ερευνών από την Υπδνση Δίωξης εγκλημάτων κατά ζωής (ανθρωποκτονιών) …Η υπόψη εμπλοκή της δικαιοσύνης για τη διερεύνηση του ποινικού σκέλους, δεικνύει σαφώς προτιμητέα από την εμπλοκή της στρατιωτικής δικαιοσύνης, η οποία αναμένει την υλοποίηση της απόφασης για πλήρη ανεξαρτησία της  (συνταγματική αναθεώρηση άρθρου 96, παρ.5) ..

       Οι παρακάτω γραμμές, γράφονται πρωτίστως γιατί οφείλουμε να μην ξεχάσουμε κανέναν από τους πεσόντες στο καθήκον, γιατί άπαντες οφείλουμε να κατανοήσουμε και να τιμήσουμε την προσφορά των ΕΔ, αλλά και για να μάθουμε έστω από τα δικά μας λάθη…(αφού αδυνατούμε να μάθουμε από τα λάθη άλλων…)…

        Δυστυχώς, μεταξύ άλλων, γινόμαστε μάρτυρες και μιας άρνησης ανάληψης της ευθύνης, με υπουργεία, φορείς και πρόσωπα, να αφήνουν αλλήλοις αιχμές εκατέρωθεν.. γεγονός το οποίο δεν περιποιεί τιμής στους με κάθε τρόπο εμπλεκομένους…

       Κατ’ αρχάς να διευκρινίσω ότι σε επίπεδο κρατών και πολιτικής που καθορίζει τις ενέργειές τους, κάθε ενέργεια θα πρέπει να ειδωθεί στα τρία βασικά διακριτά επίπεδα, ήτοι : στρατηγικό, επιχειρησιακό, και βέβαια τακτικό…οπότε :

        Σε στρατηγικό επίπεδο, καλώς ή κακώς, (κατ’ άλλους «κακώς») , ελήφθη απόφαση εκ μέρους της πολιτικής ηγεσίας, να αποσταλεί ανθρωπιστική βοήθεια στη δοκιμαζόμενη Ανατολική Λιβύη, από το ακραίο καιρικό φαινόμενο «Daniel».

       Το ανωτέρω «κακώς», έχει να κάνει με το γεγονός, ότι το ίδιο ακραίο καιρικό φαινόμενο, είχε πλήξει και τη χώρα μας, με τις γνωστές σε όλους μας θλιβερές συνέπειες των πλημμυρών σε θεσσαλικό κάμπο, την απώλεια μέχρι τούδε 17 ανθρωπίνων ζωών, τη βύθιση στο νερό δεκάδων χωριών και οικισμών, χιλιάδων κατοικιών, τη δημιουργία χιλιάδων αστέγων, την απόλυτη καταστροφή ζωϊκού κεφαλαίου με τον πνιγμό των ζώων, την καταστροφή μεγάλου μέρους της θεσσαλικής αγροτικής παραγωγής με δυσμενείς συνέπειες στην ομαλότητα της διατροφικής αλυσίδας του πληθυσμού, στην οικονομική δραστηριότητα, αλλά και στο ΑΕΠ. Παράλληλα, τεράστια και μη ακόμη πλήρως αποτυπωθείσα, παραμένει η καταστροφή σε υποδομές, ηλεκτρικό, οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά και σε καλλιέργειες, καθώς και σε δευτερογενή μεταποιητική δραστηριότητα βιομηχανιών, βιοτεχνιών και  συνεταιρισμών  που δραστηριοποιούνταν στην πληγείσα περιοχή..

        Δεδομένης της εμπλοκής των ΕΔ, στην παραπάνω θεομηνία, τόσο σε επίπεδο first responder (εν τέλει λόγω ανυπαρξίας ικανού μηχανισμού αντίδρασης εκ μέρους της πολιτικής προστασίας), όσο και σε επίπεδο ανακούφισης των πληγέντων, με εκατοντάδες μηχανήματα και μέσα, αλλά και με χιλιάδες προσωπικού, μεγάλο μέρος της κοινή γνώμης τάχθηκε (εκ των υστέρων και κατόπιν των τραγικών αποτελεσμάτων) αρνητικά στην υπόψη αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη δοκιμαζόμενη Ανατολική Λιβύη, εκτιμώντας ότι η υπόψη βοήθεια θα εξέλλειπε από τη δοκιμαζόμενη Θεσσαλία..

     Η εκτίμησή μου είναι ότι η πολιτική ηγεσία, αντιλαμβανόμενη και αποδεχόμενη πλέον τη δυσχερή θέση της χώρας μας στο διεθνές περιβάλλον (βλέπε ελληνοτουρκικά και ΝΑ Μεσόγειο, παρά τη «σωστή πλευρά» της  ιστορίας που έχει λάβει), αναζητούσε κάποιο «πάτημα» για επανέναρξη ενός έστω τυπικού διαλόγου με τις όποιες αρχές της Λιβύης… Τόσο της Ανατολικής (μη αναγνωρισμένης αλλά «ανεκτής» από τη διεθνή κοινότητα), όσο και της «Δυτικής» (αναγνωρισμένης από τη διεθνή κοινότητα, αλλά όχι από τη χώρα μας, αφού προ έτους, ο τότε ΥΠΕΞ, και νυν ΥΕΘΑ είχε αρνηθεί να συναντήσει την ομόλογο του στο Α/Δ Βεγγάζης…Αποτέλεσμα τότε, η «δημιουργία αχρείαστου διπλωματικού επεισοδίου»).

        Παράλληλα, είχα τονίσει με άρθρο μου από διετίας, ότι κάθε μέρα που το τουρκολυβικό μνημόνιο παραμένει σε ισχύ, προσδίδει de jure διάσταση στην de factoύπαρξή του (παρά τους φανφαρονισμούς εκ μέρους της πλευράς μας, ότι το τουρκολυβικό μνημόνιο είναι άκυρο και έωλο, δυστυχώς αυτό παραμένει σε ισχύ στη Γραμματεία του ΟΗΕ)…

       Πρότασή μου δε, από δεκαετίας και πλέον, από υπηρεσιακή αρμόδια «θέση υψηλής ευθύνης» (πολύ πριν το τουρκολυβικό μνημόνιο) , ότι «θα έπρεπε να πατήσουμε στη Λιβύη», με συγκεκριμένη αιτιολογία και πρόταση, συνοδευόμενη από επιχειρήματα και  μεθοδολογία, αγνοήθηκε, με ότι αυτό επέφερε τα χρόνια που παρήλθαν, με αποκορύφωμα το τουρκολυβικό μνημόνιο…

       Ο δε εθνικός μας χειρισμός με την ανακοίνωση του τουρκολυβικού μνημονίου τον Δεκ 2019 , απλά παιδαριώδης, με την απέλαση του Λίβυου πρέσβυ  Mohamed Younis Menfi (επειδή «δεν μας έδωσε» το κείμενο του μνημονίου, το οποίο την επόμενη ημέρα, είχε αναρτηθεί στον ΟΗΕ) …Τον Mohamed Younis Menfi, τον  ξαναβρήκαμε μπροστά μας τον Φεβ 2021, όταν εξελέγει πρόεδρος του Λιβυκού Προεδρικού Συμβουλίου και πρόεδρος του Φόρουμ για τον πολιτικό διάλογο της Λιβύης…Ούτε σκέψη βέβαια τότε να απελάσουμε τον (ή και τον) Τούρκο πρέσβυ, ως εξίσου εμπλεκόμενο μέλος…Βρήκαμε τον Λίβυο πρέσβυ, νομίζοντας «ότι ήταν του χεριού μας» και τον απελάσαμε με συνοπτικές διαδικασίες, ως  persona non grata..Οπότε στη συνέχεια, αυτονοήτως, η διάθεση του Menfi σε θέματα και προσπάθειες ελληνολυβικής προσέγγισης, μόνο θετική δεν ήταν.. 

            Παρεμπιπτόντως, το πρόσωπο που ενεπλάκη στους παραπάνω προβληματικούς χειρισμούς, και οι οποίοι δυσχέραναν τη θέση μας στις σχέσεις με τη Λιβύη, ήταν ο τότε ΥΠΕΞ και …κατά σύμπτωση… σημερινός ΥΕΘΑ…

             Παρόλα αυτά, η αποστολή της συγκεκριμένης ανθρωπιστικής βοήθειας ήταν  ιδιαίτερα μικρή για να τύχει της όποιας αναγνώρισης από την Ανατολική Λιβύη και την αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, σε σχέση με τη βοήθεια που προσφέρθηκε από άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και η Τουρκία, η οποία αντέδρασε με πολύ μεγάλη αποστολή και συνεισφορά, με την ανάλογη επικοινωνιακή προβολή…Ομοίως, η σταλθεί σα ανθρωπιστική βοήθεια και η συμμετοχή του προσωπικού, ήταν πολύ μικρή, για να «λείψει» από την ούτως ή άλλως υπέρμετρα δοκιμαζόμενη Θεσσαλία…

             Οπότε, η υπόψη βοήθεια, δεν θα μπορούσε να έχει παρά μόνο συμβολικό χαρακτήρα, ενώ αβέβαιο παραμένει κατά πόσο η υπόψη προσπάθεια θα μπορούσε να ξανανοίξει διαύλους επικοινωνίας, τόσο  με την Ανατολική Λιβύη του Στρατάρχη Χαφτάρ, όσο και με την αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης.. 

             Στο όλο πλαίσιο του παρόντος επιπέδου, το οποίο επηρεάζει και επιδρά κάθετα και στο επόμενο επιχειρησιακό επίπεδο, δεν θα έπρεπε να διαλάθει της προσοχής, η ανοιχτή συμπόρευση του Στρατάρχη Χάφταρ, με τη Ρωσία με την οποία (σύμφωνα με τον κ. ΠΘ, αλλά και άλλων μελών της πρωθυπουργικής οικογένειας), βρισκόμαστε σε πόλεμο…Επίσης από ρωσικής πλευράς, είναι επιβεβαιωμένη η δράση της μισθοφορικής οργάνωσης Wagner..Ομοίως δεν θα έπρεπε να διαλάθει της προσοχής, η εγκαθιδρυμένη παρουσία της Τουρκίας ήδη στη Λιβύη, τόσο στη δυτική Λιβύη (τουρκολυβικό μνημόνιο, μνημόνιο περαιτέρω οικονομικής συνεργασίας,  στρατιωτική βάση Αλ Ουαντίγια, ναυτική βάση Μισράτα, βάση Ζουάρα, και πρόσφατη ανάληψη λιμένα Αλ Χομς). Επίσης η Τουρκία έχει ενεργή παρουσία στο Α/Δ Μίτινγκα της Τρίπολης, ενώ έχει αναλάβει πρόγραμμα στρατιωτικής εκπαίδευσης και συνεργασίας με τη «δυτική Λιβύη». Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη και η προσπάθεια προσέγγισης του Στρατάρχη Χάφταρ στην Ανατολική Λιβύη, ενώ η υπόψη πρόσφατη μεγάλη αποστολή και συνεισφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, σαφώς και  εντάσσεται στο προαναφερόμενο πλαίσιο.

       Εισερχόμενοι στο επιχειρησιακό επίπεδο, να διευκρινίσουμε κάποιες απαραίτητες παραμέτρους…

        Το ΥΠΕΞ, ανεξάρτητα από τους σκοπούς που έθεσε, δεν έχει ούτε τα μέσα, ούτε την οργάνωση, ούτε το εξειδικευμένο προσωπικό με την απαραίτητη εκπαίδευση για να διεξάγει επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας, ή κάποιου άλλου είδους συναφείς επιχειρήσεις για υποστήριξη της ειρήνης.. Οπότε σύμφωνα με τις πληροφορίες των ΜΜΕ (χωρίς να έχουν διαψευσθεί), αρχικά στράφηκε σε ΕΚΑΒ, και ακολούθως σε ΠΥ, οι οποίοι και δεν ανταποκρίθηκαν θετικά για την ανάληψη της υπόψη επιχείρησης…Η σκυτάλη φέρεται να πέρασε στο ΓΕΕΘΑ , το οποίο την Πέμπτη 14 Σεπ, αναζήτησε στελέχη για την υπόψη αποστολή, κατ’αρχάς σε εθελοντική βάση…

         Μη βρίσκοντας την προσδοκώμενη ανταπόκριση από στελέχη ΥΓ, τα όποια «κενά» συμπληρώθηκαν με άμεσο ορισμό εκ των υπόψη συμμετεχόντων. Εδώ να διευκρινιστεί, ότι η ανάθεση αποστολής στις ΕΔ και η αποδοχή της ή μη, εκ μέρους των στελεχών, δεν ορίζεται σε εθελοντική βάση…και αλλοίμονο αν θα ήταν έτσι…Η διαταγή είναι απόλυτα υπηρεσιακή, και σε περίπτωση άρνησης εκτέλεσης διαταγής, ο αρνητής θα αντιμετωπίσει τις προβλεπόμενες πειθαρχικές και νομικές κυρώσεις. Λόγω έκδοσης διαταγών στο παρελθόν, για συμμετοχή του προσωπικού σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις έχει επικρατήσει η εσφαλμένη άποψη, ότι η συμμετοχή είναι εθελοντική… Σε περίπτωση που υπάρχουν εθελοντές, οι οποίοι πληρούν τα απαιτούμενα προσόντα, ορθολογικά η υπηρεσία επιλέγει κατά προτεραιότητα μεταξύ αυτών…Αν όμως δεν υπάρχει εθελοντής, τότε ναι, αυτονοήτως κάποιος θα πάει, έστω και χωρίς τη θέλησή του…Επίσης σε αυτή την κατεύθυνση, πολύς λόγος έχει γίνει στο παρελθόν και για τη συμμετοχή οπλιτών θητείας σε υπόψη αποστολές..

          Αυτονοήτως, με την ανάληψη της υπόψη αποστολής από το ΓΕΕΘΑ, η αποστολή εμβαπτίζεται με το στρατιωτικό μανδύα του φορέα που την διεξάγει…Ακόμη και αν πρόκειται για μια αποστολή ειδικού χαρακτήρα, όπως αυτή της αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας…Εξάλλου και το ξεπροβόδισμα  της υπόψη αποστολής την 17 Σεπ στο Α/Δ Ελευσίνας από το Δκτη της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας…

         Πριν από την εκτέλεση κάθε αποστολής, η στρατιωτική τέχνη , επιβάλλει τη λεπτομερή της σχεδίαση, την άρτια οργάνωση της και την πλήρη προετοιμασία της, σε προσωπικό, μέσα, υλικά και κάθε είδους απαραίτητα εφόδια…

          Το αρμόδιο τμήμα σχεδιασμού των επιχειρήσεων, βασιζόμενο στη ληφθείσα αποστολή, στα έργα που αυτή συνεπάγεται, αλλά και στην  ιδέα ενεργείας του Δκτη, θα καθορίσει τις επιχειρησιακές απαιτήσεις, τις επιβαλλόμενες και απορρέουσες υποχρεώσεις, τα απαιτούμενα μέσα, προσωπικό, εφόδια, υλικά, ειδικό εξοπλισμό, τα επιμέρους ανατιθέμενα έργα των υφισταμένων, τον απαραίτητο συντονισμό , καθώς και ένα πλήθος άλλων συναφών παραγόντων, διαδικασιών και μέτρων,  προκειμένου  η όποια αποστολή να εκτελεσθεί με επιτυχία και με ασφάλεια…

          Για το σκοπό αυτό, θα χρειαστεί βέβαια τις απαραίτητες πληροφορίες. Διότι αν δεν έχει αυτές τις απαραίτητες έγκαιρες, έγκυρες και αξιόπιστες πληροφορίες, δεν θα μπορεί να σχεδιάσει, ούτε θα μπορέσει να προβεί στην απαραίτητη εκτίμηση πληροφοριών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι πιθανοί κίνδυνοι και απειλές από εχθρό, καιρό και έδαφος, αλλά και οι δυνατότητες  των φιλίων τμημάτων (risk assessment, risk analysis, threats & hazards, risk management, resilience, είναι οι σύγχρονοι όροι των επί μέρους διαδικασιών που συνεξετάζονται, συνεπικουρούν και συμπεριλαμβάνονται στην ολοκληρωμένη επιχειρησιακή σχεδίαση) …

           Όταν λοιπόν σχεδιάζεις για μια επιχείρηση εντός εθνικού εδάφους, τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά, πολύ πιο βατά, καθόσον αυτές οι απαραίτητες πληροφορίες είναι άμεσα διαθέσιμες και ο έλεγχος αξιοπιστίας και εγκυρότητάς τους θεωρείται δεδομένος…

            Τα πράγματα περιπλέκονται, όταν αποφασίζεις να διεξάγεις μια επιχείρηση εκτός εθνικού εδάφους…Εκεί οι πληροφορίες αρχίζουν και φθίνουν σημαντικά, ενώ η αξιοπιστία και η εγκυρότητα τους, τίθεται και αυτή εν αμφιβόλω…

              Αν έχεις ήδη δημιουργήσει ένα αξιόπιστο δίκτυο πληροφοριών στην περιοχή ενδιαφέροντος και ενεργείας, αυτό θα είναι  πολύ υποβοηθητικό και θα μειώσει κατά πολύ το χρόνο σχεδίασης.. Αν όχι, τότε θα πρέπει να ανατρέξεις σε άλλες αξιόπιστες πηγές (φιλίων, συμμάχων, κ.λπ), προκειμένου να συλλέξεις τα απαραίτητα..

             Μιλώντας από πλευράς γνώσης σχεδίασης τέτοιων ειδικών επιχειρήσεων         αλλά και εμπειρίας από υπηρεσία σε αντίστοιχες θέσεις διεθνών οργανισμών ασφαλείας, το κλιμάκιο που ασχολείται με τη σχεδίαση, αρχίζει και  συλλέγει πληροφορίες, τόσο από OSINT (open sources intelligence), όσο και από ΙΜΙΝΤ (imagery intelligence). Ακολούθως στρέφεται σε πηγές και όργανα πληροφοριών για την  υπόψη περιοχή.. Η δνση πληροφοριών του οργανισμού, είναι η πρώτη πηγή…Επίσης το  αρμόδιο ΥΠΕΞ, με τις ανά τον κόσμο πρεσβείες και προξενεία, με τους ΑΚΑΜ και τις παράλληλες διαπιστεύσεις, αποτελεί μια  πρώτης τάξης επιλογή για αναζήτηση…Επίσης  μια πολύ καλή πηγή πληροφοριών, αφορά στις αίθουσες επιχειρήσεων (SITCEN) και τις υπηρεσίες πληροφοριών (Intel Agencies) των διεθνών οργανισμών και συμμαχιών στις οποίες ανήκει η χώρα ή ο φορέας .. Ομοίως πολλές χώρες τηρούν ειδικές συμφωνίες ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ τους.. Και αυτές είναι μια καλή πηγή συλλογής πληροφοριών…Και βέβαια, πάντα υπάρχει και η ΕΥΠ, αλλά και το  ΗUΜΙΝΤ να βοηθήσει και να συμπληρώσει τα κενά…Και όλα αυτά,  εξαρτωμένου  βέβαια του παράγοντα χρόνου…

         Όμως (βασική αρχή) χωρίς πληροφορίες, δεν μπορείς να σχεδιάσεις …και χωρίς σχεδίαση, δεν μπορείς να αναλάβεις και να εκτελέσεις επιχείρηση…

          Εν προκειμένω, είτε ακολουθούσαμε εθνικά πρότυπα με μια τυπική διαταγή επιχειρήσεων, είτε αντίστοιχα πρότυπα διεθνών οργανισμών ασφαλείας με CONOPS (concept of operations), SOP (standing/standard operating procedures), WARNORD (warning order), OPΟRD (Operations Order), κ.λπ., η ενδελεχής μελέτη των υπόψη παραγράφων, θα αποκάλυπτε τυχόν κενά στη σχεδίαση και την αναγκαιότητα για περαιτέρω πληροφορίες.. Υπόψιν, ότι μια καλή επιχειρησιακή σχεδίαση, πρέπει να απαντά και να δίνει λύσεις σε μια  πλειάδα από “what ifs”, ενώ ομοίως πρέπει πάντα να ξεκινά από το “worst case scenario” (να έχει πρόσφορες λύσεις ακόμη και στη χειρότερη δυνατή εξέλιξη)…

            Κατόπιν των παραπάνω, εκτιμάται  από ανέφικτο ως εξαιρετικά δύσκολο στις 48 ώρες που μεσολάβησαν από την ανάληψη της επιχείρησης από το ΓΕΕΘΑ μέχρι την έναρξη της με την απογείωση από το Α/Δ Ελευσίνας, να συγκεντρώθηκαν οι απαραίτητες πληροφορίες για μια χώρα σαν τη σημερινή Λιβύη, με ένα σχεδόν ανύπαρκτο εθνικό δίκτυο πληροφοριών και να έλαβε χώρα και η απαιτούμενη ενδελεχής επιχειρησιακή σχεδίαση, η επιλογή του κατάλληλου προσωπικού, η άρτια προετοιμασία και οργάνωση,  και  το απαραίτητο briefing  των συμμετεχόντων και των εμπλεκομένων…

                Από τη μια πλευρά η σκέψη μου τρέχει πίσω σε παθογένειες του παρελθόντος και στα αντίστοιχα θρανία, όταν για κέρδος χρόνου, σε πολλές από τις επίμαχες παραγράφους, ένα ξερό «υπόψιν», έλυνε με μιας τα αναφυόμενα προβλήματα…Από την άλλη πλευρά, μέσα στις ίδιες παθογένειες,  σκέφτομαι πόσοι αρμόδιοι χειριστές, έχοντας την υπηρεσιακή και επιχειρησιακή αρμοδιότητα, αφήνονται απερίσπαστοι στα καθήκοντα τους άνευ πιέσεων,  και πόσοι θα είχαν το σθένος να πουν «αυτό που ζητάτε, δεν γίνεται σε αυτό το χρόνο και με αυτά τα μέσα»… (προς επίρρωση των ανωτέρω, παρατίθενται και σχετικές φωτογραφίες/παραπομπές,  από αντίστοιχα  διεθνή manuals για τη σχεδίαση και διεξαγωγή αντιστοίχων επιχειρήσεων). Μέσα σε αυτές τις παραγράφους, μεταξύ πολλών άλλων, εμπεριέχονται και έννοιες όπως force protection, front-rear-side and self force protection…Ευελπιστώ, ότι δεν είχε τεθεί υπόψιν και σε αυτές…

               Δεδομένου του κυρίαρχου στοιχείου του αεροπορικού μέσου στην υπόψη επιχείρηση, αλγεινή εντύπωση προκαλεί η εν πτήσει αλλαγή του Α/Δ προσγείωσης, από το  αρχικά προγραμματισμένο (Al Abraq (?)  ,πλησίον της πόλης Ντέρνα επ’ ωφελεία της οποίας κατευθυνόταν η βοήθεια), σε έτερο στη Βεγγάζη…Παρότι η επιχειρησιακή σχεδίαση θα έπρεπε να έχει προβλέψει κύριο, εναλλακτικό, εφεδρικό και ανάγκης αεροδρόμια προσγείωσης, μια τέτοια επιβαλλόμενη αλλαγή, θα έπρεπε να προβληματίσει και ίσως να οδηγούσε και  σε ματαίωση της αποστολής. Ματαίωση απαραίτητη, εφόσον η υπόψη μεταβολή, θα επέφερε νέους πιθανούς κινδύνους και απειλές, στους οποίους δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν τα προβλεπόμενα στοιχεία ασφαλείας της αποστολής… Επίσης σε τέτοιες περιπτώσεις προσμετράται και εξετάζεται, ποιο γεγονός προκαλεί την έκτακτη αλλαγή  του σχεδιασμού και ποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτό το γεγονός, στην ασφάλεια και στην επιτυχία της αποστολής…

              Η αρχική δικαιολογία που εμφανίστηκε σε ΜΜΕ, ότι ο διάδρομος προσγείωσης είχε υποστεί καθίζηση και ως εκ τούτου δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί (πληροφορία η οποία διαψεύστηκε εκ των υστέρων), και αυτό οδήγησε στην επιλογή του Α/Δ Βεγγάζης για να προσγειωθεί το Α/Φ, και πάλι οδηγεί σε προβληματισμό για τη σχεδίαση…(πως ήταν δυνατόν να επιλεγεί ως αρχικό Α/Δ προσγείωσης, ένα Α/Δ το οποίο  δεν πληρούσε τις προδιαγραφές ασφαλείας για την ασφαλή προσγείωση του  C-130…)..

 Και «ενός κακού μύρια έπονται»…

             Η αλλαγή Α/Δ,  προφανώς και οδήγησε σε αλλαγή του πλάνου μεταφοράς του προσωπικού και της ανθρωπιστικής βοήθειας…καθώς και της παρασχεθείσας συνοδείας διατιθέμενη από τις δυνάμεις του Στρατάρχη Χαφτάρ, με ότι αυτό συνεπάγεται…

               Με την προσγείωση του C-130 τελικά το πρωί της 17 Σεπ στο Α/Δ της Βεγγάζης και την οδική αναχώρηση της αποστολής για την πόλη της Ντέρνα, ανεχώρησε και το C-130  προκειμένου να επιστρέψει στην Ελλάδα..  Με το αεροπλάνο να έχει πλέον αναχωρήσει, αναρωτιέμαι ποιες ήταν οι προβλέψεις της σχεδίασης για τυχόν εφεδρείες, αλλά και για αναγκαστική άμεση εκκένωση - διαφυγή των μελών της αποστολής, σε περίπτωση που κάτι πήγαινε στραβά (όπως και πήγε), σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον μιας HRA (High Risk Area)..

                 Η δε εξαναγκαστική επιλογή του εσωτερικού οδικού  δρομολογίου κίνησης του κονβόϊ οχημάτων (δεδομένων των καταστροφών που είχε υποστεί το παραθαλάσσιο δρομολόγιο) , προκειμένου να καλυφθεί μία απόσταση περί τα 200 χλμ, με χαμηλές ταχύτητες σε δύσβατο  εναλλασσόμενο έδαφος, επιδείνωσε έτι περαιτέρω την κατάσταση από πλευράς ασφαλείας..

               Ένα κρίσιμο asset, το οποίο προσμετράται ιδιαίτερα κατά τη σχεδίαση, αλλά και τη διεξαγωγή τέτοιων επιχειρήσεων, είναι το στοιχείο των επικοινωνιών.. Και εδώ, όπως και στα Α/Δ, οι επικοινωνίες προβλέπονται ως κύριες, εφεδρικές, εναλλακτικές, και ανάγκης… Η διαρκής επικοινωνία με το κέντρο επιχειρήσεων, προσδίδει σημαντικό βαθμό ασφάλειας στη διεξαγωγή της επιχείρησης…Οι επικοινωνίες, ιδιαίτερα σε τέτοιες επιχειρήσεις, συνήθως πραγματοποιούνται μεταξύ του τμήματος με φορητούς ασυρμάτους, ενώ με το κέντρο επιχειρήσεων με δορυφορικά τηλέφωνα, αλλά και με ειδικό φορητό τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό των ειδικών δυνάμεων (voice, data, video), σε ασφαλή διαμόρφωση.

Η Λιβύη.

             Μην λησμονούμε  ότι η Λιβύη, παραμένει ένα  failed state (κράτος υπό κατάρρευση), παρά τις προσπάθειες της Δύσης. Η «αραβική άνοιξη» που εκδηλώθηκε το 2010 σχεδόν ταυτόχρονα σε πολλές χώρες του Μαγκρέμπ και της Μέσης Ανατολής, οδήγησε στην ανατροπή και δολοφονία του Καντάφι, στην εν συνεχεία εμφύλια διαμάχη, στη σχεδόν πλήρη καταστροφή των υποδομών και στη διαίρεση της χώρας. Στη δυτική Λιβύη, υφίσταται η αναγνωρισμένη από τη Δύση και τον ΟΗΕ  μεταβατική κυβέρνηση της χώρας με πρωτεύουσα την Τρίπολη, ενώ  στην ανατολική Λιβύη, υπερισχύουν οι δυνάμεις του Στρατάρχη Χαφτάρ, με έδρα τη Βεγγάζη…Και στις δύο περιοχές, υπάρχουν φατρίες και τοπικοί πολέμαρχοι που διατηρούν σχετικό τοπικό έλεγχο, ο οποίος μεταβάλλεται συχνά.. Παράλληλα, συνυπάρχουν στην περιοχή ισχυρά απομεινάρια   του ISIS , με προεξάρχουσα την AQMI (Al Qaeda au Maghreb Islamique), αλλά και άλλων εξτρεμιστικών και τρομοκρατικών ισλαμιστικών οργανώσεων, ενώ επίσης έντονη είναι η παρουσία του οργανωμένου εγκλήματος και των αφετηριών οργανωμένης λαθρομετανάστευσης..

           Οι ΗΠΑ, σε πληροφορίες προερχόμενες από την Κεντρική Υπηρεσία πληροφοριών CIA, αναφέρονται σε σημαντικά κενά ασφαλείας στην εν  λόγω χώρα, και στις δύο συγκρουόμενες πλευρές, με δραστηριοποίηση ανταρτών, τοπικών φυλάρχων, εθνοφυλακών, μισθοφόρων, αλλά και ιδιωτικών στρατών (ρωσική Wagner, τουρκική Sadat), αναμεμιγμένων με κρατικές ή ημικρατικές δυνάμεις ασφαλείας. Οι εντάσεις και οι ταραχές είναι συχνές, ιδιαίτερα μεταξύ των ανωτέρω συστατικών στοιχείων ασφαλείας, ενώ η ουσιαστική επίβλεψη και λογοδοσία - έλεγχος των υπόψη τμημάτων είναι πολύ περιορισμένος. H ταξιδιωτική οδηγία από το USDepartment of State είναι ξεκάθαρα «ΜΗΝ ΤΑΞΙΔΕΥΕΤΕ» (do not travel), ενώ παράλληλα εντάσσει τη χώρα σε High Risk Areas (HRA), εξ αιτίας του οργανωμένου εγκλήματος, τρομοκρατίας, κοινωνικών αναταραχών, απαγωγών και ενόπλων συγκρούσεων…

             Με αυτά τα δεδομένα, και σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, (οι οποίες δεν έχουν διαψευσθεί επί του παρόντος), το ΥΠΕΞ, κατόπιν της αλλαγής του Α/Δ,  πρότεινε τη ματαίωση της αποστολής, πλην όμως το ΓΕΕΘΑ τη συνέχισε…

Σε τακτικό επίπεδο…

            Η αλήθεια είναι ότι ο τακτικός διοικητής μια αποστολής, είναι αυτός που έρχεται να υλοποιήσει επί του εδάφους την επιχειρησιακή σχεδίαση της ανατιθέμενης αποστολής, προκειμένου να εκπληρωθούν οι αρχικά τιθέμενοι στρατηγικοί στόχοι…Ως εκ τούτου, παραμένει προσηλωμένος στην επιχειρησιακή σχεδίαση. Παρόλα αυτά, δεν παύει να είναι ο Δκτης της αποστολής, και έχοντας την πλήρη εικόνα επί του εδάφους, μπορεί να αναπτύσσει πρωτοβουλίες, να ενημερώνει  και να αποφασίζει νέους τρόπους ενεργείας ή και να προτείνει τη ματαίωσή της, εφόσον κρίνει ότι οι υφιστάμενες συνθήκες και οι απειλές – κίνδυνοι, είναι πολλαπλάσιοι ή μεγαλύτεροι από ότι αρχικά εκτιμήθηκαν. Και ενώ τα συστήματα μετάδοσης ζωντανής εικόνας real time ως πολλαπλασιαστής ισχύος, από το περιβάλλον επιχειρήσεων προς το αντίστοιχο κέντρο, σκοπό έχουν την αμφίδρομη επικοινωνία και την υποστήριξη του τακτικού διοικητή, πάντοτε ελοχεύει ο κίνδυνος της αφαίρεσης πρωτοβουλίας του και της ανάληψης ελέγχου από τον ανώτερο διοικητή..

            Εν προκειμένω, η συγκέντρωση του συνόλου των συμμετεχόντων σε ένα και μόνο όχημα, δεν ενδείκνυται, καθόσον δεν διαμοιράζει τον κίνδυνο…Για τους ίδιους λόγους, δεν ενδείκνυται η συγκέντρωση των μέσων των επικοινωνιών, των ιατρών-νοσοκόμων-τραυματιοφορέων και του υγειονομικού υλικού σε ένα και μόνο όχημα (το ίδιο ισχύει και για τα πυρομαχικά, πλην όμως δεν ισχύει εν προκειμένω, καθόσον το προσωπικό του ΕΤΑ που συμμετείχε στην αποστολή ως ασφάλεια και ως διασώστες μάχης, συμμετείχε άνευ οπλισμού). Το status του οπλισμού, είναι ένα περίπλοκο θέμα, το οποίο συνήθως ρυθμίζεται με τις ανάλογες συμφωνίες μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, οι οποίες όμως απαιτούν και τον ανάλογο χρόνο (SoMAs, or SoFAs).  Η ύπαρξη όμως οπλισμού, παράλληλα επιφέρει και άλλον έναν «μπελά», αυτόν των RoE (Rules  of Engagement), ο οποίος προβληματίζει έντονα τους λήπτες αποφάσεων σε κάθε επίπεδο...Τα ανωτέρω βέβαια, σε μια χώρα όπως η Λιβύη (failed state) και δη στην Ανατολική, είναι ιδιαίτερα δύσκολα να αποκρυσταλλωθούν σε συμφωνία, όπου ένα ομιχλώδες τοπίο επικρατεί και οι αρχές και επί μέρους αρμοδιότητες, παραμένουν σκαιώδεις..

           Η διάθεση δύο οχημάτων  ασφαλείας με ενόπλους από  τις δυνάμεις του Χαφτάρ (ένα στην κεφαλή και ένα στην ουρά της φάλαγγας, με προσωπικό αμφιβόλου εκπαίδευσης, δυνατοτήτων και προθέσεων), δεν αποτελούσε πανάκεια στον τομέα της ασφάλειας, καθόσον τα πλευρά παρέμεναν ακάλυπτα. Επιπλέον δε σύμφωνα με πληροφορίες (που δεν έχουν διαψευσθεί), την κρίσιμη ώρα, το όχημα της κεφαλής της πορείας δεν ευρισκόταν στη θέση του…Εξ εμπειρίας, πέραν της σχεδίασης, και έχοντας βρεθεί σε τέτοιες φάλαγγες με «διατιθέμενους συνοδούς ασφαλείας» στην Αφρική, η επαγρύπνηση παραμένει στο μέγιστο, υποπτευόμενος το κάθε τι παράξενο…Εξάλλου η εμπιστοσύνη προς τέτοια τμήματα, βρίσκεται στο ναδίρ, δεδομένου ότι αν κάποιος  πληρώσει περισσότερα, οι συνοδοί αλλάζουν στρατόπεδο και συμφέροντα, χωρίς ιδιαίτερο δισταγμό.. Η δε ανθρωπιστική βοήθεια, αποτελεί από μόνη της ελκυστικό στόχο, ώστε να μη φτάσει ποτέ στον τελικό της προορισμό, καθώς αν πέσει στα χέρια επιτήδειων, θα αποφέρει μεγάλα κέρδη από τη μεταπώληση της στη μαύρη αγορά…

         Η κατανομή των τριών μεταφραστών με τρία στελέχη του ΕΤΑ (ένα ζευγάρι ανά όχημα σε κεφαλή, φορτηγό, ουρά φάλαγγας) με τις αντίστοιχες επικοινωνίες, θα προσέδιδε μεγαλύτερο βαθμό ελέγχου και ευελιξίας κατά τη διάρκεια της πορείας. Επιπλέον δε, από  εμπειρία σχεδίασης και παρακολούθησης διεξαγωγής τέτοιων κινήσεων σε αντίστοιχα κέντρα επιχειρήσεων, δεν θα υπήρχε περίπτωση να μετακινείται όχημα, χωρίς το κέντρο να γνωρίζει επακριβώς τη θέση του και έχοντας αποκαταστήσει εκ των προτέρων διαρκείς επικοινωνίες (κατ’ ελάχιστο  voice and data),  καθώς και διαρκή αποτύπωση της θέσης του (μέσω συστήματος εντοπισμού blue track point plus data link/emergency/distress call)…Ενώ σε πιο απαιτητικές αποστολές, φρόντιζες να υπάρχει δορυφορική κάλυψη, ή έστω κάλυψη από drone (η έλλειψη τέτοιων δυνατοτήτων, είναι εμφανής και θα πρέπει άμεσα  να προστεθούν, εφόσον η χώρα έχει αποφασίσει ότι θα έχει δυναμική παρουσία εκτός συνόρων)

Η στιγμή της σύγκρουσης-προσβολής

         Από τις μέχρι τούδε παρασχεθείσες πληροφορίες, μάθαμε ότι ένα τζιποειδές όχημα μεγάλου μεγέθους και κυβισμού, κινούμενο με υψηλή ταχύτητα στο αντίθετο ρεύμα, εξετράπει της πορείας του και συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με το λεωφορείο (προσκρούοντας στην αριστερή πλευρά του) στο οποίο επέβαιναν τα μέλη της αποστολής.. Από τη σύγκρουση, σημειώθηκε έκρηξη (η οποία προκάλεσε τους θανατηφόρους τραυματισμούς των τριών στελεχών κα των δύο πολιτών) και εν συνεχεία πυρκαγιά, η οποία και απανθράκωσε τόσο το πολιτικό λεωφορείο, όσο και το τζιπ (πιθανόν Toyota Land Cruiser or Sequoia). Καταλυτικό ρόλο για την έκρηξη και πυρκαγιά φέρεται να διαδραμάτισε δεξαμενή καυσίμου 200 (?) λίτρων, τοποθετημένη εξωτερικά, στο εμπρόσθιο μέρος του οχήματος. Επίσης σύμφωνα με πληροφορίες (οι οποίες τίθενται πλέον εν αμφιβόλω) , στο υπόψη όχημα επέβαινε πενταμελής οικογένεια Λιβύων πολιτών…

      Από τις εν λόγω πληροφορίες, ως κύρια αιτία για την σύγκρουση, έκρηξη, και την πυρκαγιά που προκάλεσε το θανάσιμο τραυματισμό πέντε μελών της αποστολής και τον τραυματισμό άλλων δεκατριών, φέρεται να προκρίνεται  η περίπτωση του τροχαίου δυστυχήματος…Θέση, η οποία έχει υιοθετηθεί και από την κυβέρνηση.. 

      Δεδομένου, ότι σε κάθε περίπτωση διερεύνησης ενός δυστυχήματος, το οποίο εν προκειμένω επηρεάζει από πλευράς ασφαλείας τη διεξαγωγή μιας στρατιωτικής επιχείρησης/επιχείρησης ασφαλείας, και υπάρχουν αμφιβολίες για το αν είναι δυστύχημα ή στοχευμένη επίθεση,  η διεθνής πρακτική λέει, ότι αυτή εξετάζεται ως στοχευμένη επίθεση, μέχρι να προκύψουν σαφή στοιχεία αποκλεισμού της..

      Μια στοχευμένη επίθεση θα μπορούσε να κινητροδοτηθεί υπό τις εξής περιπτώσεις :

α. Τυφλό χτύπημα , το οποίο δεν στόχευε τη συγκεκριμένη ελληνική αποστολή, αλλά απλά ήθελε να δηλώσει αμφισβήτηση στην τοπική επικυριαρχία ενός πολέμαρχου από έναν άλλον ανταγωνιστή του,

β. Τυφλό τρομοκρατικό χτύπημα, από κάποια ισλαμιστική φονταμενταλιστική οργάνωση,

γ.    Στοχευμένο χτύπημα-μήνυμα  εναντίον της ελληνικής αποστολής, από εχθρικά διακείμενα προς τη χώρα μας κράτη και οντότητες - δρώντες, ένεκα ανταγωνιστικών συμφερόντων στην υπόψη περιοχή….

      Τουλάχιστον  στις δύο πρώτες περιπτώσεις, θα έπρεπε να ακολουθήσει κάποιο είδος «μηνύματος», είτε με δημόσια ανακοίνωση και με ανάληψη σχετικής ευθύνης, χωρίς όμως να έχουν υπάρξει μέχρι τούδε πληροφορίες για κάτι τέτοιο.. Όμοια ισχύουν και για την τρίτη περίπτωση, η οποία όμως αυτονοήτως θα παρέμενε σε εσωτερικό επίπεδο.

      Η παρατήρηση του καμένου λεωφορείου, από τις σχετικές φωτογραφίες και βίντεο (χαμηλής ποιότητας και ανάλυσης), δεν δείχνει καταστροφή του από σημάδια πλήγματος από κάποιο πύραυλο, αντιαρματικό, ή νάρκη…Τυχόν πλήγμα του από  drone,  θα είχε εμφανή σημάδια έκρηξης με κατεύθυνση από άνω προς το εσωτερικό.. Τέτοια σημάδια δεν υπάρχουν.. Δεν υπάρχουν εμφανή ίχνη από εκτόνωση θραυσμάτων από μέσα προς τα έξω ..Κάποιες τρύπες που υπάρχουν στην πίσω πλευρά, αφενός μεν είναι καθορισμένου σχήματος, αφετέρου δε οι αποστάσεις μεταξύ τους, δεν υποστηρίζουν σημάδια βιαίως εκτονωμένων θραυσμάτων, για να υποστηρίξουν μία πιθανή έκρηξη.. Αντίστοιχα όμως, η εκ των φωτογραφιών εξέταση, δεν δείχνει και εμφανή σημάδια σύγκρουσης στην αριστερή του πλευρά, η οποία θα έπρεπε να έχει ικανώς παραμορφωθεί..

        Επίσης εξ εμπειρίας γνωρίζω ότι στην Αφρική, τα οχήματα τα οποία διανύουν μεγάλες αποστάσεις και επειδή ο ανεφοδιασμός τους καθίσταται προβληματικός, χρησιμοποιούν κυρίως πετρέλαιο, το οποίο ως καύσιμο δεν εκρήγνυται, ενώ για τους ίδιους λόγους, φροντίζουν να έχουν πλεόνασμα καυσίμου σε κάνιστρα και όχι σε μόνιμες πρόσθετες δεξαμενές…(πόσο δε μάλλον στο εξωτερικό εμπρόσθιο μέρος, περιορίζοντας και την ορατότητα του οδηγού..).

      Τόσο στο πλαίσιο της διενεργούμενης ΕΔΕ, όσο και της προκαταρκτικής εξέτασης, το σώφρον θα ήταν να μεταβεί ένα κλιμάκιο ειδικών με πυροτεχνουργό, το οποίο με μια αρχική μακροσκοπική εξέταση των συντριμμιών θα μπορούσε να αποφανθεί περί εκρήξεως-πλήγματος, ενώ με τη χρήση των κατάλληλων ιχνηλατών-αντιδραστηρίων, θα μπορούσε να αποφανθεί για τυχόν κατάλοιπα εκρηκτικών υλών ή άλλης εύφλεκτης ύλης, ώστε σε κάθε περίπτωση να σταματήσουν οι κάθε λογής ανερμάτιστες θεωρίες συνομωσίας και μη … Να επισημάνω, ότι εκτός από τους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (ΙEDs),  υπάρχουν και οι αντίστοιχοι εμπρηστικοί, όπου με τη χρήση κατάλληλου εμπρηστικού παράγοντα, ο οποίος αναφλέγεται ταχύτατα (όχι όμως με τέτοια ταχύτητα που προκαλεί έκρηξη), μεταδίδεται ταχύτατα η πυρκαγιά στο στόχο…Υπόψιν, ότι στην παραπάνω κατεύθυνση, ο επιτόπιος έλεγχος θα μπορούσε να συνδυαστεί και με επιτόπιες καταθέσεις λοιπών αυτοπτών μαρτύρων και εμπλεκομένων (τρίτος μεταφραστής-διερμηνέας, Λίβυοι οδηγοί οχημάτων κονβόϊ), προς επαύξηση της αξιοπιστίας της διαδικασίας των ερευνών, ενέργεια που δεικνύει σαφώς προτιμητέα, από οποιαδήποτε άλλη διαδικασία της «απομακρυσμένης και παγωμένης» κατά παραγγελία κατάθεσης.. Να τονιστεί επίσης, ότι σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, η ΕΥΠ, δεν έχει καμία αρμοδιότητα να δραστηριοποιείται εκτός της χώρας…

       Όπως και να έχει , η έρευνα θα πρέπει να εξετάσει, να εστιάσει  και να αποκλείσει το ενδεχόμενο της εκ προθέσεως σύγκρουσης (προσβολής), αλλά και να αιτιολογήσει τα αίτια της ανάφλεξης - πυρκαγιάς και την ταχύτητα μετάδοσης και εξάπλωσής της..

      Πίσω στο χώρο του συμβάντος, αναμφίβολα οι διασώστες του ΕΤΑ και της ΜΕΕΔ, παρά το αρχικό σοκ και τα τραύματά τους (άπαντες οι 13 τραυματίες), κατάφεραν να αντιδράσουν  με ψυχραιμία και αυταπάρνηση, να απεγκλωβιστούν από το φλεγόμενο λεωφορείο και να διασώσουν τραυματίες, αποφεύγοντας μεγαλύτερο αριθμό ανθρωπίνων απωλειών.

       Βοήθεια και ασθενοφόρα κατέφτασαν στην περιοχή περίπου 1,5 ώρα αργότερα μετά το συμβάν, διακομίζοντας τους τραυματίες (κάποιοι εξ αυτών βαριά τραυματίες), σε τοπικά νοσοκομεία, ενώ οι σωροί απεγκλωβίστηκαν  αργότερα από το απανθρακωμένο λεωφορείο.

       Το ότι στη συνέχεια δεν ήταν δυνατή η επικοινωνία με το ΓΕΕΘΑ, καθόσον «κάηκαν τα δορυφορικά και τα κινητά τους δεν έπιαναν», γνωρίζοντας τον επαγγελματισμό και τις ικανότητες τέτοιων τμημάτων, προσωπικά δεν με πείθει…Εξάλλου, ο φορέας υποστήριξης των δορυφορικών συνομιλιών, καταγράφει πλήρως τις συνομιλίες και αν χρειαστεί μπορεί και αυτές να περιέλθουν εις γνώση  του αρμόδιου εισαγγελέα, ακόμη και αν ήταν σε διαμόρφωση crypto.. Επιπλέον δε, σχετικά με την κινητή τηλεφωνία, υπάρχει πλήθος φωτογραφιών από την περιοχή του συμβάντος, οι οποίες δείχνουν αριθμό ντόπιων, να συνομιλούν με τα κινητά τους…

Επικοινωνιακή διαχείριση εκ του ΓΕΕΘΑ

         Το γεγονός ότι ο ΑΓΕΕΘΑ, κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο, φωτογραφίες από την έναρξη της επιχείρησης με φωτογραφίες και των μελών της ομάδας του ΕΤΑ αποκαλύπτοντας τα διακριτικά τους, τη δύναμη  και τη σύνθεση της αποστολής (προσωπικό ΥΓ, combat medics,  ασφάλεια ETA), σίγουρα δεν προσμετρά στα θετικά μια επιχείρησης σε High Risk Areas (HRA),  τη στιγμή μάλιστα που η επιχείρηση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη…Το υπόψη γεγονός, θα μπορούσε να συνιστά και αυτό διαρροή ευαίσθητων πληροφοριών, γεγονός απαράδεκτο για στρατιωτική πηγή, τη στιγμή μάλιστα που οι πολιτικοί προϊστάμενοι (ΥΕΘΑ και ΥΦΕΘΑ) του υπόψη εμπλεκομένου Υπουργείου, έχουν υποπέσει σε πρόσφατα αντίστοιχα ολισθήματα στο βωμό της επικοινωνίας…Οι φωτογραφίες και η επικοινωνία, μπορούν να περιμένουν στην ώρα τους… 

        Ενώ το περιστατικό συμβαίνει περί την 15:00 (ώρα Λιβύης), ήτοι περί την 16:00 (ώρα Ελλάδος), και ενώ το ΓΕΕΘΑ από το απόγευμα αντιδρά προετοιμάζοντας έκτακτη πτήση   του C-130 με έτερη ομάδα υγειονομικών και  διασωστών μάχης (άρα ήδη γνώριζε), εκδίδει ανακοίνωση την 19:45, μιλώντας για τροχαίο και ελαφρούς τραυματισμούς.. Λίγο πριν, ο Υπουργός Υγείας της Λιβύης, είχε κάνει δημόσια ανακοίνωση, μιλώντας για τέσσερις νεκρούς της ελληνικής αποστολής και για επτά βαριά τραυματίες, απευθύνοντας δημόσια τα συλλυπητήρια του στην Ελλάδα…Ακολουθούν μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία (Reuters, BBC, AlJazeera, και άλλα) τα οποία ανακοινώνουν τέσσερις νεκρούς και τραυματίες, ενώ το ΓΕΕΘΑ επανέρχεται τα μεσάνυχτα, μιλώντας για τρεις νεκρούς και δύο «αγνοούμενους»…???...

      Εκ του ΓΕΕΘΑ, προβάλλονται δικαιολογίες, ότι η ενημέρωση που είχε ήταν εκ μέρους του ΥΠΕΞ (Γεν. πρόξενος) , το οποίο είχε τις επαφές με τις αρχές της Λιβύης, και ως εκ τούτου, υπήρξε σύγχυση  στην αρχική ενημέρωση…

      Την επόμενη ημέρα το πρωί, 18 Σεπ, το C-27J,   μεταφέρει πέντε σωρούς, τριών στελεχών και δύο πολιτών, οι οποίο είχαν προσφερθεί εθελοντικά να συνδράμουν την εν λόγω αποστολή σε ρόλο διερμηνέα-μεταφραστή…

      Τις επόμενες ημέρες σε επίσκεψη του ΑΓΕΕΘΑ στους τραυματίες, φέρεται να λαμβάνει χώρα φραστικό επεισόδιο  στο ΝΝΑ, μεταξύ του ΑΓΕΕΘΑ και  μητέρας εκ των τραυματιών.. Ο ΑΓΕΕΘΑ, φέρεται να δηλώνει ότι αν του ζητείτο ξανά, θα ξαναέκανε ακριβώς την ίδια διαδικασία… Αναρωτιέται κανείς, πως κάποιος μπορεί να είναι υπέρμαχος της «ίδιας ακριβώς διαδικασίας», όταν εκ του αποτελέσματος, είχες νεκρούς και τραυματίες…Δυστυχώς η υπόψη προσέγγιση, θυμίζει έντονα την τραγωδία στο Μάτι, με αντίστοιχες δηλώσεις από τον τότε διοικητή της Πυροσβεστικής, παρά τους 103 νεκρούς..

        Σε οποιαδήποτε επιχείρηση, εφόσον τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν θετικά και πολύ περισσότερο μετράς νεκρούς, δεν μπορείς να λες, ότι αν μου ξαναζητούνταν, θα έκανα ακριβώς τα ίδια…Και πολύ περισσότερο δεν μπορείς να λες τέτοια πράγματα μπροστά σε συγγενείς νεκρών, ή εν προκειμένω μπροστά στη μάνα ενός τραυματία.. Και η μάνα, πάντα παραμένει μάνα, έχοντας το ακαταλόγιστο του πόνου της.

       Ακόμη και αν είχες εφαρμόσει πλήρως τις προβλεπόμενες διαδικασίες, χωρίς παραλείψεις, και είχες αυτό το τραγικό αποτέλεσμα, θα έπρεπε να σκεφτείς, ότι τα manuals, οι SOP, τα Doctrines και κάθε λογής υλικό, χρειάζεται άμεσα να αναθεωρηθούν, καθόσον απέτυχαν.. Εξάλλου και αυτά, φτιάχτηκαν από την προηγηθείσα συμπυκνωμένη και καταγεγραμμένη εμπειρία και δεν μπορούν πάντα να ανταποκρίνονται επιτυχώς στις νέες απειλές και κινδύνους.. Και παραμένει ιδιαιτέρως επικίνδυνο, να ενεργείς με τον ίδιο τρόπο, και να περιμένεις να λάβεις διαφορετικά αποτελέσματα..

        Προ πενταμήνου, είχε δημοσιευτεί άρθρο μου, σχετικά με την επιχείρηση στο Σουδάν, καταλήγοντας ότι «η χώρα, δεν μπορεί να πάει , ούτε στα Τέμπη, ούτε στο Σουδάν»…Δυστυχώς και το λέω μετά πόνου και θλίψης, αυτό  που έγινε στη Λιβύη, ήταν νομοτελειακό να συμβεί…Και σε καμία περίπτωση, ούτε το προ πενταμήνου άρθρο ή το σημερινό, αποτελούν μομφή προς το προσωπικό, το οποίο με αυταπάρνηση, καθημερινά δίνει τον καλύτερο εαυτό του, διατηρώντας στο έπακρο τις υψηλές δυνατότητές του…Αλλά δεν μπορείς να διεξάγεις, όπως λες,  «επιχείρηση απεγκλωβισμού αμάχων» από περιοχές υψηλού κινδύνου (όπως στο Σουδάν), με μόλις 2 μεταγωγικά Α/Φη διαθέσιμα και με μόλις 13 στελέχη των ειδικών δυνάμεων, παρά την αδιαμφισβήτητη ικανό